Pozaeuropejskie konflikty
i wojny.
Temat: charakterystyka wojen i konfliktow na swiecie.
Drugi temat: poszczególne ważniejsze konflikty które mialy miejsce w swiecie po 45 roku. Oraz wojna Koreanka, wietnamska, Algieria (francusko-algierska)
Literatura:
Tadeusz Kęsoń „Współczesne konflikty i wojny na świecie” warszawa 1995
Bogusław Brodecki „Dien Bien Phu” –miejscowosc w wietnami na pograniczu z Laosem- twierdza francuska. Warszawa 1989
Wojciech Bukowski „Iran-Irak. Islam wojna i polityka” warszawa 1981 (wojna biedaków)
Ernesto Czegewara „Kuba – wojna partyzancka” „Rewolucja” „Dziennik z Boliwii (CIEKAWE)”
Czarnotta, Moszumański „Chiny – Wietnam” warszawa 1995
Dworecki Stanisław „Współczesne konflikty zbrojne”
Gąsienica-Staszeczek, Edward Krawczyk, Stanisław Zapolski „Doświadczenia i wnioski z wojny izraelsko arabskiej” warszawa 1983
Andrzej Kowalczyk „Afganistan 79- „????
Krzysztof Kubiak „Falklandy” „Korea 50” „Wojna 6 dniowa”
Stanisław Zapolski „Wojna partyzancka w Wietnamie 1946-54” warszawa 1976r
Czesław Kurowski, Bernard Woźniecki „Działania Partyzanckie” warszawa 1975roku
Polemologia - to dyscyplina która bada wojnę.
Polemos – bitwa/ wojna z greckiego
Sociologia wojny ktorej celem była szczegołowa obserwacja tego dzialania, za torce uwaza się Bouthol. On rozpoczął w 42 pierwsze badania nad tym zjawiskiem, i on to nazwał jako Polemogia. Poslugują się oni negatywna definicja pokoju jako, że nie ma wojny. Główne czyniki wojny, geopolityczne i geograficzne.
Okreslili także fronty agresywne- czyli rubieże na których pojawiaja sie najczęściej konflikty. Uznano po wielu analizach: fron północno amerykanski, Front Afro-azjatycki, Front wschodni-europejski, front północno-amerykanski, fron północno-Afrykanski. A glowny osrodek znajdował się we Francji, gdzie powstał główny osrodek polemologiczny. W Polsce tego typu badania prowadzi się przy okazji badan nad pokojem.
Konflikt zbrojny – konflikt zbrojny to forma rozwiązania konfliktow społecznych przy uzyciu sil zbrojnych, Strony konfliktu stosują przemoc zbrojną przy czym cele są ograniczone. A walka zbrojna prowadzona jest na niewielkim obszarze wydzielonymi siłami, w stosunkowo krótkim czasie i bez angażowania gospodarki kraju.
Wojna – to konflikt, w którym dzialania militarne prowadza przynajmniej dwie sprzeczne strony, uznające odmienne wartości czyli oznacza to że są tez sprzeczne w sferze politycznej. Osiagniecie celow jednej ze stron godzi w podstawy drugiej. A przynajmniej prowadzi do znacznego zachwiania w następujących aspektach: terytorialny, polityczna –pokonane państwo musi uznać racje polityczne zwycięzcy, aspekt gospodarczy – zawsze okupant będzie rządził w zasade, że nie chciałeś utrzymac swojej armii utrzymasz obca, aspekt wojskowy. Może być traktowana jako szczególny przypadek konfliktu zbrojnego.
Przyklady konfliktow lokalnych po II wojnie swiatowej
Konflikty wyniekiem zimnej wojny:
Konflikt koreanski 50-53
Wojna wietnamska 64-75
Kryzys kubański 1962
Afganistan 79-89 radziecki, 2007 amerykanie
Walka o wpływy w świecie komunistycznym:
Belgrad – Jugosławia pomiędzy Rosja <- głównie polityczny i prasowy
Kiedy zmarł Stalin i odbył się zjazd gdzie wygłoszono referat o kulcie jednostki zaczęto zmieniać stosunek do jugosławi. I wtedy pojechał chruszow do Tito, i od przystani gdzie motorówka się zatrzymała do domu było półtora kilometra a po drodze tej Chruszczow był prowadzony przez drogę gdzie były wszystkie hasła przeciw Jugosławi
Chiny – kolejny ośrodek komunizmy w swiecie
56 rok – powstanie węgierskie – wejście armi czerwonej do Budapesztu
Konflikt na Ursui pomiędzy Rosją i Chinami. 1969 rok incydent.
Wojna Chińsko-wietnamska -1970 roku
Inwazja na Czechosłowacje- operacja Dunaj
Konflik Etiopia i Somalia
Konflik Kambodzą 70-73 czerwoni kchmerzy (na 3 miliony mieszkańców 1 milion zabity)
Bambusowa klepsydra „Łukasz Górnicki”
Film - Pola w ogniu Albanczyk – Skandenberg
Czarnogóry – ciekawostka – Turcy tam nigdy nie weszli. Ludzie gór to specyficzna społecznośc – odważna, bitna,
Konflikty postzimnowojenne – przyczyna: upadek komunizmu oraz podział wpływów’
Bałkany po rozpadzie Jugosławii,
Czeczenia
Republiki wschodnio azjatyckie
Republiki kał kazki
I Mołdawia
Konflikty wśród których po kłosem, które były wojny kolonialne
Indie – Brytyjskie
Algieria – Francuski
Mozambik – portugalski
Konflikt Indo-Chiński
Postkolonialne – w wyniku zmian po upadku systemu kolonialnego
Rozpad indo-chin 54r
Falklandy 82r Brytyjczycy przeciw Argentyńczykom <-Konflikt o surowce
Kosowo zostało odzielone od Serbii ponieważ jest tam mnóstwo surowców.
