Yoshimoto Banana

Tsugumi

(Tsugumi)

Przełożyła Gabriela Rzepecka

S&C

Exlibris

Skrzynka duchów

Trzeba przyznać, że Tsugumi była okropna.

Opuściłam moje rodzinne miasteczko, gdzie wszystko spokojnie kręciło się wokół rybołówstwa i turystyki. Pojechałam na uniwersytet do Tokio. Tu też żyje się całkiem fajnie.

Nazywam się Maria Shirakawa. Noszę imię Matki Boskiej.

Ale nie jestem szczególnie do niej podobna. Mimo to wszyscy moi nowo poznani znajomi uważają mnie za wielkoduszną i opanowaną.

Jestem człowiekiem z krwi i kości, i to całkiem niecierpliwym. Choć zdarza się, że i mnie to zastanawia. Tokijczycy złoszczą się o wszystko: że deszcz pada, że odwołano wykład, że pies nasikał... Być może rzeczywiście trochę się od nich różnię. Jak tylko wzbierze we mnie złość, zaraz opada, niczym cofające się fale, które wsiąkają w piasek. Tak to jest, jak się wychowało na wsi – przekonywałam samą siebie. Ostatnio jednak ten wstrętny wykładowca nie przyjął ode mnie pracy, bo minimalnie przekroczyłam termin. To właśnie wtedy, nagle, gdy wracałam wściekła do domu, gapiąc się na zachodzące słońce, zrozumiałam.

To przez Tsugumi..., a raczej dzięki Tsugumi!

Każdy człowiek wścieka się o coś przynajmniej raz dziennie. Zauważyłam, że ja w takich chwilach, zupełnie nieświadomie, jak jakąś sutrę*, powtarzam sobie w duszy zawsze to samo: To nic w porównaniu z Tsugumi. Przy Tsugumi uświadomiłam sobie chyba, że takie wściekanie się do niczego nie prowadzi. I gdy tak gapiłam się na lśniące pomarańczowo niebo, zachciało mi się płakać.

Nie wiedzieć czemu, pomyślałam nagle: Miłość sprawia wrażenie, jakby płynęła bez końca, zupełnie jak woda iv wodociągach. Można odkręcić kurek i lać, a z pewnością jej nie zabraknie.

Ta historia to moje wspomnienia z wakacji, podczas których po raz ostatni wróciłam nad morze do miasteczka mojego dzieciństwa. Mieszkańcy tradycyjnego Zajazdu Rodziny Yamamoto, o których opowiem, przeprowadzili się i już pewnie nigdy z nimi nie zamieszkam. Dlatego mogę jedynie wracać tam myślami, do chwil spędzonych z Tsugumi.

Tsugumi od urodzenia była beznadziejnie słaba. Wiele jej organów miało wady. Lekarze orzekli, że nie pożyje długo, i rodzina przygotowana była na najgorsze. Dlatego wszyscy wokoło rozpieszczali Tsugumi, jak mogli. Matka, usiłując choć trochę wydłużyć życie córki, przeznaczała całą energię na jeżdżenie po całej Japonii od szpitala do szpitala. W efekcie takiego dorastania, jakby kroczek po kroczku, Tsugumi stała się niesłychanie zuchwała. A fakt, że była w stanie prowadzić w miarę normalne życie, tylko to potęgował. Tsugumi była złośliwa, wulgarna, przykra, samolubna, rozpuszczona i niesłychanie wprost cwana. Tryumfowała niczym diabeł, gdy idealnie w naj-

* Sutra – w buddyzmie jedna z części narracyjnych kanonicznej literatury buddyjskiej Cprzyp. tłum.).

gorszym możliwym momencie, podle i prosto w twarz waliła obecnym wszystko to, czego najbardziej nie chcieli usłyszeć.

Mieszkałam z matką w domku gościnnym przy Zajeździe Rodziny Yamamoto – przy domu Tsugumi.

Mój ojciec przechodził ciężki okres. Chcąc ożenić się z moją mamą, starał się o rozwód ze swoją poprzednią małżonką, z którą od dawna żył w separacji. Wydawać by się mogło, że taka sytuacja – przyjazdy i odjazdy, tam i z powrotem – musiała być dla nich ciężka, ale oni żyli marzeniami o dniu, kiedy szczęśliwie zamieszkamy we trójkę w Tokio, i było im całkiem dobrze.

Yamamotowie to rodzina, w którą weszła po ślubie młodsza siostra mamy, ciotka Masako. Moja mama utrzymywała się, pomagając im w kuchni zajazdu. W skład tej rodziny wchodziły cztery osoby: zarządzający zajazdem wuj Tadashi, ciotka Masako i ich dwie córki: Tsugumi i jej starsza siostra Yoko.

Na liście najbardziej udręczonych charakterem Tsugumi pierwsze trzy miejsca należałoby przyznać ciotce Masako, Yoko i mnie. Wuj trzymał się od niej z daleka. Prawdę mówiąc, wymienianie tutaj mojego imienia jest arogancją, gdyż zdobywczynie pierwszych dwóch miejsc, opiekując się przez lata Tsugumi, stały się tak łagodne, że należałoby je w tej sytuacji wpisać w poczet aniołów.

Dodam jeszcze, że różnica wieku pomiędzy każdą z nas wynosiła rok: ja byłam o rok starsza od Tsugumi, a Yoko ode mnie. Nigdy jednak nie odczułam tego, że Tsugumi jest młodsza.

Mam wrażenie, że ona z wiekiem stawała się coraz gorsza. Okrucieństwo Tsugumi nasilało się szczególnie wtedy, gdy jej stan się pogarszał i musiała zostać w łóżku. Aby mogła sobie w spokoju zdrowieć, dostała na własność śliczny dwuosobowy pokój na trzecim piętrze zajazdu. Pokój ten miał najładniejszy widok – na morze. Piękne to było morze: w południe połyskiwało w słońcu, w deszczowe dni burzyło się we mgle, a w nocy migotały na nim światła statków łowiących kalmary.

Jako osoba zupełnie zdrowa, nie potrafię nawet sobie wyobrazić frustracji odczuwanej każdego dnia, gdy nie jest się pewnym, czy to przypadkiem nie jest ten ostatni. Myślę jednak, że gdybym to ja musiała spędzać tyle czasu w tamtym pokoju, chciałabym tylko cieszyć się widokiem morza i zapachem morskiej wody. Ale Tsugumi najwidoczniej była zupełnie inna. Rwała kotary, zamykała szczelnie okiennice, wywracała jedzenie, wszystkie książki z półki rozwalała po podłodze, przez cały rok pokój wyglądał jak z Egzorcysty, na jego widok nawet członkowie jej łagodnie usposobionej rodziny wydawali jęk rozpaczy. Kiedyś naprawdę zafascynowała się czarną magią i tłumacząc, że to „moi czarni wyrobnicy", trzymała w pokoju całą masę ślimaków, żab i krabów (te ostatnie wpisane były na stałe w pejzaż okolicy). Podkładała je w pokojach gości, co powodowało skargi. Doprowadzała tym do łez ciotkę, Yoko, a nawet wuja. Jej zachowanie ich wykańczało. Nawet w takich chwilach Tsugumi śmiała się szyderczo: „Co jest?! A jakbym tak jeszcze dziś wieczorem wyciągnęła kopyta?! Ale byłoby wam łyso! Nie ryczcie więc!". Jej drwiąco uśmiechnięta twarz wyglądała tajemniczo niczym oblicze Maitreyi*.

Tak, Tsugumi była piękna.

Miała długie czarne włosy, jasną delikatną karnację i ogromne oczy z gęstymi, długimi rzęsami, rzucały one delikatne cienie, ilekroć spuszczała wzrok. Jej drobne

* Maitreya – piąta reinkarnacja Buddy, Budda przyszłości mający się odrodzić i poprowadzić wszelkie istoty uwięzione w niekończącym się cyklu reinkarnacji do nirwany. Dla wyznawców New Age jest tym, kim dla chrześcijan Chrystus. W sztuce wizerunki Maitreyi mają piękne, spokojne oblicze Cprzyp. tłum.).

ręce i nogi, przez których skórę prześwitywały żyłki, były szczupłe i długie, cała postać filigranowa. Wyglądała prześlicznie, jak cudna, stworzona przez bogów laleczka. Od czasów gimnazjum Tsugumi podrywała kolegów i przytulona do nich spacerowała po plaży. Zmieniała ich jak rękawiczki. W tak małym miasteczku powinno to wywoływać przykre plotki, ale wszyscy byli zdania, że łagodność i uroda Tsugumi są po prostu obezwładniające. Faktycznie, na zewnątrz sprawiała wrażenie zupełnie innej osoby, niż była w rzeczywistości, miała piękne opakowanie. Dobrze, że nie brała się przynajmniej za gości w zajeździe. W przeciwnym razie Zajazd Rodziny Yamamoto skończyłby jako dom publiczny.

Wieczór. Tsugumi spacerująca z chłopakiem po otaczającym plażę wysokim nabrzeżu, z którego widać zapadającą w mroku zatokę. Nisko na wieczornym niebie tańczą ptaki, cicho nadpływa szum lśniących fal. Opustoszała plaża, po której biega jedynie pies, rozciąga się rozległa i biała jak pustynia. Kilka łódek kołysanych wiatrem unosi się na wodzie. W oddali sylwetki wysp zachodzą mgłą, chmury toną w delikatnie połyskującej czerwienią wodzie.

Tsugumi spaceruje powoli, powolutku.

Chłopiec z troską podaje jej rękę. Tsugumi ze spuszczonym wzrokiem bierze w swoją delikatną rączkę jego dłoń, unosi głowę i uśmiecha się do niego delikatnie. Jej policzki lśnią w blasku zachodzącego słońca, jej uśmiech jest ulotny jak zmieniające się z każdą chwilą, olśniewające wieczorne niebo. Białe ząbki, delikatna szyja, wpatrzone w niego ogromne oczy – cała jej postać przeplata się z piaskiem, wiatrem, szumem fal, jakby zaraz miała się rozmyć i zniknąć. W przypadku Tsugumi rzeczywiście nie byłoby w tym nic zaskakującego.

Biała spódnica Tsugumi łopocze na wietrze.

Niezła jest, aż tak potrafi się zmienić... – przeklinałam ją, ale ilekroć obserwowałam takie sceny, zawsze zbierało mi się na płacz. Nawet dla mnie, choć powinnam mieć w pamięci prawdziwe oblicze Tsugumi, był to poruszający do głębi, smutny widok ściskający serce.

Prawdziwymi przyjaciółkami stałyśmy się z Tsugumi przy okazji pewnego wydarzenia. Naturalnie, jako dzieci też bawiłyśmy się razem. Jeśli tylko umiało się znieść jej znęcanie się i złośliwości, zabawa z Tsugumi była naprawdę interesująca. W jej wyobraźni małe rybackie miasteczko było światem bez granic. Nawet zwykłe ziarenko piasku stanowiło fragment tajemnicy. Tsugumi była mądra i chętnie się uczyła. Miała całkiem dobre stopnie jak na kogoś, kto ciągle bywał nieobecny z powodu choroby. Wyszukiwała i czytała książki ze wszystkich możliwych dziedzin, miała więc sporą wiedzę. Była też inteligentna, osoba mało inteligentna nie potrafiłaby wymyślić tylu złośliwości.

W początkowych latach szkoły podstawowej bawiłyśmy się z Tsugumi w „Skrzynkę duchów". W ogrodzie, na tyłach usytuowanej u podnóża góry szkoły, stała stara, nieużywana już budka do pomiarów meteorologicznych. Umówiłyśmy się, że łączyła ona nasz świat ze światem duchów i że przychodziły do niej listy z zaświatów. Chodziłyśmy tam w ciągu dnia, wkładałyśmy do skrzynki różne przerażające, wycięte z gazet zdjęcia i artykuły, a potem w środku nocy razem odbierałyśmy „pocztę". Miejsce to, zupełnie zwyczajne za dnia, gdy skradałyśmy się w ciemnościach, było naprawdę przerażające i przez jakiś czas zabawa ta zupełnie nas pochłonęła. Jednak z czasem i ona zmieszała się w mojej pamięci z całą masą podobnych zabaw z tego okresu i zupełnie o niej zapomniałam. W gimnazjum wstąpiłam do szkolnej drużyny koszykówki. Treningi były ciężkie, więc przestałam zachodzić do Tsugumi. Po powrocie do domu od razu kładłam się spać, miałam też lekcje do odrabiania, i tak stopniowo Tsugumi stała się dla mnie jedynie mieszkającą obok kuzynką.

Zdarzyło się to właśnie w tamtym okresie. Chyba w czasie ferii wiosennych w drugiej klasie. Mżyło tamtej nocy, byłam więc u siebie w pokoju. Deszcz w miasteczku nadmorskim pachnie przypływem. Siedziałam przybita pośród stukotu nocnych kropli. Dopiero co zmarł mi dziadek. Do piątego roku życia wychowywałam się u dziadków, byłam więc bardzo z nim związana. Nawet po przeprowadzce z mamą do domku gościnnego Yamamotów nadal często jeździłam do dziadka w odwiedziny i pisywaliśmy do siebie listy. Tamtego dnia, mimo że nie poszłam na trening, do niczego nie mogłam się zabrać. Oparta o łóżko siedziałam zapłakana na podłodze. Mama zawołała zza drzwi, że dzwoni Tsugumi, ale kazałam powiedzieć, że mnie nie ma. Nie miałam sił na spotkanie z Tsugumi. Mama dobrze wiedziała, jak Tsugumi potrafiła być przykra, powiedziała więc, że rozumie, i odeszła. Usiadłam z powrotem na podłodze, zaczęłam przeglądać gazetę i po chwili przysnęłam. Obudził mnie zbliżający się korytarzem w stronę mojego pokoju tupot kapci. Poderwałam głowę, w tym samym momencie drzwi rozsunęły się i stanęła w nich zupełnie mokra Tsugumi.

Dyszała ciężko, przezroczyste krople wody kapały z kaptura jej przeciwdeszczowego płaszcza. Z szeroko otwartymi oczami, wyszeptała słabym głosem:

– Mario.

– Co?

Nadal na wpół śpiąc popatrzyłam w górę, na Tsugumi. Była niespokojna, jakby coś ją przestraszyło.

– No! Budź się! To poważna sprawa! Zobacz! – odezwała się ostro.

Następnie powoli sięgnęła do kieszeni płaszcza i z namaszczeniem podała mi kartkę papieru. Wzięłam ją niedbale jedną ręką, jakby cała ta szopka nie robiła na mnie wrażenia, ale gdy tylko na nią spojrzałam, aż mnie poraziło.

Zdecydowany, lekko ukośny charakter pisma bez wątpienia należał do mojego ukochanego dziadka. A list zaczynał się dokładnie tak samo jak wszystkie listy, które do mnie pisał:

Mario, Mój Skarbeczku, Żegnaj.

Dbaj proszę o Babcię, Tatę i Mamę. Rośnij na wspaniałą kobietę, godną imienia Matki Boskiej.

Dziadek

Byłam w szoku. Na moment stanął mi przed oczami obraz dziadka siedzącego z wyprostowanymi plecami przy biurku i ogarnęło mnie wzruszenie.

– Skąd to masz?! – spytałam podniecona. Tsugumi, gapiąc mi się prosto w oczy, z trzęsącymi czerwonymi ustami, odpowiedziała z namaszczeniem:

– Nie uwierzysz. To było w skrzynce duchów!

– Co ty pleciesz?! – Od razu powróciły wspomnienia o dawno zapomnianej skrzynce na tyłach szkoły.

Tsugumi ściszonym głosem wyszeptała:

– Nie kapujesz? Jestem o wiele bliżej śmierci od całej waszej reszty, dlatego wyczuwam takie rzeczy. Staruszek przyśnił mi się. Nawet kiedy się przebudziłam, nadal coś było nie tak. Miałam wrażenie, że coś mówił... Dawniej i mnie kupował różne rzeczy, mam więc pewnie wobec niego do spłacenia dług wdzięczności. Ty także byłaś w tym śnie, Starunio usiłował z tobą pogadać, kochał cię przecież, nie? Przyszło mi więc do głowy, żeby zajrzeć do skrzynki duchów, no i znalazłam... Wspominałaś kiedykolwiek poczciwinie o tej skrzynce?

– Mmm – potrząsnęłam przecząco głową. – Chyba nie.

– Nawet mnie nie strasz!!! – krzyknęła, po czym ponuro dodała: – No to teraz mamy prawdziwą skrzynkę duchów.

Złożyła dłonie na piersiach, przymknęła oczy, jakby przypominała sobie samą siebie biegnącą w deszczu do skrzynki. Szum deszczu nadal dochodził z ciemności. Oderwałam się od rzeczywistości wsysana w noc Tsugumi. Wszystko zamarło w niepokojącym bezruchu, jakby to, co wydarzyło się do tej pory, życie, śmierć, odpływało w wir mistycznych tajemnic, do jakiejś innej rzeczywistości.

– Mario, co zrobimy? – spytała Tsugumi okropnie blada, głosem tak cichym, jakby z trudem go z siebie wydobyła.

– Przede wszystkim – zaczęłam zdecydowanie. Tsugumi stała jakoś dziwnie potulna, jak gdyby sprawy ją tym razem przerosły. – Nikomu ani słowa. Wracaj teraz szybko do domu, ogrzej się i idź spać, bo jak nie... niby wiosna, ale pada, znowu dostaniesz gorączki. Przebierz się szybko w coś suchego. Jeszcze o tym dokładnie pogadamy.

– Zgoda. – Uniosła się niepewnie. – No to wracam.

– Tsugumi. Dziękuję – dodałam, gdy opuszczała pokój.

– Daj spokój – odpowiedziała i wyszła, nie oglądając się za siebie, nie zasuwając drzwi.

