http://www.bismor.de/index.php/teoria

Long Range:

Strzelanie na dalsze dystanse potocznie nazywane w Polsce z angielskiego Long Range ma sens raczej z użyciem celowników optycznych. Istnieją wprawdzie zawody strzeleckie w strzelaniu z otwartych przyrządów na 300m ale to jest maksymalny dystans dla ludzkiego oka (zgranie szczerbinki ze słupkiem oraz obrazem tarczy). Jednak powyżej 300m napotykamy na problem związany z ograniczeniami mechaniki celowników a ściślej ujmując z zakresem regulacji pionowej.

Z tego powodu można zauważyć rozgoryczenie niektórych kolegów, kiedy przygotowując po raz pierwszy na strzelanie na 500 czy 600m nie mogą trafić w tarczę lub zauważają, że skończył im się zakres regulacji gdzieś na 450 metrze. Mając celownik z siatką typu MilDot lub MP20 możemy użyć jeszcze znaczników/dotów. Jednak używając jedynie siatki DOT lub Duplex stajemy przed barierą – co dalej?

Balistyka

I znowu magiczne słowo BALISTYKA. Nawet najlepszy sprzęt strzelecki nie pomoże nam na zawodach, jeżeli nie będziemy znali krzywej balistycznej naszego pocisku. Do obliczeń potrzebujemy jedynie prędkość początkową, współczynnik balistyczny pocisku i jego wagę (bardziej szczegółowe dane podarujemy sobie na początek)

Oto przykład wielkoścu opadu dla różnych pocisków przy wyzerowaniu lunety na 100 lub 300 metrów

TABELA 1

Dla przykładu pocisk GP 11 (7,5 Swiss) przystrzelany na 300m opada na 1000m już 13 metrów. Jeżeli ten sam karabin będzie przystrzelany na 100 metrów, otrzymamy na 300m opad już 54 cm a na 1000m pocisk spadnie 15 metrów poniżej 100-metrowego przystrzelania. Przy rasowych nabojach długodystansowych jak .338 opad jest znacznie mniejszy. Dla słynnego naboju .50 BMG nasza krzywa balistyczna bedzie jeszcze bardziej spłaszczona. Natomiast przy kalibrze .223 Rem sprawa przedstawia się już bardzo niekorzystnie (co nie znaczy, że nie można tego kalibru stosować w strzelaniu na 600m).

Celowniki

Wracamy do naszych celowników i przykładu ze strzelaniem na 600m. Należy zacząć od stwierdzenia, że musimy dobrze znać zakres regulacji naszych lunet. Zakładając, że posiadamy standard ¼ MOA na klik, otrzymujemy następujące wartości:

1 MOA na 100m to 2,9 cm – jeden klik to ok. 7mm

1 MOA na 600m to 17,4 cm – jeden klik to ok 4,35 cm

1 MOA na 1000 m to 29 cm – jeden klik to 7,25 cm

Dla przykładu 7,5x55 Swiss przystrzelany na 300 m musimy przeklikać 1318 cm w górę, czyli 1318 cm podzielić przez 7 cm (na klik) = 188 klików.

Spójrzmy na tę sprawę z punktu widzenia przystrzelania broni na 100m. Tutaj opad na 1000m wynosi 1498 cm. Korekta wysokości wymaga przekręcenia wieżą 214 klików.

Te obliczenia oczywiście nie wystarczą aby wygrać jakiekolwiek zawody ale pozwolą trafić w tarcze i podjąć dalsze już szczegółowe nastawienia aby zmieścić się w czarnym polu.

Na tak dużych odległościach musimy wzięć pod uwagę także skręt gwintu lufy. Jeżeli mamy gwint prawoskrętny, to otrzymamy lekką tendencję (derywacja) do znoszenia pocisku w prawą stronę. Tę korektę możemy jednaj podjąć, jeżeli już znajdziemy się z naszymi przestrzelinami na tarczy. Pamiętajmy, że możemy wykorzystać pełną regulację góra-dół, jeżeli nasze nastawienia boczne znajdują się mniej więcej pośrodku. W innym przypadku mamy jedynie 90% regulacji do dyspozycji.

Jak widać bardziej efektywne jest przystrzelanie broni na jak najdalszym dystansie. Dla strzelania na 1000m wszelkie błędy nastawień na dystansie do 300m zwiekszą się o faktor maksymalnnie 3; przy przystrzelaniu na 100m błędy przystrzelania zwiększą się o faktor 10.

Klikanie

Mimo opisu i danych balistycznych, wielu strzelców w nie nie wierzy i dopiero skonfrontowani z takimi odległościami zauważają, że już przy strzelaniu na 600m w większości celowników optycznych brakuje zakresu regulacji.

Większość montaży skonstruowana jest w ten sposób, że są ustawione równolegle do osi lufy. W tym przypadku wykorzystujemy jedynie połowę regulacji wysokości. Lepszym wyjściem jest takie zamontowanie celownika aby był lekko pochylony ku dołowi, np. stosując montaż z "mikroskosem" (oczywiście mówimy tu o strzelaniu Long Range).

Jaki zakres regulacji możemy zastosować na 100 lub 1000m łatwo odczytać z powyższej tabeli. Wykorzystujemy tu jednak tylko 50% regulacji w stronę UP na wieży. Inaczej mówiąc mamy do dyspozycji jedynie połowę zakresu na regulację w górę. Na 600 metrach możemy mówić o szczęściu, gdy doklikamy się do zera (na 100 musimy mieć przynajmniej połowę zakresu regulacji do dyspozycji). Używając celowników o średnicach obiektywów 50 lub 56 mm wyjdziemy jednak poza ten zakres z powodu wysokich montaży. Wyjściem w tej sytuacji jest wspomniany montaż szyny ze skosem (20MOA), co da nam 58 cm przewyższenia na 100m ( w większości przypadków będziemy mieć zero na samym dole regulacji wieży); na dalsze dystanse będziemy już klikać w dół i bez problemu ustawimy zero na 600 lub 1000 metrze - czyli prawie dwa razy więcej w porównaniu ze standardowym montażem.

Niektóre przeliczenia minut kątowych na różnych odległościach