1. Badania wybranych cech technicznych gipsu budowlanego wg normy PN 86/B-04360

   1. Oznaczenia uziarnienia spoiw gipsowych.

Oznaczenie stopnia zmielenia spoiw gipsowych przeprowadzamy przy użyciu kompleksu sit o wymiarach oczek 1;0,75 i 0,2mm.Do oznaczenia używamy suchej próbki. Odważamy 50g spoiwa po czym przenosimy je na najgrubsze z sit i przesiewamy, w trakcie przesiewania co kilka minut sprawdzać i rozcierać delikatnie ewentualne gródki. Pozostałości na poszczególnych sitach waży się obliczając skład procentowy wg wzoru

$$\mathbf{x =}\frac{\mathbf{m}}{\mathbf{M}}\mathbf{*100\%}$$

m – masa próbki z sita

M – masa przesiewanego spiwa

1. Oznaczenie normalnej konsystencji :

Gips budowlany

Dla uzyskania normowej konsystencji przyrządzamy zaczyn gipsowy, wsypujemy odpowiedni wcześniej ustalony stosunek w/g ok. 0,6-0, i mieszamy przez 30sek licząc od wsypania spoiwa do wody. Tak przygotowany zaczyn wlewamy do formy stalowej (i kilkakrotnie wstrząsamy, aby usunąć pęcherzyki powietrza), uprzednio przetartej olejem, o średnicy 50mm i umieszczamy na płytce szklanej, po czym wyrównujemy powierzchnie nożem z górną krawędzią cylindra na co mamy 15 sek. Następnie szybkim ruchem go podnosimy. Mierzymy średnice „placak” w dwuch prostopadłych do siebie kierunkach. Jeśli konsystencja jest normowa, to średnica z zaczynu gipsowego powinna wynieść ok. 180-185mm.

Spoiwa gipsowe specjalne

Spoiwa gipsowe specjalne mieszane są z wodą mechanicznie, przy określonej prędkości obrotowej mieszadła i czasu mieszania. Masa próbki do badań =400-500g. Rozlew próbki „placek” uzyskuje się na stoliku potrząsalnym(15 wstrząsów w ciągu 15 sek.) po uprzednim napełnieniu i podniesieniu formy w kształcie stożka. Konsystencja jest normowa jeżeli średnia średnica rozlewy wynosi 165+/- 5mm.

Rys 1.

4. Oznaczenie cech wytrzymałościowych zaczynu gipsowego po 2 godz., oraz po wysuszeniu w temp. 40ºC do stałej masy.

Oznaczenie wytrzymałości na zginanie i ściskanie gipsu budowlanego wykonuje się przy współczynniku wodno-gipsowym odpowiadającym konsystencji normalnej. Zaczyn należy wykonać z 1-1,6kg spoiwa i odpowiedniej ilości wody. Po dokładnym jedno minutowym wymieszaniu uzyskany zaczyn wlewamy do form w celu uzyskania 3 beleczek i wstrząsamy, aby pozbyć się pęcherzyków powietrza. Po upływie 2h beleczki poddajemy się wysuszeniu w temp. 40⁰C do stałej masy oraz badaniom wytrzymałościowym.

Natomiast beleczki ze spoiw gipsowych specjalnych przechowywane są przez 7 dni w komorze klimatyzowanej w atmosferze o wilgotności bezwzględnej nie mniejszej niż 80% a następnie suszone w temp 40⁰C.

Oznaczenie wytrzymałości na zginanie.

W celu oznaczenia wytrzymałości na zginanie używamy aparaty Michaelisa, kładziemy beleczkę na podporach o rozstawie 10cm i obciążamy siłą skupioną w środku rozpiętości. Wartości naprężeń niszczących wyliczamy ze wzoru:

Gdzie

P - siła niszcząca

l – rozstaw podpór (100mm)

h – wysokość równa szerokości poprzecznej próbki (40mm)

po podstawieniu:

- aparat Michaelisa R_zg=0,0234*P gdzie P(kg)

- prasa hydrauliczna R_zg=2,34*P gdzie P(kN)

Oznaczenie wytrzymałości na ściskanie

Oznaczenie wytrzymałości na ściskanie przeprowadza się w prasie na połówkach beleczek. Siłę niszczącą przekazuje się przy użyciu podkładek metalowych o powierzchni 25cm². Wytrzymałość na ściskanie obliczamy ze wzoru:

gdzie: P – siła niszcząca [N]

F = 25 cm²

Jako wynik pomiaru przyjmuje się średnią arytmetyczną 3 wyników dla wytrzymałości na zginanie i 6 wyników dla wytrzymałości na ściskanie. Jeśli choć jedno z oznaczeń daje wynik ujemny partię cementu uznajemy za niezgodną z wymogami normy.