Siedziałam jeszcze jakiś czas na podłodze, czytając list w kółko. Łzy kapały na dywan. Nieziemska słodycz przepełniała mi serce, jak wtedy, gdy budził mnie rano okrzyk dziadka: „Oho! Prezent od Świętego Mikołaja!" i koło poduszki znajdowałam jakąś paczuszkę. Im dłużej czytałam, tym trudniej mi było powstrzymywać łzy. Przylgnęłam do listu, szlochając bez końca.

No dobrze, człowiek czasami bywa łatwowierny.

Zaczęłam jednak mieć wątpliwości, w końcu w grę wchodziła Tsugumi.

Ale przecież te znaki, charakter pisma. I ten znany tylko mnie i dziadkowi początek – „Mój Skarbeczku". Przekonujące, zdecydowane spojrzenie przemokniętej Tsugumi, jej ton. No i fakt, że ze śmiertelną powagą powiedziała to, o czym wspominała zazwyczaj jedynie w żartach... Jestem o wiele bliżej śmierci od całej waszej reszty...". Aaa, ależ się dałam nabrać!!!

Nadszedł wreszcie kolejny, sądny dzień.

W południe wybrałam się do Tsugumi z zamiarem wypytania jej dokładniej o list. Nie było jej jednak. Weszłam zaczekać na górę do jej pokoju. Nadeszła Yoko z herbatą:

– Tsugumi jest w szpitalu – oznajmiła nieco smutnym głosem.

Yoko była niska i okrąglutka. Zawsze mówiła delikatnie, jakby śpiewała. Cokolwiek by Tsugumi jej zrobiła, reagowała spokojnie, tylko troszkę smutniała. Prawie nigdy się nie złościła. W obecności takich osób jak ona czuję się naprawdę malutka. A Tsugumi ciągle z niej szydziła: „Taki zakuty łeb nie może być moją siostrą!". Ja jednak bardzo lubiłam i podziwiałam Yoko. Żyjąc z Tsugumi, niemożliwym było nie przeklinać w duchu. Uśmiechająca się promiennie Yoko, moim zdaniem, była naprawdę aniołem.

– Źle się czuje? – spytałam zaniepokojona. Nie powinna była wychodzić na deszcz.

– Nie... Coś ostatnio pisała z ogromnym zapałem i aż dostała gorącz...

– Co?! – wrzasnęłam.

Na oczach zdumionej Yoko rzuciłam się do przeglądania półek przy biurku Tsugumi. I co tam było? Podręcznik do nauki pisania kursywą] Poza tym masa kartek, tusz, kamień do rozcierania tuszu, cienki pędzelek i najprawdopodobniej skradziony z mojego pokoju list od dziadka.

W pierwszej chwili byłam bardziej zszokowana niż wściekła.

Dlaczego posunęła się do czegoś takiego? Skąd i w jakim celu zebrała w sobie energię niezbędną do wykaligrafowania takiego listu, skoro wcześniej prawie nie mogła utrzymać pędzla w dłoni? Nie mogłam tego pojąć. Promienie wiosennego słońca wypełniały pokój. Oszołomiona podeszłam do okna i zamyśliłam się wpatrzona w delikatnie połyskujące morze. Yoko właśnie otwierała usta, żeby dowiedzieć się, o co chodzi, gdy powróciła Tsugumi. Twarz miała rozpaloną gorączką, chwiała się na nogach, wspierała o ciotkę Masako, ale gdy tylko, wchodząc do pokoju, zobaczyła wyraz mojej twarzy, wyszczerzyła się od ucha do ucha:

– To mnie masz, co?

Aż poczerwieniałam z wściekłości i wstydu. Bez zastanowienia skoczyłam na nogi i popchnęłam ją ze wszystkich sił.

– Ma... Mario! – krzyknęła zaskoczona Yoko. Tsugumi z hukiem przeleciała przez papierowe drzwi, obróciła się w locie i uderzyła w ścianę. Ciotka zaczęła: „Mario, ależ Tsugumi jest...", ale ja, zalana łzami, potrząsnęłam głową, krzycząc:

– Proszę, nic nie mów! – Wściekła wbiłam wzrok w leżącą Tsugumi. Byłam tak rozjuszona, że nawet jej odebrało głos. Dotychczas nikt nigdy nie tknął jej nawet palcem. – Skoro masz czas tylko na takie podłości – cisnęłam podręcznikiem o podłogę – to już lepiej, żebyś wyzionęła ducha! Możesz sobie umierać!

Tsugumi chyba zdała sobie sprawę, że jeśli szybko czegoś nie zrobi, to zerwę z nią na zawsze wszystkie kontakty, i rzeczywiście miałam wtedy taki zamiar. Nadal leżąc, przytomnym wzrokiem spojrzała mi prosto w oczy.

I wtedy wymamrotała słowo, które w całym jej dotychczasowym życiu nigdy, w żadnej sytuacji, choćby nawet ją torturowali, ani razu nie przeszło jej przez usta:

– Przepraszam.

Wszystkie osłupiałyśmy: ciotka, Yoko, a przede wszystkim ja. Aż wstrzymałyśmy oddech, niezdolne wypowiedzieć ani słowa. Coś takiego... Tsugumi przepraszała. Zamarłyśmy oblewane jasnymi promieniami słońca. W oddali słychać było tylko podmuchy popołudniowego wiatru w mieście.

– Hi hi hi! – parsknęła nagle Tsugumi, przerywając ciszę. – Ale jednak początkowo uwierzyłaś! Aleś naiwna! – Aż ją skręcało od tłumionego śmiechu. – No, sama rusz głową! Zmarli listów nie piszą! Ależ z ciebie idiotka! Ha ha ha! – I jakby nie mogąc już dłużej powstrzymać śmiechu, trzymając się za brzuch, tarzała się, rechocząc.

Mnie też się udzieliło i roześmiałam się:

– Dobra, poddaję się! – Zaczerwieniłam się i znów zaśmiałam.

Odtworzyłyśmy całą naszą rozmowę z poprzedniej, deszczowej nocy przed osłupiałymi ciotką i Yoko, i dalej śmiałyśmy się, aż nam się brzuchy trzęsły.

Tak, od tego czasu naprawdę zaprzyjaźniłyśmy się na dobre i na złe.

Wiosna i siostry Yamamoto

Z początkiem tegorocznej wiosny tata oficjalnie rozwiódł się z poprzednią małżonką i zaprosił nas do Tokio. Starałam się akurat o przyjęcie na tamtejszy uniwersytet, więc oczekiwanie na wiadomość od ojca i na wyniki egzaminów nałożyły się w czasie. Obie z mamą wręcz podskakiwałyśmy na każdy dźwięk telefonu. Tsugumi, drażniąc się z nami, wydzwaniała celowo, właśnie w tamtym okresie po kilka razy dziennie, z czymś w stylu: „A tak sobie tylko dzwonię, spytać, co słychać?", albo: „Odpadła!... to znaczy opadła już sakura*". Jednak w końcu przestało nas to ruszać i zaczęłyśmy zbywać ją pogodnie: „A, to ty, Tsugumi, to do usłyszenia później".

W tamtym okresie byłyśmy obie z mamą przepełnione radością na myśl o długo wyczekiwanej przeprowadzce do Tokio. Można powiedzieć, że wreszcie topniały wszystkie lody.

Mama bardzo długo czekała na ten moment, radośnie pracując w zajeździe. Nie sprawiała wrażenia nieszczęśliwej. Udawała, ale w ten sposób rzeczywiście ograniczała swoje cierpienie do minimum. Widząc mamę spokojną i radosną, choć były to tylko pozory, tata miał ochotę przyjeżdżać do nas często i sądzę, że dlatego wytrwał. Mama nie należała do osób silnych, ale gdzieś w głębi

* Sakura (jap.) – wiśnia (przyp. tłum.).

duszy, podświadomie chyba, starała się taka być. Słyszałam czasami, jak żaliła się ciotce Masako, ale że mówiła wszystko pogodnie, nie brzmiało to jak istotne skargi. Ciotka więc, śmiejąc się, kiwała tylko głową, nie wiedząc, zdaje się, za bardzo, co odpowiedzieć. Jednakże, choćby wszyscy wokoło byli dla mamy nie wiem jak mili, nie zmieniało to faktu, że była jedynie pasożytującą na nich kochanką mojego ojca, bez rokowań na jakiekolwiek zmiany w przyszłości. W głębi duszy mama wielokrotnie musiała czuć się tak wykończona tą niepewną sytuacją, aż zbierało jej się na płacz. Rozumiałam, co przeżywa, i dorosłam, nie przechodząc nawet okresu buntu.

W czasie, gdy tak żyłyśmy sobie we dwie z mamą w oczekiwaniu na tatę, nasze nadmorskie miasteczko wiele przede mną odsłoniło.

Zbliżała się wiosna i z każdym dniem było coraz cieplej. Ilekroć myślałam o wyjeździe, te wszystkie znajome kąty, do których przywykłam, aż rozpływały się w blasku, nabierały ostrości, łapiąc mnie za serce: podniszczony hol Zajazdu Rodziny Yamamoto, światło nocnego szyldu ściągające całe hordy owadów i góry widoczne z tarasu do suszenia prania, gdzie co i rusz pająki rozpinały swoje sieci...

Pod koniec pobytu co rano chodziłam na plażę na spacery z pieskiem mieszkających tuż za nami państwa Tanaka. Wabił się niewyszukanie – Pochi – i należał do rasy akita.

Wczesnym rankiem, przy ładnej pogodzie, morze zawsze połyskuje w szczególny sposób. Skrzące fale rozsypują się w niezliczonej ilości. Gdy bezustannie napływają, niosąc orzeźwienie, wyglądają niedostępnie i nieziemsko. Patrzyłam na morze, siedząc na końcu wysokiego betonowego nabrzeża, a Pochi biegał sobie po całej plaży głaskany przez ludzi łowiących tu i ówdzie ryby.

Sama nie wiem, od kiedy Tsugumi zaczęła chodzić z nami na te poranne spacery, ale w każdym razie bardzo mnie to cieszyło.

Dawno temu, gdy Pochi był jeszcze szczeniakiem, Tsugumi tak się nad nim okropnie znęcała, aż w końcu biedak z całych sił ugryzł ją w rękę. Wraz z Yoko, ciotką Masako i mamą akurat siadałyśmy do obiadu. Do dziś pamiętam ten moment: dokładnie w chwili, gdy ciotka zapytała: „Gdzie też podziewa się Tsugumi?", Tsugumi, blada, z zakrwawioną ręką, wkroczyła do pokoju. „Co się stało?!!" – Ciotka Masako przerażona zerwała się na równe nogi. „Niewdzięczny kundel – mały jak palec, a zły jak padalec" – odparła Tsugumi lodowato. Yoko, mama i ja aż parsknęłyśmy śmiechem na te słowa. Od tego czasu Pochi i Tsugumi szczerze się nie znosili. Wszyscy martwiliśmy się, że może to być uciążliwe dla gości, bo ilekroć Tsugumi wchodziła lub wychodziła kuchennymi drzwiami, Pochi zaczynał przeraźliwie ujadać. Lubiłam ich oboje i cała ta sytuacja między nimi ciążyła mi na sercu, dlatego naprawdę ucieszyłam się, że jeszcze przed moim wyjazdem z tych okolic jakoś się do siebie przekonali.

Jeśli tylko nie padało, Tsugumi szła z nami. Na dźwięk otwieranych przeze mnie o poranku okiennic Pochi, szczekając, wyskakiwał ze swojej budy. Przemywałam szybko twarz, ubierałam się i wybiegałam z domu. Cicho otwierałam drewnianą furtkę pomiędzy naszym ogrodem a ogrodem państwa Tanaka, łapałam biegającego w kółko, brzęczącego łańcuchem Pochiego i zapinałam mu smycz. Gdy przechodziłam z nim przez furtkę, Tsugumi, nie wiadomo od kiedy, już tam na nas czekała. Pochi nie był początkowo zachwycony, a i Tsugumi w głębi serca pełna była obaw i podchodziła do niego z rezerwą, dlatego pierwsze wspólne spacery mijały nam w napięciu, ale kiedy w końcu Pochi się przyzwyczaił, zaczął nawet pozwalać jej się prowadzić. W porannym blasku ciągnięta przez Pochiego, radosna, co i rusz nawołująca: „Nie pędźże tak!", Tsugumi wyglądała uroczo. Aaa... czyli mimo wszystko Tsugumi chciała się z psiakiem zaprzyjaźnić – wzruszyłam się, ale nadal nie mogłam ich spuszczać z oczu, bo jak tylko Pochi zaczynał za bardzo wyrywać się do przodu, Tsugumi szarpała jego smycz tak, że biedak stawał na tylnych łapach. Byłoby straszne, gdyby zabiła psa, który nie należał do mnie.

Taka odrobina ruchu wychodziła Tsugumi na dobre. Odkąd przyłączyła się do nas, skróciłam spacer o połowę. Mimo to nadal miałam pewne obawy, czy i to aby dla niej nie za dużo, ale uspokoiłam się, widząc, że nabrała kolorów i przestała gorączkować.

Podczas jednego z takich porannych spacerów miało miejsce pewne zdarzenie.

Pogoda tamtego dnia była przepiękna, ani jednej chmurki. Morze i niebo miały cudownie niebieski kolor. W słonecznym blasku wszystko rozpływało się złocistą poświatą, przyprawiając o zawrót głowy. Mniej więcej na środku plaży stała zbudowana z drewna wieżyczka obserwacyjna dla ratowników strzegących kąpieliska w czasie wakacji. Wspięłyśmy się na nią po drabinie. Pochi początkowo zazdrośnie kręcił się na dole, ale gdy pojął, że nie uda mu się do nas wdrapać, poddał się i pobiegł daleko piaszczystą plażą. „Za wysokie progi na psie nogi!"

– perfidnie rzuciła za nim Tsugumi. Pochi zaszczekał na nią w odpowiedzi.

– Po co go drażnisz? – spytałam zdumiona.

– Jakby cholerna bestia rozumiała, co się do niej gada – zaśmiała się Tsugumi, patrząc przed siebie na wodę. Delikatne kosmyki grzywki powiewały jej nad czołem. Nabiegała się zdrowo i pod skórą zarumienionych policzków widać było cienkie żyłki. Oczy jej błyszczały, odbijało się w nich morze.

Też patrzyłam na morze.

Niesamowita rzecz, takie morze. Siedząc we dwójkę i patrząc na nie, można równie dobrze milczeć, jak i rozmawiać, bo ani jedno, ani drugie nie ciąży. I nigdy dość tego patrzenia. Nigdy też ani szum fal, ani widok tafli wody nie są męczące, choćby nie wiem jak bardzo morze było wzburzone.

Nie byłam w stanie uwierzyć, że przeprowadzam się w miejsce, w którym nie będzie morza. Nie docierało to do mnie. Było to tak niepojęte, że na samą myśl czułam się zaniepokojona. Wystarczyło tylko popatrzeć w bok i morze zawsze tam było, w chwilach dobrych i złych, tłumnie oblegane w czasie upałów i gdy zimowe niebo usiane było gwiazdami, i kiedy szliśmy do świątyni powitać Nowy Rok... czy byłam mała, czy starsza, czy umarła staruszka w sąsiedztwie, czy lekarzowi narodziło się niemowlę, czy była to pierwsza randka, czy pierwsze miłosne rozczarowanie, cokolwiek by się działo, bezkresne morze zawsze cicho otulało miasteczko, regularnie następował przypływ i odpływ.

W wyjątkowo przejrzyste dni wyraźnie widać było brzeg po przeciwnej stronie zatoki. I nawet nie trzeba było się jakoś szczególnie wczuwać, aby odnieść wrażenie, że morze stara się nas czegoś nauczyć. Pewnie dlatego nie zastanawiałam się dotychczas nad jego istotą, nie myślałam o dźwięku nieustannie nadpływających fal. Na co też patrzą ludzie w wielkich miastach, gdy chcą odzyskać równowagę? Zapewne na księżyc... Ale przecież w porównaniu z morzem księżyc jest taki odległy i malutki, wydaje się jakiś taki osamotniony.

– Wiesz, Tsugumi, chyba nie będę umiała mieszkać gdzieś, gdzie nie ma morza – wyrzuciłam z siebie niespodziewanie. Teraz dopiero, kiedy ubrałam moje obawy w słowa, zaczęły do mnie docierać i poważnie się zaniepokoiłam. Z każdą chwilą blask poranka stawał się jaśniejszy i mocniejszy, z daleka dochodziło coraz więcej dźwięków budzącego się miasteczka.

– Aleś głupia – warknęła Tsugumi jakby ze złością, nie odwracając do mnie głowy. – Tak to już jest, coś się zyskuje, coś traci. Przecież wreszcie będziecie mogli żyć sobie w spokoju we trójkę, mamusia, tatuś i ty, nie? I pozbyliście się w końcu wcześniejszej żonki, zgadza się? Czym jest przy tym morze? Dzieciuch z ciebie.

– No, fakt. – Zdziwiła mnie poważna odpowiedź Tsugumi. Tak mnie tym zaskoczyła, że natychmiast rozwiały się moje obawy. Czyżby i ona w głębi swego serca coś zyskiwała i traciła? Tsugumi miała bardzo silne poczucie własnego „ja" i nie sprawiała wrażenia osoby, która cokolwiek zyskuje czy traci. Nieoczekiwanie poczułam się nieswojo i zasmuciłam się, jakbym dopiero teraz naprawdę zobaczyła Tsugumi.

Czyżby zatem dotąd ukrywała przed innymi takie uczucia?

