Rozdział 1 biomedyka

1.Wyjaśnij pojęcie rozwoju ontogenetycznego.
Rozwój ontogenetyczny to proces rozwoju organizmu od momentu zapłodnienia komórki jajowej przez plemnik do chwili śmierci osobnika. Stanowi on łańcuch kolejno po sobie następujących ogniw pewnych specyficznych procesów, o kierunku określonym czynnikami wrodzonymi i warunkami środowiskowymi.
2. Co rozumiesz pod pojęciem rozwoju fizycznego (somatycznego, biologicznego)?
Rozwój fizyczny ( somatyczny lub biologiczny) – to całokształt procesów biologicznych, jakie zachodzą w rozwijającym się organizmie z wyłączeniem sfery psychicznej. Rozwój fizyczny jest procesem, a nie stanem, chociaż w określonych okresach ontogenezy można mówić o stanie rozwoju fizycznego.

3. Wyjaśnij pojęcie rozwoju jawnego i utajonego.
Jawny rozwój charakteryzuje się wzrostem wymiarów ciała oraz zmianą jego kształtu i proporcji.
Utajony rozwój wynika z kolejnych przystosowań biochemicznych i fizjologicznych, w skład których wchodzą skomplikowane reakcje chemiczne, metaboliczne i fizjologiczne umożliwiające wbudowanie substancji pokarmowych w nowe lub odnawiane tkanki organizmu. Tak wiec rozwój utajony jest związany zarówno z substancjami chemicznymi, metabolicznymi i fizjologicznymi czynnościami, jak i przystosowaniem powiększających się narządów i układów,

4. Omów dziedzinę badań i zadania auksologii.

Auksologia – to dyscyplina scalająca naukę o ontogenezie, badająca organizmy żywe w rozwoju osobniczym w zależności od czasu, determinacji genetycznej, wpływów środowiska, zarówno w aspekcie rozwoju biologicznego, jak również psychicznego i motorycznego. W ramach auksologii, zwanej też dewelopmentologią, wydzielić można embriologię, której przedmiot badań stanowią zmiany inwolucyjne człowieka. 

5.Dlaczego wiedza dotycząca rozwoju biologicznego człowieka jest na co dzień niezbędna w pracy każdego pedagoga.

Nie jest możliwe ustalenie, czy rozwój danego osobnika przebiega normalnie, bez badań prowadzonych na zdrowym dziecku. Odchylenia od normy są przecież sygnałem dla lekarza czy psychologa by roztoczyć opieką dziecko. Leczenie jak wiadomo jest tym bardziej skuteczne im wcześniej jest podejmowane, a pedagodzy mają możliwość obserwowania dzieci i dużo łatwiej są w stanie zauważyć jakieś nieprawidłowości.
6. Scharakteryzuj jakościowe aspekty rozwoju fizycznego.
Aspekty jakościowe rozwoju fizycznego to wzrastanie, różnicowanie, dojrzewanie i postęp.
a) Wzrastanie – powiększanie ciała:
- Rozrost – zwiększanie się wymiarów i masy tkanek;
- Rozplem – mnożenie się liczby komórek na drodze podziału komórek i powielania kwasów dezoksyrybonukleinowych. 
b) Różnicowanie – doskonalenie struktury (budowy):
Różnicowanie obejmuje następujące rodzaje zjawisk rozwojowych:
- przebudowę struktur komórek i tkanek, czyli cytogenezę i histogenezę;
- grupowanie się tkanek w określone układy i narządy, czyli organogenezę,
- dostrajanie się poszczególnych układów i narządów do pozostałych i formowanie się ogólnych kształtów i proporcji organizmu, czyli typogenezę.
c) Dojrzewanie – doskonalenie się funkcji:
- specjalizacja – kształtowanie się funkcji narządów i układów;
- integracja – dostrajanie się funkcji w ramach całego organizmu.
d) Postęp – doskonalenie organizacji organizmu jako systemu.
7. Omów energetyczno-informacyjne aspekty rozwoju.
Energetyczno-informacyjne aspekty rozwoju to:
a) energetyka – wykorzystanie źródeł energii i koszt energetyczny procesów rozwojowych.
b) informatyka – źródła, charakter i mechanizmy przekazywania informacji.
c) metabolika – mechanizmy stymulacji i charakter przemiany materii. Zjawiska przemiany materii: przyswajanie pokarmów, ich przekształcenia na składniki własnych tkanek czy odkładanie substancji zapasowych określamy jako procesy anabolizmu, zaś zużywanie związków chemicznych organizmu na potrzeby energetyczne ustroju określamy jako procesy katabolizmu.
d) dystrybucja – sposób wykorzystania energii i przemiany materii przez ustrój, jest ona różna w zależności od fazy ontogenezy.
8. Opisz ilościowe aspekty rozwoju fizycznego.
Aspekty ilościowe rozwoju fizycznego to:
a) kinetyka rozwoju – jest to poziom, na jakim przebiega rozwój danego osobnika, np. niższy, normalny, wyższy.
b) Dynamika rozwoju – jest to wielkość przyrostów danej cechy w jednostce czasu, inaczej tempa rozwoju.
c) Rozmach – wielkość zmian względem wyjściowej urodzeniowej lub maksymalnej wielkości cechy.
d) Rytmiczność rozwoju – to różne tempo rozwoju w poszczególnych okresach ontogenezy.
9. Omów związki istniejące miedzy ontogenezą a filogenezą.
Większość badaczy uważa, że rozwój filogenetyczny może być rozpatrywany jako suma kolejnych ontogenez, w czasie których międzypokoleniowo zachodzą na poziomie populacji zmiany genetyczne. Istnieją cechy, których zmiany w ontogenezie maja kierunek zgodny Z kierunkiem filogenezy i takie, których kierunek zmian jest przeciwny temu, jaki miał miejsce w filogenezie. Cechy późno nabyte w filogenezie wykazują największą plastyczność. W wyniku tych zmian następuje dezintegracja morfologiczno-funkcjonalna powodowana zaburzeniem proporcji, np. między wymiarami serca i naczyń, oraz dezintegracja morfologiczna, gdyż kościec musi się rozwinąć jako źródło minerałów, natomiast mięsnie zmniejszają się z pokolenia na pokolenie, a tkanka tłuszczowa zwiększa się.


Wyszukiwarka