Trzustka zbudowana jest z miąższu trzustki o charakterze zrazikowym, który otacza sieć śnieżnobiałych przewodów trzustkowych o różnej długości i wielkości światła. Odznaczający się największym światłem jest przewód trzustkowy (łac. ductus pancreaticus). Do niego wpadają liczne mniejsze przewody międzyzrazikowe, przy czym największy z nich jest bardzo często występujący przewód głowy trzustki^[3] Do przewodów międzyzrazikowych uchodzą również cieńsze przewody wychodzące bezpośrednio z wysp trzustkowych (dotąd zlokalizowano je tylko u małp i u człowieka^[4]). Do przewodu trzustkowego uchodzi w obrębie głowy trzustki przewód trzustkowy dodatkowy.

Opierając się na ukształtowaniu powierzchni trzustki można wyróżnić jej poszczególne części:

• głowę (łac. caput) – najbardziej wysunięta na prawo i najszersza część trzustki, objęta pętlą (podkową) dwunastnicy i zrastająca się z jej częścią zstępującą. Jest haczykowato wygięta, spłaszczona i posiada powierzchnię przednią i tylną. Posiada wyrostek haczykowaty (łac. processus uncinatus), stanowiący lewą dolną część głowy skierowaną w lewo i w dół, oddzielony od pozostałej części przez wcięcie trzustki (łac. incisura pancreatis) w jej dolnym brzegu. Wyrostek haczykowaty powstaje w wyniku niekompletnego zrośnięcia się obu gruczołów trzustkowych podczas rozwoju płodowego układu pokarmowego.

• Szyjka, zwana cieśnią (łac. collum s. isthmus pancreatis) – to odcinek o długości ok. 2 cm, stanowiący przedłużenie głowy w trzon. W tym odcinku górna krawędź głowy płynnie przechodzi w górną krawędź trzonu, natomiast na dolnej krawędzi zaznacza się wcięcie trzustki. Niekiedy tego odcinka się nie wyróżnia i zalicza do głowy trzustki^[5].

• Trzon trzustki jest kształtu trójściennego graniastosłupa. Odróżniamy jego trzy powierzchnie i trzy brzegi.

• Powierzchnia przednia jest oddzielona od powierzchni tylnej ostrym brzegiem górnym,

• powierzchnię tylną od powierzchni dolnej oddziela brzeg dolny,

• powierzchnię dolną od powierzchni przedniej oddziela brzeg przedni, do którego przyczepia się krezka okrężnicy poprzecznej;

Na prawej części powierzchni przedniej trzonu znajduje się guz sieciowy (łac. tuber omentale), który przylega do sieci mniejszej tuż nad krzywizną mniejszą żołądka. Lewa część trzonu nieznacznie wygina się ku tyłowi.

• Ogon (łac. cauda) – lewy koniec trzustki, który jest najczęściej spłaszczony, chociaż czasami może być guzkowato zgrubiały. Jest skierowany na lewo i ku górze i swym koniec opiera się o śledzionę.

Największe przewody trzustki – mogą być niewidoczne z zewnątrz:

• Przewód trzustkowy (łac. ductus pancreaticus s. Wirsungi). Ma zwężony początek w ogonie utworzony z łączących się mniejszych przewodzików. Biegnie drogą lekko zygzakowatą ku stronie prawej w obrębie tkanki łącznej międzyzrazikowej, równolegle względem długiej osi gruczołu i bliżej jego tylnej powierzchni. W obrębie szyjki zagina się ku dołowi, ku tyłowi i na prawo tak, że w obrębie głowy zbliża się do przewodu żółciowego. Dalsze losy przewodu różnią się zależnie od rozwoju trzustki u danej osoby:

1. W 50% przypadków oba przewody uchodzą obok siebie na dnie bańki wątrobowo-trzustkowej (łac. ampulla hepatopancreatica), uwypuklającej się w stronę światła części zstępującej dwunastnicy w postaci brodawki dwunastnicy większej (łac. papilla duodeni superior s. Vateri). Bańka objęta jest okrężnymi włóknami mięśniówki gładkiej (w większej ilości należącej do przewodu żółciowego wspólnego), które noszą nazwę mięśnia zwieracza bańki wątrobowo-trzustkowej (łac. musculus sphincter ampullae hepatopancreaticae) regulującego wypust mieszanki żółci i soku trzustkowego do światła dwunastnicy.

2. Czasami oba przewody tylko zrastają się ze sobą, ale uchodzą osobnymi ujściami, przy czym mogą, ale nie muszą wytwarzać brodawki brodawki.

3. Oba przewody mogą nie zrastać się ze sobą i uchodzą wtedy na osobnych brodawkach.

4. Rzadko przewód trzustkowy może łączyć się z przewodem żółciowym wspólnym uchodząc do niego pod kątem prostym dalej od ujścia na brodawce dwunastnicy (głębiej w obrębie trzustki).

• Przewód trzustkowy dodatkowy (łac. ductus pancreaticus accessorius s. Santorini). Ma długość ok. 5 cm, a jego światło jest nie większe niż 1/3 światła przewodu trzustkowego. Zbiera drobne przewodziki z przedniej i górnej części głowy trzustki i z wyrostka haczykowatego, po czym uchodzi najczęściej dwoma ujściami – jednym do przewodu trzustkowego, a drugim do dwunastnicy, tworząc tu brodawkę mniejszą, położoną 2-3 cm wyżej i nieco do przodu od brodawki większej. Do tyłu od przewodu w okolicy dwunastnicy biegnie przewód żółciowy wspólny, który go krzyżuje. Sok trzustkowy może płynąć w dwóch kierunkach. Ta dwukierunkowość stanowi zabezpieczenie przed brakiem odpływu soku trzustkowego w przypadku zamknięcia światła przewodu trzustkowego.

Nerka jest parzystym narządem leżącym w jamie brzusznej w przestrzeni zaotrzewnowej. U człowieka nerki znajdują się po obu stronach kręgosłupa, za żołądkiem i pod wątrobą. Nerki leżą na wysokości dwóch ostatnich kręgów piersiowych i trzech pierwszych kręgów lędźwiowych, lewa na poziomie Th11-L2, prawa – Th12-L3. Wyższe ułożenie lewej nerki tłumaczone jest tym, że rośnie silniej i z tego powodu znajduje się wyżej^[1]. Różnica poziomu obu nerek wynosi ok. pół do jednego trzonu kręgu^[1] (ok. 1,5–3 cm^[2][3]). Przeciętna masa pojedynczej nerki wynosi od 120–200 g^[1]. Wymiar podłużny 10–12 cm, poprzeczny 5–6 cm, grubość 3–4 cm^[1]. Do wnęki nerki wchodzi tętnica nerkowa (najczęściej pojedyncza) i nerwy a wychodzą żyła nerkowa, moczowód oraz dodatkowo naczynia limfatyczne – struktury te tworzą korzeń nerki (radix renis).

Ruchomość oddechowa nerek wynosi pół do jednego kręgu (ok. 2-2,5 cm)^[1][3] – unosi się podczas wydechu a opuszcza podczas wdechu. Do podobnych przesunięć dochodzi również w czasie zmiany pozycji ciała – wyższe położenie zajmują w pozycji leżącej, niższe w stojącej.

Wśród patologicznych zmian położenia możemy wymienić:

• opadnięcie nerki (ptosisi renis)

• nerka wędrująca (ren mobilis)

• zboczenie położenia nerki (ectopia renis)

Do górnej powierzchni nerek przylegają nadnercza (gruczoły wydzielania wewnętrznego). Nerkę otacza torebka włóknista, torebka tłuszczowa oraz powięź nerkowa.