I tak oto szykowałam się do opuszczenia rodzinnych stron, stopniowo porządkując wszystkie sprawy, których miało mi odtąd brakować. Spotykałam się ze znajomymi, których nie widziałam aż od czasów gimnazjum, z chłopakiem, z którym umawiałam się w okresie liceum, zawiadamiałam ludzi, że się przeprowadzam. Poruszona uświadomiłam sobie, że takie poczucie obowiązku odziedziczyłam zapewne po mamie. Chyba dlatego, że czuła się niczym innym jak zwykłą utrzymanką, mama przykładała szczególną wagę do poprawnych stosunków z ludźmi. Planowałam wyjechać jak luzak, bez słowa, ale ponieważ mama z żalem żegnała się dostojnie ze wszystkimi w sąsiedztwie, doszłam do wniosku, że w małym miasteczku wiadomość i tak rozejdzie się błyskawicznie, zmieniłam więc zamiary i postanowiłam spotkać się z wybranymi osobami. Powoli też zabrałam się do pakowania swoich rzeczy.

Były to cudowne prace, aż ściskało w piersiach. Wywołujące uczucia podobne do fal. W którymkolwiek momencie przerwałabym te przygotowania do nieuniknionego, ale z pewnością nie przykrego, naturalnego rozstania, czułam nie tyle ból, co raczej żal i poruszenie, i te uczucia bezustannie ogarniały mnie na nowo.

Trochę sobie dorabiałyśmy razem ze starszą siostrą Tsugumi, Yoko. Pracowałyśmy w ciastkarni przy głównej ulicy w centrum miasta. Nie chcę, rzecz jasna, się przechwalać, ale muszę zaznaczyć, że była ona znana, gdyż jako jedyna specjalizowała się w ciastach w stylu zachodnim.

Tego wieczora celowo zdecydowałam się iść po odbiór mojej ostatniej pensji w porze, gdy Yoko kończyła popołudniową zmianę. Zanim ruszyłyśmy w drogę powrotną, zgodnie z przewidywaniami dostałyśmy na spółkę pozostałe tego dnia ciastka. Yoko delikatnie włożyła je do koszyka i poprowadziła rower. Szłam wolno obok. Biegnąca wzdłuż rzeki żwirowa droga prowadząca do Zajazdu Rodziny Yamamoto dochodziła w pewnym momencie do dużego mostu. Po jego drugiej stronie otwierało się już morze. Rzeka płynęła cichutko w jego stronę. Księżyc i latarnie jasno rozświetlały wody rzeki i poręcze mostu.

– Ojej, ile tam na dole kwiatów! – zachwyciła się Yoko, zerkając w dół.

Przy brzegu rzeki, umocnionym u podstawy mostu betonem, na niewielkiej łatce ziemi kwitła cała masa białych kwiatków, kołysanych delikatnie przez nocny wiatr.

– Rzeczywiście – odpowiedziałam.

Białe płatki zdawały się unosić w ciemnościach. Ilekroć poruszały się kołysane wiatrem, pozostawiały za sobą białą smugę, niczym we śnie. Tuż obok szemrała płynąca rzeka, a w oddali przed nami rozciągało się falujące czarne morze, oświetlone jedynie blaskiem księżyca, znaczącym na nim jakby lśniącą drogę.

Już niedługo dane mi będzie cieszyć się tym niezwykłym widokiem – pomyślałam sobie czule. Ale nic nie powiedziałam. Nie chciałam, aby Yoko, ostatnio i tak skora do łez, wpadła w przygnębienie.

Przystanęłyśmy na chwilę.

– Śliczne – szepnęłam.

– Yhy – przytaknęła Yoko, uśmiechając się delikatnie. Długie włosy powiewały jej u ramion. Jej uroda nie rzucała się tak w oczy, jak uroda Tsugumi, ale Yoko miała szlachetne rysy. Choć obie siostry wychowały się nad morzem, miały jasną karnację. A przy tak jasnym świetle księżyca cera Yoko wyglądała na jeszcze bielszą niż zwykle.

Po chwili ruszyłyśmy dalej w kierunku domu. Za jakieś dziesięć minut miałyśmy zasiąść we cztery do ciastek obijających się, póki co, w koszyku roweru. Już mogłam to sobie wyobrazić. Odgłos telewizora, zapach mat tatami*. Wołając: Już jesteśmy!", wchodzimy z Yoko do jasnego pokoju, w którym siedzą mama z ciotką Masako. Jak zwykle bezczelna Tsugumi burknie pewnie: Już mi bokami wychodzą te wasze obrzydliwe ciastka!", ale nie przeszkodzi jej to wziąć trzech ulubionych i zabrać do swojego pokoju. Zawsze tak robi, gdyż jak twierdzi: „Na samą myśl o takich milusich rodzinnych nasiadówach rzygać mi się chce".

Weszłyśmy już w uliczkę, z której nie widać było morza, ale miałam wrażenie, że szum fal ciągle za nami

* Maty tatami – maty ze słomy ryżowej, którymi wykładane są podłogi w tradycyjnych japońskich domach. Kiedy po kilkunastu latach maty ulegają zużyciu wymienia się je na nowe. W Japonii tradycyjnie wielkość pomieszczeń określa się liczbą mieszczących się w nich mat (przyp. tłum.).

podąża. Księżyc też nam towarzyszył daleko, daleko ponad starymi dachami.

Choć miałyśmy przed sobą perspektywę radosnego wieczoru, w ciszy, szłyśmy przygnębione. Może dlatego, że tego dnia zakończyłam pracę... Niczym jakaś ledwie dochodząca nas melodia, unosił się między nami smutek współmierny do mijających, wspólnie spędzonych w przyjaźni lat i dni. Być może znowu rozmyślałam o usposobieniu Yoko, kwiecie łagodności z przejrzystymi w słońcu, przywiędłymi płatkami. Nie, nic szczególnego nie miało wtedy miejsca. Po prostu szłyśmy przed siebie. Gdy wspominam tamten wieczór, posępnie odżywa w mej pamięci ciemność zbliżającej się nocy, cienie słupów elektrycznych, koszy na śmieci... Tak właśnie teraz to pamiętam.

– Mówiłaś, że przyjdziesz tuż przed zamknięciem sklepu, miałam więc nadzieję, że dostaniemy od szefa niesprzedane dziś ciastka, i nie mogłam się już doczekać. Fajnie – powiedziała Yoko.

– Prawda? W końcu zdarzało się, że choć zostawały, nie dawał ani jednego. A bywało też, że nic nie zostawało. Miałyśmy dziś szczęście – zgodziłam się.

– Po powrocie zjemy je wszyscy razem – patrząc przed siebie, Yoko uśmiechnęła się słodko zza okrągłych okularów.

– Wiesz, tak naprawdę to bardzo chciałabym odłożyć sobie szarlotkę, zanim zabierze nam ją Tsugumi. Wiesz, jak je lubi – wstyd się przyznać, ale wyznałam zdesperowana.

– W takim razie... w tym pudełku jest tylko szarlotka, pokażmy więc jej to drugie – Yoko ponownie się uśmiechnęła.

Jakąkolwiek miałoby się zachciankę, mądra Yoko przyjmowała wszystko bez oporów, tak jak piasek przyjmuje wsiąkającą wodę. Był w niej pewien pozytywny dystans do świata ukształtowany przez otoczenie.

Nie licząc Tsugumi, która była specyficzną osobą, miałam jeszcze wśród swoich szkolnych koleżanek kilka takich jak Yoko, mieszkających w „domach-zajazdach". Wszystkie one, choćby nie wiem jak bardzo różniły się od siebie, miały jednak coś wspólnego. Było to coś jedynie wyczuwalnego w atmosferze wokół nich, sprawiały wrażenie, że nauczyły się nie podchodzić do kontaktów z innymi ludźmi bardzo osobiście. Od najmłodszych lat tych dziewcząt w ich domach zatrzymywało się często zbyt wiele osób. Wychowywały się, patrząc, jak w końcu jednak każdy z gości odjeżdżał. Wszystkie odsuwały od siebie myśli o rozstaniu i z łatwością potrafiły uporać się z wszelkimi uczuciami, jakie wiązały się z ciągłymi pożegnaniami. Miały też chyba talent do udawania, że nawet nie dostrzegają tego, co tak naprawdę przeżywają w swoim wnętrzu. Nie jestem co prawda córką rodziny prowadzącej zajazd, ale kimś zbliżonym i chyba we mnie też można odnaleźć podobne cechy. Wydaje mi się, że jestem całkiem niezła w uciekaniu od oczywistego bólu związanego z tego typu przeżyciami.

Yoko jednak właśnie w kwestii pożegnań różniła się od reszty.

W dzieciństwie, gdy biegałyśmy, tupiąc, w porze sprzątania, bywało, że któryś z dłużej zatrzymujących się w zajeździe gości zagadywał jedną z nas, czy jest może córką gospodarzy, i zawiązywała się między nami nić sympatii. Przyjemnie było wymieniać z kimś pozdrowienia, nawet jeśli znało się tego kogoś jedynie z widzenia. Zdarzali się goście naprawdę niemili, ale równie wielu było bardzo sympatycznych. Byli tacy, w których obecności spotkania nabierały blasku, tacy, którzy stawali się ulubieńcami kuchni i wszystkich pracowników i o których mówiło się bez przerwy. Gdy nadchodził dzień wyjazdu, pakowali bagaże, machali na pożegnanie i tylko popołudniowe światło w opustoszałych pokojach jakoś raziło w oczy. Pocieszaliśmy się, że może powrócą znów za rok, ale w takich momentach wydawało się to bardzo odległe. Nadjeżdżał jednak kolejny miły gość, a my byłyśmy wielokrotnie świadkami tego typu sytuacji.

Pod koniec sezonu, gdy z początkiem jesieni liczba przyjezdnych gwałtownie malała, starałam się być szczególnie radosna i, jak mogłam, tłumiłam w sobie uczucie osamotnienia. Tymczasem Yoko była wyraźnie przygnębiona i potrafiła zalać się łzami na widok rzeczy zapomnianej przez dzieci, z którymi się przyjaźniła. Uczucia tego typu zajmują ledwie skrawek serca, wydaje mi się więc, że każdy powinien umieć nie zwracać na nie zbyt dużej uwagi. Im więcej ma się w życiu okazji, mogących wywoływać takie uczucia, tym lepiej opanowuje się różne sztuczki pomagające z nimi sobie radzić. A chyba warto to robić, bo przecież wiadomo, że jeśli spojrzymy w taki zakamarek naszej duszy, zrobi nam się tylko smutno i tęskno. Yoko jednak przeciwnie, bardzo ceniła i pielęgnowała w sobie podobne uczucia. Chyba nie chciała ich stracić.

Zaraz za rogiem wyłaniał się spośród zieleni świecący szyld ZAJAZD RODZINY YAMAMOTO. Zawsze czułam pewną ulgę na widok jego i znajomych rzędów okien gościnnych pokoi. Czy zajazd był pełen gości i świateł, czy pusty i ciemny, miałam wrażenie, że oto wita mnie coś wielkiego. Przeszłyśmy do kuchennych drzwi i wchodząc do środka, Yoko zawołała: Już jesteśmy!". O tej porze mama na ogół albo była jeszcze na terenie zajazdu, albo siedziała, popijając zieloną herbatę, w salonie Yamamotów. Zazwyczaj zjadałyśmy tam jeszcze jakieś ciastka, po czym wracałyśmy z mamą do siebie. Było tak od zawsze.

– Aaa, zapomniałabym – przypomniałam sobie, gdy zdejmowałam buty. – Dam ci ten album, który chciałaś ode mnie przegrać. Może pójdę po niego od razu?

– No co ty?! Nie mogłabym... Przecież to aż dwie płyty! Wystarczy, jak dasz mi przegrać na kasetę – odparła zupełnie zaskoczona Yoko.

– Nie ma sprawy. I tak miałam go zostawić. Oddasz mi przysługę, jak go weźmiesz. – Wiedziałam, że powinnam siedzieć cicho, ale już było za późno. – Zamiast pożegnalnego prezentu, dobrze? Co prawda, to nie ty wyjeżdżasz...

Spojrzałam na Yoko. W ciemnym kącie holu ze zwieszoną głową zakładała pokrowiec na rower, miała zaczerwienioną twarz i oczy pełne łez.

Poczułam się zakłopotana na widok łez prosto z serca, celowo więc udając, że nic nie zauważyłam, weszłam do środka i nie odwracając się, pospieszyłam ją tylko:

– Chodź szybko, zjedzmy te ciastka.

– Yhmm – przytaknęła przez nos, natychmiast wycierając łzy. Naiwna Yoko sądziła chyba, że nikt nie wie, jak łatwo zalewa się łzami.

Przez dziesięć lat strzeżona byłam przez coś w rodzaju otaczającej mnie wielkiej osłony utkanej z wielu różnych rzeczy. Dopóki człowiek nie spróbuje się spod czegoś takiego wydostać, nawet tego nie zauważa. Była tak cudownie przytulna, że nawet o niej nie wiedziałam, aż do chwili, gdy już nie mogłam pod nią wrócić. Tworzyło ją morze, całe tamto miasteczko, wszyscy członkowie rodziny Yamamoto, moja mama i mieszkający daleko tata. Wszystko to otulało mnie delikatnie w tamtym okresie. W sumie dobrze mi teraz i jestem szczęśliwa, ale zdarza się, że na myśl o tamtych latach robi mi się bardzo smutno i ogarnia mnie tęsknota nie do zniesienia. Pierwsze wspomnienia, jakie stają mi w takich chwilach przed oczami, to Tsugumi bawiąca się na plaży z psem i uśmiechnięta Yoko, prowadząca tamtej nocy swój rower.

Życie

Odkąd zamieszkaliśmy we trójkę, tata co wieczór strasznie się cieszył na powrót do domu. Była to szczera radość wywołująca uśmiech na twarzach innych. Widząc jego beztroską, roześmianą twarz, gdy wracał do domu, za każdym razem przynosząc a to sushi*, a to jakieś ciastka, zaczęłam się poważnie obawiać, czy aby na pewno w firmie pracuje jak należy. W weekendy obwoził nas samochodem po różnych dobrych sklepach i znanych z dobrej kuchni restauracjach w centrum Tokio, albo sam coś dla nas gotował, i choć mówiłam mu, że nie musi tego robić, w niedziele konstruował mi nad biurkiem półki na książki. Strasznie się trudził. „Mój własny, późno zdobyty tata". Jednak z całą pewnością ten jego entuzjazm pomógł nam przezwyciężyć wszelkie drzemiące w nas niepokoje. Napięcia, jakie narosły przez te lata, zniknęły i zaczęliśmy żyć jak normalna rodzina.

Pewnego wieczora tata zatelefonował i smutnym głosem oznajmił, że musi zostać w pracy po godzinach. Mama poszła szybko spać, ja zaś zasiadłam przed telewizorem do pisania referatów. Wrócił tata.

– O! Jeszcze nie śpisz? – ucieszył się na mój widok. – Mama już się położyła?

* Sushi – kawałki świeżej surowej ryby umieszczane na ryżu przyprawionym octem winnym (przyp. tłum.).

– Yhmm. Jest tylko miso* i trochę ryby. Zjesz?

– Z chęcią. – Zdjął marynarkę i szurając krzesłem, usiadł przy stole.

Nastawiłam zupę, włożyłam rybę do mikrofalówki. W kuchni w środku nocy'zatliło się życie. Cicho grał telewizor.

– Mario, masz ochotę na senbei**? – spytał niespodziewanie tata.

– Co? – spytałam, zerkając w jego stronę.

Tata, szeleszcząc, wyjął z torby zawinięte starannie w papierek dwa ciastka i położył na stole.

– Jedno zostaw mamie.

– Skąd je masz, takie luzem? – spytałam zdziwiona.

– Jeden z klientów przyniósł dziś w południe całe pudełko. Strasznie mi posmakowały, wziąłem i dla was po jednym. Naprawdę są pyszne – wyjaśnił bez skrępowania.

– I nikt ci nie powiedział, że zachowujesz się niczym mały chłopiec ukrywający w domu psa? – zaśmiałam się. Czujecie? Dorosły facet, a wrócił do domu z potajemnie schowanymi do torby dwoma ciastkami!

– Tak to już jest w Tokio, że i warzywa nie nadają się do jedzenia, i ryby są okropne, ale z senbei możemy być naprawdę dumni – powiedział, jedząc spokojnie podaną przeze mnie zupę.

Wyjęłam z mikrofalówki rybę i postawiłam przed nim.

– No to które moje? – spytałam, dosiadając się do stołu i biorąc jedno. Czułam się, jak obcokrajowiec stykający się z senbei po raz pierwszy. Było rzeczywiście dobre, z silnym posmakiem sosu sojowego. Gdy mu to powiedziałam, tata, zadowolony, pokiwał głową.

* Miso – japońska zupa robiona na bazie pasty sojowej (przyp. tłum.).

** Senbei – japońskie prażone ciastka ryżowe (przyp. tłum.).

Tylko raz, zaraz po naszym przyjeździe do Tokio, spotkałam tatę wracającego z pracy. Wyszłam z kina i w dzielnicy biurowej czekałam na ulicy na zielone światło. Jak sięgnąć wzrokiem, niebo rozświetlone przez zachodzące słońce, wyraźnie jak w lustrach, odbijało się jasno w oknach budynków wokoło. Była to akurat godzina, o której ludzie kończą pracę, więc oprócz mnie na zmianę świateł czekało także wielu roześmianych mężczyzn w garniturach i wiele przebranych już z garsonek w codzienne ubrania atrakcyjnych pracownic biur. Ludzie sprawiali wrażenie lekko zmęczonych, podobnie jak wiejący tamtego dnia wiatr. Wszyscy rozmawiali, uśmiechając się niewyraźnie, nie wiadomo do czego. Ci, którzy milczeli, wyglądali trochę srogo.

