MATERIAŁOZNAWSTWO – LABORATORIUM

BADANIA MAKROSKOPOWE

1. W jakim celu wykonuje się badania makroskopowe.

Uszkodzenia części maszyn i urządzeń, które powstają w trakcie procesu eksploatacyjnego, wywołane są najczęściej przez szereg wad wewnętrznych i powierzchniowych tych że części. Wady te mogą powstać zarówno w procesie technologicznym, jak i w trakcie eksploatacji urządzenia. Przy czym za czas eksploatacji rozumie się tu zarówno proces zdatności, gdzie element jest użytkowany, jak i również poszczególne jego remonty gdzie ta zdolność jest przywracana

Wszystkie badania makroskopowe mają na celu umożliwić wykrycie i ocenę:

• struktury pierwotnej

• struktury włóknistej

• niejednorodności struktury wywołanej obróbką cieplną lub cieplno-chemiczną,

• niejednorodności struktury pochodzenia mechanicznego lub cieplnego,

• wad powodujących nieciągłości materiału (zawalcowania, pęknięcia, pory),

• wtrąceń niemetalicznych,

• jakość złącza spawanego,

• określenie wielkości ziarna (skala Jernkontoreta.),

• charakteru przełomu.

1. Jak powinny być pobrane próbki do badań makroskopowych.

Próbka pobrana do badań winna stanowią cały przekrój poprzeczny lub też odpowiednie duży wycinek przekroju poprzecznego. Powierzchnię wycinka należy dobrać w ten sposób, aby w wyniku badania można było ocenić całość materiału. Powierzchnie zgładów przygotowuje się do obserwacji na drodze szlifowania na papierach ciernych z tym, że stopień gładkości powierzchni nie musi być wysoki; próbek na ogół nie poleruje się.

1. Ogólny podział odczynników do badań makroskopowych i ich charakterystyka.

Wygładzone próbki poddaje się trawieniu odpowiednimi odczynnikami. Zestawienie ważniejszych odczynników stosowanych do badań makroskopowych wg normyPN-61/H-04502. Użyte do badania odczynniki oddziaływają chemicznie względnie elektrolitycznie na składniki strukturalne próbki.

Lp.	Symbol	Nazwa	Skład chemiczny	Zastosowanie
1.	Ma 1 Fe	Odczynnik Heyna	10g chlorku amonowo-miedziowego 100 cm^3 wody	ujawnia segregację fosforu i węgla oraz w pewnej mierze strukturę pierwotną
2.	Ma 2 Fe	Odczynnik Oberhoffera	500 cm3 wody, 500 cm^3 alkoholu etylowego, 0,5g chlorku miedziowego 0,5g chlorku cynowego 30g chlorku żelazowego 50 cm3 kwasu solnego (1,19)	ujawnia segregację fosforu i strukturę pierwotną
3.	Ma 3 Fe	Odczynnik Baumana	5 cm3 kwasu siarkowego, 100 cm3 wody	ujawnia rozmieszczenie siarki, częściowo fosforu
4.	Ma 8 Fe	Odczynnik Fry	120 cm^3 kwasu solnego (1,19). 20g chlorku miedziowego kryst., 100 cm3 wody	ujawnia odkształcenia plastyczne
5.	-	Odczynnik chromowy	10 cm^3 kwasu solnego, 1g kwasu chromowego, 100 cm3 wody	ujawnia rozmieszczenie zanieczyszczeń
6.	Ma 5 Fe	Odczynnik Jacewicza	38 cm^3 kwasu solnego (1,19) 12 cm^3 kwasu siarkowego  (1,83) 30 cm^3 wody	ujawnia nieciągłości materiału, wtrącenia niemetaliczne oraz układ włókien
7.	Ma 11 Fe	Odczynnik Adlera	3g chlorku miedziowo-amonowego 25 cm^3 wody po rozpuszczeniu dodać 50 cm^3 kwasu solnego (1,19) 15g chlorku żelazowego	ujawnia strukturę spoin

1. Opis ćwiczenia.

1) Przerysować kształt zgładu.

2) Przygotować zgład do badań makroskopowych w drodze szlifowania na papierze ściernym.

3) Oczyścić zgład sprzężonym powietrzem z pozostałości po szlifowaniu.

4) Włożyć zgład do pojemnika z odczynnikiem Adlera.

5) Po 5 min. Wyjąć zgład i pod bieżącą wodą za pomocą wacika oczyścić z osadu.

6) Osuszyć zgład pod suszarką

7) Przerysować strukturę zgładu