Budowa

Segmenty tętnicze nerki

Segment tętniczy nerki – część nerki unaczyniony przez jedną gałąź tętniczą. Podział szczególnie ważne w chirurgii. Wyróżniamy pięć podstawowych segmentów tętniczych nerek^[3]:

• szczytowy, zaopatrywany przez t. szczytową segmentalną

• górny, zaopatrywany przez t. przednią górną segmentalną

• środkowy, zaopatrywany przez t. przednią środkową segmentalną

• dolny, zaopatrywany przez t. dolną segmentalną

• tylny, zaopatrywany przez t. tylną segmentalną

Budowa mikroskopowa

Podstawową jednostką strukturalną nerki jest nefron. Nefron z kolei składa się z dwóch podjednostek strukturalnych, tj. cewek oraz kłębuszka nerkowego. Kłębuszek nerkowy (glomerulus renalis) składa się natomiast z kłębka naczyniowego i torebki nefronu (Bowmana). Liczba nefronów w ludzkiej nerce wykazuje zmienność osobniczą, średnio wynosi około 1 500 000 (1,5 mln) i jest ustalona od momentu urodzenia^[4]. Wyróżnia się dwa rodzaje nefronów, o długiej i krótkiej pętli, tak zwane nefrony korowe i przyrdzeniowe. Z nefronów o krótkiej pętli zbudowana jest kora nerki, zaś nefrony o pętli długiej przenikają do ciemniejszego rdzenia nerki, który tworzy piramidy nerkowe. W wierzchołku każdej piramidy znajdują się brodawki nerkowe z polami sitowymi gdzie znajdują się ujścia przewodów wyprowadzających mocz przez kielichy nerkowe do lejkowatej miedniczki nerkowej, z której mocz odprowadza moczowód. Układ kielichowo-miedniczkowy oraz moczowód współtworzą górne drogi moczowe, zaś pęcherz i cewka moczowa – dolne drogi moczowe.

Działanie

Działanie nerki można sprowadzić do działania jej podstawowego elementu funkcjonalnego, czyli nefronu. Pierwsza cześć nefronu – kłębuszek nerkowy – składa się z sieci dziwnej, tętniczo-tętniczej, naczyń włosowatych, otoczonej torebką Bowmana. Pod wpływem ciśnienia hydrostatycznego w naczyniu krwionośnym, pokonującego sumę ciśnień przeciwdziałających filtracji (tj. ciśnienia onkotycznego działającego z wewnątrz naczynia i ciśnienia hydrostatycznego przesączu znajdującego się w torebce Bowmana) do przestrzeni moczowej Bowmana, filtruje się płyn zwany moczem pierwotnym, składem zbliżony do osocza krwi. Przez barierę, jaką stanowi śródbłonek naczyniowy i nabłonek nerkowy, do wnętrza torebki Bowmana (do przestrzeni moczowej Bowmana) przedostają się następujące substancje obecne we krwi: woda, cząsteczki o masie cząsteczkowej mniejszej od masy albuminy a więc: kationy i aniony niezwiązane z białkami (np. Na⁺, K⁺), glukoza, mocznik, kwas moczowy, bilirubina, witamina C, aminokwasy, małocząsteczkowe toksyny. W skład ultrafiltratu nie wchodzą: białka, elementy morfotyczne krwi, jony i witaminy tworzące trwałe kompleksy z białkami (np. Ca²⁺, Wit. B1). Następnie filtrat z torebki Bowmana jest transportowany do kanalika bliższego (kanalik kręty I rzędu) gdzie zachodzi resorpcja (wchłanianie) obligatoryjna. Z powrotem do krwi trafia 100% substancji potrzebnych organizmowi takich jak glukoza i aminokwasy. Na tym etapie wchłania się ok. 60% jonów sodu. Następnie w pętli Henlego zachodzi zagęszczanie i kolejno rozcieńczanie moczu prowadzące do odzyskania kolejnych 25% jonów sodu. W ostatniej części nefronu – kanaliku dalszym (kanaliku krętym II rzędu) zachodzi wchłanianie fakultatywne, zależne od potrzeb organizmu (np. wchłanianie wody pod wpływem wazopresyny) oraz sekrecja (wydzielanie) kanalikowa. Do światła kanalika wydzielane są jony wodorowe, potasu, moczany, metabolity leków itp. W ten sposób nerka produkuje mocz ostateczny, w którego skład wchodzą: woda, jony sodu (1% jonów obecnych we krwi) jony potasu, jony wodorowe, mocznik, kwas moczowy, bilirubina, zbędne produkty przemiany materii, toksyny, metabolity leków, oraz substancje obecne we krwi w stężeniu przewyższającym ich próg nerkowy. Mocz zdrowego człowieka nie powinien zawierać białek ani elementów morfotycznych krwi.

Znaczenie i główne funkcje

Główne zadania nerek to:

• usuwanie z moczem szkodliwych produktów przemiany materii,

• zatrzymywanie składników niezbędnych dla organizmu, które ulegają przefiltrowaniu do moczu pierwotnego (resorpcja),

• regulacja objętości płynów ustrojowych,

• wpływ na ciśnienie tętnicze krwi (układ renina-angiotensyna-aldosteron),

• wpływ na prawidłową erytropoezę (produkcja erytropoetyny),

• wpływ na równowagę kwasowo-zasadową (pH krwi), dzięki możliwości zakwaszania moczu,

• wpływ na układ kostny przez produkcję aktywnych postaci witaminy D₃.

1. polaczenia w czaszce

2. opis stawu biodrowego

3. wymienic zginacze w stawie biodrowym

4. budowa tchawicy

5. polozenie i funkcje sledziony

6. opisac polozenia przepony przy wdechach i wydechach

7. podpisac wiezadla stawu kolanowego

8. zaznaczyc na rysunku miejsce receptorow narzadu rownowagi i sluchu

9. opis jelita grubego

10. budowa nerki

11. narzady wewnatrz-, zewnatrzotrzewnowe, przyklady

12. naczynia krwionoscne doprowadzajace krew odzywcza i czynnosciowa do pluc

13. warstwy serca

14. wyspy langerhansa -gdzie, co i jak

15. jednostka strukturalna nerki to

16. wymienic miesnie tloczni brzusznej

1. dwa prostowniki i dwa zginacze w stawie łokciowym

PROSTOWNIKI:

-m. trójgłowy ramienia

-m. łokciowy

ZGINACZE:

-m. dwugłowy ramienia

-m. ramienny

-m. nawrotny obły

-m. ramienno- promieniowy

-m. prostownik promieniowy długi nadgarstka

 

1. połączenia w czaszce

• więzozrosty w postaci szwów czaszkowych oraz wklinowanie zęba w zębodole, staw skroniowo żuchwowy.

 

3. wymienić parzyste tętnice odchodzące z aorty brzusznej :

Parzyste gałęzie trzewne:

• tętnice nadnerczowe środkowe

• tętnice nerkowe

• tętnice jądrowe lub tętnice jajnikowe

• 5 par tętnic lędźwiowych

4. jelito cienkie, odcinki, charakterystyka.

• dwunastnica : rurkowaty narząd o długości około 30 cm. Łączy się z żołądkiem, a następnie przechodzi w jelito czcze. Tutaj wpada żółć z wątroby oraz sok trzustkowy z trzustki (o odczynie zasadowym, w ilości około 2,5 litra na dobę)

• jelito czcze : rurkowaty narząd o długości 2–5 m. W błonie śluzowej jelita cienkiego występują liczne gruczoły, wydzielające sok jelitowy lub zasadowy śluz (około 2 litrów na dobę). Błona śluzowa ma również mnóstwo malutkich, unerwionych wypustek, do których dochodzą bardzo cienkie naczynia krwionośne i limfatyczne. Każda wypustka (kosmek) pokryta jest mikrokosmkami. Wchłania mleczko pokarmowe i za pośrednictwem krwi dostarcza pożywienie do każdej żywej komórki organizmu. W jelicie czczym odbywa się zasadnicza część trawienia.

• jelito kręte : w jelicie krętym zachodzi końcowe trawienie pokarmów. Jelito kręte kończy się zastawką krętniczo-kątniczą i przechodzi w jelito grube. Ma mniejszą średnicę, niż czcze oraz więcej grudek chłonnych

 

5. układ przewodzący w sercu - budowa i funkcje

• węzeł zatokowo-przedsionkowy, znajduje się przy ujściu żyły głównej górnej do przedsionka prawego,  

• szlaki międzywęzłowe (pęczki): przedni (pęczek Bachmana i gałąź zstępująca), środkowy (pęczek Wenckebacha), tylny (pęczek Thorela),

• węzeł przedsionkowo-komorowy,

• pęczek przedsionkowo-komorowy,

• rozpoczynające się w obrębie komór odnogi pęczka Hisa: prawa i lewa (dzieląca się w obrębie lewej komory na wiązki przednią i tylną),

• obie odnogi przechodzą pod wsierdziem w komórki sercowe przewodzące – włókna Purkiniego.

