Zatrucie – jest to zespół objawów chorobowych wywołanych działaniem trucizny na mechanizm

Trucizna – jest to substancja organiczna lub nieorganiczna, która po dostaniu się do organizmu powoduje zaburzenia jego funkcjonowania i inne niekorzystne zmiany a nawet śmierć. Może to być ciało stałe, ciecz, gaz.

Zatrucia podział :

1. Pochodzenie :

• Naturalne (grzyby, bakterie, jad węży )

1. Antropogeniczne :

• Alkohol, cyjanek

1. Toksyczności :

• Wyjątkowo toksyczne – kilka kropel – cyjanek potasu

• Silnie toksyczne (łyżeczka do 5 mg ) – adrenalina, narkotyki

• Średnio toksyczne – 30g – aspiryna, paracetamol

• Substancje słabo toksyczne – 250 do 500 g – alkohol

• Nietoksyczne – 1 kg soli

• Nieszkodliwe – powyżej 1 kg

1. Ze względu na stan fizyczny :

• Ciało stałe

• Lotne

• Gaz

Podział zatruć :

• Ostre (zgon następuje po 24 godzinach)

• Podostre – mniej gwałtowne, objawy do 72 godzinach

• Przewlekłe – zakłady usługowe – pralnie, zatrute środowisko

• Zatrucia umyślne – samobójcze , zbrodnicze (np. leki uspakajające, psychotropowe, narkotyki – przedział wiekowy 22-29 lat) , zbrodnicze – używane są arszenik, cyjanek, gazy

• Zatrucia przypadkowe : dzieci (lekarstwa , kolorowe pigułki, środki do dezynfekcji) , rolnicy (nawozy, środki ochrony roślin)

Postępowanie przy zatruciach :

• Informacja o rodzaju i ilość zażytego środka

• Kiedy i w jaki sposób

• Jakie były objawy po zażyciu tych środków

• Czy przyjmuje jakieś leki

• Czy nie jest to próba samobójcza

• Rozglądamy się czy nie ma w pobliżu jakiś opakowań po tabletkach, fiolek, strzykawek

Klasyfikacja odtrutek

Odtrutki swoiste – witaminowe

Przy zatruciu :

• Kumaryną : podajemy Wit. K (jest odpowiedzialna za krzepniecie krwi )

• Paracetamol – podajemy N-ACETYLOCYSTEINE

• Cyjanek – TIOSIARCZAN SODU

• Opioidy (kokaina, heroina) – NALOKSON

• Benzodiazepany (leki uspakajające) – FLUMAZENIL

• Przy zatruciach środkami ochrony roślin – ATROPINA

• Muchomorem zielonawym – PENICYLINA KRYSTALICZNA

Odtrutka – jest to substancja, która ma zdolność neutralizacji i zmniejszenia toksyczności działania trucizny, jej działanie polega na tworzeniu związku chemicznego

Odtrutki nieswoiste :

• Węgiel aktywowany - adsorbujący toksyny na swojej powierzchni

• Tlen-w zatruciach tlenkiem węgla, siarkowodorem

• Parafina

• Środki wymiotne

• Mleko – w zatruciach substancjami żrącymi, metalami ciężkimi, czwartorzędowymi solami amoniowymi

• Mocna herbata – w zatruciach alkaloidami i glikozydami nasercowymi

• Skrobia – w zatruciach substancjami żrącymi, kwasami organicznymi i nieorganicznymi, jodyną

• Białko jaj – w zatruciach substancjami żrącymi i metalami ciężkimi

Zatrucie tlenkiem węgla :

Przyczyny – niesprawna instalacja, spaliny samochodowe, najbardziej narażone są dzieci

Objawy :

• Ból głowy

• Nudności, wymioty

• Ogólne osłabienie

• Szum w uszach

• Tętnienie w skroniach

• Duszność

• Senność

• Utrata przytomności

• Zdarzają się drgawki

• Może dojść do szczękościsku

• Zapaść sercowo-naczyniowa

• Zaczerwienienie skóry – pośmiertnie

Postępowanie :