Ależ ten facet po drugiej stronie przyciąga wzrok – pomyślałam nieoczekiwanie, tymczasem okazało się, że to mój własny ojciec. Dziwnie się poczułam, widząc go, gdy tak szedł z poważną miną. W domu miewał taki wyraz twarzy jedynie chwilę przed tym, jak miał przysnąć przed telewizorem. Zaintrygowana przyglądałam się „publicznemu obliczu" ojca. Wtem z budynku, w którym pracował, wybiegła jakaś pracownica, wołając za nim. Zatrzymał się. Cała scena była dobrze widoczna z mojej strony ulicy. Trzymała w ręce kopertę, w której najprawdopodobniej były jakieś dokumenty. Słysząc swoje imię, ojciec obrócił się, rozglądając wokoło, a gdy ją wreszcie zauważył, powiedział chyba coś w stylu: „Och, przepraszam, bardzo panią przepraszam" i uśmiechnął się. Zdyszana kobieta podeszła bliżej, z uśmiechem wręczyła mu kopertę, ukłoniła się i ruszyła z powrotem do biura. „To do widzenia" – krzyknął za nią ojciec, po czym wsadził kopertę pod pachę i pospieszył w stronę stacji. W tej samej chwili zmieniło się światło i tłum wylał się na ulicę. Wahałam się przez moment, czy nie pobiec za nim, ale ponieważ trwało to zbyt długo, odpuściłam w końcu. Stałam o zmroku w centrum miasta, rozmyślając.

Cała scena z zapomnianą kopertą trwała zaledwie moment, ale pozwoliło mi to wejrzeć w codzienne życie ojca, takie, jakie wiódł do tej pory. Jego długie, długie dotychczasowe życie bez nas... Dokładnie tyle samo lat i dni, ile my z mamą mieszkałyśmy w miasteczku nad morzem, on oddychał powietrzem tego miasta. Użerał się z poprzednią żoną, pracował, podnosił swoje kwalifikacje, jadł, tak jak i teraz o czymś zapominał i od czasu do czasu wspominał mnie i mamę mieszkające gdzieś daleko. Miasteczko, które dla nas było miejscem codziennego życia, dla niego było zapewne jedynie spokojną przystanią na czas sobotnio-niedzielnych odwiedzin. Ciekawe, czy przyszło mu kiedyś na myśl, żeby nas porzucić... Tak, pewnie tak– pomyślałam. Choć nigdy nie przyznałby się do tego, zapewne były chwile, gdy ciążyło mu to wszystko w głębi duszy. Jakby na przekór całej tej nienormalnej sytuacji, byliśmy dla siebie mili, jak idealni bohaterowie scenariusza pod tytułem: Typowa szczęśliwa rodzinka. Każde z nas podświadomie robiło wszystko, aby ukryć niewątpliwie drzemiące w głębi naszych serc kłębowiska uczuć. Zycie to gra – pomyślałam. Słowo „gra" wydaje mi się odpowiedniejsze niż „iluzja", choć sens obu jest właściwie taki sam. Tego wieczora, w tłumie ludzi, doznałam niespodziewanie olśnienia. Każdy człowiek zmaga się z różnymi uczuciami w kolejnych etapach swojego życia, z chaosem wszystkich dobrych i złych rzeczy. Każdy sam dźwiga swoje brzemię. Żyjemy samotnie, starając się być jak najmilszymi dla osób, które kochamy.

– Tato, nie musisz się tak starać. Żebyś nie przedobrzył. – powiedziałam.

– O co starać? – Tata zaskoczony podniósł głowę.

– No wiesz... spieszyć się tak z powrotem do domu, znosić prezenty, kupować mi ubrania... Przedobrzysz i jeszcze cię to zmęczy.

– Tego ostatniego nigdy nie robiłem – zaśmiał się.

– A... to takie życzenie – też się roześmiałam.

– O co ci chodzi z tym przedobrzeniem?

– No wiesz, mógłbyś się nagle znudzić życiem rodzinnym, zacząć zdradzać, pić, wyładowywać się na rodzinie, czy coś w tym stylu.

– Może i kiedyś tak będzie – znów się roześmiał. – Ale póki co, robię, co mogę, aby poukładać jakoś nasze życie. Cieszę się, że w końcu mogę robić to, na co miałem ochotę przez tyle lat. Są, co prawda, na świecie ludzie szczęśliwi w pojedynkę, ale twój ojciec od zawsze należał do ciepluchów-domatorów. Dlatego właśnie nie wyszło nam z poprzednią żoną. Nie znosiła dzieci, natomiast uwielbiała wychodzić. W domu też sobie nie bardzo radziła. Bywają i tacy naturalnie, i niech sobie będą, proszę bardzo, ale ja marzyłem o zwykłej rodzinie, gdzie wszyscy są sobie bliscy, która codziennie razem zasiada przed telewizorem, a w niedziele komplikuje sobie życie wspólnymi wypadami. Związek dwóch tak odmiennych osób, jak ja i moja była żona, okazał się porażką. Kiedy przypomnę sobie cały ten długi okres życia w rozłące z wami, samotność i wszelkie smutki, jakie wtedy odczuwałem, zdaję sobie sprawę, jak istotna jest obecność bliskich. Możliwe, że kiedyś zmienię poglądy i zrobię się przykry dla ciebie czy mamy, ale cóż... w życiu bywa i tak. Ale jeślibyśmy kiedykolwiek mieli zacząć nadawać na innych falach... gdyby rzeczywiście miało się tak kiedyś zdarzyć... szczególnie na wypadek takiej ewentualności, lepiej żebyśmy zgromadzili do tego czasu wiele radosnych wspomnień – rozważał spokojnie tata, przerywając posiłek.

Pomyślałam, że dobrze mówi, naprawdę do rzeczy, i po raz pierwszy odkąd tu zamieszkałam, poczułam, jak ogarnia nas pewien szczególny rodzaj bliskości.

– Wydaje mi się, że mamie też różne myśli chodzą po głowie. Nic nie mówi, ale przecież zmuszona była opuścić miejsce, w którym, w końcu, mieszkała szmat czasu... – powiedział cicho tata.

– Skąd taki pomysł?

– No, na przykład... – tata postukał pałeczkami w suszoną makrelę – prawie codziennie na kolację dostajemy rybę.

Jego słowa uświadomiły mi, że rzeczywiście tak było. Przed oczami stanął mi obraz matki zatrzymującej się przed sklepami rybnymi. Zamilkłam.

– Niby jesteś studentką, a coś mi się zdaje, że wszystkie wieczory spędzasz w domu. Nie masz jakichś imprez, pracy, czy czegoś w tym stylu? – zmienił nagle temat.

– Hmm?... Jak się nie należy do jakiegoś klubu, to nie ma tak co i rusz imprez. I nie, nie pracuję. Skąd nagle u ciebie takie stereotypy, jakbyś się za dużo telewizji naoglądał? – zaśmiałam się.

– Po prostu chciałbym choć raz móc cię upomnieć po ojcowsku: „Za dużo się włóczysz wieczorami!" – tata też się śmiał.

Senbei odłożone dla mamy na stole świadczyło o szczęściu naszej rodziny.

Czasami jednak nie mogę zmrużyć oka, tak bardzo tęsknię za morzem. Nic na to nie mogę poradzić. W dzielnicy Ginza – często tam chodzę – zdarza się, że wiatr przyniesie nagle słony zapach morza. Chce mi się wtedy wyć. Słowo, wcale nie przesadzam. Morska bryza ogarnia nagle moje ciało i aż nie mogę się ruszyć, tak potwornie robi mi się smutno. I zbiera mi się na płacz. Na ogół bywa tak w pogodne dni, a przejrzyste niebo rozciąga się hen, daleko. Mam wtedy ochotę rzucić torebki z zakupami ze sklepu muzycznego Yamano czy Printemps, Czy jakie tam niosę, biec aż na oblepione przez pływy, brudne nabrzeże i pełną piersią wdychać zapach morza. Czy to, co nazywamy nostalgią, to żal, że nawet tak silne pragnienia niewątpliwie też kiedyś osłabną?

Właśnie kilka dni temu, kiedy szłam z mamą, coś takiego nam się przydarzyło. Było południe, któregoś dnia w środku tygodnia. Na ulicy nie było zbyt wielu ludzi. Gdy tylko wyszłyśmy z domu towarowego, owiał nas silny wiatr i zapachniało morską wodą. Obie poczułyśmy to od razu.

– Ach, pachnie morzem – zauważyła mama.

– Tam przecież jest ta, no... przystań Harumi – wskazałam palcem. Poczułam się jak jedna z takich, co to palcem badają kierunek wiatru.

– Prawda – uśmiechnęła się mama.

Chciała kupić kwiaty w kwiaciarni niedaleko wejścia do parku, więc ruszyłyśmy w tamtą stronę. Niesłychanie soczysta zieleń parku widoczna w oddali była olśniewająca. Wyróżniała się wyraźnie na tle pogodnego nieba, tak drogocennego w czasie pory deszczowej. Akurat minął nas autobus jadący do Harumi. Jego warkot dźwięczał nam w uszach.

– Może napijemy się herbaty przed powrotem? – zaproponowałam.

– Nie, wracajmy lepiej szybko z powrotem. Po południu mam moją lekcję ikebany*, a twój ojciec jutro wyjeżdża w delegację. Jak czegoś nie przygotuję i nie zjemy razem kolacji, znów będzie mu przykro... jest zupełnie jak dziecko, prawda? – uśmiechnęła się, patrząc przed siebie.

* Ikebana – japońska sztuka aranżacji kwiatów (przyp. tłum.).

– To tyłko teraz, z czasem na pewno mu przejdzie. Odkąd mama zaczęła wieść życie małżonki, nawet jej uśmiech się zaokrąglił. Gdy śmiała się, jej rysy, jak drobne fale, powoli rozchodziły się ku miękkim promieniom słońca.

– Udało ci się znaleźć jakichś przyjaciół? Po co pytam, oczywiście, że tak, telefon urywa się bez przerwy. Fajnie się studiuje?

– Czemu pytasz? Bardzo fajnie.

– No wiesz, tam miałaś przy sobie Yoko i Tsugumi, byłyście zupełnie jak siostry. Obawiałam się, że może czujesz się teraz samotna. W domu jest tak cicho...

– Faktycznie – przyznałam. – Prawie jak makiem zasiał... Pospieszny tupot nóg w holu zajazdu. Ruch w kuchni.

Huk wielkiego odkurzacza. Dzwoniący w holu telefon. Pod jednym dachem krzątał się zawsze tłum ludzi. Koło piątej po południu i dziewiątej wieczorem Związek Miejski nadawał z głośników na ulicach melodię przypominającą dzieciom, że pora już wracać do domów. Szum fal, syreny statków, śpiew ptaków...

– To raczej ty, mamo, jesteś samotna – dodałam.

– Tak, chyba tak... Zdawałam sobie sprawę, że nie możemy im bez końca siedzieć na głowie, i naturalnie bardzo się cieszę, że wreszcie możemy być razem z ojcem, ale... jakoś nie mogę zapomnieć, jak to było żyć w otoczeniu wielu osób, tak jak nie mogę odgonić od siebie szumiących mi ciągle w duszy fal – powiedziała i zaraz potem zasłoniła ręką usta, śmiejąc się: – Ależ ze mnie poetka, co?!

Mam takie niezbyt wyraźne wspomnienia z wczesnego dzieciństwa, na myśl o których dziś śmieję się. Zdarzało się latem, że gdy po kolacji, zmęczona zabawą, przysypiałam przed telewizorem przy niskim stole, rodzice zaczynali swoje rozmowy. Odruchowo otwierałam oczy i przysłuchiwałam się z wpółprzymkniętymi powiekami, wlepiając wzrok w maty tatami tuż przed moim nosem. Często tak bywało. Tata ustawicznie rozprawiał o tym, że mieszkająca w Tokio żona nie chce mu dać rozwodu albo że on nie może bez końca trzymać nas w takim miejscu. Wcześniej, gdy tata był młodszy, zawsze podchodził do wszystkiego śmiertelnie poważnie, ciągle się wszystkim zadręczał, dopiero odkąd poznał mamę, zaczął pracować nad tą stroną swojego charakteru. Uważam, że bardzo się zmienił. Bo mama jest niesłychaną optymistką. Tamtego dnia mama oburzyła się na jego słowa:

– Jak możesz! Co to znaczy „w takim miejscu"?

– Tak mi się powiedziało. Zgoda, Masako to w końcu twoja młodsza siostra. No, ale czy możesz powiedzieć, że jesteś szczęśliwa, siedząc komuś tak bezustannie na głowie i zaharowując się całymi dniami? – znów zaczął swoje.

Nawet ja, leżąc do nich tyłem, wyczułam, że mama była podenerwowana. Nie znosi takiego lamentowania.

– Skończ już! – powiedziała, dając wyraz swojemu niezadowoleniu wymownym westchnieniem. Do dziś dobrze pamiętam jej słowa. W różnych okolicznościach przychodzą mi na myśl, tak ostro zabrzmiały. – Jak tak dalej pójdzie, to nawet wchodząc do trumny, będziesz narzekał, że czegoś ci brak.

Mam też pewne wspomnienie z Tsugumi.

– Ten twój ojciec to taki prawdziwy „ktoś" – mruknęła pewnego dnia w zadumie, kiedy przegrywałam w jej pokoju kasetę. Było pochmurne popołudnie. W takie posępne szarobure dni, gdy wzburzone fale wyglądały groźnie, Tsugumi zawsze robiła się nieco milsza dla ludzi. Ciotka Masako powiedziała kiedyś, że gdy Tsugumi była jeszcze małym dzidziusiem, o mało co nie umarła w taki właśnie dzień i może to stąd się brał jej dobry nastrój.

– Czyli jaki? Nijaki?

– Idiotka. Taki ktoś z dobrego domu... Taki KTOŚ... jak panicz, rozumiesz? – śmiała się zarumieniona, lekko gorączkująca Tsugumi. Leżała z włosami rozsypanymi na bielusieńkiej poduszce.

– Rzeczywiście, sprawia takie wrażenie. Ale ty czemu tak myślisz?

– Bez przerwy maże się z nieistotnych powodów. Zupełnie jak on, też nosisz się dumnie, choć tak naprawdę mięczak z ciebie. Może nie aż taki jak on, ale jednak. Tego faceta rzeczywistość chyba przerasta.

Było w tym trochę prawdy, więc się nawet nie zezłościłam.

– I dobrze. Czy to nie dzięki temu układa mu się z osobą taką jak moja mama? – odparłam.

– Zapewne. Dużo lepiej umie podnieść człowieka na duchu od takiej męczennicy jak ja, co nic, tylko leży. Co to wszystkiego nauczyła się w łóżku... jakoś to sprośnie zabrzmiało... W każdym razie, kiedy wpadam nieraz na twojego starego w korytarzu i słyszę: „A, Tsugumi! Może chciałabyś coś z Tokio, powiedz, to ci przywiozę", to nawet ja się szczerzę na taki tekst. – Zaśmiała się, patrząc na mnie.

Światło lampki do czytania w pokoju wydawało się wyjątkowo jasne tego popołudnia. W tle cały czas cichutko grała muzyka. W milczeniu, wysłuchując kasety do końca, przeglądałyśmy gazety. Tylko szelest przewracanych stron co chwilę mącił panujący w pokoju spokój.

Tsugumi.

Dopiero teraz, z perspektywy czasu, rozumiem ją.

Myślę, że z całych sił starała się zachowywać okropnie, po to tylko, aby inni nie wiedzieli, co naprawdę przeżywa (oczywiście, musiała mieć ku temu odpowiednie predyspozycje). Obawiam się, że uwiązana do małego miasteczka Tsugumi prędzej zapomni o mnie niż ja o niej, choć to ja mogę spotykać się z kim tylko mam ochotę i chodzić dokąd tylko zapragnę. A to dlatego, że Tsugumi nigdy nie patrzy w przeszłość. Dla niej istnieje tylko „dziś".

Pewnego wieczora zadzwonił telefon. Podniosłam słuchawkę:

– Halo?

– To ja – usłyszałam głos Tsugumi.

Natychmiast do mieszkania wlały się wszystkie światła i cienie rodzinnego miasteczka. Zrobiło mi się biało przed oczami.

– Ojej! Jak się masz?! Ale się stęskniłam. Jak tam wszyscy? – krzyknęłam do słuchawki. –

– Widzę, że ty chyba bez zmian – głupia jak zawsze. Uczysz no się, Mario? – śmiała się Tsugumi. Gdy tylko zaczęłyśmy rozmawiać, odległość od razu jakby się zmniejszyła i znów byłam tam, razem z kuzynkami.

– Uczę się, uczę.

– A jak tam stary – nie zdradza? Jak coś się zrobiło dwa razy, to ponoć zrobi się i trzeci...

– No co ty!

– Skoro tak... Przypuszczam, że w najbliższym czasie moja stara oficjalnie oznajmi to twojej... wiosną przyszłego roku zwijamy zajazd.

– Co? Że niby go już nie będzie? – spytałam zaskoczona.

– Dokładnie. Ojcu już we łbie się poprzewracało, też wymyślił – teraz ma być pensjonat! Ma go prowadzić do spółki z jakimś znajomym, co to ma trochę własnej ziemi. Gada, że było to jego marzeniem. Aż się na śmiech zbiera. Mrzonki. Potem ma to niby przejąć Yoko. I tyle.

– Ty też wyjeżdżasz?

– A co mi tam – umrzeć w górach czy nad morzem... – mówiła, jakby naprawdę było jej to obojętne.

– To smutne. Nie będzie zajazdu... – powiedziałam załamana. Zawsze myśłałam, że ich rodzina wiecznie będzie mieszkać w tamtym miasteczku, że to się nigdy nie zmieni.

– Nic nie poradzisz. No, ale nie masz chyba nic do roboty w czasie wakacji, co? Jak tak, to przyjeżdżaj tu, będzie wesoło. Stara mówi, że da ci któryś z pokoi gościnnych i będzie cię napychać sashimi*.

– Oczywiście, że przyjadę, pewnie.

Jak kręcony na ośmiomilimetrowej taśmie film, którego kolory już przyblakły, w głowie migały mi widoki miasteczka i wnętrza domu Yamamotów. Oczami wyobraźni ujrzałam też drobną rękę Tsugumi, leżącej w małym, tak dobrze mi znanym pokoiku, trzymającą słuchawkę.

