1.Przewlekła choroba ziarniniakowa (CGD)

• Defekt(jednego z genów) genów kompleksu oksydazy NADPH- zaburzenie zdolności wytwarzania wolnych rodników tlenowych przez komórki fagocytujące i niezdolność do zabijania wewnątrzkomórkowego sfagocytowanych drobnoustrojów

• 4 odmiany: najczęstsza związana z chromos.X, pozostałe autosomalne recesywne.

Objawy przed 1 rokiem życia:

• Ropne zakażenia skóry, węzłów chłonnych (szyjnych), szpiku, kości, narządów wewnętrznych (wątroba), ropnie około odbytnicze- Staphylococcus aureus, E. coli

• Stany zapalne skóry, zapalenie płuc

• Ziarniniaki w płucach, przewodzie pokarmowym (biegunki, zespoły złego wchłaniania), drogach moczowo- płciowych

• Upośledzony wzrost

• (nawracające zap. skóry, bł. śluzowych, węzłów chłonnych, dróg oddechowych, szpiku i kości, ropnie około odbytnicze, wątroby i mózgu, charakter. ziarniaki tworzące się najczęściej w p.p. i drogach moczowo-płciowych. Zakażenie głównie przez katalazo(+) S. ureus, Aspergillus sp.)

Diagnostyka

• Test NBT, brak /obnizona redukcja NBT w obecności czynnika stymulującego, spadek stężenia, Test NBT uznawany jest za przesiewowy test w diagnostyce CGD, ale ze wzgl. znaczą subiektywność jego oceny, przy braku reakcji powinien być uzupełniony innymi metodami: cystometria przepł, ocena chemiluminescencji

• fagocytoza w normie

• Odporność komórkowa w normie

2.Zespół Chediaka- Higashiego(CHS)

• Mutacje genów odpowiedzialnych z biogenezę, strukturę i czynność organelli

• Niekontrolowana proliferacja i aktywacja limfocytów i makrofagów

• znaczne upośledzenie chemotaksji neutrofilów- brak kom. na filtrze po podaniu czynnika chemotaktycznego

Objawy:

• Nawracające ciężkie ropne zakażenia

• Hipopigmentacja lub albinizm skóry, włosów, oczu

• Zaburzenia krzepnięcia- wybroczyny, przedłużony czas krzepnięcia

• Objawy neurologiczne- drgawki, upośledzenie umysłowe, osłabienie mięśni wraz z wiekiem

• Rozwój zespołu limfoproliferacyjnego

• Rozsiana atrofia mózgu i rdzenia kręgowego

Diagnostyka:

• test chemotaksji

• Granulocyty zawierające olbrzymie ziarnistości azurofilne

• Melanocyty zawierające olbrzymie melanosomy

• Neutropenia

• Liczba NK prawidłowa, ale funkcja upośledzona

• Upośledzona funkcja Tc

• Poziom Tγδ podwyższony

• Upośledzona chemotaksja neutrofilów i monocytów, upośledzone zabijanie

3.Defekt adhezji leukocytów- LAD I, LAD II

LAD I-Mutacja genu dla łańcucha β2 integryn (CD18)( zaburzona biosynteza prekursora łańcucha β CD18, wspólnego dla wszystkich integryn β2, co uniemożliwia neutrofilom migrację do miejsc toczących się proc. zapalnych)

LAD II-Zaburzenia metabolizmu fukozy- niedobór liganda dla selektyn

Objawy LAD I

• Opóźnione oddzielanie się pępowiny i zapalenie pępka

• Nawracające zakażenia skóry, ropnie około odbytnicze(przetoki)

• Bakteryjne zapalenia uszu, płuc, posocznice, zapalenia dziąseł

• Opóźnienie wzrostu

• często utrudnione gojenie z powstawaniem dysplastycznych blizn

Objawy LAD II

• Łagodniejsze niż LAD I, często zmiany zapalne przyzębia

Diagnostyka:

• test adherencji (% adherencyjny= 100%- WBC K/WBCp *100 Norma: 38,6% Indeks adhezji(AI):liczba leukocytów na µl które przeszły przez kolumnę/liczbę leuk. na µl naniesione na kolumnę).

• upośledzone procesy chemotaksji neutrof. ( test chemotaksji jako uzupełnienie!)

• Wysoka liczba granulocytów ( 50-100 *109 /l)

• Brak lub obniżona ekspresja CD 11/CD18

• Liczba T i B jest prawidłowa

• Odpowiedź limfoproliferacyjna upośledzona

4.Infekcje wywołane Neiserią

• Niedobory układu dopełniacza C5, C6, C7, C8, C9, czynnika D i properdyny.

• Bada się aktywność dopełniacza i stężenie poszczególnych składników dopełniacza np. ELISA

• Nawracające zakażenia opon dwoinką Neisseria meningitidis.

• Gram(–) dwoinka (meningokok, dwoinka zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych)

• Chorobotwórczy drobnoustrój, wywołujący m.in. ciężkie zakażenia inwazyjne, takie jak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i posocznica, określane łącznie jako inwazyjna choroba meningokokowa.

