OSOBOWOŚĆ NAUCZYCIELA:
Nauczyciela powinny charakteryzować następujące zachowania:
1.Umiejętność wzbudzania zainteresowania klasy; adekwatny do wieku, poziomu i zdolności uczniów styl prowadzenia zajęć, m.in. użycie odpowiednich metod i technik nauczania (wykład, ćwiczenia aktywizujące czy dyskusja panelowa), oraz odpowiednich pomocy dydaktycznych;
2.Umiejętności interpersonalne: umiejętność nawiązania kontaktu z uczniami i motywowania do nauki; traktowanie uczniów z szacunkiem; umiejętność zdobycia sympatii i szacunku klasy; samoopanowanie i umiejętność „panowania" nad klasą; unikanie poniżania i ośmieszania uczniów na oczach klasy,
3.Stosowanie przez nauczyciela w kontaktach uczeń nauczyciel modelu wielokierunkowej komunikacji interpersonalnej, gdzie nauczyciel jest głównym inicjatorem poczynań i steruje działalnością grupy, przy czym wszystkie propozycje uczestników i wypowiadane sądy bierze pod uwagę, a o stosunku do nich rzeczywiście decydują wyniki dyskusji, w której rozstrzygają argumenty.
4.Okazywanie, że lubi się uczniów i pracę z uczniami; nauczyciel swoim zachowaniem i słowami przekazuje uczniom komunikat, że chce i dąży do tego, aby dzieci odniosły sukces - nie dlatego, że będzie to dowodem na własną kompetencję nauczyciela, ale dlatego, iż wierzy on, ze sukcesy w nauce i życiu szkolnym są ważne dla uczniów,
5.Zaangażowanie w prace i kompetencje nauczyciela; widoczne zainteresowanie nauczanym przedmiotem; wykazywanie się wiedzą z danego przedmiotu oraz wiedzą ogólną.6.Uczciwość: prawdziwe lub wyimaginowane niesprawiedliwości mogą wzbudzać urazę i wrogość u uczniów; oznacza to konsekwencję w zachowywaniu się wobec uczniów, tak aby wiedzieli, czego mogą oczekiwać; dotrzymywanie słowa.
7.Poczucie humoru: nauczyciele powinni być przygotowani do śmiania się wraz z klasą i do wprowadzania humoru w nauczany materiał wtedy, gdy można tak zrobić
8.Jasne określenie wymagań, kryteriów oceny, szczegółowe wyjaśnianie zadań , które uczniowie maja przygotować, wykorzystywanie zwrotów pozytywnych poprzez podkreślanie tego, co nauczyciel chce, żeby uczniowie zrobili, niż na to, czego mają nie robić;
9.Zdobycie autorytetu przy jednoczesnym unikaniu nadmiernej poufałości oraz zbytniej srogości; zbytnia srogość i zdystansowanie utrudniają relacje uczeń-nauczyciel i często uniemożliwiają nauczycielowi zdobycie szacunku i sympatii wśród uczniów; nadmierna poufałość (w dłuższym okresie czasu) negatywnie wpływa na stosunki uczeń-nauczyciel.
10. Pewność siebie: Nauczyciele, którzy niepewnie i z wahaniem wchodzą do klasy, pokazują dzieciom, że oczekują kłopotów i są przygotowani na nieposłuszeństwo.
11. Dobra organizacja: dobrze zorganizowana lekcja z uważnie przygotowanym, adekwatnym materiałem oraz z wszystkimi akcesoriami znajdującymi się pod ręką i dobrym porządkiem pracy.
12. Punktualność: nauczyciel, który spóźnia się na lekcję, przedwcześnie lub z opóźnieniem kończy zajęcia czy tez często nie pojawia się na zajęciach (z różnych przyczyn) daje uczniom zły przykład.
Na podstawie badań różnych autorów można wyróżnić bardzo dużo cech właściwości nauczycieli, zarówno tych pozytywnych jak i negatywnych. Nauczyciel powinien zatem być: dostępny, bezpośredni, szanujący godność uczniów, tolerancyjny, obowiązkowy, wytrwały, dobry organizator, pogodny, opiekuńczy, kulturalny, taktowny. Nie powinny mu być obce: samokrytycyzm wobec własnej pracy, elastyczność w postępowaniu, życzliwość, poczucie humoru i pogoda ducha. Ma być również: skromny, mądry życiowo, mający własne zdanie, zaangażowany społecznie, bezinteresowny, mający wysokie walory moralne, sprawiedliwy, dyskretny. Ważnymi cechami nauczyciela mającymi pozytywny wpływ na wyniki uczniów oraz na efektywność procesu edukacyjnego są empatia, akceptacja, szacunek i autentyczność okazywane przez nauczyciela w relacjach uczeń-nauczyciel.
Sprzyjająca atmosfera domowa, serdeczny stosunek rodziców do dziecka, rozumienie wartości nauki, wszystko to składa się na sytuację zewnętrzną wpływającą na wyniki w nauce. Pozytywny stosunek rodziców do nauki dziecka i traktowanie jej jako ważnej czynności kształtuje prawidłową postawę dziecka do szkoły i do tego, co się w niej dzieje.
Atmosfera emocjonalna
Na ogół nie zdajemy sobie sprawy, jak duży wpływ wywiera atmosfera emocjonalna na możliwość "odprężenia się", na możliwość odpoczynku zwłaszcza w krótkich odstępach czasu. Dokładniej - czy potrafisz, Drogi Rodzicu, raz się pogniewać, nawet ostro, mocno, a potem szybko "rozprężyć się", rozpogodzić, nie stwarzać w domu całymi godzinami, nawet dniami napiętej, przykrej, trudnej atmosfery? Z własnego doświadczenia wiemy, że w tzw. dobrym nastroju, dobrym humorze, pracuje się chętniej, szybciej i lepiej. Twierdzi się powszechnie, że uczucia pozytywne są "higieniczne", gdyż wpływają na lepsze funkcjonowanie organizmu, natomiast uczucia negatywne są "niehigieniczne", ponieważ źle wpływają na funkcjonowanie organizmu, a zatem i na pracę umysłową. Jeśli wiec chcemy, aby dziecko uczyło się dobrze, trzeba m. in. starać się o stworzenie mu w domu odpowiedniej atmosfery. Pogodna atmosfera, pewność, że mimo chwilowych niepowodzeń w nauce może liczyć na zrozumienie i pomoc rodziców - pomogą dziecku łatwiej uporać się z naporem negatywnych uczuć i zmniejszą ich natężenie.