3. . Oznaczenie czasu wiązania gipsu.

Oznaczenie czasu wiązania gipsu budowlanego wykonujemy przy użyciu zaczynu o konsystencji normowej – do ustalonej ilości wody dodaje się gips, dokładnie miesza i wypełnia pierścień aparatu Vickat’a.

Początek wiązania określamy liczbą minut, liczonych od chwili rozpoczęcia dodawania gipsu do wody, aż do chwili, gdy swobodnie opuszczona igła (o przekroju 1mm² i masie części ruchomej 300g) po zanurzeniu w pierścieniu po raz pierwszy nie dochodzi do dna na odległość 2mm. Koniec wiązania określa się liczbą minut liczonych od chwili rozpoczęcia dodawania gipsu do wody, aż do chwili, gdy swobodnie opuszczona igła zanurzy się w zaczynie nie głębiej niż 1mm.

Gips budowlany wymagania wg Normy PN – B- 30041:1997

Gips Budowlany – spoiwo powietrzne, którego głównym składnikiem jest półwodny siarczan wapnia(CaSo_4, 0,5H₂O), otrzymywany przez cząstkowe odwodnienie naturalnego kamienia gipsowego

Gips budowlany (tzw. półwodny) dzieli się na dwie marki: GB-G6 i GB-G8, które to liczby oznaczają wytrzymałość na ściskanie [MPa] gipsu po wysuszeniu w temp. 40⁰C zaczynu normowego.

W zależności od stopnia rozdrobnienia dzieli się na grubo mielony (GB-G) i drobno mielony (GB-D).

Właściwości gipsu budowlanego

Wymagania	Gips budowlany
	GB-G6
Uziarnienie: odsiew na sicie o boku oczka kwadratowego, % masy gipsu, nie więcej niż	1mm
	0,75mm
	0,2mm
Wytrzymałość na zginanie [MPa], nie mniej niż	po 2h
	po wysusz. do stałej masy
Wytrzymałość na ściskanie [MPa], nie mniej niż	po 2h
	po wysusz. do stałej masy
Czas wiązania	początek wiązania, najwcześniej po upływie [min]
	koniec wiązania, najpóźniej po upływie [min]
Liczba dni od daty wysyłki, w których gips budowlanych nie powinien wskazywać odchyleń od wymagań normy	90

Gipsy szpachlowe przeznaczone są do szpachlowania powierzchni z wyrobów gipsowych (G), betonowych (B) oraz do spoinowania płyt gipsowo-kartonowych (F).

Gipsy tynkarskie przeznaczone są do wykonywania wewnętrznych wypraw tynkarskich sposobem zmechanizowanym (GTM) lub ręcznym (GTR).

Kleje Gipsowe – przeznaczone do klejenia prefabrykatów gipsowych (P) oraz do osadzania płyt gipsowo- kartonowych (T)

L.p.	Wymagania	Gips szpachlowy	Gips tynkarski	Klej Gipsowy
		B	G	F
1	2	3	4	5
1	Uziarnienie: odsiew na sicie o boku oczka kwadratowego, % masy gipsu, nie więcej niż	3mm	-	-
2		1mm	0	0
3		0,2mm	2	2
4	Cza wiązania początek wiązania, nie wcześniej niż[min]	60	60	30
5	Ilość odciągniętej wody z zaczynu nie więcej niż[g]	0,5	0,5	0,5
6	Wytrzymałość na zginanie [MPa], nie mniej niż	1,5	1,0	1,5
7	Wytrzymałość na ściskanie [MPa], nie mniej niż	3,0	2,5	3,0
8	Przyczepność do podłoża [MPa] nie mniej niż	0,5	0,3	0,5
9	Okres po którym spoiwo powinno wykazywać właściwości normowe	90dni