• Ewakuacja z miejsca narażenia (ewentualnie wywietrzyć pomieszczenie )

• U osób przytomnych – tlenoterapia

• U osób nieprzytomnych – udrożnienie dróg oddechowych + tlen

Zatrucie alkoholem etylowy :

1 stadium – 1-2 %₀

• Euforia

• Odhamowanie

• Zaburzenie równowagi, koordynacji

• Bełkotliwa mowa

• Rozszerzone źrenice

2 stadium – 2 -2,5 %₀

• Zaburzenie świadomości

• Wąskie lub prawidłowe źrenice

• Tachykardia

• Osłabione odczuwanie dotyku

• Zwiotczenie mięśni

3 stadium – zamroczenie 2,5 – 4 %₀

• Całkowita utrata świadomości

• Bezwiedne oddawanie moczu i kału

• Źrenice szerokie i wolno reagujące na światło

• Tachykardia

• Spadek ciśnienia krwi

• Hipotermia

• Hipoglikemia

• Odczuwa tylko silne bodźce bólowe

• Szerokie źrenice, brak reakcji na światło

• Sinica, zatrzymanie krążenia

Postępowanie :

• Wywołujemy wymioty

• Jeżeli nie możemy wywołać wymiotów to płukamy żołądek

• Zabezpieczamy oddech, krążenie

• Podajemy glukozę 5% z Wit. B1 – dożylnie

• Wodorowęglan sodu powyżej 4%₀

• Leczenie objawowe (np.. drgawki)

Zatrucie alkoholem metylowym :

1 faza – narkotyczna

• Euforia

• Odhamowanie

• Zawroty i bóle głowy

• Nudności, wymioty

2 faza –kwasiczna

• Silne bóle brzucha

• Zaczerwienie skóry

• Przekrwienie spojówek

• Spadek ciśnienia krwi

3 faza – uszkodzenie OUN

• Uszkodzenie nerwów obwodowych (wzrokowy)

• Zaburzenie widzenia – całkowita utrata wzroku

• Rozkojarzenie motoryczne

• Pobudzenie

• Zaburzenia świadomości

• Śpiączka

• Zniesienie funkcji fizjologicznych

Postępowanie :

• Wywołujemy wymioty

• Podajemy alkohol etylowy

• Zabezpieczamy funkcje życiowe

• Podajemy wodorowęglan sodu

• Monitorowanie, udrożnienie dróg oddechowych, wkłucie

• Rozważana może być hemodializa

Zatrucie glikolem etylenowym : podobnie jak przy zatruciu alkoholem metylowym, tylko nie uszkadza aż tak bardzo wzroku ale silnie uszkadza wątrobę

Leki uspakajające, nasenne :

• Senność

• Dezorientacja

• Zaburzenie równowagi

• Nudności

• Bóle głowy

• Śpiączka

• Obniżone ciśnienie krwi

• Zniesienie odruchów

Ogólne postępowanie :

• Płukanie żołądka

• Podajemy węgiel aktywowany

• Leczenie objawowe

• Zabezpieczenie dróg oddechowych

Zatrucie barbituranami :

• Zaburzenie świadomości

• Narastająca senność

• Głęboka śpiączka

• Zniesienie odruchów fizjologicznych

• Drgawki

• Obniżenie ciśnienia tętniczego

• Spadek temperatury ciała

• Porażenie oddechu

Ogólne postępowanie :

• Płukanie żołądka

• Leczymy objawowo

• Hemoperfuzja – przy ciężkich zakażeniach

Zatrucie benzodiazepinami :

• Zawroty głowy

• Apatia

• Senność

• Śpiączka

• Hipotensja

• Zaburzenia równowagi

• Spowolnienie ruchów

• Depresja oddechowa

Ogólne postępowanie :

• Płukanie żołądka –węgiel aktywowany

• Podajemy flumazenil

• Zabezpieczamy drogi oddechowe

• Leczymy objawowo

Zatrucie aspiryną :