Indie-Pakistan, Pakistan powstaje z cześci zachodnich Indii mieszkaja tak głównie muzułmanie, Hindusi maja dwie wilkie religie buddyzm i hinduizm, a islam który wchodzil w te religie, doprowadzał do walki. Prowadzą wojny o Kaszmir.
Indie – Chiny kwestia rozwiązania glownie zasługa ONZ
61-98 r angolia – wojna domowa
Konflikt w Eltrei
Wojna domowa w Kongo, gdzie odziela się czesc – katarga
Nigeria – wojna domowa. <- przyczyną głównie surowce.(ruchy separystyczne)
Wojny na bliskim wschodzie, głównie z czynników geograficznych, arabowie i izrelijczycy
Pierwsza wojna dzieki ktorej powstaje Izrael
Konflikt sueski
Wojne 6 dniowa
Wojne inkupu, miala zepchnąć Izrael do morza
Konflikt libanski – dwie wojny
Wojna z terroryzmem
USA z talibami w afganistanie
2 wojna w zatoce perskiej i to co dzialo się na terenie Iraku
Konflikty o terytorium
Wojna o cypr 74 pomiedzy Turcja a Grecją
Wojny 20 wieku wojny postkolonialne, narodowo wyzwoleńcze, konflikty terytorialne, walki narodowe etniczne, walki plemienne, walki na tle rasowym, wojny domowe, działania terrorystyczne.
Mówi się w 21 wieku zetkniemy się z następującymi rodzjaemi wojen
(według „Wojna” Heisbourg”)
Wojny z państw złoczyńców to wojny państw których będą podejmowane przez antyzachodnie dyktatury, Azja obszary Afryki (przykład Sudanu)
Wojny sukcesyjne – wojny grup wlaczacych o władze w rejonach po dawnych państwach. Np. rozpad związku radzieckiego
Wojny rozgrywające – to są wojne jak np. wynikające na tle ekonomicznym, często dotycza jednego państwa, a do tego dolicza się piratów
Wojny klasyczne – czyli cele 19 wieczne osiagane metoda i technika 21 wieku
Podumowanie wieku 20 lata 45-75 kiedy mienlo 3.4 wieku na terytorium swiata wybuchlo 486 konfliktow zbrojnych w europie 36 azji 179 afryk 189 rteszta Afryka lacinska. 143 duze znaczenie międzynarodowe. W latach 45 -75 na swiecie 310 wojen i konfliktów które wpływały bardzo na polityczny układ swiata. A według innych ponad 80.
Isztand Kende – zajmuje się badaniami nad pokojem i okresla ze wojna charakteryzuje się na stepujacymi cechami, aby doszlo do wojny musi być 2 i wiecej przeciwstawnych zorganizowanych sil zbrojnych. Po drughie przeciwstawne strony walczace musza być tak zorganizowane żeby tworzyly pewien schemat. Otóż ich działani musza być prowadzone w sposób planowy i zgodnie z zasadami walki A po 3 chronologiczna konfliktu zbrojnego, korelacja pomiedzy szczeblami dowodzenia, a ten układ musi być zmieniony podczas konfliktu. Dotyczy to armii jak i sił partyzanckich. I jeżeli są spełnione te cechy to można mówić o konflikcie
Według Balcerowicza – sprzeczność rozwiązywana za pomocą układów i sił zbrojnych.
Wojnę, interwencje zbrojna, incydent zbrojny, przewrót zbrojny, blokadę wojskowa i inne.
Statusu prawno międzynarodowe podmiotów biorących w nim udział.
Sprawiedliwość tej wojny
Skale przestrzeni w jakiej prowadzone są działania wojenne.
Charakter realizowanych celów.
Sposób prowadzenia działań. Regularny czy nie
Rodzaj użytej broni. Klasyczny atomowy.
Zaangażowanie sił: globalne, regionalne, lokalne-państwa o małym znaczeniu.
Prowadzone mogą być w trzech wymiarach powietrze, ziemi i wodzie.
Cele wojny:
-Agresywne – zaborcze
-kolonialne –zamoanie koloni
-obronne
-Narodowo wyzwoleńcze
-imperialne – przeciwieństwo narodowych
Wojny prewencyjne:
Małej, średniej i dużej według skali zdarzeń
Według podmiotów
Miedzypaństwowe
I nie miedzypaństwowe
Główne powody
Wewnetrzne zakluczenia polityczne
Roszczenia terytorialne
Podzialy etniczne
Rywalizacja o miejsce w poziale pracy
Rywalizacja o surowce
Roznice ustrojowe
Roznice religijne
Uprzedzenia rasowe
Motywacje historyczne
Wyodrębniono fronty agresywności
Północno-Afrykański:
Północno-Amerykański – front oddzielajacy ameryke polnocna od poludniowej
Południowo-amerykański – może się tam pojawic zjawisko wiekszych wydażen jeżeli chodzi o konflikty,
Post industrialny, industrialny, konflikt motyki- nie dorosło do wolnego państwa, wojna wirtualna.
Front Chiński, obejmuje Chiny oraz wszystkie państwa wokół
Front afro azjatycki odziela panstwa islamskie od innych (od Gibraltaru po Indie)
Front północno irlandzki – w angli