– No to postanowione. Więc czekamy. Aa, moja stara wdrapała się tu właśnie na górę i mówi, że teraz ona chce rozmawiać z twoją matką. Trzymaj się – dorzuciła pośpiesznie Tsugumi.

– Już ją daję – odrzekłam i zawołałam mamę.

I tak oto miało nadejść moje ostatnie lato spędzone w zajeździe.

* Sashimi – potrawa japońska, cienkie plasterki świeżej surowej ryby (przyp. tłum.).

Obcy

Dlaczego?

Ilekroć tylko statek zbliża się do portu, czuję się trochę jak ktoś obcy, było tak od zawsze.

Nawet kiedy mieszkałam w tamtym miasteczku, wystarczyło, że odpłynęłam nieco dalej statkiem, by wracając, czuć się właśnie tak. Miałam wrażenie, że jestem tylko przybyszem i za jakiś czas z pewnością znów opuszczę ten port.

Może gdy patrzy się z pokładu na odległy, zasnuty mgłą port, staje się jasne, że gdziekolwiek by człowiek był, zawsze jest w pewnym stopniu samotny, zawsze jest obcy.

Było już późne popołudnie.

Za oślepiająco połyskującymi w zachodzącym słońcu falami, z drugiej strony pomarańczowego nieba niewyraźnie, niczym fatamorgana, zamajaczył mały punkt przystani. Z podniszczonych głośników popłynęła melodia żegnająca podróżnych i kapitan zapowiedział moje rodzinne miasteczko. Na zewnątrz z pewnością panował jeszcze upał, ale na statku klimatyzacja działała tak mocno, że było wręcz zimno.

Do czasu przesiadki z superekspresu na statek ekspresowy ledwo mogłam usiedzieć, tak mi się spieszyło, ale ukołysana przez fale trochę się zdrzemnęłam i po przebudzeniu byłam już spokojna. Przeciągnęłam się jeszcze zaspana. Przez przybrudzone od wody morskiej okno, w oddali, zobaczyłam zbliżające się coraz bardziej, jakby na przewijanych klatkach filmu, ukochane wybrzeże.

Rozległ się dźwięk syren. Statek szerokim łukiem opłynął kraniec wału falochronu. W zbliżającym się porcie dostrzegłam ubraną w białą sukienkę Tsugumi. Z założonymi na piersiach rękami opierała się o stojącą tam tablicę, tuż pod napisem WITAMY.

Statek podpływał powoli, wreszcie zatrzymał się, stukając o brzeg. Załoga rzuciła liny i opuszczono trap. Zapadał zmierzch. W niknącym brzasku dnia pasażerowie kolejno schodzili z pokładu. Wstałam, wzięłam bagaże i również ustawiłam się w kolejce do wyjścia.

Ledwo wyszłam na zewnątrz, buchnęło na mnie gorące, duszne powietrze. Tsugumi podeszła energicznym krokiem. Nie było ani: „Miło cię znów widzieć!", ani: Jak się masz?". Zniecierpliwiona powiedziała z naburmuszoną miną:

– Szkoda, że nie później!

– A ty jak zawsze... – odrzekałam.

– Już myślałam, że uschnę – dodała Tsugumi wciąż bez cienia uśmiechu na twarzy, po czym ruszyła żwawo przodem. Słów mi brakowało, więc tylko zaśmiałam się pod nosem. Tak typowe dla Tsugumi powitanie napełniło mnie jakąś absurdalną radością nie do pohamowania.

O dziwo, Zajazd Rodziny Yamamoto znajdował się idealnie w tym samym miejscu, co zawsze. Ten fakt wywołał we mnie osobliwe uczucia. Miałam wrażenie, że nagle oto znalazłam się w starym domu, który dawno temu widziałam w snach, i to mi nie pasowało. Ale po chwili:

– Ej! Przyjechała ta paskuda, co to ma mieszkać kątem i napychać się na krzywy ryj! – wrzasnęła Tsugumi przez otwarte na oścież drzwi wejściowe i w okamgnieniu powróciłam do rzeczywistości.

Pochi zaszczekał za domem. Śmiejąc się: „Co ta Tsugumi plecie?!", nadeszła z wnętrza domu ciotka Masako. Ukazała się też i roześmiana Yoko.

– Maria! Nareszcie!

Od razu poczułam się jak w domu, aż drżałam z radości.

Cała masa zgromadzonych w holu klapek plażowych wskazywała na duże oblężenie tego lata. Gdy tylko poczułam zapach tego domu, zaraz przypomniał mi się rytm tutejszego życia.

– Ciociu, czy mogłabym w czymś pomóc? – spytałam.

– Nie trzeba, nie trzeba, wejdź do środka i napij się może z Yoko herbaty. – Zaśmiała się i pobiegła z powrotem w stronę gwarnej kuchni.

A tak, zgodnie z harmonogramem dnia Yamamotów, była to akurat godzina, kiedy Yoko jadła przed wyjściem do pracy. Najbardziej nerwowa pora, kiedy to ciocia z wujkiem uwijali się, przygotowując kolację dla gości. Codziennie, bez wyjątków, czas biegł tu takim samym, ustalonym trybem.

W pokoju Yoko zabierała się właśnie za jedzenie onigiri*. Postawiła na niskim stoliku kubek, którego zawsze dawniej używałam, i nalała herbaty.

– Jest i herbatka! – Patrząc pogodnie, podała mi ją z uśmiechem. – Zjesz onigiri?

– Kretynka. Zaraz przecież będzie prawdziwa wyżerka. Odechce jej się jeść – rzuciła Tsugumi, nie podnosząc

* Onigiri – japoński odpowiednik naszych kanapek, ryż uformowany w trójkąty z różnym wypełnieniem, owinięty w jadalne algi nori (przyp. tłum.).

nawet głowy. Siedziała w rogu oparta o ścianę i z wyciągniętymi nogami przeglądała czasopisma.

– Tak, racja. Ale wieczorem przyniosę ciastka, czekaj więc na mnie, dobrze, Mario?

– Czyli nadal tam pracujesz?

– Tak. Mamy teraz trochę więcej rodzajów ciastek. Przyniosę ci te nowe.

– Super.

Przez siatkę w otwartym oknie widziałam ludzi co chwila wracających z kąpieli w morzu. Wszędzie dźwięczały ich pogodne, roześmiane głosy. We wszystkich zajazdach i kwaterach w mieście zbliżała się już pora kolacji i całe miasto kipiało życiem. Niebo było jeszcze jasne, z telewizorów rozchodziły się dźwięki wieczornych wiadomości. Pachnąca morzem bryza, muskając maty, przewiała pokój. Z korytarza co chwilę dochodził tupot nóg ludzi chodzących tam i z powrotem, wykąpani goście wracali z łaźni do swoich pokoi. Daleko od strony morza dobiegał skrzek mew, a w górze, za oknem, pomiędzy kablami lśniło niepokojąco purpurowe niebo. Był wieczór, taki sam jak zazwyczaj.

Wiedziałam jednak, że nic nie trwa wiecznie.

„Maria już jest?" – usłyszałam czyjeś pytanie, a następnie zbliżający się odgłos kroków i po chwili wujek wystawił głowę zza norenu*:

– A, jesteś. Cieszę się, że cię znowu widzę. Odpocznij sobie. – Uśmiechnął się i poszedł.

Tsugumi wstała i poczłapała do lodówki. Do szklanki z Myszką Miki, którą dawno temu dostała w prezencie w sklepie z alkoholami, nalała sobie herbaty zbożowej. Wypiła duszkiem i z brzękiem wrzuciła szklankę do wyszorowanego zlewu.

* Noren – przesłonka zawieszana nad wejściem do restauracji lub oddzielająca pomieszczenia (przyp. tłum.).

– Z taką gębą zachciało mu się pensjonatu. Mówię ci, ojciec-dręczyciel.

– Marzył o tym – powiedziała Yoko, spuszczając nieco wzrok.

Latem przyszłego roku nie pozostanie nawet śladu po tym, teraz tak rzeczywistym, miejscu. Jakoś ciężko było przyjąć coś takiego do wiadomości. Do dziewczyn pewnie też to nie docierało.

Życie tutaj nie było dotychczas dla mnie niczym niezwykłym. Żyłam w tym małym rybackim miasteczku, spałam, budziłam się, jadłam... Czasem czułam się dobrze, czasem źle, oglądałam telewizję, przeżywałam miłości, chodziłam do szkoły na zajęcia i zawsze wracałam do tego domu. Sama nie wiem od kiedy, ale ilekroć tylko mgliście próbuję przypomnieć sobie tutejsze życie codzienne, pozostawia ono odczucie podobne do sypiącego się ciepłego, czystego piasku.

Chłonąc całą sobą to delikatne ciepło, zmęczona po podróży i trochę senna, z zachwytem rozkoszowałam się ukochanym szczęściem.

Zbliżało się lato. Już się zaczynało.

Sezon, który z pewnością raz na zawsze przeminie i już po raz kolejny nie nadejdzie. Rozumiałyśmy to i dlatego okres ten, który miał minąć zapewne zupełnie normalnie, dla nas był bardziej napięty i bolesny niż każdy inny. Siedziałyśmy tego wieczora w pokoju i wiedziałyśmy o tym dobrze. Zdawałyśmy sobie z tego sprawę do bólu, a mimo to cieszyłyśmy się bardzo.

Po kolacji, gdy rozpakowywałam bagaże, usłyszałam radosne poszczekiwanie Pochiego. Wychylając się z małego okienka w moim pokoju, można było zobaczyć ogród na tyłach domu. Spojrzałam w dół i w zapadających ciemnościach zobaczyłam Tsugumi zapinającą Pochiemu smycz. Zauważywszy mnie, spytała, zadzierając głowę do góry:

– Idziesz z nami?

– Idę – odpowiedziałam i zeszłam na dół.

Na zewnątrz niebo jaśniało resztkami światła, latarnie zdawały się świecić mocniej. Tsugumi, naturalnie ciągnięta przez Pochiego, oznajmiła:

– Dziś jestem wykończona, idziemy więc tylko do wejścia na plażę.

– Co wieczór bierzesz go na spacer? – spytałam zdziwiona. Powinna była nie mieć sił na coś takiego.

– A co się dziwisz? Sama go do tego przyzwyczaiłaś! Odkąd wyjechałaś, kundel co rano w porze spaceru szczekał jak opętany. Jestem tak delikatna, że codziennie mnie to budziło, zawarliśmy więc kompromis i zamieniliśmy poranki na wieczory. Bierzemy go razem z Yoko.

– To pięknie.

– Trzeba przyznać, że i ja czuję się lepiej, odkąd psisko ciąga mnie tak każdego dnia. To pewien plus. – Na drobnej, zwróconej do mnie bokiem twarzyczce Tsugumi pojawił się uśmiech.

Tsugumi przez całe jej dotychczasowe życie bezustannie coś dolegało. Ale prawie nigdy nie mówiła o tym, co ją bolało, nawet w żartach. Dusząc ból w sobie, wyładowywała się na otoczeniu albo rzucała coś złośliwego i oddalała się do swojego pokoju, aby się położyć. Poza tym nigdy się nie poddawała.

Było to, moim zdaniem, zachowanie pełne godności, aczkolwiek czasami mnie denerwowało.

Ulice, resztkami sił powstrzymujące ogarniającą je noc, były parne, rozgrzane, nabrały niebieskiej barwy. Na mgliście bielejącej plaży dzieci puszczały fajerwerki. Przeszłyśmy żwirową drogę, minęłyśmy most i skierowałyśmy się w stronę plaży. Wspięłyśmy się na wał nabrzeżny wrzynający się prosto w morze i spuściłyśmy Pochiego ze smyczy. Pobiegł ku plaży, my zaś przysiadłyśmy na jednym z betonowych krzyżaków wzmacniających wał i oparte o jedno z jego ramion piłyśmy z puszek zimny sok.

Wiał przyjemny wiatr. W przerwach między unoszącymi się daleko cienkimi warstwami szarych chmur połyskiwały, to znów niknęły, resztki wieczornego światła. Obłoki przepływały jeden za drugim.

Gdy tylko zaczynałyśmy się martwić, że Pochi pobiegł tak daleko, że aż znikł nam z oczu, znowu przybiegał zatroskany i szczekał na Tsugumi siedzącą wysoko na krzyżaku, poza jego zasięgiem. Tsugumi śmiała się, wyciągała do niego ręce, głaskała go, poklepywała.

– Widzę, że przełamaliście z Pochim wszystkie lody – powiedziałam poruszona rozwojem ich dobrych stosunków. Tsugumi nic nie odpowiedziała. Milcząc, wyglądała tak, jak powinna była wyglądać – jak młodsza kuzynka.

Ale już po chwili, z wyrazem twarzy, jakby połknęła glistę, wymamrotała:

– To wcale nie jest śmieszne. To koszmar. Czuję się jak Casanovą, którego nagle wzruszyły uczucia jakiejś niewinnej panienki i się ożenił.

– O czym ty mówisz?! To a propos twojego zżycia się z Pochim?!

A więc tak to widzi – pomyślałam, ale dopytywałam się dalej, chcąc, aby powiedziała więcej.

– Zgadza się. Aż mnie mierzi na myśl, że kumpluję się z psem. Patrząc obiektywnie, to naprawdę obrzydliwe.

– Co ty wygadujesz. Wstydzisz się czy co? – zaśmiałam się.

– Bez jaj. Kompletnie nie kapujesz, o co mi chodzi. Tyle lat spędziłyśmy razem, rusz czasem głową! – docięła mi, szczerząc się złośliwie.

– Rozumiem. Tak tylko chciałam ci dokuczyć – odparłam. – Ale wiem przecież, że lubisz Pochiego.

– Fakt. Lubię. Lubię go – przyznała.

Zmierzch nakładał na siebie kolejne barwy, wszystko wynurzało się z niego ciemne i mgliste, jak we śnie. Co jakiś czas fale tańczyły, rozpryskując się o rozgałęzione ramiona krzyżaków. Na niebie, zupełnie niczym mała biała żaróweczka, błyszczała jasno pierwsza gwiazda.

– Ale... Prawdziwe świnie mają swoją świńską filozofię. I to jest wbrew niej. Świnia, która nagle rozczula się nad psem... zbyt powierzchowne – kontynuowała Tsugumi.

– A więc jesteś świnią? – zaśmiałam się.

Nie widziałam się z nią od tak dawna, że zdążyło nagromadzić się w niej sporo spraw, o których chciała opowiedzieć w typowym dla niej stylu. Mówiła, co jej leżało na sercu. Na takie tematy rozmawiałyśmy tylko we dwie. Od historii ze skrzynką duchów rozumiałam Tsugumi i wiedziałam dobrze, co chciała powiedzieć, nawet jeśli rozmijało się to z moim sposobem na życie.

– A gdyby tak na przykład zapanował na ziemi głód...

– Głód?... To dopiero wymyśliłaś, nie mam pojęcia, o co ci chodzi.

– Nie przerywaj, zamknij się i słuchaj. Ja to chciałabym być taką świnią, co to, gdyby naprawdę kiedyś nie było co włożyć do gęby, najnormalniej w świecie zabiłaby Pochiego i go zeżarła. Nie kimś takim, co to potem wymięknie, będzie chlipał pod nosem, sypał mu grób, a stojąc nad nim, dziękował i przepraszał w imieniu wszystkich, i jeszcze ciągle nosił przy sobie jego jedną wypucowaną kosteczkę. Nie. Jeśli to tylko możliwe, chciałabym potem bez żalu i bez wyrzutów sumienia móc zaśmiać się i naprawdę spokojnie podsumować: „Ależ smaczny był ten Pochi". To oczywiście tylko taki przykład.

Przejęta Tsugumi, siedząca z przechyloną głową i rękami oplecionymi wokół kolan, zupełnie nie pasowała do tego, o czym mówiła. Miałam dziwne wrażenie, że patrzę na kogoś nie z tego świata.

– To nie świnia, tylko czubek – zauważyłam.

– Zgadza się, ktoś, z kim nigdy nic nie wiadomo. Nigdy jakoś nie może się dopasować do otoczenia, nie może powstrzymać tej części siebie, której sam dobrze nie rozumie, choć nawet nie wie, dokąd go to doprowadzi. Jednak mimo to zawsze jest przekonany, że robi słusznie. Fajnie tak – mówiła jasno, gapiąc się na ciemne morze.

Nie był to z jej strony narcyzm. Nie był to też estetyzm. W sercu Tsugumi było wyszorowane lustro. Wierzyła jedynie w rzeczy, które się w nim odbijały. I nawet nie próbowała się nad tym zastanawiać.

To właśnie było to.

A jednak lubiłam ją, i Pochi ją lubił, i przypuszczalnie wszyscy wokoło. Byliśmy nią zauroczeni. Bez względu na to, co robiła i co mówiła w przypływie jakiegoś swojego humoru. A przecież taki Pochi, na przykład, miał zostać kiedyś zabity i zjedzony. Gdzieś w głębi duszy Tsugumi, pod wszystkimi słowami, głębiej niż serce, było światło, które wspierało jej pogmatwaną naturę. To światło, tak mocne, aż ogarniał człowieka smutek, płonęło w miejscu nieznanym nawet samej Tsugumi bezustannie, jak wiecznie pracujący silnik.

– Chłodno tak po zmierzchu. Wracamy? – Tsugumi wstała.

– Tsugumi, nie przystoi tak! Widziałam twoje majtki.

– Tylko majtki? Co sobie żałujesz?

– Za to ty sobie nie żałujesz.

– No i co z tego?! – zaśmiała się i zawołała na cały głos Pochiego.

Przybiegł do nas co sił w nogach długim nabrzeżem i łasił się, szczekając w taki sposób, jakby chciał obwieścić nam wiele rzeczy.

