4.06 kolokwium – 13.15

Na 11.06 indeksy

Poprawka ustna 18.06

Schorzenia endokrynne a zaburzenia psychiczne

• A. W przebiegu schorzeń układy endokrynnego często poszukuje się zmiany czynności psychicznych.

• B. Występujące objawy psychopatologiczne – niezależnie od rodzaju obejmują zaburzenia:

1. Nastroju

2. Napędu

3. Emocji

4. Życia popędowego

• Taki niespecyficzny układ zespół objawów M. Bleuler określił mianem zespołu psychoendokrynnego.

• C. U poszczególnych chorych przyjmować może niekiedy obraz pełnych lub podprogowych zespołów:

1. Lękowych

2. Depresyjnych

3. Maniakalnych

4. Zaburzeń urojeniowych przypominających psychozy schizofreniczne

Zaburzenia psychiczne

1. Przełomy hormonalne – majaczenia

2. Długotrwałe schorzenia endokrynne – trwałe uszkodzenia oun i wynikające z nich zaburzenia osobowości i funkcji poznawczych

3. Żadne ze schorzeń układ endokrynnego nie ma swojego ściśle określonego obrazu psychopatologicznego

4. Tylko w niektórych można wyróżnić pewne charakterystyczne zespoły objawów.

Nadczynność tarczycy

Objawy:

1. Dominuje lęk (napadowy lub uogólniony)

2. Objawy aktywacji układu sympatycznego

   1. Nadmierna potliwość

   2. Tachykardia – przyspieszona akcja serca

   3. Bezsenność

   4. Wzmożony metabolizm

   5. Hipertermia

Niedoczynność tarczycy

1. Obniżenia nastroju

2. Apatia

3. Zaburzenia koncentracji uwagi

4. Poczucie osłabienia pamięci

5. Obniżenie napędu psychoruchowego

6. Obniżenie życia popędowego

7. Czasami pełny zespół depresyjny

8. Podkliniczna niedoczynność tarczycy: 2-krotnie zwiększone ryzyko wystąpienia epizodu depresyjnego

9. Mogą pojawić się objawy psychotyczne: omamy słuchowe, czuciowe i urojenia

Zespół Cushinga

Objawy nadczynności kory nadnerczy (także kortykoterapii):

1. Chwiejność afektywna

2. Drażliwość

3. Nadwrażliwość na bodźce zewnętrzne

4. Lęk

5. Obniżenie popędu seksualnego

6. Czasami obecność pojedynczych objawów psychotycznych (omamy, urojenia), które przybierać mogą jednak postać pełnych zaburzeń urojeniowych podobnych do schizofrenii

7. Towarzyszyć im mogą „wstawki” zaburzeń jakościowych świadomości

8. Najczęściej występujące objawy zespołu depresyjnego: obniżenie nastroju, utrata zainteresowań, wzmożona męczliwość (40% chorych)

9. Objawy, a zwłaszcza pełny zespół maniakalny pojawia się rzadziej (stosunkowo częste w przypadkach raka nanerczy)

Niedoczynność kory nadnerczy

Objawy:

1. Uczucie osłabienia

2. Apatia

3. Czasami przygnębienie

4. Pojawiają się zespoły depresyjne

5. Ostrej niedoczynności nadnerczy mogą towarzyszyć zaburzenia psychotyczne (najczęściej o charakterze majaczeniowym)

UCZENIE SIĘ I PAMIĘĆ

BIOLOGICZNE TEORIE PAMIĘCI

Uczenie się

Proces prowadzący do zmian w zachowaniu osobnika na podstawie indywidualnego doświadczenia, który powstaje przy udziale oun, warunkując odpowiednie przystosowanie do środowiska

Jest wynikiem plastycznych właściwości układu nerwowego (zdolność tworzenia i przechowywania śladów pamięciowych)

Może ono być:

1. Obowiązkowe (obligatoryjne): dotyczy rzeczy, których osobnik musi się nauczyć

2. Fakultatywne: zależne od sytuacji, w której osobnik przypadkowo się znajduje

Proces uczenia – aktywność neuronalna różnych części i ośrodków oun, zwłaszcza:

1. Kory mózgowej

2. Wzgórza

3. Układu limbicznego

4. Układu siatkowatego

1. Teoria Lashleya

1. Kora mózgowa niezależnie od zróżnicowania cytoarchitektonicznego działa jaki jeden niepodzielny narząd

2. Każda funkcja kory jest wynikiem działania całej kory, obejmuje wszystkie jej pola i ośrodki – ekwipotencjalność kory (równorzędność funkcj jej pól)

3. Charakter wykonywanych przez korę różnych czynności związanych z uczeniem nie zalezy od określonego pola, ale od obszaru korowego objtego daną funkcją – tzw. prawo masowe (zostało ono oparte na doświadczeniach z usuwaniem różnych obszarów kory mózgowej u szczurów)

4. Poglądy Lashleya noszą cechy nihilizmu poznawczego w zakresie wyjaśnienia mechanizmów uczenia i pamięci i są obecnie odrzucane

1. Teoria Hebba

1. Uczenie się i pamięć związane są ze zmianami strukturalnymi w obrębie sieci neuronów, po których krążą impulsy powstałe w wyniku uaktywnienia, przez bodźce środowiskowe receptorów na obwodzie

2. Krążące impulsy powodują zmiany, prawdopodobnie w zakończeniach synaptycznych, o charakterze:

   1. Śladów nietrwałych (czynnościowych)

   2. Śladów trwałych (strukturalnych)

3. Do właściwego wytworzenia śladów pamięciowych konieczny jest pewien poziom wzbudzenia kory, który zależy od aktywności układu siatkowatego

4. Przy optymalnym wzbudzniu kory zmiany w synasach są tym większe, im dłużej krążą impulsy po zamkniętych sieciach i obwodach neuronalnych

1. Teoria Ecclesa

1. Uczenie związane jest ze zmianami strukturalnymi w obrębie elementów przed- i postsynaptycznych, w korze mózgowej i hipokampie

2. Impulsy przechodzące wielokrotnie przez te same synapsy wywołują:

   1. Większe gromadzenie mediatora chemicznego w zakończeniach synaptycznych

   2. Większe uwalnianie mediatora chemicznego z zakończeń synaptycznych

   3. Zwiększenie liczby synaps

3. Umożliwia to łatwiejsze przechodzenie następnych impulsów przez synapsy i prowadzi do zmian początkowo czynnościowych, a później strukturalnych zakończeniach synaptycznych

4. Zdolność uczenia zależy od subtelnych właściwości plastycznych układu nerwowego, a jego podstawą jest zapamiętywanie (magazynowanie informacji)

PAMIĘĆ

Zdolność organizmu do przechowywanie w układzie nerwowym informacji i wykorzystania ich do aktualnych i planowanych działań

W obrębie pamięci można wyodrębnić etapy:

1. zapamiętywanie

2. przechowywanie

3. odtwarzanie

4. zapomniane

Pamięć (rodzaj zapamiętanego materiału):

1. pamięć zdarzeń

2. pamięć nazw

3. pamięć procedur

4. pamięć umiejętności

Pamięć (właściwości czasowe):

1. pamięć zdarzeń przeszłych

2. pamięc zdarzeń aktualnych

3. pamięć zamiarów i terminów

Pamięć (stan świadomości)

1. pamięć świadoma

2. pamięć nieświadoma

Pojemność pamięci

1. Mechanizm uzenia się i zapamiętywania są funkcją głównie kory mózgowej, w której znajduje się około (3x10^9)neuronów

2. Do przechowana 1 bitu informacji potrzeba przeciętnie około 10 neuronów, czyli pojemność magazynu informacji mózgu wynosi około 3 x 10^8 bitów.

