Popyt: wielkość zapotrzebowania danej usługi/produktu jaką chce nabyć nabywca w określonej cenie i określonym czasie. Popyt efektywny: popyt, który wynika z naszym możliwości materialnych Popyt potencjalny: chęć zakupu produktu w danej cenie, nie poparty możliwościami majątkowymi. Popyt potencjalny – popyt efektywny = poziom nasycenia rynku Popyt funkcjonalny: motywem nabywania jest użyteczność dobra/usługi Popyt niefunkcjonalny: wynika z oddziaływania innych zewnętrznych elementów (x otoczenia zewnętrznego) na użyteczność dobra/usługi

Efektem tego są zjawiska: Efekt owczego pędu-> motywy zakupu: duża część zbiorowości korzysta z zdanej usługi, naśladowanie większości, moda, aby się nie wyróżniać i nie odstawać od grupy -----Snobizm: odwrotność owczego pędu; motywy zakupu: chęć odróżnienia od reszty zbiorowości, chęć bycia wyjątkowym (widoczne np. na rynku odzieżowym) Efekt veblenowski : liczy się cena towaru, jest demonstracją swojej pozycji majątkowej, towarzyskiej, dotyczy dóbrluksusowych/ prestiżowych. Wzrost ceny powoduje wzrost popytu. Popyt spekulacyjny: dotyczy oczekiwań/ prognoz zmiany ceny w przyszłości

CZYNNIKI MOGĄCE SPOWODOWAĆ ZMIANĘ POPYTU:

+Cena

+Wzrost ceny powoduje spadek popytu

+Poziom dochodów

+Wzrost dochodu-> wzrost popytu

+Nasycenie rynku dobrem/usługą-> spadek popytu

+Cena dóbr substytucyjnych

Im niższa tym niższy popyt na dobro/usługę

+Cena dóbr komplementarnych

Wzrost cen-> spadek popytu

+Oczekiwanie zmian co do cen dobra

+Gusta i preferencje nabywców

-------Na model konsumpcji wpływają: tradycja, zwyczaje, kultura, indywidualne preferencje, upowszechnianie się narodowych preferencji, warunki klimatyczne, warunki naturalne, poziom wykształcenia, miejsce zamieszkania, wiek)

Oczekiwania co do przyszłej sytuacji gospodarczej, nastroje społeczne

Polityka promocji realizowana przez handlowców

----Wpływa to na: wzrost popytu, usztywnianie popytu ( zmniejszenie jego wrażliwości na zmiany cen)

P₁ P₂ => D₁ D₂

Efekt substytucyjny: zmiana (wzrost) ceny jednego dobra zaburza dotychczasową strukturę cen . Konsument rezygnuje z nabycia drożejącego dobra. Efekt dochodowy: wzrost ceny zmienia możliwości nabywcze konsumenta, które może przeznaczyć na zakup innych dóbr. Wzrost ceny -> wzrost udziału części dochodu na te dobro. Tym samym zmniejsza się część dochodu na inne dobra.

Popyt zachowujący się paradoksalnie -> zmiany popytu i zmiany ceny są jednokierunkowe

Paradoks Veblena: wzrost ceny = wzrost popytu (dotyczy dóbr prestiżowych)

Paradoks Giffena: wzrost ceny = wzrost popytu (dotyczy dóbr podrzędnych, których udział w ogólnych wydatkach jest wysoki i których substytuty są jeszcze droższe; odnosi się również do podstawowych produktów spożywczych-tanich, których zamienniki są droższe; paradoks widoczny jest szczególnie w społeczeństwach gdzie jest duży odsetek ludzi ubogich)

Paradoks spekulacyjny: wzrost ceny = wzrost popytu lub spadek ceny+ spadek popytu -> przykładem rynek samochodowy ( wiąże się z oczekiwaniami co do kształtowania się cen w przyszłości)

Prawo Engla: wraz ze wzrostem do chodów udział wydatków na żywość w wydatkach ogółem się zmniejsza. Dzieje się tak gdyż wzrost cen produktów żywnościowych jest wolniejszy niż wzrost dochodów. -> sprawa jest prosta: milioner nie zje tony ziemniaków na obiad, chociaż go stać ;> Dobra substytucyjne – dobra zastępujące w zaspokajaniu potrzeb, np. wzrost ceny masła powoduje spadek popytu i wzrasta zapotrzebowanie na tańszą maragaryne Dobra komplementarne – dobra uzupełniające się w zaspokajaniu potrzeby, np. kupując komputer trzeba dokupić oprogramowanie

Czynniki kształtujące podaż:

*cena – podaż i cena zmieniają się w jednakowym kierunku; wzrost cen powoduje wzrost podaży.

*Koszty wytwarzania – wzrost kosztów produkcji powoduje spadek podaży, gdy produkt staje się nierentowny

*Rentowność produkcji dóbr substytucyjnych

*Czynniki naturalne (przy pewnych rodzajach produkcji) klęski żywiołowe, sytuacja polityczna

*Inne czynniki o charakterze obiektywnym

*Popyt

*Możliwości produkcyjne i ich zmiana w wyniku nowych inwestycji

*Zmiany……

Reakcja podaży na zmianę czynników ją określających, wymaga czasu:

^Okres ultrakrótki – podaż jest stała, cena jest funkcją popytu

^Okres krótki – następują procesy dostosowawcze podaży w ramach istniejącego potencjału wytwórczego poprzez jego lepsze wykorzystanie. Podaż może wzrosnąć w ramach zakreślonych przez możliwości produkcyjne

^Okres długi – zdolności produkcyjne zwiększają się w skutek inwestycji. Zwiększenie zdolności produkcyjnych sprawia, zę w okresie długim istnieją największe możliwości wzrostu podaży.

Relacja między popytem a podażą to istota gosp.rynkowej. w jej wyniku kształtuje się cena i odziaływuje zwrotnie na ich kształtowanie. Jest instrumentem przywracania równowagi rynkowej. Osiągnięcie ceny równowagi rynkowej oznacza osiągnięcie równowagi między wielkością popytu a wielkością podaży

Efekt substytucyjny – wzrost ceny powoduje zaburzenie dotychczasowych struktur cen

Efekt dochodowy – wzrost ceny zmienia możliwości nabywcze konsumenta, gdyż ogranicza konieczność wydawania większej części dochodu na drożejące dobro ogranicza możliwości nabywcze na inne dobro

Nietypowe krzywe podaży

- przy wykorzystaniu w 100% zasobach produkcyjnych, a cena wzrasta – sztywna – brak możliwości zwiększenia podaży

- podaż nieelastyczna – wzrost ceny powoduje spadek podaży i odwrotnie