– No już dobrze, dobrze – uspokajała go Tsugumi.

Ruszyłyśmy z powrotem. Pochi to nas wyprzedzał, to znów przystawał, w pewnym momencie jakby coś zauważył, podniósł głowę i puścił się pędem do przodu. Zastanawiałyśmy się jeszcze, co mu się stało, gdy dobiegło nas przeraźliwe szczekanie zbiegającego na przeciwną stronę walu Pochiego.

– O co mu chodzi? – Pobiegłyśmy za nim.

Pochi łasił się do małego pomeraniana przywiązanego do białego pomnika stojącego w sosnowym lasku, na terenie parku, przy plaży po przeciwnej stronie wału. Początkowo merdał ogonem, chcąc się pobawić. Psiak jednak przestraszył się większego Pochiego i doprowadzony do ostateczności ugryzł go, ujadając piskliwie. Ten zaskomlał i odskoczył w tył. Podszedł do sprawy poważnie i w okamgnieniu przeistoczył się w psa bojowego.

– Trzeba go powstrzymać! – krzyknęłam.

– Bierz go! – wrzasnęła równocześnie Tsugumi. W tym momencie wyraźnie pojęłam różnicę naszych charakterów.

Nie mając innego wyboru, pobiegłam sama i z całych sił objęłam Pochiego. W tym momencie mały psiak ugryzł mnie w nogę.

– Auć! Boli! Za co? – krzyknęłam, a Tsugumi na to:

– Doskonale! Dalej! Wszyscy razem, we trójkę! Spojrzałam za siebie, z całego serca śmiała się zadowolona.

I właśnie wtedy to nastąpiło.

– Ej! Gongoró! Spokój! – krzycząc, nadszedł młody chłopak.

Było to pierwsze spotkanie z Kyoichim, z którym miałyśmy spędzić tamto ostatnie, wspaniałe lato. Poznaliśmy się u wrót jasnej jeszcze nocy, na początku lata, na wyglądającej jak z obrazka plaży, nad którą zaczął się wznosić blady księżyc.

W Kyoichim bez wątpienia było coś dziwnego. Wyglądał mniej więcej na naszego rówieśnika. Ciało miał smukłe i zgrabne, a dobrze rozbudowane ramiona i mocna szyja sprawiały, że wyglądał fajnie, biła z niego siła. Miał krótkie włosy, srogie brwi. Na pierwszy rzut oka robił wrażenie dziarskiego chłopaka, idealnie pasującego do białej koszulki polo, którą miał na sobie, i tylko jego oczy były jakieś inne. Miał niezwykłe, głębokie spojrzenie. W jego oczach był blask, jak gdyby Kyoichi wiedział o czymś niesłychanie ważnym. Właściwie można powiedzieć, że miał oczy dorosłego człowieka.

Chłopak szybko podszedł do mnie, siedzącej w samym środku ponownie wybuchłej burzy szczekania obu psów, i wziął wściekle ujadającego Gongoró na ręce.

– Czy nic się nie stało? – spytał wyprostowany. Wreszcie mogłam zwolnić uścisk, puścić trzymanego do tej pory z całych sił Pochiego i wstać.

– Tak, wszystko w porządku – odpowiedziałam. – To mój pies przyczepił się pierwszy. Przepraszam.

– Ależ skąd, mój psiak jest narwany, a na dodatek nie wie, co to strach – zaśmiał się. Następnie spojrzał na Tsugumi. – A pani nic się nie stało?

W okamgnieniu Tsugumi przełączyła kanał swojego charakteru.

– Ach, nie – uśmiechnęła się wdzięcznie.

– Skoro tak, to do zobaczenia – powiedział i wciąż trzymając Gongoró na rękach, odszedł w stronę plaży.

Była już noc. Wydawało się, że zapadła w ciągu tych paru minut. Pochi patrzył na nas z wyrzutem i sapał lekko noskiem.

– Idziemy? – spytała Tsugumi. Ruszyłyśmy spokojnie.

Tu i ówdzie w mroku na drodze ukrywały się cienie lata. Było coś słodkiego w energii i powietrzu tego wieczora, coś, co z przejmującym rozmachem przydawało ciemności barw i nawet zapach wiatru zdawał się tym przesycony. Mijani przez nas ludzie byli rześcy i pełni życia. Wyglądali radośnie.

– Akurat kiedy dojdziemy do domu, powinna nadejść i Yoko z ciastkami. – Już zupełnie zapomniałam o tym, co zaszło przed chwilą.

– Róbcie sobie z nimi, co chcecie. Moje zdanie na temat tych obrzydliwych ciastek chyba znacie – powiedziała Tsugumi.

Była wyraźnie nieobecna myślami, zażartowałam więc:

– Wpadł ci w oko tamten chłopak, co?

Ale ona, niewzruszona, odpowiedziała cicho:

– To nie był taki zwykły koleś. Może to było przeczucie?

– Dlaczego tak myślisz? – Sama nie wyczułam w nim wówczas nic szczególnego, dopytywałam się więc jeszcze wielokrotnie, ale Tsugumi już nie odpowiedziała, tylko szła w milczeniu z Pochim.

Przez noc

Zdarzają się niezwykłe noce.

Noce, kiedy przestrzeń ulega zaburzeniu i ma się wrażenie, że wszystko widać jednocześnie. Leżąc bezsennie, przysłuchuję się tykaniu ściennego zegara. Jego dźwięk i padające na sufit światło księżyca rządzą w ciemnościach, jak wtedy, gdy byłam jeszcze mała. Noc trwa nieskończenie. A wydaje mi się, że dawniej noce były jeszcze dłuższe. Coś delikatnie pachnie. Może to zapach rozstania, tak subtelny, że aż wydaje się słodki.

Jednej takiej nocy nie zapomnę nigdy.

Było to pod koniec szkoły podstawowej. We trzy z Tsugumi i Yoko oszalałyśmy na punkcie pewnego programu w telewizji, zupełnie jakbyśmy wpadły w nałóg. Była to opowieść o przygodach dziewczyny, która poszukiwała swojej młodszej siostry. Nawet Tsugumi, której zazwyczaj nie brały takie „bajki dla dzieci", oglądała z nami, nie przepuszczając ani jednego odcinka. Co ciekawe, same wrażenia z programu zaszły mgłą, przypominam sobie jedynie atmosferę podekscytowania. Jasność pokoju, w którym oglądałyśmy telewizję, smak napoju calpis*, który wtedy piłyśmy, letni powiew powietrza bijący od wiatraka – wszystko to żywo powraca w mych wspo-

* Calpis – popularny w Japonii napój (przyp. tłum.).

mnieniach. Co tydzień wyczekiwałyśmy z niecierpliwością kolejnego odcinka, aż w końcu pewnego dnia obejrzałyśmy ostatni.

W czasie kolacji żadna z nas nie powiedziała ani słowa. Ciotka Masako zaśmiała się:

– No i skończył się wasz ulubiony program... Tsugumi, której okres buntu nie miał końca, odparowała:

– Nie kłap na marne.

Obie z Yoko, załamane, ten jeden raz chciałyśmy powiedzieć ciotce to samo, co powiedziała Tsugumi, chód my nie przechodziłyśmy żadnego okresu buntu. Do tego stopnia szalałyśmy na punkcie tamtej historii.

W nocy, gdy leżałam sama pod kołdrą, czułam się strasznie przygnębiona, jakbym rozstała się także z czymś w moim dziecięcym sercu. Gapiłam się w sufit. W szeleszczącej, sztywnej pościeli był to zaledwie zalążek rozstania. W porównaniu do kolejnych, jakich doświadczyłam w późniejszych latach, ledwie lśniący kiełek. Nie mogąc zasnąć, wyszłam z pokoju. W cichym, ciemnym korytarzu, zupełnie tak samo, jak i tego lata, głośno tykał ścienny zegar. Biel papieru pokrywającego rozsuwane drzwi, rozmywając się, blado wypływała z ciemności. Poczułam się potwornie malutka. Wspominałam sceny z programu, który przez długi czas tak nas pochłaniał, że zapominałyśmy o wszystkim innym. Noc była tak cicha, że nie mogłam jakoś dojść do siebie, poczłapałam więc na bosaka po schodach na dół. Poszłam do ogrodu odetchnąć świeżym powietrzem. Cały był wypełniony księżycowym blaskiem. Potężne sylwetki drzew stały, wstrzymując oddech.

– Mario – niespodziewanie odezwała się Yoko. Dlaczego wcale nie byłam zaskoczona? Yoko stała w piżamie w ogrodzie. W słabym blasku księżyca spytała szeptem:

– Też nie możesz spać?

– Yhmm – mruknęłam równie cicho.

– Ja też – wyznała. Ze splecionymi w warkocz długimi włosami, pochylona, bawiła się wijącymi pędami powoju.

– Może się trochę przejdziemy? – zaproponowałam. – Gdyby się wydało, pewnie by na nas nakrzyczeli. Wyszłaś cichutko?

– Tak. Bez obawy.

Gdy tylko w ciemnościach otworzyłyśmy skrzypiącą drewnianą furtkę, zapach morskiej wody stał się jakby silniejszy.

– No, wreszcie możemy mówić normalnym głosem.

– Hmm. Ale przyjemna noc.

Jedna z nas była w piżamie, druga w yukacie*. W sandałach nałożonych na bose nogi szłam w stronę morza. Księżyc świecił naprawdę wysoko. Wzdłuż drogi biegnącej w stronę przełęczy stało kilka łodzi rybackich, śpiąc, umierały w zapomnieniu. Miasteczko wyglądało inaczej niż zwykle. Miałyśmy wrażenie, że znalazłyśmy się w miejscu niesłychanie oddalonym od naszej codziennej rzeczywistości.

– Oho, oto spotkałam moją własną siostrę – powiedziała niespodziewanie Yoko.

Zaśmiałam się, sądząc, że to zabawa w dalszy ciąg programu, ale wnet i ja dojrzałam Tsugumi. Kucając na skraju drogi, patrzyła na morze.

– To wy, młode? – odezwała się niespodziewanie, niecodziennym u niej szeptem.

Zupełnie jakbyśmy się umówiły. Tsugumi wyprostowała się w mroku bez słowa.

* Yukata – rodzaj letniego bawełnianego kimona, tu prosta yukata pełni rolę szlafroka. Inne, bardziej ozdobne yukaty noszone są na przykład w czasie letnich świąt Cprzyp. tłum.).

– Tsugumi, czy ty przypadkiem nie jesteś na bosaka?! – zauważyła Yoko, po czym zdjęła z nóg skarpetki i wręczyła je siostrze. Nakładając skarpetki na ręce, Tsugumi spytała, czy tak będzie dobrze, ale ponieważ całkowicie to zignorowałyśmy, gładko naciągnęła je jak należy na swoje wyjątkowo drobne nogi i pomaszerowała. Oświetlona blaskiem księżyca.

– To obejdźmy port i wracajmy – zaproponowała Yoko.

– Dobrze, może kupmy jeszcze colę i napijmy się przed powrotem – dodałam.

Ale Tsugumi rzuciła:

– Róbcie sobie, co chcecie.

– Jak to? A ty co? – spytałam.

– Ja idę – odpowiedziała wyraźnie, nie patrząc nawet na mnie.

– Dokąd?

– Do następnej plaży. Aż za wzgórza.

– Czy to aby nie jest niebezpieczne? – zaniepokoiła się Yoko. – Choć, prawdę mówiąc, ja też bym tam się przeszła.

Na drodze wiodącej pod górę nie było żywej duszy i panowała ciemność, zupełnie jak w jaskini. Wysokie urwisko skalne ciągnące się wzdłuż drogi przysłaniało światło księżyca i grunt pod nogami był ledwie widoczny. W takim mroku szłyśmy po omacku, trzymając się z Yoko za ręce. Tsugumi maszerowała obok nas, sama. Pamiętam, że stawiała kroki pewnie, jakby wcale nie robiła tego w zupełnych ciemnościach. A przecież mrok był przerażający.

Początkowo wyszłyśmy tylko na spacer, zasmucone faktem, że skończył się nasz program, ale szybko o tym zapomniałyśmy i teraz podekscytowane maszerowałyśmy pogrążoną w nocy przełęczą. Wiatr kołysał kępami drzew. Żwawo szłyśmy drogą w dół i nagle ukazała nam się pogrążona we śnie wioska rybacka, a po chwili ujrzałyśmy także i plażę. Na potwornie kamienistym wybrzeżu, jak widma, rzędem stały pozamykane budki plażowe. W oddali na wodzie fale rzucały flagą przyczepioną do boi. Nieco zimny wiatr chłodził nasze rozgrzane policzki. Wszystkie trzy kupiłyśmy sobie po coli. Zdawało się, że huk automatu z napojami w środku nocy zadziwił całą pogrążoną w mroku plażę. Tuż przed naszymi oczami mgliście falowało ciemne morze. W oddali niewyraźnie jak fatamorgana majaczyły światła naszego miasteczka.

– Jakbyśmy były na tamtym świecie – powiedziała Tsugumi.

Przytaknęłyśmy obie.

Wreszcie wróciłyśmy tą samą górską drogą. Do zajazdu dotarłyśmy zupełnie wyczerpane. Życzyłyśmy sobie nawzajem dobrej nocy, rozeszłyśmy się do swoich pokojów i jak nieżywe padłyśmy do łóżek.

Poranek następnego dnia był okropny. Byłyśmy tak potwornie zmęczone, że w czasie śniadania ani Yoko, ani ja, nie odezwałyśmy się słowem. Trąc zaspane oczy, jadłyśmy w ciszy. Obie wyglądałyśmy zupełnie jak nie te, poprzedniej nocy wyjątkowo pełne życia, dziewczęta. Tsugumi nawet nie wstała.

Wiem coś jeszcze.

Tsugumi podniosła tamtej nocy na plaży biały kamień, który do dziś leży w rogu na jej półce z książkami. Nie mam pojęcia, co wtedy czuła. Nie wiem też, jakie znaczenie ma dla niej ten kamyk. Może był to tylko przypadek bez znaczenia. Ale ilekroć zapominałam, że Tsugumi to realna postać z krwi i kości, wtedy przychodził mi na myśl ten kamień, tamta noc i dziecinna Tsugumi, która wyszła na dwór na bosaka czując nieodpartą potrzebę spaceru; ogarniał mnie wówczas smutek i zaczynałam myśleć trzeźwo.

Z jakiegoś powodu przypomniało mi się tamto zdarzenie. Spojrzałam na zegarek, była już prawie druga. W bezsenną noc chodzą po głowie dziwne rzeczy. Myśli błądzą w ciemnościach i niczym bańki mydlane napływają kolejne senne przemyślenia. Nagle uświadomiłam sobie, że od tamtej pory, nie wiadomo kiedy, zdążyłam wydorośleć, już nie mieszkam w tym miasteczku i studiuję na Uniwersytecie Tokijskim. Było to nieprawdopodobne. Własna leżąca w ciemności ręka wydała mi się obca.

Nagle drzwi rozsunęły z impetem.

– Wstawaj, no już! – zawołała Tsugumi.

Tak się przestraszyłam, że nie mogłam opanować kołatania serca. Po chwili wreszcie wydobyłam z siebie głos:

– Co się stało? – spytałam.

Tsugumi, jak gdyby nigdy nic, weszła sobie do pokoju i pochyliła się nad moją poduszką.

– Spać nie mogę.

Biorąc pod uwagę fakt, że mój pokój sąsiadował z jej pokojem, i tak miałam szczęście, że do tej pory nic podobnego się jeszcze nie zdarzyło.

– To nie moja wina – burknęłam nadąsana, gramoląc się ospale z łóżka.

– Daj spokój. Pomyśl, że najwidoczniej jest w tym jakieś przeznaczenie, i chodź, zróbmy coś fajnego. – Tsugumi roześmiała się. Tylko w takich sytuacjach Tsugumi pokornieje.

Od razu przypomniałam sobie, jak wyrywała mnie ze snu, jak deptała mi po rękach i nogach, kiedy spałam, jak w czasie zajęć wychowania fizycznego bezczelnie podkradała mi schowany w ławce pod blatem słownik, ponieważ własnego nie chciało jej się nosić do szkoły („bo za ciężki!" – tylko dlatego). Nagle, zaskoczona, poczułam znowu takie samo rozgoryczenie jak wtedy. Tak, zupełnie o tym zapomniałam. Kontakty z Tsugumi nie zawsze były fajne.

– Śpiąca jestem – powiedziałam. Chciałam, jak dawniej, spróbować się jej poopierać.

Jednak tak to już jest z Tsugumi, że nigdy nie słucha tego, co mówią inni.

– Ej, ty, teraz jest podobnie... – powiedziała z błyszczącymi oczami.

– Do czego?

– Do tamtej nocy, kiedy jak trzy idiotki polazłyśmy do sąsiedniego miasteczka. Było to przecież mniej więcej w tym samym okresie. Ta sama pora roku i jakaś taka noc, że nie można zasnąć. Yoko co prawda najwyraźniej chrapie w najlepsze, ale ona ma przytępiony zmysł wrażliwości.

– Mnie też chce się spać.

– Trzeba było nie brać pokoju obok mnie.

– No cóż... – powiedziałam, wzdychając, choć w sumie byłam zadowolona. Wydawało mi się to niezwykłe. Obie z Tsugumi myślałyśmy o tym samym, zupełnie jakbyśmy, pokonując granice nocy, połączyły się telepatycznie. Czasami noce robią takie sztuczki. Powietrze powoli przemieszcza się w ciemnościach i jak gwiazda spada na nas atmosfera jakiegoś innego, odległego miejsca. Wtedy się budzimy. Dwojgu ludziom śni się taki sam sen. Wszystko dzieje się jednej nocy, dany nastrój panuje tylko w czasie jej trwania. Następnego ranka to, co się wydarzyło, traci ostrość i rozmywa się w świetle dnia. Takie noce są długie. Bezgranicznie długie i lśniące jak klejnoty.

