Glikozydy nasercowe – DIGOKSYNA

a) mechanizm działania:

• Efekty nasercowe:

  • Hamuje Na+/K+-ATP-azę przez dołączenie się do jego receptora (pompa sodowa)

    • ↑Na+ przez zahamowanie pompy + ↓ wyrzutu Ca2+ z komórki przez NCX (wymiennik Na+-K+)

    • Ca2+ są zatrzymywane przez SERCA w SR do późniejszego uwalniania do cytoplazmy

    • ↑ wolnego Ca2+ w białkach kurczliwych sarkomerów – nasila skurcz serca (inotropowo +)

  • Efekt - ↑ szybkości pojawienia się napięcia rozkurczu (bez zmiany napięcia maksymalnego)

    • ↑ skurczowego ciśnienia krwi

    • ↑ pobudliwości komór

    • Zwolnienie szybkości przewodzenia

    • Wydłużenie okresu refrakcji węzła AV

• Efekty elektryczne

  • działanie bezpośrednie na błonę miocytów – początkowo krótkie wydłużenie pot. czynnościowego, a potem skrócenie fazy plateau przewodnictwa K+ wynikające ze ↑Ca2+ wewkom. – tzn. ↓K+ w komórce i potencjał błonowy jest bardziej ujemny

  • DN – opóźnione wyładowanie podepolaryzacyjne (DAD – od przeładowania Ca2+), dochodzi do podprogowych potencjałów tachykardia, może przejść w migotanie

• Inne efekty elektryczne:

  • Węzeł SA - ↓ pracy serca

  • M. przedsionków - ↓ okresu refrakcji

  • Węzeł AV - ↓ szybkości przewodzenia, ↑ okresu refrakcji

  • M. komór - ↓ okresu refrakcji

  • EKG - ↑PR, ↓ST

• Wpływ na układ autonomiczny:

  • Niskie dawki – kardioselektywny efekt parasympatykomimetyczny – można to zablokować atropiną

    • Następuje uwrażliwienie baroreceptorów, stymulacja ośrodkowa nerwu błędnego oraz nasilenie transmisji w obrębie receptorów muskarynowych w miocytach (co dotyczy głównie wezła SA i AV)

  • Duże dawki - ↑akt. Współczulnej (przez co uwrażliwia miokardium)

  • DN:

    • Rytm ze złącza A-V

    • Wczesne komorowe depolaryzacje

    • Bigemie komorowe

    • Blok P-K II stopnia

• Efekty na inne narządy – mięśnie gładkie, OUN, PP – co daje następujące DN:

  • ↓masy ciała, nudności, wymioty, biegunka

  • Stymulacja nerwu X i strefy chemoreceptorów typu włącznika

  • Dezorientacja i halucynacje, zab. Widzenia, trudności z widzeniem kolorów, ginekomastia

• Interakcje:

  • Hierkaliemia:

    • ↓ działania glikozydów na Na/K/ATP-azę

    • Hamuje nieprawidłowy automatyzm serca

  • DN glikozydów wynikają – ze ↑K+ zewkom. Oraz nasilanie przez Ca2+ (przez otwarcie magazynów zły rytm serca)

  • Mg działa przeciwstawnie

b) wskazania

• Niewydolność serca

  • Efekt inotropowo(+) – brak zmian zapotrzebowania na O2 przez zwolnienie rytmu

  • Stosowanie są same lub z ACE-I i diuretykami

  • Bardzo dobry efekt subiektywny

  • W nagłym odstawieniu – pogorszenie objawów

• Przedsionkowe zaburzenia rytmu:

  • Zabezpieczenie komory przed przyspieszeniem czynności przy migotaniu przedsionków

  • W ostrych zaburzeniach rytmu przedsionków – dajemy inne leki bo digoksyna działa wolno

c) przeciwskazania:

• Osoby w podeszłym wieku – wzrost wrażliwości po niewielkich dawkach

• Zaburzenia elektrolitowe – hipo: K+, Mg2+, Ca2+

• Kardiomiopatia przerostowa

• Zespół Wolfa-Parkinsona-White’a – ryzyko skrócenia refrakcji grozi ciężkimi komorowymi zaburzeniami rytmu

• Niewydolność nerek – obniżamy dawkę

• I pół roku po zawale - ↑ zgonów

• Astma

d) leczenie zatrucia:

• K+:

  • Zmniejsza wiązanie digoksyny do miokardium

  • Ale przy hiperkaliemii – grozi całkowitym blokiem A-V i zatrzymaniem krążenia

• Podawanie swoistych p/ciał – eliminacja digitoksyny

• W leczeniu zaburzeń komorowych:

  • Lidokaina

  • Prokainamid

  • Fenytoina

  • Propranolol