Ruchy izostatyczne

Ruchy izostatyczne są to pionowe ruchy bloków skorupy ziemskiej, dążące do uzyskania równowagi grawitacyjnej. Równowaga skorupy ziemskiej może ulec zaburzeniom wskutek obciążenia lub odciążenia – zaburzenia równowagi wywołuje ruch izostatyczny.

Czynnikami obciążającymi skorupę ziemską mogą być grube pokrywy lodowe, wzrost ilości wody w zbiornikach wodnych lub zwiększona akumulacja osadów w basenach morskich. Odciążenie skorupy ziemskiej może być wynikiem topnienia pokrywy lądolodu, zmniejszania się ilości wody w zbiornikach jeziornych lub morskich i niszczenia przez siły egzogeniczne obszarów kontynentalnych.

Izostazja –równowaga zachodząca pomiędzy poszczególnymi wycinkami skorupy ziemskiej. Kry sialu, o mniejszej gęstości niż znajdująca się pod nimi sima, zgodnie z prawem Archimedesa, powinny tym wyżej wznosić się nad przeciętny poziom, im są grubsze, a więc im niżej znajduje się ich spąg. Istotnie zazwyczaj sial jest najgrubszy pod najwyższym wzniesieniem, a w dnach basenów oceanicznych przeważnie go brakuje zupełnie. Obserwacje grawimetryczne wskazują jednak na to, że w wielu miejscach skorupa ziemska nie jest w stanie równowagi, działają więc na nią widoczne siły przeciwnie izostazji. Tłumaczy się je ruchami magmy pod skorupą ziemską.

Przyczyny ruchów izostatycznych:

• tworzenie i zanik pokryw lądolodowych

• gromadzenie się osadów

• erozja i denudacja

• ruchy górotwórcze

• wulkanizm itp.

Skutki ruchów izostatycznych:

• pionowe przemieszczanie się fragmentów litosfery

• zmiany linii brzegowej (transgresje i regresje morskie)

• zmiany bazy erozyjnej rzek itp.

Podnoszeniu ulegają

• Skandynawia 250m w ciągu 10 000 lat, północna Syberia, północne krańce Północnej Ameryki, Szkocja

Obniżeniu

• Portugalia, południowe wybrzeża Brytanii gdzie rozważają budowę tamy dla zapobiegania powodziom nad Tamizą