• budowa: zbudowany z mięśni, w których dominuje sarkoplazma, zawiera mniej włókien mięśniowych,

• funkcje : hm... wytwarzanie oraz rozprowadzanie rytmicznych impulsów elektrycznych wywołujących skurcz serca.

6. działanie mięsni synergistyczne i antagonistyczne, przykłady

• MIĘŚNIE ANTAGONISTYCZNE są to: zginacze i prostowniki (albo przywodziciele i odwodziciele) - działają antagonistycznie - podczas ruchu jeden kurczy się bardziej od drugiego (np. mięsień dwugłowy ramienia i mięsień trójgłowy ramienia).

• MIĘŚNIE SYNERGISTYCZNE (współdziałają w wykonywaniu tego samego rodzaju ruchu), np. mięśnie żebrowe czy mięśnie tułowia.

 

7. budowa, funkcje położenie wątroby

Położenie: Wątroba leży głównie w podżebrzu prawym, 1/5 jej część sięga do podżebrza lewego. Po stronie prawej ku górze dochodzi ona do linii sutkowej IV międzyżebrza, po stronie lewej w linii przymostkowej leży o jedno międzyżebrze niżej. Brzeg dolny w linii pachwinowej leży na X żebrze. W linii mostkowej prawej leży na granicy łuku żebrowego i normalnie spod łuku nie wychodzi.

Budowa: Wątroba jest pokryta otrzewną, pod którą leży torebka włóknista. Torebka ta u człowieka jest cienka, zwłaszcza na powierzchni przeponowej. Grubieje ona na powierzchni trzewnej, szczególnie w okolicach wnęki. Tu otacza ona naczynia z którymi wchodzi do miąższu wątrobowego dzieląc go na coraz mniejsze części i dochodząc do podziału na zraziki. Miąższ wątroby składa się z komórek wątrobowych, ułożonych dookoła rozgałęzień naczyń żylnych. Wchodząca do wnęki wątroby żyła wrotna dzieli się na gałęzie, dochodzących do płatów wątroby . W nich można wyróżnić jeszcze segmenty wątroby. Płaty prawy i lewy stanowią odrębne części, między którymi nie ma większych zespoleń naczyniowych. Rozgałęzienia żyły wrotnej, dzieląc się na coraz drobniejsze naczynia rozpadają się na kapilary. Występuje tu sieć dziwna żylno- żylna.

Funkcje:

-wydzielanie żółci

-regulacja poziomu cukru we krwi

-bierze udział w przemianie azotu- wytwarzanie mocznika, który jest wprowadzany do krwi

-czynność odtruwająca

-wychwytywanie zużytych erytrocytów (kom. Kupfera)

-wytwarzanie protrombiny i fibrynogenu

-wytwarzanie heparyny

-magazynowanie krwi

 

8. opisać rysunek nefronu

 

 

9. budowa i funkcja, położenie nadnercza

• Nadnercze inaczej gruczoł nadnerczowy parzysty, niewielki wydzielania wewnętrznego położony zaotrzewnowo na górnym biegunie nerki. Składają się z części korowej i rdzeniowej różnych pod względem budowy i czynności. Składa się z trzech warstw o różnej budowie histologicznej: kłębkowatej, pasmowatej i siatkowatej. Kora wytwarza hormony:

• glikokortykoidy (syntetyzowane w komórkach warstwy siatkowatej i pasmowatej), z których najważniejszy jest kortyzol,

• mineralokortykoidy (w warstwie kłębkowatej), z których najsilniejsze działanie wykazuje aldosteron,

• niewielkie ilości hormonów płciowych - androgenów (w warstwach pasmowatej i siatkowatej).

• Rdzeń nadnerczy wytwarza katecholaminy. Stale wydziela do krwi niewielkie ilości adrenaliny. Natomiast wszelkie stany emocjonalne, takie jak gniew czy strach, powodują nagłe wydzielanie do krwi dużej jej ilości. W rdzeniu nadnerczy produkowane są też niewielkie ilości noradrenaliny.

• Hormony wydzielane przez korę nadnerczy utrzymują równowagę wodno-mineralną organizmu (aldosteron), pomagają również w sytuacji długotrwałego stresu, podnoszą stężenie glukozy we krwi.

 

10. Co to są gruczoły wewnątrz i zewnątrzwydzielnicze

• Gruczoły zewnątrzwydzielnicze kierują wydzielinę do określonego miejsca przez przewody wyprowadzające np. gruczoły potowe,  ślinianki. Gruczoły wewnątrzwydzielnicze są to gruczoły nie mające przewodów wyprowadzających, ale wydzielające wprost do naczyń krwionośnych (i limfy) substancje niezbędne do prawidłowego funkcjonowania ustroju – hormony np jajniki i jądra odpowiedzialne za produkcję hormonów płciowych wpływających na rozwój drugorzędnych cech płciowych.

 

11. Budowa ściany przewodu pokarmowego

ŚCIANA PRZEWODU POKARMOWEGO ZBUDOWANA JEST Z CZTERECH WARSTW:

• Błona śluzowa (śluzówka) - tworzona przez nabłonek oraz leżącą pod nim tkankę łączną. Liczne komórki gruczołowe nabłonka wydzielają żlus ułatwiający przesuwanie pokarmu. W żołądku, a szczególnie jelitach, śluzówka jest silnie pofałdowana.

• Błona podśluzowa, łącznotkanowa - znajdują się w niej liczne naczynia krwionośne, limfatyczne oraz nerwy.

• Błona mięśniowa - zbudowana zwykle przez dwa różne rodziaje mięśni gładkich -podłużnych i okrężnych. Rytmiczne skurcze pasm mięśni gładkich, czyli skurcze perystaltyczne przesywają pokarm w przewodzie pokarmowym.

• Błona zewnętrzna (błona surowicza, otrzewna) - pełni funkcje podtrzymującą i ochronną rury przewodu pokarmowego, zawiera naczynia krwionośne.

12. Jakie naczynia w wątrobie rozprowadzają krew odżywczą, a jakie > czynnościową?

• Krew czynnościową rozprowadza żyla wrotna

• Krew odżywczą – tętnica wątrobowa wlaściwa

 

13. Zastawka - budowa, funkcje, typy

• Zastawki serca:

  • Zastawki przedsionkowo-komorowe (zbudowane z tkanki łącznej zbitej, zawieszonej na aparacie włóknistym serca, pokrytej fałdem wsierdzia) do których należą zastawka przedsionkowo-komorowa prawa zwana trójdzielną (valva atrioventricularis dextra lub valva tricuspidalis) oraz zastawka przedsionkowo-komorowa lewa zwana dwudzielną lub mitralną (valva atrioventricularis sinistra lub valva bicuspidalis lub valva mitralis). Zastawki te przyczepiają się do mięśni brodawkowatych (musculi papillares) za pomocą strun ścięgnistych (chordae tendineae).

  • Zastawki tętnicze (tworzące kieszonki, zbudowane z jednej strony przez ścianę naczynia, a z drugiej przez płatki zastawkowe), do których należą zastawka pnia płucnego (valva trunci pulmonalis) oraz zastawka aorty (valva aortae), z których każda składa się z trzech płatków półksiężycowatych. Na brzegu wolnym każdego z płatków prawie zawsze jest grudka płatka półksiężycowatego (nodulus valvulae semilunaris).

• Zastawki żylne (valvule venosae) występujące w żyłach, zbudowane z fałdów błony wewnętrznej żyły.

• Zastawki chłonne (valvule lymphatica) występujące licznie w naczyniach chłonnych, budową przypominają zastawki żylne (fałd błony wewnętrznej) jednak większość z nich posiada w sobie włókna mięśniowe, co wskazuje na aktywny udział tych zastawek w przepływie chłonki.

