Diety specjalne
Jest wiele chorób, które wymagają szczególnych zaleceń dietetycznych. Zakładając, że dieta
podstawowa jest takim ogólnym zbiorem zasad zdrowego odżywiania, to kilka dolegliwości
wymaga podania paru uwag w celu zmodyfikowania diety.
Alergia
Należy unikać produktów, na które dana osoba jest uczulona.
Często nie jest możliwe określenie tych czynników, a za najpowszechniejsze alergeny
pokarmowe uważa się:
• mleko i produkty mleczne np. masło, śmietanę, jogurt, sery,
• produkty zawierające gluten – mąka, pieczywo, produkty z zawartością jęczmienia i owsa,
1 / 21
Diety specjalne
• jajka,
• ryby świeże i wędzone,
• owoce morza,
• orzechy,
• soję i jej przetwory,
• kukurydzę i jej przetwory,
• owoce cytrusowe,
• czekoladę,
• barwniki spożywcze.
Wzdęcia
2 / 21
Diety specjalne
Należy unikać:
• mleka i jego przetworów z wyjątkiem naturalnego jogurtu,
• warzyw takich jak: brokuły, brukselka, kalafior, kapusta, groch, soja, fasola, brukiew. cebula,
rzepa,
• owoców z dużą ilością fruktozy np. gruszek,
• słodziku z dodatkiem sorbitolu.
Zalecane jest:
• dodawanie do potraw przypraw takich jak imbir, majeranek, tymianek, czosnek,
• picie odwarów z mięty i kopru włoskiego,
3 / 21
Diety specjalne
• jedzenie potraw blanszowanych i gotowanych na parze.
Biegunka
Należy unikać:
• mleka,
• produktów wzdymających takich jak fasola, kapusta,
• potraw i płynów słodkich,
• potraw ze słodzikiem – sorbitolem,
• produktów wysokoresztkowych z dużą ilością błonnika – warzyw i owoców, suszonych
śliwek,
4 / 21
Diety specjalne
• przetworów z grubo mielonej mąki.
Wskazane jeść:
• kasze,
• banany,
• ryż i zupy z dodatkiem ryżu,
• warzywa korzeniowe takie jak marchew i ziemniaki – także jako składnik zup.
Zaparcia
5 / 21
Diety specjalne
Wskazane jest jeść i pić:
• otręby nieprzetworzone pszenne oraz ryżowe,
• pieczywo razowe, wieloziarniste,
• kasze i płatki z grubego przemiału,
• suszone owoce np. śliwki, figi, daktyle i jagody,
• jabłka, pomarańcze i inne owoce,
• surowe warzywa w tym dużo kapustnych i strączkowych,
• dużą ilość płynów w tym wody z miodem.
Należy też wyeliminować mleko i sery, gdyż u niektórych osób to jest przyczyną zaparć.
6 / 21
Diety specjalne
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
Należy unikać:
• mleka, piwa, wina, kawy,
• surowych warzyw i owoców ( jest to zalecenie względne, gdyż różna jest indywidualna
tolerancja na te produkty),
• ostrych przypraw.
Zalecane jest spożywanie:
• potraw gotowanych – szczególnie na parze lub w szybkowarach,
7 / 21
Diety specjalne
• bananów, czerwonej fasoli,
• naparów z zielonej herbaty.
Choroby jelit – Choroba Leśniowskiego-Crohna i zespół jelita nadpobudliwego
Należy unikać:
• otrębów pszennych,
• orzechów i nasion,
• warzyw strączkowych,
• kukurydzy i jej przetworów,
8 / 21
Diety specjalne
• owoców cytrusowych,
• słodyczy,
• przetworów mlecznych.
Zalecane są:
• owoce takie jak jabłka i banany,
• warzywa korzeniowe,
• ryby.
Uchyłkowatość jelit
9 / 21
Diety specjalne
Należy unikać:
• słodyczy,
• produktów wzdymających.
Zalecane są:
• warzywa gotowane,
• kiszona kapusta,
• pełnoziarniste produkty zbożowe,
• jabłka.
10 / 21
Diety specjalne
Otyłość
Dieta w tym przypadku polega na ograniczaniu ilości przyjmowanych pokarmów, czyli na
zmniejszaniu ilości kalorii w pożywieniu. Wskazane jest obniżenie dziennej wartości kalorycznej
posiłków do 1200–1400 kcal i zrezygnowanie lub ograniczenie produktów wysokokalorycznych
takich jak:
• orzechy i nasiona,
• suszone owoce,
• pieczywo,
• ziemniaki,
• słodycze,
11 / 21
Diety specjalne
• masło i tłuszcze roślinne.
Zaleca się:
• jeść dużo warzyw szczególnie liściastych,
• wypijać około 2 litrów wody.
Reumatyzm
Należy unikać:
12 / 21
Diety specjalne
• mleka i jego przetworów,
• kukurydzy i jej przetworów,
• pszenicy,
• oleju słonecznikowego.
Zalecane są w dużej ilości:
• tłuste ryby,
• warzywa i owoce.
Dna moczanowa
13 / 21
Diety specjalne
Należy wykluczyć:
• mięso indycze,
• ryby,
• warzywa takie jak szparagi, groch, szpinak,
• rabarbar.
Osteoporoza
Należy unikać:
14 / 21
Diety specjalne
• soli,
• alkoholu.
Zalecane są:
• tłuste ryby,
• owoce – szczególnie jabłka, gruszki, winogrona, brzoskwinie,
• warzywa strączkowe – zwłaszcza soja,
• orzechy – laskowe, ziemne i migdały,
• miód,
• jogurt naturalny.
15 / 21
Diety specjalne
Kamica nerkowa
Należy unikać:
• produktów bogatych w szczawiany – szpinaku, rabarbaru, botwinki, orzeszków ziemnych, a
także owoców cytrusowych,
• soli i potraw słonych,
• mięsa w większej ilości.
Zalecane jest:
16 / 21
Diety specjalne
• picie dużej ilości wody,
• jedzenie produktów bogatowłóknistych, tzn. warzyw i przetworów zbożowych.
Kamica żółciowa
Należy unikać:
• cukru,
• nadwagi, ale także głodówek.
17 / 21
Diety specjalne
Zalecane jest:
• dużo warzyw zwłaszcza strączkowych,
• oliwa z oliwek.
Choroby wątroby
Należy unikać:
• pieczywa razowego i świeżego białego,
• warzyw wzdymających,
18 / 21
Diety specjalne
• alkoholu,
• potraw tłustych,
• orzechów.
Zaleca się:
• dużo owoców i ich przetworów,
• warzywa gotowane,
• miód,
• przyprawy ziołowe typu estragon, szafran, kurkuma, rozmaryn, oregano.
19 / 21
Diety specjalne
Cukrzyca
Wymaga dokładnego określania wielkości i jakości posiłków w zależności od poziomów
stężenia glukozy we krwi i wagi pacjenta.
Zaleca się:
• dużo warzyw z wyjątkiem ziemniaków, kukurydzy, zielonego groszku,
• owoce niesłodkie – np. arbuz, melon,
• chudy drób,
• chudy nabiał.
Nie zaleca się:
20 / 21
Diety specjalne
• słodyczy,
• słodkich napoi,
• tłuszczów zwierzęcych,
• alkoholu.
21 / 21