1.Jak wielkość ziarna wpływa na hartowność?

Ad.1. im większe ziarno tym lepsza hartowność

2.Dla jakich typów stali nie stosuje sie metody Grossmana?

Ad.2. dla stali głęboko hartujących

3.Czym się różni przesycanie od hartowania?

Ad.3. w przesyceniu nie powstaje martenzyt a w hartowaniu tak

4. Co to jest idealna średnia krytyczna?

Ad.4. Jest to średnica największego przekroju hartującego się na wskroś w idealnej kąpieli hartowniczej, odbierającej ciepło z nieskończenie dużą szybkością

Hartowanie – zabieg cieplny polegający na nagrzaniu elementu do temp. 30-50* powyżej Ac₃ – Ac₁, wygrzania w tej temp. a następnie z dostatecznie szybkim oziębieniem w celu otrzymania struktury martenzytycznej lub bainitycznej, a przez to zwiększenia twardości stali.

Hartowność – to zdolność stali do utwardzania się pod wpływem hartowania w zależności od parametrów austenityzowania i szybkości chłodzenia.

Średnica krytyczna – jest to średnica największego przekroju próbki stalowej hartującej się na wskroś w danym ośrodku chłodzącym. Zależy od ośrodka, w którym stal jest chłodzona.

Kryteria hartowności:

50%M – pojęcie warstwy zahartowanej, z koniczności ustalenia, co rozumie się przez warstwę zahartowaną ustalono tzw. kryterium półmartenzytyczne, zgodnie z którym za strefę zahartowaną uważa się strefę, w której znajduje się co najmniej 50% martenzytu

D_k i D_ki – średnica krytyczna tj. największa średnica pręta zahartowanego na wskroś, aby stworzyć kryterium hartowności niezależne od szybkości chłodzenia, przyjęto pojęcie idealnej średnicy krytycznej (D_ki), jest to największa średnica pręta zahartowanego na wskroś w hipotetycznym ośrodku o nieskończenie dużej intensywności chłodzenia.

Pierwiastki stopowe znacząco wpływająco na hartowność – Węgiel i wszystkie pierwiastki stopowe, z wyjątkiem Co, pod warunkiem, że są rozpuszczone w austenicie, zwiększają hartowność stali (przesuwają wykresy CTP w prawo). Mangan, chrom, kszem i nikiel zwiększają głębokość hartowania.

Opis metod badania hartowności stali:

1. Obserwacja przełomu jest metodą warstwową. Po przełamaniu zahartowanego pręta część zahartowana ma przełom jedwabisty, matowy natomiast nie zahartowana jest błyszcząca

2. Metoda krzywych U (Grossmana) polega na pomiarze twardości na przekroju zahartowanej próbki o kształcie walca. Po zahartowaniu próbki i wycięciu z jej części środkowej krążka mierzy się twardość (HRC), a następnie porównuje z twardością krytyczną

3. Badanie hartowności metodą chłodzenia od czoła (próba Jominy’ego) polega na wygrzewaniu próbki ok. 45min, a następnie należy wstawić próbkę do uchwytu aparatu gdzie jest chłodzona cieczą ok. 10min. Na oszlifowanych powierzchniach na danych długościach mierzymy twardość aparatem Rockwella.

Opis przebiegu ćwiczenia 36 – ćwiczenie polega na określeniu hartowności metodą chłodzenia czołowego stali 45 i 40H. Po zahartowaniu próbki, ochłodzeniu i odpowiednim przeszlifowaniu ich pobocznic należy przeprowadzić pomiar twardości aparatem Rockwella (HRC), na podstawie otrzymanych wyników należy narysować krzywe hartowności oraz określić odległości krytyczne, a następnie średnicę krytyczną obu gatunków stali przy chłodzeniu w wodzie i oleju.

Utwardzalność – zdolność stali do reagowania na hartowanie, mierzona w najwyższą osiągalną w danych warunkach austenityzowania twardością, zależy od zawartości węgla w martenzycie.

Przehartowalność – zdolność stali do reagowania na hartowanie, mierzona głębokością utwardzania przy określonej szybkości chłodzenia, zależy od zawartości rozpuszczonego w austenicie węgla jak i pierwiastków stopowych.

Strefa półmartenzytyczna – jest to strefa o strukturze zawierającej 50% martenzytu, twardość jej zależy od: składu chemicznego, jednorodności austenitu i wielkości ziarna austenitu.

Szybkość krytyczna – jest to najmniejsza szybkość warunkująca tworzenie tylko struktury martenzytycznej.

Czynniki wpływające na hartowność stali: skład chemiczny, jednorodność austenitu, wielkość ziarna austenitu.

Pasmo hartowności – na podstawie masowych badań różnych części wlewków otrzymuje się wiele punktów, które wykazują pewien rozrzut twardości. Jeżeli punkty te ograniczyć obustronnie liniami, to powstaje pasmo hartowności.