 

14. trzustka -położenie ,budowa ,funkcja

• Położenie : Trzustka jest położona w górnej części jamy brzusznej, poprzecznie do osi długiej ciała. Jest zlokalizowana z przodu od 1. lub 2. kręgu lędźwiowego kręgosłupa oraz ku tyłowi od żołądka; pomiędzy pętlą dwunastnicy (kolankiem) a okolicą pod dolną częścią wnęki śledziony. Trzustka leży zazwyczaj na poziomie kręgów lędźwiowych L1 i L2, ale w zależności od charakteru budowy ciała (jak i od płci) obserwuje się różnice osobnicze.

Trzustkę dzielimy na trzy części:

• głowę – jest haczykowato wygięta i opiera się o pętle dwunastnicy

• trzon – o trójkątnym przekroju, położony jest przed aortą

• ogon – to najwęższa cześć trzustki, która kończy się we wnęce śledziony

• Trzustka otoczona jest torebką łącznotkankową, natomiast wnęka gruczołu zbudowana jest z tkanki łącznej wiotkiej. Miąższ trzustki dzieli się na liczne płaciki, które oddzielone są przegrodami międzypłacikowymi. W tych przegrodach znajdują się naczynia krwionośne oraz przewody wyprowadzające międzypłcikowe. Miąższ płacika stanowią pęcherzyki wydzielnicze, które są odpowiedzialne za wytwarzanie enzymów trawiennych.

• Pęcherzyki, czyli gronka trzustkowe są zbudowane z walcowatych lub stożkowatych komórek, w których stwierdzono obecność dobrze rozwiniętej siateczki śródplazmatycznej. Pomiędzy pęcherzykami występują wyspy trzustki zaopatrzone w naczynia włosowate. Każda wyspa trzustki jest otoczona komórkami nabłonkowymi.

• Przewody międzypłacikowe uchodzą do przewodu trzustkowego, który ciągnie się przez całą długość trzustki. Jego błona śluzowa zbudowana jest z tkanki łącznej wiotkiej

 

Trzustka spełnia dwie zasadnicze funkcje:

• czynność zewnątrzwydzielnicza – produkcja soku trzustkowego (ok. 1 litr/dzień). Komórki śródpęcherzykowe produkują składniki enzymatyczne soku, który jest wyprowadzany dodwunastnicy przez przewody trzustkowe. W przewodach trzustkowych występują również komórki kubkowe, wydzielające śluz – jeszcze jeden składnik soku trzustkowego.

• czynność wewnątrzwydzielnicza sprawowana przez wyspy Langerhansa : amylaza trzustkowa, trypsynogen, chymotrypsynogen, lipaza trzustkowa, nukleaza, komórki B wydzielają insulinę, a komórki A glukagon.

15. coś o pęcherzykach płucnych i tchawicy

 

Pęcherzyki płucne : wyścielone nabłonkiem jednowarstwowym płaskim, występują też makrofagi. Sąsiednie pęcherzyki przylegają do siebie tak, że mają wspólną ścianę - przegrodę międzypęcherzykową, zawierającą pory Kohna. Są oplecione siecią naczyń włosowatych, które wchodząc do pęcherzyka wnoszą krew bogatą w CO2, a wychodząc wynoszą krew bogatą w O2.

 

Tchawica : sprężysta cewa zbudowana 16-20 chrząstek tchawiczych z tkanki chrzęstnej szklistej, połaczonych ze sobą więzadłami obrączkowymi lub tchawiczymi. Chrząstki szkliste, które występują w kształcie niezamkniętych pierścini, zamyka ściana błoniasta zbudowana z mięśni gładkich oraz mięśnia tchawiczego, stanowiącego właściwą tylną ścianę tchawicy. Na końcu tchawica dzieli się na dwa oskrzela główne : prawe i lewe. Od zewnątrz tchawicę pokrywa przydanka, łącząca ją z otoczeniem. Jej powierzchnia wewnętrzna pokryta jest wielorzędowym nabłonkiem migawkowym, którego migawki poruszają się w kierunku gardła.

 

16. wymienić mięśnie gałki ocznej

 

- Mięsień prosty górny - podnoszenie, rotacja do wewnątrz, przywodzenie

- Mięsień prosty dolny - opuszczanie, rotacja do zewnątrz, przywodzenie

- Mięsień prosty przyśrodkowy - przywodzenie

- Mięsień prosty boczny - odwodzenie

- Mięsień skośny górny - rotacja do wewnątrz, obniżenie, odwodzenie

- Mięsień skośny dolny - rotacja do zewnątrz, podnoszenie, odwodzenie

 

17. wymienić mięsnie tłoczni brzusznej

• przepona

• mięsień poprzeczny brzucha

• mięśnie skośne : wewnętrzny i zewnętrzny

• mięsień prosty brzucha

• mięśnie dna miednicy

• mięsień czworoboczny lędźwi

 

18. nerwy czaszkowe wymienić

 I – nerw węchowy

II – nerw wzrokowy

III – nerw okoruchowy

IV – nerw bloczkowy

V – nerw trójdzielny

VI – nerw odwodzący

VII – nerw twarzowy

VIII – nerw przedsionkowo-ślimakowy

IX – nerw językowo-gardłowy

X – nerw błędny

XI – nerw dodatkowy

XII – nerw podjęzykowy

 

19. wymień stałe połączenia kości i podaj ich przykłady,

• więzozrost włóknisty np błony międzykostne przedramiania i goleni, więzadło rylcowo-gnykowe

• więzozrost sprężysty np więzadła żółte kręgosłupa, aparat więzadłowy krtani

• szew np piłowaty (łączy kość czołową z ciemieniową), gładki (2 kości nosowe), łuskowaty (łączy kość skroniową z ciemieniową)

• wklinowanie- umocnienie zęba w zębodole

• chrząstkozrost np krążki międzykręgowe, spojenie łonowe

• kościozrost np kość miednicza, kość krzyżowa

 

20. jaką funkcję pełnią więzadła stawowe,

 

-Wzmacniają one torebkę stawową

-przytrzymują kości stawu w prawidłowym położeniu

- zabezpieczają kierunek ruchu stawu

-hamują zbyt wydatne ruchy

-chronią staw przed zwichnięciem w przypadku ruchów wykonywanych z nadmierną siłą

-przeciwdziałają oddalaniu się końców stawowych od siebie

 

21. wymień mięśnie zginacze stawu kolanowego,

• m. pólścięgnisty

• m. pólbloniasty

• m. dwuglowy uda

• m. smukly

• m. krawiecki

• m. podkolanowy

• m. brzuchaty lydki

 

 22. podaj położenie śledziony i podaj jej funkcje

• Leży w górnej części jamy brzusznej, w podżebrzu lewym, jej polożenie jest zależne od postawy ciala.

FUNKCJE:

• magazyn krwi (wtlącza pewną licbę krwinek z obiegu i oddaje przy wzmożonym zapotrzebowaniu na tlen)

• śledziona jest miejscem usuwania defektywnych lub "starych" erytrocytów, krwinek białych oraz trombocytów.

• wytwarza limfocyty

• wytwarza substancje wzmacniające funkcję ochronną ustroju i odporność - immunoglobuliny

 

23. opisz budowę tchawicy,

• Ściana tchawicy zbudowana jest z błony śluzowej, błony włóknistej i błony zewnętrznej. Błona włóknista jest na zewnątrz objęta luźną tkanką łączną. Zawiera od 16 do 20 podkowiastych chrząstek tchawicznych, które otwarte są na stronie tylnej. Ta ściana tylna jest zwana ścianą błoniastą i zawiera warstwę mięśniową gładką przylegającą do błony, składającą się z wiązek podłużnych i wiązek poprzecznych. Błona zawiera podłużne włókna sprężyste, które tworzą więzadła obrączkowe pomiędzy chrząstkami. Ostatnia chrząstka tchawicza ma inny kształt i nazywa się ostrogą tchawicy. Odpowiada rozdwojeniu narządu na dwa oskrzela główne. Błona śluzowa stanowi wewnętrzna warstwę ściany tchawicy. Zawiera wielorzędowy nabłonek migawkowy wraz z gruczołami. Składa się z blaszki właściwej i utkania podśluzowego.

 

24. Opisz budowę ściany tętnicy i żyły,

Tętnice

W ścianach naczyń wyróżnia się 3 warstwy.

-Błona wewnętrzna składa się z komórek śródbłonka, który wygładza powierzchnię wewnętrzną naczynia, by ułatwić przepływ krwi przez zmniejszenie jej tarcia o ściany naczynia.