• może również wywołać samo zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub samą posocznicę bez zajęcia ośrodkowego układu nerwowego ( około 10% przypadków ).

• Zapalenie bakteryjne, częściej dotyka dzieci niż dorosłych, szerzy się drogą kropelkową.

• Objawy: ból gardła, gorączka, ból głowy, sztywność karku i wymioty. Na ciele pojawia się krwistoczerwona wysypka. W ciągu jednego dnia od początku choroby może rozwinąć się ciężki stan, prowadzący do śpiączki i śmierci.

• Neisseria meningitidis może również wywoływać: ropne zapalenie stawów, zapalenie płuc, zapalenie osierdzia i wsierdzia, zapalenie spojówek, szpiku kostnego, ucha środkowego, gardła, zakażenia w obrębie układu moczowo-płciowego i miednicy małej.

• Zmiany w płynie mózgowo-rdzeniowym: barwa żółtawa, wzrost cytozy, wzrost neutrofilów, wzrost białka, spadek glukozy i chloru,

5.Zespół Wiskotta – Aldricha (WAS)

• dziedziczy się z chromosomem X, mutacja genu WAS

• limfopenia, spadek odsetka limf. T, limf. B w normie

Objawy kliniczne

• małopłytkowość – wybroczyny skórne, krwawe biegunki

• wyprysk skórny podobny do zmian atopowych

• nawracające zakażenia wraz z wiekiem (paciorkowce – Streptococcus pneumoniae, dwoinki – Neisseria meningitidis, wirusy – Herpes, grzyby)

• zwiększona zapadalność na choroby nowotworowe (chłoniaki)

Diagnostyka immunologiczna

• test transf. blastycznej a także rozetowy i MANCINI

• zmienne zaburzenia odpowiedzi humoralnej

• IgG w normie

• IgM obniżone

• IgA różnie (norma lub podwyższone) – objawy uczulenia na alergeny pokarmowe (mleko), brak izohemaglutynin

• zmienne zaburzenia odpowiedzi komórkowej

• limfocyty T (CD4) – norma lub obniżone – tzw. łyse komórki, czyli pozbawione mikrokosmków aktynowych

• zdolność do proliferacji upośledzona

6.Zespół Nijmegen

• częsty w Polsce i w Czechach

• defekt białka kodowanego przez gen NBS, zaburzenia naprawy DNA prowadzące do spontanicznych złamań chromosomów, (translokacje w chromosomach, gdzie występują geny kodujące przeciwciała i TCR)

Objawy kliniczne

• zaburzenia wzrostu

• małogłowie – „ptasi” wygląd twarzy

• nawracające zakażenia układu oddechowego

• w 50% przypadków upośledzenie umysłowe

• nowotwory – chłoniaki 30%

Diagnostyka immunologiczna

• test rozetowy i rozmaz, najlepsza cystometria przepływowa, ale można wykonać także test transf. blastycznej

• spadek liczby komórek T i B

• spadek poziomu IgG i IgA o 90%

• defekt przełączania klas przeciwciał – 20% pacjentów cierpi na agammaglobulinemię

• odpowiedź proliferacyjna na mitogeny upośledzona

7.Niedobór odporności ze zwiększonym stężeniem IgM

• zespół sprzężony z chromosomem X, mutacja genu dla ligandu CD40 występ. na powierzchni aktywowanych limfocytów T- uniemożliwienie stymulacji limf. B do produkcji wł. przeciwciał w obecności określonych cytokin.

• zaburzone interakcje T i B

Objawy kliniczne

• nawracające bakteryjne zakażenia dróg oddechowych

• biegunki

• zakażenia bakteryjne, wirusowe i grzybicze

• często dochodzi do rozwoju autoimmunizacji, chorób nowotworowych, często powiększone migdałki, wątroba, śledziona, węzły chłonne.

Diagnostyka immunologiczna

• test MANCINI

• norma lub wzrost poziomu IgM (IgM >200mg/dl) , przy bardzo obniżonym stężeniu IgA i IgG (brak przełączania klas)

• liczba i funkcje komórek T prawidłowe

8.Nadmiar tłuszczu

• test fagocytozy

• Obniżenie funkcji PMN: Chemotaksji i migracji,Fagocytozy,Metabolizmu tlenowego

• Upośledzenie fagocytozy makrofagów

• Obniżenie aktywności komórek NK

• Upośledzona odpowiedź limfocytów T i B

Objawy:

• wzrost ryzyka infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych

• upośledzona odpowiedź antynowotworowa

9.Niedobór białek-test fagocytozy

• upośledzona funkcja fagocytująca PMN,

• obniżona produkcja przeciwciał,

• zmniejszenie uwalniania IL- 1 i 2 INF- gamma,

• upośledzona funkcja grasicy,

• obniżona synteza lizozymu i skł. dopełniacza,

• upośledzona funkcja limf. T i B

• zmniejszenie liczby rec. T CD4+,CD8+.