http://www.zlobki.waw.pl/poradnik.php?z=13&pid=15651

Zabawki i ich funkcje edukacyjne.
Zabawkę należy widzieć przede wszystkim jako przedmiot do zabawy, który daje możliwość zdobywania wiedzy i doświadczenia, oraz który kształtuje umiejętności i sprawności, pobudza aktywność poznawczą, twórczą, ruchową, wspomagając społeczny i emocjonalny rozwój dziecka.

Zabawka spełnia wiele funkcji, do których zaliczymy:

1. Funkcję kształcącą (poznawczą),

2. Usprawniającą,

3. Aktywizującą,

4. Inspirującą,

5. Wychowawczą.

Jeśli chcemy aby zabawka spełniała swoje funkcje, to musimy pamiętać aby była dobrana do potrzeb rozwojowych dziecka.

Dziecku nie jest obojętne  w co i jak się bawi. Podstawowe znaczenie mają tu bowiem aktualne potrzeby rozwoju umysłowego. Możemy dokonać następującej klasyfikacji zabawek (E.Minczakiewicz, 1999).
1.Zabawki z przypadkowo napotkanych przedmiotów (patyczki, liście, różnorodne opakowania), które dają swobodę działania i rozwijają wyobraźnie;
2.Przedmioty codziennego użytku (kubeczki, łyżeczki, talerzyki, garnki, sitka plastikowe z rączką, przybory do mycia i kąpieli, wyłączniki, przyciski itd.), które można szeregować, odwracać przesuwać, można do nich przesypywać materiały sypkie np. ryż, groch, można na nich grać. Zabawki te rozwijają funkcje poznawcze, ruchowe, doskonalą słuch, wzrok i dotyk, rozwijają koordynację wzrokowo-słuchową, wzbogacają doświadczenia, przygotowują do podjęcia czynności samoobsługowych i sprawiają wiele radości;
3.Zabawki grające, dzwoniące, mrugające (dzwoneczki, katarynki, bączki, instrumenty perkusyjne), które rozwijają percepcję słuchową i wzrokową, rozwijają uwagę, pamięć i myślenie, wyzwalają działanie i radość sprawczą;
4.Zabawki miękkie, puszyste tzw. przytulanki (poduszki, miękkie klocki, rękawiczki-pacynki, pluszaki), które pozwolą na rozwój wielkiej i małej motoryki, są tworzywem do zabaw konstrukcyjnych, rzutnych, tocznych, kształcą i rozwijają procesy poznawcze, wyzwalają aktywność twórczą i potrzebę partnerstwa, stwarzają okazję do rozwijania mowy;
5.Zabawki do dmuchania, poszerzania siły strumienia wydychanego powietrza (wyrzutnia kulkowa, tańczące kulki, aparat do puszczania baniek, żaglówka), które dają okazję do prowadzenia ćwiczeń oddechowych, fonacyjnych i artykulacyjnych, rozwijają percepcję wzrokową i czuciową, usprawniają narządy artykulacyjne, wyzwalają inicjatywę;
6.Zabawki zręcznościowe (puzzle, układanki, przeplatanki, nawlekanki itd.), które umożliwiają manipulowanie pod kontrolą wzroku, rozwijają percepcję i koordynację wzrokowo-ruchową, kształtują procesy poznawcze, pozwalają na opanowanie kształtów, kolorów i wielkości, wyzwalają potrzeby komunikacyjne, uczą cierpliwości, a także pokonywania trudności;
7.Zabawki mechaniczne - uczą dokładnej obserwacji otoczenia, rozwijają uwagę i percepcję wzrokowo-ruchowo-słuchową, mowę i myślenie, wywołują emocje i radość;
8.Zestawy do zabaw tematycznych (mała krawcowa, mała gospodyni, fryzjer itp.), które przygotowują do życia, uczą samoobsługi, kształcą zmysły, rozwijają wyobraźnię, wolę działania, usprawniają ruchowo zwłaszcza manualnie, uczą korzystania z narzędzi pracy, wdrażają do nawyków higieniczno-kulturalnych, dają okazję do współdziałania, wymiany myśli i doświadczeń, uspołeczniają dziecko;
9. Zabawki aktywizujące ruchowo - to sprzęt sportowy (np. suchy basen, narty, sanki, rower do suchej zaprawy, piłki, kręgle, zjeżdżalnie i inne), rozwijający sprawność motoryczną, koordynację ruchową. Uczą pokonywania lęków, rozładowują napięcia, rozwijają potrzebę aktywności ruchowej, pozwalają na osiąganie sukcesów, sprawiają wiele radości.
Powyższej klasyfikacji dokonała autorka katalogu zabawek dla dzieci niepełnosprawnych, jednakże uważam, iż można ją odnieść również do dzieci rozwijających się prawidłowo.

Dokonując wyboru zabawek należy kierować się kilkoma ważnymi przesłankami, mianowicie:

1. dostosowujemy je do etapu rozwojowego dziecka,

2. nie gromadzimy nadmiernej ilości zabawek (w ich natłoku dziecko czuje się zagubione),

3. zabawki kupujemy dla dzieci - nie dla siebie,

4. zabawka powinna dawać możliwość różnych manipulacji (powinna dać się wykorzystywać na wiele sposobów); w zabawie dziecko musi czuć się swobodnie i nieskrępowanie. Zabawa to działalność niezbędna dla prawidłowego rozwoju psychofizycznego dziecka.

Można pokusić się o stwierdzenie, że zabawki mają magiczną moc. Uszczęśliwiają,. pobudzają wyobraźnię, rozwijają zdolności manualne, zajmują czas i uczą kreatywności. Dzieciństwo to magiczny czas przeznaczony na zabawę. Jeżeli pozbawia się dziecko zabawek i zabawy, odbiera mu się dzieciństwo.