-Błona środkowa- najbardziej odporna warstwa. Składa się z licznych okrężnych włókien sprężystych i włókien mięśniowych.

-Błona zewnętrzna- posiada warstwę włókien elastycznych, przebiegających spiralnie oraz skośnie przebiegające włókna mięśniowe. (ogólny plan budowy tętnic- aorta, pień płucny i tętniczki częściowo odbiegają od tego planu)

Żyły

- Zawierają mniej włókien sprężystych oraz mięśniowych niż w tętnicach (żyły mniejsze).

-W miarę zbliżania się do serca ściany żył stają się grubsze i bardziej sprężyste

- W żyłach dużych występuje znacznie silniejsza błona sprężysta (zabezpieczenie przed zapadaniem się)

- Ściany małych i średnich żył posiadają natomiast nieco grubszą mięśniówkę

 

25.w jakim narządzie występują wyspy langerhansa i jaka jest ich funkcja?

• Występują w trzustce i pelnią funkcję gruczolów wydzielania wewnętrznego. Wydzielają hormony regulujące węglowodanową przemianę materii organizmu.

• komórki  alfa  wydzielają glukagon

• komórki beta wydzielają insulinę i amylinę

• komórk delta wydzielają somatostatynę

 

 26. jakie naczynia krwionośne doprowadzają do płuc krew czynnościową, a jakie odżywczą?

• Krew czynnościowa – tętnice i żyly plucne

• Krew odżywcza – tętnice i żyly oskrzelowe

 

27. wymień jakie warstwy budują ścianę serca

 

WYRÓŻNIAMY TRZY WARSTWY:

• Wsierdzie – stanowi ją tkanka nabłonkowa

• Śródsierdzie – zbudowana z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej serca

• Zewnętrzna – nasierdzie- zbudowana z tkanki łącznej.

 

28. rysunek ślimaka
-zaznacz, w jakich miejscach znajdują się struktury receptorów równowagi, a gdzie receptorów słuchu,

 

29. wymień naczynia krwionośne wychodzące z łuku aorty

Z górnego, wypukłego brzegu łuku aorty odchodzą trzy zasadnicze gałęzie: pień ramienno-głowowy, lewa tętnica szyjna wspólna oraz lewa tętnica. podobojczykowa, zasłonięte od przodu żyłą ramienno-głowową lewą.

 

30. co jest podstawową jednostką strukturalną nerki?

• nefron

 

31. podaj cechy charakterystyczne jelita czczego i jelita krętego,

Jelito czcze różni się od jelita krętego następującymi cechami:

• położenie anatomiczne (dystalnie położone jest jelito kręte);

• jelito kręte ma nieco mniejszą średnicę;

• jelito kręte ma więcej grudek chłonnych (znajduje się dalej od bakteriobójczego działania kwasu solnego); grudki chłonne są częściej skupione, a rzadziej samotne (inaczej niż w jelicie czczym).

 

32. rysunek stawu kolanowego, trzeba było podpisać, co to za staw i były wymienione opisy struktur, trzeba było je przyporządkować do odpowiednich struktur

 

 

 

33. Czym różnią się narządy wewnątrzotrzewnowe od wtórnie zewnątrzotrzewnowych? podaj przykłady takich narządów....

 

• Jedne narządy są pokryte otrzewną ze wszystkich stron, inne tylko częściowo, a do niektórych otrzewna przylega tylko z jednej strony.

pierwszych mówimy że są położone wewnątrzotrzewnowo. Należą tu: żołądek, jelito cienkie, część górna dwunastnicy, wątroba, jelito ślepe, wyrostek robaczkowy, okrężnica poprzeczna,esica, górna część odbytnicy i macica.

• Do drugiej grupy należą narządy pierwotnie położone wewnątrzotrzewnowo; w trakcie rozwoju osobniczego znalazły się wtórnie w położeniu częściowo pozaotrzewnowym, które nazywamy położeniem śródotrzewnowym; należą tu: pęcherz moczowy, środkowa część osdbytnicy, okrężnica wstępująca i zstępująca.

• położenie pozaotrzewnowe mają nerki, nadnercza, trzustka i część zstępująca wraz z częścią dolną dwunastnicy.

 

34. do jakiego narzadu doprowadza krew tętnica kręgowa

• MÓZG

 

35.  -funkcje i lokalizacja układu przewodzącego serca

Układ przewodzący serca składa się zwęzła zatokowo-przedsionkowego, leżącego w prawym przedsionku, węzła przedsionkowego-komorowego, leżącego na granicy między jamami, oraz pęczka Hissa, którego włókna rozdzielają się w przegrodzie międzykomorowej na dwie odnogi po jednej do każdej komory i przewodzą bodźce do pojedynczych włókien mięśnia sercowego.

 

36. jakiego narządu jednostką podstawową jest nefron

• nerka

 

37. podpisać kości śródstopia

 

38. opisać dwunastnicę

Jest to początek jelita cienkiego. Początkowy odcinek łączy się z odźwiernikiem żołądka, końcowy przechodzi w jelito czcze. Leży na wysokości pierwszego kręgu lędźwiowego. W kształcie przypomina literę C, a raczej podkowę zwróconą wypukłą częścią ku stronie prawej, wklęsły obwód obejmuje głowę trzustki. Dzieli się na cztery części:

• część górna,

• część zstępująca : do zstępującego odcinka dwunastnicy uchodzą wspólnie przewód żółciowy i przewód trzustkowy. 

• część pozioma,

• część wstępująca.

Funkcje :

• miazga pokarmowa z żołądka miesza się tu z wydzieliną trzustki oraz wątroby (żółcią) i gruczołów jelitowych.

• przebiega tu dalszy etap trawienia, a w części zstępującej i poziomej zachodzi wchłanianie.

 

39. co doprowadza krew czynnościową i odżywczą do płuc?

 

• Krew czynnościowa - żyła i tętnica płucna

• Krew odżywcza - żyły i tętnice oskrzelowe

 

 

41.  co to jest sieć dziwna i gdzie występuje

Sieć dziwna – struktura, w której tętnica lub żyła rozgałęzia się w naczynia włosowate, które z powrotem łączą się w naczynie krwionośne tego samego typu, z którego powstały. Sieć dziwna zskładająca się z żyły i naczyń włosowatych jest często nazywana krążeniem wrotnym, występuje ona np. w wątrobie. Sieć składającą się z tętnic i naczyń włosowatych można spotkać w ciałku nerkowym. Występuje u ssaków, ptaków i ryb.

 

42. wymienić nerwy unerwiające mięśnie gałki ocznej

• nerw twarzowy

• gałązki skroniowe nerwu VII,

• gałązki skroniowe nerwu twarzowego

 

43. Co to jest omacicze - zewnętrzna warstwa ściany macicy.

 

44. Porównać rysunki tętnicy i żyły

 

 

45. Dokończyć zdanie czym jest chrząstka nasadowa

- jest miejscem wzrostu kości na długość

 

46. Opisać krążenie krwi w mózgu, skąd się bierze i gdzie płynie

Cechy krążenia mózgowego

Krew tętnicza dopływa do mózgu ludzkiego głównie za pośrednictwem czterech tętnic: dwóch tętnic szyjnych wewnętrznych oraz dwóch tętnic kręgowych. Z połączenia tętnic kręgowych powstaje tętnica podstawna mózgu. Tętnice szyjne wewnętrzne i tętnica podstawna mózgu tworzą koło tętnicze mózgu, od którego odchodzi sześć dużych naczyń, dostarczających krew do kory mózgu. Krew żylną odprowadzają z mózgu żyłygłębokie oraz zatoki opony twardej, które uchodzą przede wszystkim do żył szyjnych wewnętrznych. W niewielkim stopniu, krew jest odprowadzana z mózgu za pośrednictwem splotów żył ocznych oraz skrzydłowych. Ściany naczyń włosowatych mózgu zbudowane są z śródbłonka. Swoją budową przypominają one bezokienkowe naczynia włosowate zaopatrujące inne części ciała, w tym mięśnie. Naczynia włosowate występujące w mózgu otoczone są przez stopki końcowe, powstałe z wypustek atrocytów.