– To co, idziemy na spacer? – zapytałam.

– Nie mam siły, nawet i na to – odrzekła Tsugumi.

– To co chcesz robić?

– Sądzisz, że przemyślałam wszystko po kolei?

– Najpierw się namyśl, a potem budź ludzi!

– No dobra, weźmy coś do picia z twojej lodówki i chodźmy na taras suszarni. Musi mi to wystarczyć – zaproponowała Tsugumi.

Wstałam i podeszłam do lodówki. W końcu był to pokój dla gości, więc lodówka pełna była napojów. Wzięłam sobie piwo, a Tsugumi rzuciłam sok pomarańczowy. Tsugumi absolutnie nie może pić alkoholu. Nikt jej nigdy na to nie pozwala, bo jak tylko się napije, zaraz rzyga jak kot.

Jak dawniej, wstrzymując oddech, na paluszkach przeszłyśmy korytarzem, cichutko otworzyłyśmy drzwi na podwórko i wyszłyśmy na taras, gdzie suszono pranie. W ciągu dnia, niczym w reklamie proszku do prania, rzędy ręczników łopoczą tu na wietrze, ale w nocy ciągną się tylko rzędy rurek. Między tymi grubymi rurkami widać było gwiazdy. Taras suszarni wychodził na góry. Ich ciężkie zielone sylwetki rosły tuż przed oczami patrzącego.

Popijałam piwo. Było zimne i jego chłód, potęgowany dodatkowo przez noc, zdawał się rozchodzić po całym ciele.

Tsugumi, sącząc swój sok, wymamrotała:

– Jak to jest, że kiedy pije się coś nocą na świeżym powietrzu, to smakuje tak dobrze?

– Cenisz takie rzeczy, co?

– Wcale nie – zaprzeczyła Tsugumi, nie pytając, co mam na myśli.

Nie twierdziłam, że to kwestia uczuć. To była kwestia wrażliwości.

Tsugumi milczała przez chwilę jakby zamyślona, po czym powiedziała:

– Taka już jestem. Zerwałabym ostatni listek, który by mnie drażnił, ale jego urody nie zapomniałabym, o to ci chodziło?

Trochę mnie to zaskoczyło:

– Ostatnio zaczęłaś chyba mówić jak człowiek.

– Czyli, że mój koniec bliski – zaśmiała się. Nie, to nie dlatego, to przez tę noc.

W noce o tak przejrzystym powietrzu ludzie wyznają to, co drzemie im w głębi duszy. Instynktownie otwierają swe serca i mówią do innych tak, jakby mówili do gwiazd migoczących w oddali. Mam w głowie teczkę zatytułowaną Letnie noce, a w niej kilka negatywów z takich chwil. Dzisiejszą noc włożę tuż obok tamtej z dzieciństwa, kiedy to maszerowałyśmy we trzy. Na samą myśl, że dopóki żyję, mam szansę przeżyć jeszcze podobne noce, nabieram nadziei na przyszłość. Cóż za piękna noc. Zapach cudownego wiatru, powoli unoszące się po całym mieście niewidoczne znamiona gór i morza. Może i nie powtórzy się ona więcej, ale cudownie było pomyśleć, że przeżyję jeszcze kiedyś podobną.

Tsugumi, która skończyła pić swój sok, wstała głośno i podeszła do barierki, skąd można było popatrzeć w dół, na drogę.

– Nikogo nie ma – oznajmiła.

– A to, co to za budynek? – spytałam. Zaintrygował mnie duży budynek, który dostrzegłam u podnóża góry. Szkielet jego stalowej konstrukcji nadal był widoczny przy dachu. Wyróżniał się na tle zabudowy miasteczka, nawet gdy tonęła w ciemnościach.

– Tamten? To hotel – powiedziała Tsugumi, odwracając się w moją stronę.

– Taki wielki? Będzie nowy?

– Yhm. Chyba i przez niego zwijamy nasz zajazd. Wisi mi to, ale w sumie to dla nas sprawa życia i śmierci. Może i dobrze. Ojciec zdecydował się wreszcie na coś, na co od dawna miał ochotę. Co prawda przykro byłoby, gdyby w pensjonacie nie było ruchu, a z całej naszej czwórki zostałyby tylko białe kosteczki... Rodzinne samobójstwo w samym sercu gór.

– Wszystko się ułoży. Będę przyjeżdżać co roku. A jeśli kiedyś będę wychodzić za mąż, to przyjęcie zrobię w pensjonacie.

– Jak masz czas roztaczać przede mną takie beznadziejne perspektywy, to może lepiej przywiozłabyś jakieś koleżanki ze studiów, co? W tych okolicach nie uświadczysz nikogo fajnego.

– Przecież jest Yoko.

– To zupełnie co innego... chciałabym kogoś o wiele bardziej odjazdowego. Widziałam takie tylko w telewizji. Chciałabym zlustrować takie panienki, aby móc je potem obsmarować – przyznała się, stukając sandałami. Tsugumi wychowała się, właściwie nie opuszczając miasteczka, nie licząc oczywiście wyjazdów do szpitali. To jeden z przykrych aspektów jej życia.

– Przyjedź poszaleć do Tokio – zaproponowałam, wstając. Podeszłam do Tsugumi i spojrzałam w dół. Wąska uliczka pogrążona była w mroku, panowała cisza.

– Yhy... Coś mi się wydaje, że czułabym się jak tamta dziewczynka z chorą nogą. Koleżanka Heidi z Alp – zachichotała Tsugumi.

– Coś wiele dziś tematów z klasyki – też się zaśmiałam.

I w tym momencie zauważyłam znajomo wyglądającego psiaka, truchtającego sobie biegnącą przed zajazdem ulicą.

– A, to ten, jak mu tam, Gonnosuke... nie, nie, no... no ten, co ostatnio – zawołałam.

Tsugumi wychyliła się, aby zerknąć w tamtą stronę.

– To Gongoro! – zawołała.

Po czym krzyknęła tak głośno, aż w ciemnej uliczce rozeszło się echo:

– Gongoro!!!

Pochi obudził się w oddali i zaczął brzęczeć łańcuchem. Po raz pierwszy od dawna widziałam Tsugumi tak niekontrolującą siebie, zaskoczyło mnie to.

Czyżby jej uczucia dotarły do maleńkiego Gongoro?

Zawrócił na pogrążonej w nocy uliczce i przytruchtał w naszą stronę. Rozglądał się dookoła – skąd też go wołano? Wyglądał komicznie, więc, śmiejąc się, zawołałam i ja:

– Gongoro!

Tym razem najwidoczniej nas zauważył, bo patrząc w górę w naszą stronę, zaczął poszczekiwać.

– Kto to?

Czyżby to Gongoro pytał? – pomyślałam.

Wtem w świetle latarni, niczym w świetle reflektorów, ukazał się chłopak, którego poznałyśmy ostatnio.

Był bardziej opalony niż poprzednio, a jego czarna koszulka zlewała się z mrokiem.

– A, to wy.

– Ale fart, co? Znowu go spotkałaś – szepnęłam do Tsugumi.

– Tak, sama się zorientowałam – odparła, po czym patrząc w dół, powiedziała głośno:

– Ej, ty, jak ci tam? Masz jakieś imię?

Chłopak złapał Gongoro na ręce i patrząc na nas, odpowiedział:

– Kyoichi. A wy?

– Ja Tsugumi, a to Maria. Z którego domu jesteś?

– Jeszcze tu nie mieszkam, ale będę mieszkał tam – wskazał ręką w stronę wzgórz. – Ten nowy hotel będzie moim domem.

– Co? Jesteś synem którejś z pokojówek czy jak? – Tsugumi zachichotała. Jej uśmiech był tak promienny, że zdawał się rozświetlać ciemności.

– Nie. Jestem synem właściciela. Rodzicom spodobała się ta okolica i postanowili tu zamieszkać. Studiuję na uniwersytecie w mieście M., będę więc tam dojeżdżał.

Noce w okamgnieniu zbliżają ludzi. Chłopak rzucił nam przyjazny uśmiech.

– Co noc tak sobie chodzisz na spacery? – spytałam.

– Co ty. Dziś tylko nie mogłem zasnąć. Zbudziłem więc brutalnie psiaka i wyszliśmy na spacer – roześmiał się.

Wezbrało w nas radosne przeczucie, że możemy się zaprzyjaźnić. Od razu wyczuwa się bratnie dusze. Chwila rozmowy i wszyscy są tego w równym stopniu pewni. Od takich spotkań zaczynają się przyjaźnie na długie lata.

– Ty, Kyoichi – odezwała się Tsugumi, wybałuszając oczy tak, że mało jej nie wypadły. – Cały czas chciałam się z tobą spotkać. Zobaczymy się jeszcze?

Byłam w szoku, ale widać on był w jeszcze większym, bo milczał przez chwilę, po czym odparł:

– No... tak przypuszczam. Jestem tu przez całe wakacje. Ciągle włóczę się po okolicy z Gongoró. Zatrzymałem się w Zajeździe Nakahama. Wiesz, gdzie to jest?

– Wiem.

– Przychodź, kiedy chcesz. Nazywam się Takeuchi.

– OK. – Tsugumi skinęła głową.

– To cześć.

– Dobranoc. – Napięcie Tsugumi zelektryzowało ciemności, lecz kiedy tylko Kyoichi zniknął pogrążony w mroku ulicy, natychmiast zelżało. Było to przedziwne spotkanie. Niespodziewanie nadszedł z przeciwka, a po chwili już go nie było.

– Tsugumi, on naprawdę wpadł ci w oko – zaśmiałam się.

Noc zapadała coraz głębsza i bardziej gęsta.

– Póki co – westchnęła Tsugumi.

– Dziwne to było. Zauważyłaś?

– Niby co?

– Mówiłaś do niego zupełnie tak jak zawsze.

Od początku zwróciłam na to uwagę, ale nic nie mówiłam. Przy chłopakach Tsugumi zawsze zmienia się w zwyczajną dziewczynę, jednak tym razem była tak chamowata, jak na co dzień. Aż drżałam z przejęcia, tak bardzo było to niesłychane.

– Ażesz ty! – mruknęła.

– Co się stało?

– Zupełnie nie zwróciłam uwagi. Ale się zgapiłam. Spieprzyłam sprawę... – ciskała się Tsugumi.

– I dobrze... To było nawet interesujące. Tsugumi, marszcząc brwi z powodu wiatru, patrząc przed siebie, stwierdziła:

– Co tam. Spalone. Wszystko na pewno przez tę noc.

Wyznanie

Tego dnia padało od rana. Letni deszcz pachnie morzem.

Znudzona, cały czas czytałam u siebie w pokoju. Tsugumi z bólem głowy i gorączką leżała od kilku dni w łóżku, może mściły się na niej nasze ostatnie nocne harce. Gdy jakiś czas temu zaniosłam jej obiad, drzemała przykryta po uszy kołdrą. Byłam przyzwyczajona do takiego widoku, poczułam się więc jak za dawnych czasów. Głośno powiedziałam:

– Zostawiam ci tu obiad. – Postawiłam tacę u wezgłowia i wychodząc z pokoju, rzuciłam jeszcze:

– Czy ty aby nie chorujesz z miłości?

Tsugumi nie odpowiedziała ani słowem, wystawiła tylko rękę i rzuciła we mnie plastikowym dzbankiem.

Przynajmniej jakaś jej część miała się dobrze.

Dzbanek odbił się od słupa między rozsuwanymi drzwiami, spadł i potoczył się po matach tatami. Dzięki temu, kiedy wróciłam do pokoju i położyłam się, moje włosy łagodnie rozsypane na matach błyszczały, nadal trochę wilgotne.

W oddali, za oknem, widać było przerażająco wzburzone ciemnoszare morze. Niebo i morze znajdowały się za mglistą burą przesłoną. W takie dni chyba i Pochi siedzi cichutko ukryty w swojej budzie otoczony zapachem mokrej ziemi i patrzy na deszcz. Z dołu od jakiegoś czasu dochodziły głosy i tupanie chodzących wte i wewte gości, nie mogących iść kąpać się w morzu. Zawsze tak było. W deszczowe dni w tym wielkim domu, będącym zajazdem, wszyscy cierpią na nadmiar wolnego czasu. Pewnie przy stojącym w holu dużym telewizorze i przy starych automatach do gry kłębił się już tłum ludzi. Wśród odrętwiałych myśli posuwałam się z czytaniem całkiem szybko do przodu. Spływające po szybach, niczym spadające gwiazdy, krople deszczu kilkakrotnie przelatywały również przez ekran moich myśli.

Nagle pomyślałam: A gdyby Tsugumi pogorszyło się i gdyby umarła?

Świadomość istnienia takiego zagrożenia siedziała we mnie od dzieciństwa, od okresu, kiedy Tsugumi była jeszcze dużo słabsza. Ta myśl zawsze nachodziła mnie ni z tego, ni z owego. W takie deszczowe dni przeszłość i przyszłość nadpływają cicho rozpuszczone w powietrzu. Na kartkę kapnęła kropla. Zanim się zorientowałam, łzy płynęły mi po policzkach. Nagle się otrząsnęłam, do moich uszu dobiegł odgłos miękkich kropli deszczu cieknących po dachu. Wytarłam łzy, zastanawiając się, co też mnie przed chwilą naszło. Po chwili już o tym nie pamiętałam, powróciłam do czytania.

O trzeciej po południu skończyły się niestety rzeczy do czytania. Tsugumi nadal spała, Yoko gdzieś wyszła, w telewizji nie było nic ciekawego, więc potwornie znudzona postanowiłam przejść się do księgarni. Tsugumi chyba usłyszała, jak wychodziłam, bo zawołała zza zamkniętych drzwi swojego pokoju:

– Gdzie idziesz?

– Do księgarni. Przynieść ci coś? – spytałam.

– Kup mi sok jabłkowy, taki naturalny, stuprocentowy – powiedziała ochryple. Widać miała sporą gorączkę.

– Dobra.

– I jeszcze melona. I sushi, i... – dochodził mnie nadal jej głos, ale udając, że nie słyszę, schodziłam po schodach.

Deszcz w nadmorskim miasteczku sprawia wrażenie, jakby padał ukradkiem. Czyżby morze pochłaniało jego odgłos? Gdy zamieszkałam w Tokio, byłam zaskoczona, bo zdawało mi się, że deszcz wali jak oszalały.

Idąc drogą wzdłuż wybrzeża, czułam się nieswojo, bo na zupełnie teraz czarnej plaży było spokojnie jak na cmentarzu. Krople deszczu rozpryskiwały się o pomarszczone fale, uderzały w taflę wody i tworzyły na niej tysiące, tysiące rozchodzących się kółeczek.

Największa w mieście księgarnia była okropnie zatłoczona. Było oczywiste, że w dni takie jak ten wszyscy turyści przebywający w miasteczku przychodzą do księgarni. Omiotłam wzrokiem wystawione rzeczy. Jak można było się spodziewać, wszystkie czasopisma, którymi byłam zainteresowana, wysprzedano.

Nie miałam wyjścia, poszłam rozejrzeć się po półkach ze stojącymi tam od wieków wydaniami kieszonkowymi i... któż to?!... w głębi sklepu dostrzegłam zaczytanego Kyoichiego.

O rany – pomyślałam i podeszłam do niego.

– Dziś bez psa? – zagadałam.

– Yhy – zaśmiał się. – Pada, więc go zostawiłem.

– Jakim cudem trzymasz psa, skoro nie mieszkasz we własnym domu, a w zajeździe?

– Nie wolno mi go wpuszczać do zajazdu, ale pozwolono mi trzymać go w ogrodzie, na tyłach budynku. Mieszkam w zajeździe już od dłuższego czasu i całkiem zaprzyjaźniłem się z właścicielami. W wolnym czasie pomagam im przy ścieleniu futonów*. Nie mogę się przyznać, kim jestem, więc czuję się niezręcznie, trochę jak szpieg.

– Racja – przytaknęłam. Był przecież synem właścicieli tego wielkiego, budowanego u podnóża gór hotelu, z którego powodu, w mniejszym lub większym stopniu, martwili się wszyscy prowadzący w tym miasteczku zajazdy. Kiedy dłużej się zastanowić, trzeba przyznać, że i dla Kyoichiego to lato musiało być dość przykre.

– A co dzisiaj porabia Tsugumi? – spytał Kyoichi.

Może odniosłam takie wrażenie, tylko dlatego, że zaczęłam potem o tym intensywnie myśleć, ale w chwili, gdy Kyoichi z niezwykłą dbałością, bardzo wyraźnie wymówił imię Tsugumi, poczułam, że jej miłość ma przed sobą jasną przyszłość, i na moment w mym sercu wezbrała radość. Patrząc na przeźroczyste krople deszczu skapujące z plastikowej markizy nad wejściem do księgarni, powiedziałam:

– Tsugumi leży w łóżku. Choć na taką nie wygląda, w rzeczywistości jest bardzo delikatna. A może mógłbyś przyjść ją odwiedzić? Przypuszczam, że ucieszyłaby się.

– Jeśli jej to nie zaszkodzi, to chętnie pójdę. Rzeczywiście była dość blada i taka drobna... Ciekawa z niej dziewczyna, co?

Nie umiem tego dobrze wyjaśnić. Ale właśnie wtedy, pośród odgłosu klarownego deszczu miarowo zalewającego centrum miasta, nabrałam przekonania, że Tsugumi i ten chłopak jakoś do siebie pasują.

