Antropologia widowisk, ćwiczenia VII, 22.11.11

Witold Gombrowicz

• był pisarzem, obcując z jego twórczością, obcujemy z jego tekstami literackimi. Nawet biorąc pod uwagę fakt, że ważnym dziełem w tej twórczości jest Dziennik, to jest on również w dużej mierze dziełem literackim – pisanym z silną świadomością praw rządzących literaturą. Naturalnym miejscem rozważań twórczość W.G byłyby zajęcia o charakterze literaturoznawczym – gdzie wykorzystuje się narzędzia specjalnie wytworzone po to, by czytać literaturę.

• Witold Gombrowicz, jego twórczość, została przywołana ze względu na swój potencjał refleksyjny raczej niż artystyczny. Gombrowicz nas interesuje jako twórca oryginalnej autorskiej myśli. Jej przedmiotem staje się cała rzeczywistość kulturowa.

• Gombrowicz – filozof i teoretyk kultury. Tak się zdarzyło, że wypowiada się w tekstach o wysokim stopniu organizacji literackiej. Ale to nie przeszkadza, by z tej twórczości wydobywać przede wszystkim myśl, poziom refleksji. Nieczęsty przypadek, że pisarz, tworzący fikcję literacką, urósł do rangi filozofa. Filozofia rozpoznała swój własny, literacki charakter. Uznała, że aspiracja filozoficzna do bezpośredniego chwytania prawdy, była aspiracją w małym stopniu uzasadnioną. Reintegracja między filozofią, a literaturą. Możliwość zbliżenia literatury i filozofii.

• Janusz Margański – Gombrowicz wieczny debiutant. Część trzecia tej książki poświęcona inklinacjom filozoficznym w twórczości Gombrowicza. Dzieli się na dwie części – między powiastką a filozofią i tragedia filozoficzna.

• Tekst Falkiewicza o ślubie – treść tragedia psychoanalityczna. Rozpoznany potencjał myślowy w literaturze Gombrowicza, wskazując na paralele psychoanalityczne.

• Gombrowicz – psychoanalityk freudowski

• Gombrowicz – filozof

• Gombrowicz – psychoanalityk pacanowski

• Gombrowicz – antropolog

Grotowski A.W. Gombrowicz

Refleksje gdzieś się spotykają i gdzieś się rozchodzą.

Moment, który uzasadnia zestawienie Gombrowicza z Grotowskim. Trzeba go ustalić i zlokalizować na poziomie refleksji. Ale może wstępem do tego, by zobaczyć, że Grotowski z Gombrowiczem nie mówią całkowicie innym językiem – fakty biograficzne. Możemy założyć, że Gombrowicz nie miał pojęcia o istnieniu Grotowskiego. W żadnym tekście Gombrowicza nie znajdziemy nawet wzmianki o Grotowskim, teatrze laboratorium etc. Ale Gombrowicz nie jest poza świadomością Grotowskiego – są ku temu dowody. Wiemy o tym z : relacji Barby, który w okresie Opolskim pojawił się w Polsce i zbliżył do Grotowskiego, są też listy – dodatkowe świadectwo, zdarza się, że Grotowski zwraca się do Barby, jako do Sefona, a Barba zwraca się do niego, jako do Profesora Pimpki. Gombrowicz – idiolekt w relacji Grotowskiego z Barbą. To jest fakt, który tylko na coś wskazuje. Możliwość wspólnego mianownika, fakt, który o niczym nie przesądza. Który nie wyklucza opozycyjności między jedną a drugą twórczością.

Punkt przecięcia między jedną a drugą twórczością.

Część wspólna – Grotowski – Gombrowicz:

• Ślub – monolog Henryka. Akt III – tam odnajdziemy bardzo precyzyjnie wyrażony projekt antropologii Gombrowicza – jakieś credo tej myśli. Tam każde zdanie jest ważące. Wyraźnie widać, jak blisko Gombrowiczowi do Grotowskiego. [Lacan i anegdota o puszce sardynek].