 

47. Był rysunek przedstawiający przekrój przez zarodek i zaznaczyć

> gdzie się zaczyna kształtować ukł. pokarmowy i jeszcze kilka elementów (nie > pamiętam dokładnie ale głównie dotyczyło ukł. pokarmowego) > >

 

48. Porównanie tętnicy i żyły narysuj

TĘTNICA:

-Kontur światła jest pofałdowany

-Światło tętnic jest puste

-Mała średnica światła w stosunku do grubości ściany

-Dobrze wykształcona błona sprężysta zewnętrzna

-Dobrze wykształcona błona sprężysta wewnętrzna

- Prowadzą krew z serca do tkanek

-Krew ma barwę jasnoczerwoną

-Ciśnienie krwi jest wysokie

-Nie posiadają zastawek

ŻYŁY:

-Kontur Światła jest gładki

-W świetle żył widoczne są bardzo często krwinki

-Duża średnica światła w stosunku do grubości ściany

-Brak błony sprężystej zewnętrznej

-Słabo wykształcona błona sprężysta wewnętrzna

-Prowadzą krew z tkanek do serca

-Krew ma barwę ciemnoczerwoną

-Ciśnienie krwi jest niskie

-Posiadają zastawki

 

49. Krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego + funkcje.

Wytwarzany w splotach naczyniówkowych, wypełnia przestrzeń podpajęczynówkową, układ komorowy i kanał rdzenia kręgowego. Wymiana w kolejności : komory boczne, otwory miedzykomorowe, komora trzecia, wodociąg mózgu, komora czwarta, otwory komory czwartej, a następnie płynie do przestrzeni podpajęczynówkowej i rdzenia kręgowego. Ostatnim etapem jest jego wchłonięcie w układzie żylnym mózgowia, głównie przez ziarnistości pajęczynówki.

 

 

50. Chrząstka nasadowa - dokończ zdanie

- jest miejscem wzrostu kości na długość.

 

 

 

 

53. Rozwój nerki ostatecznej ( co z czego powstaje )

• 
  Przednercze z nefrotonów głowowych i szyjnych, potem pranercze z nefrotonów i tk nerko twórczej, potem nerka właściwa

 

54. Rozwój żołądka. Z czego powstaje i jakie jest jego ostateczne położenie.

 

Zawiązek żołądka pojawia się w połowie 4. tygodnia ciąży, jako wrzecionowate rozszerzenie w doogonowym odcinku jelita przedniego. Zawiązek wydłuża się i rozszerza w osi brzuszno-grzbietowej, a następnie jego ściana grzbietowa wzrasta intensywniej od ściany przedniej i w ten sposób powstają przyszłe krzywizny żołądka. W trakcie rozwoju żołądek podlega dwóm obrotom – wokół osi podłużnej oraz osi przednio-tylnej. W osi podłużnej obrót dokonuje

się o 90o, zgodnie z ruchem wskazówek zegara. W rezultacie ściana lewa staje się ścianą przednią (brzuszną), a ściana prawa – tylną (grzbietową). Obrót w osi przednio-tylnej, odbywający się także zgodnie z ruchem wskazówek zegara, powoduje przemieszczenie

części odźwiernikowej żołądka na prawo i ku górze. Krzywizna większa znajduje się odtąd w części dolnej, a krzywizna mniejsza w części górnej i prawej. Żołądek przytwierdzony jest do ściany grzbietowej jamy brzusznej przez krezkę grzbietową żołądka. Krezka ulega rotacji w osi podłużnej i przesuwając się oraz fałdując, tworzy torbę sieciową.

U człowieka żołądek znajduje się w jamie brzusznej na wysokości od 11. kręgu piersiowego (Th11), gdzie położony jest wpust żołądka do 3. bądź 4. kręgu lędźwiowego (L3-L4).

 

 

55. Tętnice unaczyniające przewód pokarmowy.

• t. żołądkowa lewa

• t. żołądkowa prawa

• t. żołądkowo-sieciowa lewa

 

56. Uzasadnij prawdziwość/nieprawdziwość stwierdzenia

"żyła > wychodząca z wątroby trafia do żyły głownej górnej". >

 

57.Uzasadnij prawdziwość/nieprawdziwość stwierdzenia

"naczynia > limfatyczne zaczynają się ślepo w tkance i krąży w nich płyn tkankowy" > >

 

58. Jak się zachowują elementy klatki piersiowej podczas wdechu.

• Skurcz przepony, mięśnie podciągają żebra w górę, tchawica wydłuża się, rozkurcz tłoczni brzusznej, jama opłucnej szczelinowata

 

59. splot słoneczny-co to jest i gdzie

• (trzewny) na wysokości 1. Kręgu lędźwiowego, to połączenie splotów trzewnych prawego i lewego

 

60. Opisz przekrój przez zarodek (chodzi o zaznaczenie zawiązków > narządów układu pokarmowego) >

 

 

62. Narysuj i opisz podstawową jednostkę funkcjonalną wątroby.

Zrazik : zbudowane są z blaszek – promieniście ułożonych komórek wątrobowych. W zraziku wątrobowym naczynia włosowate biegną promieniście – od obwodu do środka. Następuje tu oddawanie składników wchłoniętych w naczyniach przewodu pokarmowego (aminokwasów, cukrów) oraz składników, będących wytworami innych narządów (insulina - z trzustki). Substancje te są transportowane dalej wraz z innymi składnikami wytwarzanymi przez hepatocyty (np. białka) poprzez sieć naczyń włosowatych zrazika do żyły środkowej.

 

63. Co u dorosłego człowieka jest pozostałością po życiu > płodowym

-więzadło pępkowe pośrednie - pozostałość przewodu omoczni

-więzadła pępkowe boczne - pozostałość tętnic pępkowych

 -kanał środkowy rdzenia kręgowego - pozostałość światła embrionalnej cewy nerwowej

 

 

65. Opisz zaczynając od warstwy najbardziej wewnętrznej, co otacza > nerkę i jakie mają funkcje te warstwy

• torebka włóknista- bezpośrednia osłona nerki, torebka tłuszczowa- tworzy miękkie podłoże nerki, obejmuje nerkę i nadnercza, powięź nerkowa- blaszka przednia to podłoże otrzewnej, blaszka tylna przylega do tylnej ściany brzucha

 

66. Narysuj końcowy odcinek nasieniowodów wraz ze strukturami > wydzielniczymi

• końcowy odcinek nasieniowodu rozszerza się w tzw. bańkę nasieniowodu- wydzieliny bańki wchodzą w skład osocza nasienia, nasieniowody uchodzą do cewki  moczowej wraz z przewodem wydalającym gruczołów pęcherzykowych jako tzw. przewód wytryskowy.

 

67. Wymień nerwy czysto zmysłowe

• I,II i VIII = węchowy, wzrokowy, przedsionkowo-ślimakowy

 

68. Wiedząc, że różne rodzaje tkanki mięśniowej powstają z jednego rodzaju (jakiego?) jak wytłumaczysz różnice w ich budowie

• Mezoderma. Różnice wynikają z przystosowania do pełnienia określonych funkcji np. mięśnie gładkie nie męczą się i mogą długo pracować, a mięśnie szkieletowe poprzecznie prążkowane szybko się męczą, krócej mogą pracować.

 

69. Jaki związek mają kąty żylne(?) z układem limfatycznym

• Jest to miejsce będące połączeniem układu krwionośnego i układu limfatycznego. Do kąta żylnego prawego uchodzi przewód chłonny prawy.

 

70. Jaka jest rola śledziony w krążeniu wrotnym wątroby?

• Magazynuje pewną pulę krwi, by później ją zwrócić wątrobie.

 

72. opisać rdzeń kręgowy

szczelina pośrodkowa przednia i tylna, sznur przedni, boczny, tylny, pole korzeniowe przednie, tylne

 

73. Co dostarcza krew odżywczą do serca

żyła główna dolna i górna, żyły płucne

 

 74. przykłady połączeń kości

• Wolne – stawy (proste i złożone)

• Ścisłe

• - więzozrost włóknisty-błony międzykostne

• - więzozrost sprężysty- więzadła żółte

• -szew- między kośćmi czaszki

• -wklinowanie- ząb w zębodole

 

75. staw do opisania

Elementy stałe: pow stawowe pokryte chrząstką szklistą, torebka stawowa, błona maziowa, jama stawowa – maź,

 

Dodatkowe: więzadła stawowe, krążki stawowe, łękotki, obrąbki, kaletki maziowe

 

76. co to jest siec mniejsza i co ja tworzy?