• Dawka śmiertelna 20-25 gramów

• Nudności

• Wymioty

• Ból w nadbrzuszu

• Szum w uszach

• Rozdrażnienie

• Pobudzenie

• Nadmierna potliwość

• Hiperwentylacja – kwasica metaboliczna

Postępowanie :

• Płukanie żołądka do 4 godzin z węglem aktywowanym

• Uzupełniamy płyny

• Należy zbadać poziom cukru

• Należy sprawdzić poziom salicylanów – tylko na oddziale – powyżej 500mg Hemodializa

Zatrucie paracetamolem :

• Dawka śmiertelna 15g

• Objawy występują po 18-24 godzin

• Wymioty

• Silny ból nadbrzusza

• Objawy uszkodzenia wątroby występują dopiero w drugiej dobie

Postępowanie :

• Oddział hepatologii- hemodializa

• Jeśli nie ma jeszcze objawów to płukamy żołądek i podajemy Acetylocysteine ( ACC, NAC) 150mg/kg przez 15 min, 50mg/kg 5% glukozy przez 4 godziny, 100mg/kg 5% glukozy przez 16 godzin

Zatrucie digitoksyną (występuje w lekach nasennych ):

• Biegunka

• Wymioty

• Nudności

• Splątanie

• Zaburzenie rytmu serca

• Tachykardia

Postępowanie :

• Płukanie żołądka

• Podanie węgla aktywowanego

• Należy sprawdzić stężenie potasu we krwi

• Leczymy objawowo

• Podajemy przeciwciała przeciwko digitoksynie

Zatrucie amfetaminą :

• Rozszerzone źrenice

• Wzmożona aktywność

• Bezsenność

• Tachykardia

• Podwyższone ciśnienie

• Większe wydalanie moczu

• Pobudzenie

• Nadmierna gadatliwość

Postępowanie :

• Leczymy objawowo – nawadniamy i leczymy zaburzenia rytmu

• Nitromint – dożylnie w pompie infuzyjnej na zlecenie lekarza, jako ratownik pod język

Zatrucie kokainą :

• Euforia

• Brak objawów zmęczenia

• Zmniejszona potrzeba snu, jedzenia

• Nadpobudliwość

• Rozszerzone źrenice

• Katar

• Przyśpieszona akcja serca

• Omamy

• Zaburzenia świadomości

• Podwyższone ciśnienie

Postępowanie :

• Leczymy objawowo

Zatrucie opioidami :

• Zwężone źrenice

• Obniżone ciśnienie

• Otępienie

• Problem z poruszaniem się

• Błogostan

• Senność

• Dobry humor

• Euforia

• Zmniejszone odczuwanie bólu

• Depresja oddechowa

• Zaburzenia świadomości

• Porażenie układu pokarmowego

Postępowanie :

• Nalokson 0,4 – 1 mg i.v. i.m.

Zatrucie LSD :

• Hipertermia

• Gorączka

• Podniesiony poziom cukru

• Gęsia skórka

• Tachykardia

• Zwiększona produkcja śliny

• Pocenie się

• Szczękościsk

• Rozszerzone źrenice

• Bezsenność

• Parestezja (mrowienie , drętwienie lub zmiany temperatury skóry )

• Skurcze macicy

• Omamy wzrokowe i słowne

Postępowanie :

• Leczymy objawowo

Zatrucie extazy :

• Euforia

• Wzmożona aktywność

• Rozszerzone źrenice

• Hipertermia

• Tachykardia

• Szczękościsk

• Brak potrzeby snu i jedzenia

• Zaburzenia rytmu serca

• Odwodnienie

Postępowanie :

• Leczymy objawowo

Zatrucie klejami, rozpuszczalnikami :

• Kichanie

• Katar

• Krwawienie z nosa

• Pobudzenie

• Podniecenie

• Zaburzenie mowy

• Gadatliwość

• Nadwrażliwość na światło

• Halucynacje

• Zaburzenie orientacji