ROZLICZANIE KOSZTÓW

1. Rozliczanie kosztów rzeczywistych – ustalamy kolejność

2. Rozliczanie kosztów planowanych

Zadanie 5.14

Rozliczanie kosztów wydziałów pomocniczych z wykorzystaniem stawki planowanej.

Koszty poniesione przez trzy wydziały pomocnicze są następujące:

• Kotłowni 7 250 zł

• Warsztatu naprawczego 17 600 zł

• Wydziału remontowego 22 000 zł

W bieżącym miesiącu kotłownia wytworzyła 3 100 t pary, z czego dla:

• Wydziałów produkcji podstawowej 2 100 t

• Administracji 100 t

• Warsztatu elektrycznego 500 t

• Wydziału remontowego 400 t

Warsztat elektryczny przepracował w sumie 2 500 rbh, z czego na rzecz:

• Wydziałów produkcji podstawowej 1 600 rbh

• Administracji 300 rbh

• Kotłowni 400 rbh

• Wydziału remontowego 200 rbh

W wydziale remontowym przepracowano 2 300 rbh, odbiorcami świadczeń są:

• Warsztat elektryczny 500 rbh

• Zewnętrzny odbiorca 1 600 rbh

• Sam wydział remontowy 200 rbh

Dokonać rozliczenia kosztów wydziałów działalności pomocniczej wykorzystując stawkę planowaną 9 zł/rbh do rozliczenia wzajemnych świadczeń przekazywanych przez warsztat elektryczny. Pozostałe świadczenia należy rozliczyć według stawek rzeczywistych. Następnie zaksięgować operacje gospodarcze związane z tym rozliczeniem. Ocenić proponowaną metodę.

Rozwiązanie:

Wydział kotłowni warsztat energetyczny Wydział remontowy

(2) (1) (4) (1) (3)

2. Wydział elektryczny → wydziału kotłowni

400 × 9 = 3 600

Wydział elektryczny → wydziału remontowego

200 × 9 = 1 800

1. Wydział kotłowni

$$\frac{7\ 250 + 3\ 600}{3\ 100} = \frac{10\ 850}{3\ 100} = 3,5\ zl$$

WP 2 100 × 3,5 = 7 350

A 100 × 3,5 = 350

WE 500 × 3,5 = 1 750

WR 400 × 3,5 = 1 400

RAZEM 10 850

1. Wydział remontowy

$$\frac{22\ 000 + 1\ 800 + 1\ 400}{2\ 100} = \frac{25\ 200}{2\ 100} = 12\ zl$$

WE 500 × 12 = 6 000

OZ 1 600 × 12 = 19 200

RAZEM 25 200

1. Wydział elektryczny (odejmujemy to co było już rozliczone dla wydziału kotłowni i wydziału elektrycznego

$$\frac{17\ 600 - 3\ 600 - 1\ 800 + 1\ 750 + 6\ 000}{1\ 900} = \frac{19\ 950}{1\ 900} = 10,5\ zl$$

WP 1 600 x 10,5 = 16 800

A 300 x 10,5 = 3 150

RAZEM 19 950

Operacje gospodarcze:

1. Świadczenia wydziału elektrycznego:

   1. na rzecz wydziału kotłowni

   2. na rzecz wydziału remontowego

2. Świadczenia wydziału kotłowni:

1. na rzecz wydziału produkcji podstawowej

2. na rzecz administracji

3. na rzecz wydziału elektrycznego

4. na rzecz wydziału remontowego

1. Świadczenia wydziału remontowego:

1. na rzecz wydziału elektrycznego

2. na rzecz odbiorców zewnętrznych

1. Świadczenia wydziału elektrycznego:

   1. na rzecz wydziału produkcji podstawowej

   2. na rzecz administracji

Zadanie 5.13

Rozliczanie kosztów wydziałów pomocniczych z wykorzystaniem stawki planowanej

Trzy wydziały pomocnicze przedsiębiorstwa przekazały w bieżącym okresie następujące świadczenia:

Wydziały pomocnicze - dostawcy	Wydział energetyczny (kWh)	Wydział Kotłowni (m^2)	Wydział transportowy (km)
Odbiorcy świadczeń	Wydziały podstawowe	5 000	4 000
	Administracja	-	800
	Wydział energetyczny	-	600
	Wydział kotłowni	-	-
	Wydział transportowy	400	1 000
	Zbyt produktów	-	-
	Odbiorca zewnętrzny	-	-
Razem	5 400	6 400	4 200

Koszty zgromadzone w bieżącym okresie na koncie „działalność pomocnicza” wynosiły 113 460 zł, z czego na:

• Wydział energetyczny przypada 67 260 zł

• Wydział kotłowni 25 120 zł

• Wydział transportowy 21 080 zł

Polecenie: Należy rozliczyć poszczególnych wydziałów pomocniczych stosując:

1. Rozliczyć koszty poszczególnych wydziałów pomocniczych, stosując:

   1. Koszt planowany 4 zł/m² dla rozliczenia wszystkich świadczeń kotłowni; pozostałe wydziały rozliczane są po koszcie rzeczywistym

   2. Planowane stawki do rozliczenia wszystkich wydziałów i ich świadczeń (planowane stawki: wydziału energetycznego – 13 zł/kWh; wydziału kotłowni – 4 zł/m²; wydziału transportowego – 7 zł/km)

2. Porównać efekty rozliczeń i ocenić je

Rozwiązanie:

Punkt a)

Koszt planowany dla jednej jednostki !!! Ustalamy kolejność rozliczenia.

Wydział energetyczny wydział kotłowni Wydział transportowy

(2) (1) / (4) (3)

1. WK – Wydział kotłowni – koszt planowany

WP 4 000 x 4 = 16 000

A 800 x 4 = 3 200

WE 600 x 4 = 2 400

WT 1 000 x 4 = 4 000

RAZEM 25 600

1. WE – Wydział energetyczny

$$\frac{67\ 260 + 2\ 400}{5\ 400} = \frac{69\ 660}{5\ 400} = 12,90$$

WP 5 000 x 12,90 = 64 500

WT 400 x 12,90 = 5 160

RAZEM 69 660

1. WT – Wydział transportowy

$$\frac{21\ 080 + 4\ 000 + 5\ 160}{4\ 200} = \frac{30\ 240}{4\ 200} = 7,2$$

WP 400 x 7,2 = 2 880

A 500 x 7,2 = 3 600

WK 200 x 7,2 = 1 440

ZP 2 100 x 7,2 = 15 120

OZ 1 000 x 7,2 = 7 200

RAZEM 30 240

1. WK – Wydział kotłowni – koszt rzeczywisty

Koszt rzeczywisty 25 120 + 1 440 = 26 560

Koszt planowany 25 600

Odchylenia „ + „ bo za mało rozliczone 960 zł

Operacje gospodarcze:

1. Świadczenia przez wydział kotłowni na rzecz:

   1. Wydziału podstawowego

   2. Administracji

   3. Wydziału energetycznego

   4. Wydziału transportowego

2. Świadczenia przez wydział energetyczny na rzecz:

   1. Wydziału podstawowego

   2. Wydziału transportowego

3. Świadczenia przez wydział transportowy na rzecz:

   1. Wydziału podstawowego

   2. Administracji

   3. Wydziału kotłowni

   4. Zbytu produktów

   5. Odbiorców zewnętrznych

4. Odchylenia wydziału kotłowni „ + „ – bezpośrednio przeniesione na koszty zarządu

Punkt 2)

Nie ma znaczenia kolejność rozliczania – do wszystkich wydziałów podane są stawki planowane.

1. WE – Wydział energetyczny (13 zł/kWh)

WP 5 000 x 13 = 65 000

WT 400 x 13 = 5 200

RAZEM koszt planowany 70 200

1. WE – Wydział kotłowni – (4 zł/m²)

WP 4 000 x 4 = 16 000

A 800 x 4 = 3 200

WE 600 x 4 = 2 400

WT 1 000 x 4 = 4 000

RAZEM koszt planowany 25 600

1. WT – Wydział transportowy – (7 zł/km)

WP 400 x 7 = 2 800

A 500 x 7 = 3 500

WK 200 x 7 = 1 400

ZP 2 100 x 7 = 14 700

OZ 1 000 x 7 = 7 000

RAZEM koszt planowany 29 400

ROZLICZENIE KOSZTÓW WG STAWEK RZECZYWISTYCH

1. WE – Wydział energetyczny

Koszt rzeczywisty 67 260 + 2400 = 69 660

Koszt planowany 70 200

RAZEM - 540 odchylenia „ – „ (bo za dużo rozliczone)

1. WE – Wydział kotłowni

Koszt rzeczywisty 25 120 + 1 400 = 26 520

Koszt planowany 25 600

RAZEM + 920 odchylenia „ + „ (bo za mało rozliczone)

1. WT – Wydział transportowy – (7 zł/km)

Koszt rzeczywisty 21 080 + 5 200 + 4 000 = 30 280

Koszt planowany 29 400

RAZEM + 880 odchylenia „ + „ (bo za mało rozliczone)

Najpierw księgujemy wg stawek planowany a na końcu rozliczamy odchylenia

Operacje gospodarcze:

1. Świadczenia przez wydział energetyczny na rzecz:

   1. Wydziału podstawowego

   2. Wydziału transportowego

2. Świadczenia przez wydział kotłowni na rzecz:

   1. Wydziału podstawowego

   2. Administracji

   3. Wydziału energetycznego

   4. Wydziału transportowego

3. Świadczenia przez wydział transportowy na rzecz:

   1. Wydziału podstawowego

   2. Administracji

   3. Wydziału kotłowni

   4. Zbytu produktów

   5. Odbiorców zewnętrznych

4. Odchylenia wydziału energetycznego „ – „ – za największym świadczeniem pomijając świadczenia własne

5. Odchylenia wydziału kotłowni „ + „ – za największym świadczeniem pomijając świadczenia własne

6. Odchylenia wydziału transportowego „ + „ – za największym świadczeniem pomijając świadczenia własne

Zadanie 5.10

Rozliczanie kosztów wydziałów pomocniczych na podstawie stawki planowanej

W jednostce funkcjonują trzy wydziały produkcji pomocniczej, których koszty poniesione w marcu bez świadczeń wzajemnych (koszty pierwotne) są następujące:

• Wydział remontowy 333 525 zł

• Wydział transportowy 15 260 zł

• Wydział kompresorowni 76 500 zł

Razem 425 285 zł

Wydział remontowy świadczył usługi dla następujących odbiorców:

• Własne potrzeby 150 rbh

• Wydział transportu 45 rbh

• Kompresorownia 300 rbh

• Wydział podstawowy 3 405 rbh

Wydział transportowy wykonał usługi dla:

• Wydziału remontowego 150 km

• Administracji 1 500 km

• Przedszkola (nieodpłatnie) 150 km (darowizna) (pozostałe koszty operacyjne –PKO)

• Działu sprzedaży 8 200 km

• Działu zakupu 2 800 km

Wydział kompresorowni przekazał sprężone powietrze następującym odbiorcom:

• Wydziałowi transportu 1 000 m³

• Na własne potrzeby 700 m³

• Wydziałowi podstawowemu 85 000 m³

Do wyceny wzajemnych świadczeń wydziału transportowego stosowany jest koszt planowany wynoszący 1,50 zł za 1 km. Ze względu na dużą wartość, koszt remontu w wydziale podstawowym postanowiono rozliczać w czasie do końca roku.

Przeprowadzić i zaksięgować wszystkie rozliczenia wynikające z podanych założeń. Uzasadnić zaproponowany sposób rozliczeń, porównać stawkę planowaną z obliczoną w drugim etapie rozliczeń stawką wydziału transportowego. Jak wpływa pomijanie świadczeń wzajemnych na koszt jednostkowy i czy jest on dobrą podstawą do oceny efektywności wydziału oraz odbiorców świadczeń ?

Rozwiązanie:

Koszt planowany dla jednej jednostki !!! Ustalamy kolejność rozliczenia.

Wydział remontowy Wydział transportowy Wydział kompresorowni

(2) (4) (3)

(1)

1. Wydział transportowy (WT) rozliczenia wzajemnego świadczenia wg stawki planowanej

WT → WR

150 km x 1,50 zł = 225 zł

1. Wydział remontowy (WR) – ustalamy stawkę za jednostkę

$$\frac{333525 + 225}{3750} = \frac{333\ 750}{3750} = 89\ zl/rbg$$

WT 45x 89 = 4 005,00

WK 300 x 89 = 26 700,00

WP 3405 x 89 = 303 045,00

RAZEM 333 750,00

1. Wydział kompresorowni

$$\frac{76\ 500,00 + 26\ 700,00}{86\ 000,00} = 1,2\ zl/m^{3}\ $$

WT 1000 x 1,2 = 1 200,00

WP 85 000,00 x 1,2 = 102 000,00

RAZEM 103 200,00

1. Wydział transportowy (225 – rozliczenie wg stawki planowanej, a to co rozliczone odejmujemy)

$$\frac{15\ 260 - 225 + 4\ 005 + 1200}{12\ 650} = 1,6\ zl/km$$

A 1500 km x 1,6 = 2 400

PKO 150 km x 1,6 = 240

DS. 8 200 x 1,6 = 13 120

DZ 2 800 x 1,6 = 4 480

RAZEM 20 240,00

Operacje gospodarcze:

1. Świadczenia przez wydział transportowy dla wydziału remontowego

2. Świadczenia przez wydział remontowy:

1. na rzecz wydziału transportowego

1. na rzecz wydziału kompresorowni

2. na rzecz wydziału podstawowego (na koncie RMK – dlatego że jest to rozliczenie w czasie)

1. Świadczenia przez wydział kompresorowni:

1. na rzecz wydziału transportowego

2. na rzecz wydziału podstawowego

1. Świadczenia przez wydział transportowy

1. na rzecz administracji

2. pozostałe koszty operacyjne

3. na rzecz działu sprzedaży

4. na rzecz działu zakupu