Sieć mniejsza (łac. Omentum minus) - twór otrzewnej będący jej zdwojeniem. Uważana za część tylną krezki brzusznej. Znajduje się pomiędzy wątrobą (ściślej jej powierzchnią trzewną) ażołądkiem (krzywizna mniejsza).

 

77. co to jest korzeń płuca i co go tworzy:

żyły płucne, tętnice płucne, oskrzela, tętnice oskrzelowe, żyły oskrzelowe, naczynia chłonne, splot płucny, otaczająca tkanka łączna

 

78. Opisać ścianę żołądka

błona surowicza ( otrzewna trzewna) błona mięśniowa (warstwa podłużna, okrężna, włókna skośne) tkanka podśluzowa, błona śluzowa

 

79. gruczoły w żołądku

• wpustowe- prod śluz i dwupeptydazę,

• g. dna i trzonu- wypełniają dno

• kom śluzowe szyjki- prod śluz, ureazę,

• kom główne- pepsynogen, lipaza żołądkowa,

• kom okładzinowe- prod HCl i czynnik Castle

• g. odźwiernikowe-prod śluz, dwupeptydazę

 

 

*80. Co to są przyczepki sieciowe i gdzie występują

zrazikowe wypustki błony surowiczej jelita grubegoprzyczepki sieciowe = zrazikowe wypustki błony surowiczej jelita grubego - małe wypustki błony surowiczej wypełnione tkanką tłuszczową w okrężnicy.

 

81. Szkielet serca

  pierścienie włókniste, trójkąty włókniste prawy i lewy, część błoniasta przegrody międzykomorowej

 

82. przykład i lokalizacja mechanoreceptorów i receptorów chemicznych

 

Mechanoreceptory - narządy zmysłów pobudzane przez bodźce mechaniczne, związane z czuciem dotyku, ucisku, ruchu, rozciągania, a także dźwięku i równowagi; budowane są przez komórki zmysłowe lub zakończenia włókien nerwowych o prostej lub skomplikowanej strukturze, wrażliwe na bodźce bezpośrednie (kontaktoreceptory) lub pośrednie (telereceptory); rozmieszczone są w powłokach ciała (skóra, tkanka podskórna), również w stawach i mięśniach (proprioreceptory, kinestezja) albo też w obrębie specjalnych narządów (narządy słuchu); .

 

Receptory chemiczne - receptory rozróżniające substancje chemiczne.

Do podstawowych chemoreceptorów zalicza się receptory wykrywające smak i zapach. Z chemorecepcją związane są również receptory wykrywające tlen, dwutlenek węgla i poziom pH płynów ustrojowych.

• białka: białka receptorowe smaku i węchu

• komórki: neurony smakowe, neurony węchowe

• narządy: kubki smakowe, śluzówka węchowa

 

83.napisać co jest na rysunku – były pęcherzyki płucne

 

 

84. co to jest siec dziwna tętnicza i gdzie występuje

Sieć dziwna – specyficzny układ naczyń sieci, w którym jedno naczynie (tętnica lub żyła) dzieli się na większą ilość cienkich gałązek, niejednokrotnie splotowato połączonych i po krótszym lub dłuższym przebiegu ponownie łączy się w jedno, tożsame naczynie krwionośne.

U człowieka jedyną strukturą spełniającą kryteria sieci dziwnej tętniczej jest kłębuszek nerkowy.

 

85. Na czym polega unaczynnienie czynnościowe i odżywcze i co go tworzy (niedokończone)

 

UNACZYNIENIE CZYNNOŚCIOWE- Układ naczyń krwionośnych dostarczających ilość krwi potrzebną do utrzymania czynności danego narządu.

 

86. Opisać krąg lędźwiowy

• -najmasywniejsze

• -masywne trony o kształcie nerkowatym

• wyrostki żebrowe - pozostałości szczątkowych żeber lędźwiowych

• -wyrostki dodatkowe - właściwe wyrostki poprzeczne

• -wyrostki suteczkowate

• -wyrostki stawowe ustawione niemal w płaszczyźnie strzałkowej

• -wyrostki kolczyste bardzo masywne, spłaszczone w płaszczyźnie strzałkowej

• -otwory kręgowe zazwyczaj trójkątne, czasem owalne

 

87. Opisać rdzeń kręgowy

 

88. Co to są więzadła stawowe, podać przykład

wzmacniają torebkę stawową, przytrzymują elementy stawu w prawidłowym położeniu, zabezpieczają kiernek ruchu w stawie, przeciwdziałają oddalaniu się końców stawowych od siebie; np. staw łokcowy

 

89. kości czaszki główne, gdzie są zatoki

czołowa, potyliczna, ciemieniowa, klinowa, sitowa, skroniowa, szczęka, żuchwa

 

Zatoki: klinowa, sitowa, czołowa, szczękowa

Znajdują się w kościach twarzoczaszki mające połączenie z jamą nosową

 

90. skąd się bierze krew czynnościowa w wątrobie

doprowadza ją żyła wrotna

 

91. cechy układu oddechowego

- powstał z części prajelita

- składają się na niego:

*drogi oddechowe (jama nosowa - ogrzewanie powietrza, oczyszczanie (obecność w nosie włosów i komórek z rzęskami wychwytującymi nieczystości), nawilżanie (obecność śluzu);

-gardło, krtań, tchawica, oskrzela - stanowią drogę, którą powietrze dociera do płuc.

Tchawica i oskrzela mają dodatkowo chrząstkowe pierścienie, by się nie zapadać.

• narządy oddechowe:

-pęcherzyki płucne - tu zachodzi wymiana gazowa (za pomocą dyfuzji). Ich cienkie ścianki pozwalają na sprawną wymianę gazową. Są również oplecione licznymi naczyniami włosowatymi. W płucach jest bardzo dużo pęcherzyków, aby zwiększyć wydajność oddechową.

• oraz - pośrednio - układ krwionośny transportujący krew do tkanek.

Ważne jest także to że układ oddechowy wyścielony jest przez nabłonek migawkowy.

 

92. co to jest narząd cortiego i funkcja

właściwy narząd słuchu znajdujący się w ślimaku w przestrzeni zwanej schodami środkowymi (przewód ślimakowy). Położony jest na błonie podstawnej. Jego funkcją jest odbiór fal dźwiękowych.

 

93. podać 2 nerwy wychodzące ze splotu barkowego

• nerw promieniowy

• nerw łokciowy

 

94. podać rodzaje gruczołów

Ze względu na zasięg działania wyróżnia się:

• gruczoły egzokrynne (gruczoły wydzielania zewnętrznego);

• gruczoły endokrynne (gruczoły wydzielania wewnętrznego, gruczoły dokrewne, hemokrynowe);

• gruczoły parakrynowe (gruczoły wydzielające sekret do istoty międzykomórkowej skąd przedostaje się on do komórek w obrębie tej samej tkanki);

• gruczoły autokrynowe (gruczoły wydzielające sekret do sąsiadujących komórek).

Ze względu na sposób wydzielania wyróżnia się:

• gruczoły merokrynowe,

• gruczoły apokrynowe,

• gruczoły holokrynowe,

• gruczoły ekrynowe.

 

95. co to jest brodawka większa dwunastnicy

ujście przewodu żółciowego i przewodu trzustkowego

 

96. co to są narządy wewnątrz i zewnątrz otrzewnowe , podać przykład

wewnątrzotrzewnowe np. jelito cienkie, narządy otoczone krezką, są w niej otoczone, zachowują pewien stopień ruchomości

zewnątrzotrzewnowe np. nerki, częściowo objęte otrzewną, nie posiadają krezki

 

*97. jak są zbudowane, funkcja zastawek w sercu

Podstawowym elementem budowy zastawki jest płatek. Jest to cienka blaszka, budowana z tkanki łącznej. W zależności od rodzaju zastawki w jej skład wchodzi od 2 do 3 płatków. Zastawki przedsionkowo-komorowe prawa i lewa różnią się od siebie. Prawa ma 3 płatki, dlatego nazywana jest także trójdzielna, lewa ma 2 płatki i nazywana jest dwudzielną, bądź mitralną. Zapobiegają one cofnięciu się krwi podczas skurczu komory do przedsionków.