3. W ciągu jednej sekundy percecpcji podlega obróbce około 20 bitów, w ciągu 70 lat życia czuwają przeciętnie 16 h/dobę, percypujemy około 300 miliardów bitów, czyli 100 razy więcej niż zdolny jest zgromadzić nasz magazyn pamięciowy mózgu

4. Około 99% informacji jakie docierają do naszej świadomości i pamięci świeżej, musi zostać wyeliminowanych z mózgu, czyli ulega zapomnieniu, a tylko 1% percypowanych wrażeń może trafić do pamięci trwałej

5. Podstawową cechą pamięci jest zdolność wyboru i magazynowania potrzebnych informacji i zapominanie zbędnych

6. Łatwiej zapamiętuje się proste niż złożone informacje, podstawową zasadą pamięci jest gromadzenie nie tyle detali i poszczególnych słów lub zdań, ile raczej pewnych uogólnień

Procesy nerwowe pamięci

U podstaw pamięci leżą procesy nerwowe umożliwiające:

1. Powstawanie śladu pamięciowego – zapamiętywanie

2. Przechowywanie śladu pamięciowego – pamiętanie wrażęń

3. Odtwarzanie zakodowanego śladu pamięciowego – przypominanie

Etapy zapamiętywania

1. Pamięć świeża: powstaje pod wpływem bodźców i wrażeń zmysłowych

   1. Pamięć sensoryczna (ultrakrótkotrwała): trwa mniej niż 1s., utrzymywanie ię w układzie czuciowym sladu po zdziałaniu bodźca (np. aby odczytać słowo, konieczne jest czasowe zapamiętania pojedynczych liter, które tworzą ten wyraz):

      1. Pamięć sensoryczna wzrokowa – ikoniczna

      2. Pamięć sensoryczna słuchowa – echoiczna

      3. Pamięć sensoryczna bodźców dotykowych

   2. Pamięć krótkotrwała : trwa do kilku minut; utrzymuje się tak długo, jak długo krażą impulsy nerwowe pomiędzy polami czuciowymi i kojarzeniowymi kory mózgowej (np.zapamiętywanie numeru telefonu na czas niezbędny do jego wykręcenia lub do ustalenia planu działania). Z pamięci krótkotrwałej wydzielono:

      1. Krótkotrwałą pamięć operacyjno – roboczą

2. Pamięć trwała: utrzymuje się długotrwale:

   1. Pamięć pierwotna

   2. Pamięć wtórną

   3. Pamięć trzeciorzędowa

   1. Autobiograficzna

   2. Prospektywna (zapamiętanie planu wykonania przyszłych zdarzeń)

Pamięć operacyjna

1. Umożliwia przechowywanie informacji przez czas niezbędny do wykonania aktualnego zadania. Informacja jest podtrzymywana przez powtarzanie werbalne lub wyobrażanie sobie obiektu.

2. Pamięć składa się z:

   1. Ośrodka wykonawczego: miejsce kodowania przejściowych śladów pamięciowych; ślady te powstają wskutek aktualnego pobudzenia układów sensorycznych (pochodzą z pamięci krótkotrwałej) lub mogą pochodzić z materiału wcześniej zapamiętanego (pochodzą z pamięci długotrwałej.) Ośrodek koordynuje podporządkowane mu układy robocze:

   2. Pętlę fonologiczną

   3. Diagram wzrokowo - przestrzenny

Pętla i diagram

Pętla fonologiczna: służy do czasowego przechowywania informacji słuchowej. Istotą jest bezgłosowe powtarzanie materiału werbalnego, dzięki czemu jest on nieustannie odświeżany i przechowywany w pamięci krótkotrwałej. Krążenie informacji sprzyjającej utrzymywaniu się w pamięci śladu tego materiału odbywa się między systemem : wewnętrznej mowy i wewnętrznego słuchu: (liczenie działanie arytmetyczne, czytanie tekstu, rozumienie mowy, uczenie się słówek obcego języka). Ośrodki w lewym płacie skroniowym i ciemieniowym.

Diagram wzrokowo przestrzenny: służy do czasowego przechowywania obrazu przedmiotów i ich rozmieszczenia w przestrzeni (wyobrażenie przestrzenne materiału)