 

98. co to jest gruczoł tarczowy jakie są jego funkcje

tarczyca, gruczoł dokrewny składający się z dwu płatów połączonych węziną położony na szyi na zewnątrz od chrząstki tarczowatej, na poziomie II-IV chrząstki tchawicy.

 

99. podać co należy do tłoczni brzusznej jakie są jej funkcje

ciśnienie śródbrzuszne wywołane przez mięśnie powłok brzusznych (mięśnie skośne brzucha we. i zew., mięśnie proste, mięsień stożkowaty) i przepony na macicę w drugim okresie porodu, wspomagające ciśnienie wewnątrzmaciczne wywołane skurczami mięśni macicy. Uruchomienie tłoczni brzusznej następuje ze świadomym udziałem rodzącej przez głęboki wdech, zamknięcie krtani i napięcie mięśnia poprzecznego brzucha. Efektywność tłoczni brzusznej polega na zsynchronizowaniu jej działania ze skurczami macicy.

 

 100. Opisać pęcherzyk płucny

struktura anatomiczna ludzkiego płuca posiadająca kształt wydrążonej jamy, której ścianę tworzy cienki nabłonek jednowarstwowy płaski (zbudowany głównie z pneumocytów I i II typu). Z zewnątrz pęcherzyki są pokryte przez naczynia włosowate. Są pokryte surfaktantem, co zabezpiecza płuca przed zapadnięciem. Dodatkowo są oplecione sprężystymi włóknami białkowymi, przede wszystkim kolagenowymi, co nadaje sprężystość tkance płucnej.

 

101. co to jest siec mniejsza i co ja tworzy

Sieć mniejsza to część otrzewnej rozpięta pomiędzy powierzchnią trzewną wątroby a częścią górną przełyku, krzywizną mniejszą żołądka oraz częścią górną dwunastnicy. Jej część górna i środkowa tworzą więzadło wątrobowo-żołądkowe. Część dolna tworzy więzadło wątrobowo-dwunastnicze.

 

102.   funkcje śledziony

- magazyn krwi (wyłącza pewną liczbę krwinek z obiegu i oddaje przy wzmożonym zapotrzebowaniu na tlen)

-miejsce rozkładania erytrocytów

-wytwarza limfocyty

-wytwarza substancję wzmacniające funkcje ochronną ustroju i odpornośc

 

103.  Rola otrzewnej i opłucnej:

Otrzewna: podtrzymywanie narządów wewnętrznych w prawidłowym położeniu, umożliwienie niewielkiego ślizgania się narządów względem siebie, funkcja odporna (b. odporna na zakażenia)

Opłucna: zwilża płuca, ułatwia ruch płuc w czasie oddechu

 

104.  Krążenie płodowe

Krew utlenowana dostaje się do organizmu dziecka przez żyłę pępkową, zmierza do wątroby płodu gdzie dzieli się na 2 części: część przepływa przez wątrobę a część płynąca bezpośrednio do żyły głównej dolnej, w rezultacie obie zmierzają do serca. W sercu z prawego przedsionka przepływa do KP i PL, opuszcza serce przez KP i KL.  Część krwi pomiędzy pniem płucnym a aortą łączy się przewodem tętniczym Botalla – krew płynie od razu do tkanek organizmu. Część krwi płynie do płuc (jednak nie ma tam wymiany gazowej) i wraca do PL. Aorta rozprowadza krew po organizmie oraz tętnicą pępkową doprowadza ją do organizmu matki.

Większość krwi omija wątrobe, ponieważ szkodliwe produkty przemiany materii wędrują do organizmu matki, wątroba nie musi ich przetwarzać.

 

105.   Funkcje połączeń tętniczo-żylnych (anastomozy):

Regulacja przepływu krwi przez narządy, których poziom metabolizmu zmienia się w czasie (poprzez zmianę mięśni gładkich otaczających tętniczki). Mogą pełnić funkcję termoregulacyjną, zaoszczędzając energię traconą w postaci ciepła (na palcach, małżowinie usznej).

 

106. Nerwy układu przywspółczulnego:

3,7,9,10

 

107. Jak powstaje żyła wrotna

Zespolenie żyły śledzionowej i żył krezkowych – górnej i dolnej (uchodzi tam szereg żył z żołądka, jelit, trzustki i śledziony)

 

108. Rola ciałka rzęskowego

Część oka otaczająca tęczówkę, łącząca ją z naczyniówką. W jej skład wchodzą mięśnie rzęskowe (zmiana kształtu soczewki) i wyrostki rzęskowe (synteza cieczy wodnistej wypełniającej przednią i tylną komorę oka)

 

109. Rola ciałka nerkowego

Filtracja kłębuszkowa, powstanie moczu pierwotnego (przesączona krew pozbawiona białek i elementów morfotycznych)

 

110. Ciałko żółte

Przekształcony pęcherzyk jajnikowy funkcjonujący jako gruczoł dokrewny. Powstaje po uwolnieniu oocytu II rzędu w miejscu pęknięcia pęcherzyka Graafa. Produkuje progesteron, który przygotowuje błonę śluzową macicy do przyjęcia zapłodnionego jaja i umożliwia jego rozwój. W 4. Miesiącu ciąży funkcję tę przejmuje łożysko. Gdy nie dojdzie do zapłodnienia ciałko żółte przekształca się w ciałko miesiączkowe, a potem w ciałko białawe – obniżenie syntezy progesteronu – menstruacja.

Ciałko żółte produkuje także estrogeny, inhibinę, relaksynę.

 

111. Układ limfatyczny:

Naczynia limfatyczne rozpoczynają się w tkankach ustroju.

-płyn tkankowy

-naczynia włosowate limfatyczne: zbudowane ze śródbłonka, rozpoczynają się ślepymi uchyłkami, zespalają się ze sobą tworząc sieci

-naczynia limfatyczne zbiorcze: nie rozgałęziają się, zawierają wł. Sprężyste i kolagenowe, zawierają pojedyncze komórki mięśniowe gładkie, wyposażone w zastawki, naczynia powierzchniowe  i głębokie

-pnie limfatyczne:

*przewód piersiowy: zbiera limfę z dolnej, poprzeponowej części ciała  i lewej części nadprzeponowej, uchodzi do lewego kąta żylnego; tworzą go: pnie lędźwiowe, pnie jelitowe, pień szyjny (lewa połowa szyi i głowy), pień podobojczykowy (lewa kończyna górna), pnie śródpiersiowe

*przewód limfatyczny prawy: zbiera limfę z nadprzeponowej części ciała, uchodzi do prawego kąta żylnego; tworzą go: pień szyjny (prawa połowa szyi i głowy), pień podobojczykowy (prawa ręka), pnie śródpiersiowe

-narządy limfatyczne: zbudowane z tk. limfatycznej (siateczkowatej):

                *niższe postacie:

                                -skupienia limfocytów w błonach śluzowych

                                -plamy mleczne (sieć mniejsza i większa)

                                -grudki chłonne samotne (j. czcze)

                                -grudki chłonne skupione (j. kręte)

                                -migdałki

                -funkcja: wytwarzają limfocyty, przesączają soki tkankowe i chłonkę, stanowią ochronę środowiska wewn.

*wyższe:

-węzły limfatyczne: regulują ilość składników postaciowych w chłonce, objęte torebką, przyjmują liczne naczynia doprowadzające, oddają nieliczne naczynia odprowadzające, pojedyncze lub zgrupowane (węzły regionalne np. jama pachowa, pachwina), powiększają się gdy toczy się proces chorobowy

-śledziona

-grasica

 

112. Zastawki w sercu:

• Aorty

• pnia płucnego

• mitralna

• trójdzielna

 

113.  Funkcje, występowanie przepony:

Mięsień oddechowy, oddziela jamę brzuszną od klatki piersiowej i stanowi jej ścianę dolną.

Funkcje: oddziela jamę brzuszną od klatki piersiowej, powoduje zmianę kształtu i objętości klatki piersiowej co umożliwia wdech i wydech