Tej wiosny zamieszkałam w Tokio i zaczęłam uczęszczać na uniwersytet. Widziałam od tego czasu mnóstwo

* Futon – materac kładziony na podłodze, na którym śpi się w Japonii (przyp. tłum.).

par (brzmi to tak, jakbym przyjechała z jakiejś zabitej dechami wsi). Wyczuwałam, z jakich powodów ludzie się przyciągali. Podobnie wyglądali albo ich zachowanie w codziennym życiu było podobne, albo gustowali w podobnych ubraniach. Nawet jeśli na pierwszy rzut oka wydawali się do siebie nie pasować, wystarczyło spędzić z nimi więcej czasu, a zaczynało być jasne, co ich łączy. Jednakże to, co owego dnia wyczułam w Kyoichim i Tsugumi, było o wiele, wiele mocniejsze. Tak, w chwili gdy tylko Kyoichi wymówił imię Tsugumi, w moich myślach momentalnie dopasowali się i rozbłysnęli razem. Pojęłam, że ich sympatia, stężona, zdołała pokonać to przygnębiające deszczowe popołudnie i połączyć tych dwoje ze sobą. Wierzę swojej intuicji. To, co wyczułam między nimi, można by chyba nazwać przeznaczeniem czy zwiastunem wielkiej miłości.

Przejęta, rozmyślałam nad tym, gdy tak szliśmy zamgloną ciemnoszarą ulicą, patrząc na tęczowe smugi połyskujące na mokrym asfalcie.

– Czekaj no, skoro idę z wizytą, to dobrze byłoby chyba coś kupić. Co ona lubi?

Słysząc jego pytanie, mimowolnie wybuchnęłam śmiechem:

– Cokolwiek. Mówiła, że ma ochotę na sok jabłkowy, melona i sushi.

– Niezbyt dobre zestawienie... – Kyoichi pokręcił głową. Pomyślałam, że w takim przypadku mówi się: „Sama będziesz pić piwo, którego sobie nawarzysz", i chichotałam bez końca.

– Tsugumi, masz gościa! – Odsunęłam gładko drzwi jej pokoju, drżąc na samą myśl o zdziwieniu malującym się w oczach Tsugumi i o jej próbach maskowania tego.

Ale Tsugumi nie było.

W jasno oświetlonym pokoju walała się tylko odrzucona przez nią kołdra. Osłupiałam. Bez względu na to, ile szalonych rzeczy robiła na co dzień, teraz miała przecież prawie 39 stopni gorączki.

– Nie ma jej... – wymruczałam.

– Ale miała być superchora przecież – nieskładnie zauważył Kyoichi, marszcząc brwi.

– Tak być powinno, ale... – Sama nie wiedziałam, co myśleć. – Poczekaj tu chwilkę. Pójdę zobaczyć na dole.

Zbiegłam do holu, sprawdzić, czy w szafce na buty jest wiecznie rozrzucone obuwie Tsugumi. Uspokoiłam się trochę, gdy znalazłam tam jej plażowe klapki z białymi kwiatkami, które zawsze nosiła, starannie ustawione pomiędzy obuwiem gości. W tej samej chwili nadeszła ciotka Masako.

– Co się stało? – spytała.

– Tsugumi nie ma w pokoju.

– Co?! – Ciotka patrzyła na mnie z szeroko otwartymi oczami. – Przecież ma okropną gorączkę. Dopiero co był lekarz, żeby dać jej zastrzyk... Czyżby gorączka już spadła i poczuła się lepiej?

– Pewnie tak.

– Ale ja cały czas byłam w recepcji i nikt oprócz ciebie nie wychodził. Jest pewnie gdzieś na terenie zajazdu... W każdym razie lepiej spróbujmy jej poszukać – zaproponowała zaniepokojona ciotka.

– Co też jej przyszło do głowy? – westchnęłam.

Postanowiliśmy, że Kyoichi rozejrzy się wokół domu, a my z ciotką obejdziemy zajazd i poszukamy jej w środku. Sprawdziłyśmy wszędzie: w domku dla gości, przy automacie z napojami... Zajrzałam też do pokoju Yoko... i nic. Nie było po niej ani śladu. Biegałyśmy po tym niewielkim budynku w tę i z powrotem ciemnymi korytarzami z rzędami identycznych drzwi po obu stronach, a nasze kroki mieszały się z odgłosem deszczu. Czułam się nieswojo, jakbym zagubiła się w jakimś opustoszałym labiryncie. Gdy tak chodziłyśmy w kółko w świetle neonówek, nagle i mnie, i ciotkę ogarnęła bezsilność. Tak to było. Od dawna w takich chwilach dręczyła nas raczej bezsilność niż troska czy złość. Jak sięgam pamięcią, życie zuchwałej Tsugumi, palące się jasno i wyraźnie, tak naprawdę znajdowało się bezustannie w jakimś tragicznym punkcie.

Wystarczyło, że za długo się pohuśta...

Że przez pół dnia pokąpie się w morzu...

Że będzie niewyspana, bo wciągnie ją jakiś nocny film...

Że nie nałoży w chłodny dzień kurtki...

I mogła się rozchorować. Osłabnąć. To, że Tsugumi istnieje tak namacalnie, to jedynie zasługa siły jej ducha zmagającej się z wątłością ciała i stawiającej opór... W takie deszczowe dni jestem naprawdę rozkojarzona, a dawne wspomnienia wypływają gdzieś z mojego wnętrza, zupełnie realne. Mam wrażenie, że pełen melancholii kolor powietrza z tamtego okresu odbija się w ciemnej szybie. Ciężar zamkniętych drzwi widoczny w dziecięcych oczach. Słowa matki: „Stan Tsugumi zagraża jej życiu, staraj się być cicho". Długi warkocz bliskiej łez Yoko. Naprawdę, w dzieciństwie tak było co chwila.

– No i nie ma jej... – westchnęłyśmy raz jeszcze, powróciwszy przed pokój Tsugumi.

– Nie ma jej w okolicy – oznajmił Kyoichi, tupiąc po schodach.

Najwidoczniej wyszedł bez parasola, bo miał mokre włosy.

– Ojej, ale przemokłeś... strasznie cię przepraszam – powiedziała ciotka z wdzięcznością, choć nie wiedziała dobrze, kim on jest. Nie taka powinna być kolejność, wszystko zupełnie się poplątało.

– Czyżby poszła jednak gdzieś dalej? – zastanawiałam się na głos i chcąc zerknąć na zewnątrz, ruszyłam w stronę tarasu suszarni. Przez okno w drewnianej ramie zerknęłam na taras.

No i odkryłam.

– Jest... – bez sił obwieściłam ciotce i otworzyłam skrzypiące okno.

Oto Tsugumi wcisnęła się pomiędzy podłogę tarasu suszarni a dach niższego drugiego piętra.

Patrząc na mnie w górę spomiędzy desek, skulona krzyknęła:

– To mnie macie!

– Jak to „macie"?! Co ty wyprawiasz?!! – spytałam zupełnie zszokowana.

– O matko!... Na bosaka! W takim zimnym miejscu!... Chodź tu w tej chwili. Znów dostaniesz gorączki! – zawołała z ewidentną ulgą ciotka Masako, po czym wyszarpała mokrą córkę spod tarasu.

– Idę po ręcznik, a ty właź do łóżka, zrozumiano? – I ciotka poczłapała na dół.

– Tsugumi, co ci przyszło do głowy wleźć w takie przedziwne miejsce? – spytałam.

Faktycznie, gdy bawiłyśmy się w chowanego, ukrywanie się tam było jej specjalnością. Ale dziś nie był czas na zabawę. Nawet nie powinno być potrzeby o tym przypominać.

– Przecież widziałam... – rozgorączkowana trzęsła się ze śmiechu – przez okno... jak kroczysz triumfalnie z Kyoichim, licząc na to, że mnie zaskoczysz. Chciałam więc odwrócić role...

– Masz bardzo miłą matkę – powiedział Kyoichi. Taktowny chłopak chciał już wracać, ale i ciotka, i Tsugumi, i ja zatrzymywałyśmy go ze wszystkich sił, został więc w końcu na herbatę. – Wcale cię nie skrzyczała.

– Jej miłość do córki jest głębsza niż morze – odpowiedziała Tsugumi.

Akurat. Nie ściemniaj – pomyślałam. Spokój ciotki wynikał jedynie ze zwykłego przyzwyczajenia do kłopotów sprawianych przez Tsugumi. Pomyślałam jednak, że Kyoichi szybko sam to odkryje, więc w milczeniu dalej piłam herbatę. Poza tym patrzył na nią jak na małego kotka, który otarł się o śmierć, i w jego spojrzeniu było tyle współczucia, że nie chciałam mu rozwiewać złudzeń... Tsugumi wyglądała na tak cierpiącą, że nawet ja, prawdę mówiąc, martwiłam się trochę jej stanem zdrowia. Oczy miała podkrążone, oddech przyspieszony, usta zupełnie sine. Mokre włoski przykleiły się jej do czoła, oczy i policzki zdawały się błyszczeć.

Kyoichi wstał.

– No, czas na mnie, do zobaczenia. Przestań robić głupie żarty, połóż się jak należy do łóżka i wracaj szybko do zdrowia, zrozumiano?

– Zostań jeszcze! – zawołała Tsugumi. Rozpaloną ręką złapała mnie za ramię. – Mario, zatrzymaj dziada – chrypiała.

– ...sam słyszysz, zostań. – Spojrzałam w górę na Kyoichiego.

– No co? – Powrócił do jej wezgłowia.

– Opowiedz mi jeszcze jakąś historię – błagała Tsugumi rozpaczliwie. – Od małego nie mogę zasnąć, jeśli nie usłyszę na dobranoc jakiejś nowej opowiastki.

Ale bujasz! – pomyślałam po raz drugi. Ale ładnie to ujęła – „nowa opowiastka". Urocze, słodko brzmiące wyrażenie.

– Opowiastkę, powiadasz. Dobrze, opowiem ci historię o ręczniku, żebyś mogła spokojnie spać – zaproponował.

– O ręczniku? – zdziwiłam się. Tsugumi też patrzyła z głupim wyrazem twarzy.

Kyoichi kontynuował:

– Kiedy byłem mały, miałem problemy z sercem. Z operacją czekano, aż podrosnę i nabiorę więcej sił. Teraz naturalnie już jestem po operacji, tryskam zdrowiem i prawie nigdy nie wracam myślami do tamtych dni, ale ilekroć spotyka mnie coś strasznego czy bolesnego, przypomina mi się ręcznik. Dawniej, jako dziecko, naprawdę ciągle byłem przykuty do łóżka. Czekałem na operację, choć nie miałem gwarancji, że po niej wyzdrowieję. Nawet jeśli na ogół nie przeszkadzało mi czekanie na coś, co nie wiadomo jak się skończy, w czasie ataków czułem się naprawdę koszmarnie przygnębiony i przerażony.

Wydawało mi się, że odgłos deszczu cichnie. Skupione słuchałyśmy niespodziewanej historii Kyoichiego. Opowiadał spokojnie, ale wyraźnie, jego głos odbijał się echem w pogrążonym w ciszy pokoju.

– W czasie ataków zawsze kładłem się i próbowałem o niczym nie myśleć. Kiedy zamykałem oczy, zaczynałem myśleć o rzeczach, nad którymi nie chciałem się zastanawiać, a poza tym nie lubiłem ciemności, ciągle więc miałem otwarte oczy. I tak czekałem, aż ból minie. Człowiek czuje się chyba podobnie, gdy natknąwszy się na niedźwiedzia, przyjdzie mu udawać trupa. To naprawdę okropne uczucie. Miałem taką poszewkę na poduszkę zrobioną specjalne dla mnie, uszytą z dobrego zagranicznego ręcznika, który babcia przysłała mamie, kiedy ta wychodziła za mąż. Mama przez wiele lat bardzo go szanowała, a gdy jego końce się wystrzępiły, uszyła z niego poszewkę na poduszkę. Miał fajny wzór, szeregi kolorowych flag różnych krajów na ciemnoniebieskim tle. Z pozycji leżącej gapiłem się na te kontrastowo zestawione barwy i gapiłem. Tak oto spędzałem ten czas... Początkowo nie przywiązywałem do ręcznika szczególnej uwagi, ale potem... W ciężkich chwilach, na przykład tuż przed operacją, czy po niej, czy też ilekroć spotyka mnie coś nieprzyjemnego, zawsze przypomina mi się wzór tamtego ręcznika. I choć już nie ma po nim ani śladu, widzę go zawsze tak wyraźnie, jakbym miał go tuż przed oczami. Nawet i dziś wydaje mi się, że w każdej chwili mogę wziąć go do ręki. I tak, jakimś dziwnym sposobem, od razu dochodzę do siebie. Dla mnie to jak religia. No i co, ciekawe, nie? Koniec. Tyle wystarczy?

– Czyli to tak... – powiedziałam.

Jego spokój, szalenie poważne, dojrzałe zachowanie i te oczy, to efekt takiego dzieciństwa. I choć jego postawa była zupełnym przeciwieństwem zachowania Tsugumi, podobnie jak i ona kroczył samotnie obraną przez siebie drogą. Okropnie przykre było to, że serce Tsugumi zamieszkiwało w jej chorym ciele. Taką ją stworzyła natura, i nie było na to wpływu. Tsugumi miała silną duszę, która płonęła w niej o wiele mocniej niż jakakolwiek inna dusza, a jej płomienie zdawały się sięgać wszechświata, jednak ciało Tsugumi potwornie tę duszę ograniczało. Być może właśnie dzięki tym niewykorzystanym pokładom energii od razu wyczuła, co kryło się w spojrzeniu Kyoichiego.

– Patrząc na flagi, myślałeś o tych wszystkich odległych krajach? I o tym, gdzie się idzie po śmierci? – Tsugumi zadała to wstrząsające pytanie, patrząc na Kyoichiego.

– Zawsze. Zawsze o tym myślałem – odpowiedział.

– A teraz jesteś już normalnym kolesiem i możesz sobie chodzić, gdzie tylko ci się podoba. Fajnie ci.

– Z tobą też tak będzie... Ale nie, nie o to chodzi, że dobrze jest móc iść dokądkolwiek. Tu też jest dobrze. Można chodzić w sandałach i stroju kąpielowym, są i góry, i morze. Masz siłę ducha i charakter, nawet gdybyś miała spędzić tu całe życie, i tak potrafisz dostrzec więcej rzeczy niż niejeden podróżujący po całym świecie. Tak mi się wydaje – powiedział cicho.

– Dobrze by było... – zaśmiała się Tsugumi. W oczach miała iskry, jej policzki nadal były rozpalone, w lekkim uśmiechu błysnęła białymi ząbkami. Czerwień jej lśniących policzków zdawała się delikatnie odbijać w białej pościeli. Tego dnia byłam wyjątkowo skora do łez, odruchowo spuściłam wzrok i zaczęłam gwałtownie mrugać.

I w tym momencie, patrząc Kyoichiemu prosto w oczy, Tsugumi powiedziała:

– Zakochałam się w tobie!

Pływanie z tatą

Miłość spacerującej po plaży z Kyoichim Tsugumi budziła powszechne zainteresowanie. Tak... oboje jakoś dziwnie rzucali się w oczy. Choć w od dawna widywanym zestawieniu „Tsugumi + chłopak" nie należało dopatrywać się niczego nadzwyczajnego, tych dwoje spacerujących po małym miasteczku, nie wiadomo czemu, zdawało się delikatnie lśnić, jak wędrujący po jakimś dalekim kraju kochankowie. Pojawiali się na plaży zawsze z dwoma psami. Ich nieobecne spojrzenia, jak dawny sen, zdawały się przypominać patrzącym na nich ludziom jakieś minione cudowne chwile.

W domu Tsugumi jak zwykle wyżywała się na wszystkich, kopała miskę Pochiego i rozsypywała żarcie, nawet nie przepraszała. Spała, chrapiąc, z wywalonym brzuchem, rozwalona to tu, to tam. Tymczasem gdy była z Kyoichim, tryskała takim szczęściem, że miało się wrażenie, jakby pospiesznie starała się nacieszyć życiem. Wywoływało to lekki niepokój, który przebłyskiwał boleśnie, gdzieś z głębi duszy, podobny promieniom światła przeświecającym przez chmury.

Sposób życia Tsugumi właśnie w ten sposób budził zawsze obawy jej bliskich.

Emocje Tsugumi zdawały się szarpać ciało, wydawało się, że stara się wycisnąć z życia, ile się da, póki może. Było to porażające.

– Maaario!!! – ojciec wydarł się na całe gardło, aż mnie wmurowało i poczerwieniałam po uszy. Machał do mnie z okna autobusu. Wstałam i zbliżyłam się do przystanku. Obserwowałam, jak wielki, buchający żarem autobus z warkotem zjechał powoli z drogi i nadjeżdżał w tę stronę. W świetle promieni słonecznych był to przytłaczający widok. Otworzyły się drzwi i w sznureczku innych, kolorowo ubranych turystów ustawił się także i tata.

Mama nie przyjechała. Przez telefon powiedziała, że nie chce, bo gdyby przyjechała nad morze latem, obudziłaby się w niej tęsknota, zrobiłoby się jej smutno i tylko by się popłakała. Czyżby planowała przyjechać tu ukradkiem na początku jesieni, w okresie przeprowadzki, aby być świadkiem końca Zajazdu Rodziny Yamamoto? Ojciec zaparł się, że jedzie, choćby sam. Przyjechał na jedną noc z wizją „wspólnych wakacji z dorosłą córą" w głowie. Dziwne, jak się to wszystko pozmieniało. A przecież dopiero co przyjeżdżał do nas z mamą z Tokio na weekendy. Tak, od dziecka, każdego lata, w czapeczce i sandałach, siedząc na nagrzanych betonowych schodach i smażąc się na słońcu, z radością czekałam na autobus taty. Tata cierpi na chorobę morską, dlatego zawsze przyjeżdżał autobusem. I tak wyczekiwałam cierpliwie rozczulającej sceny ponownego spotkania żyjących w rozłące córki i ojca. Mama na ogół nie mogła oderwać się od pracy, więc w ciągu dnia wychodziłam po niego sama. W oknach kolejno nadjeżdżających ogromnych autobusów wypatrywałam twarzy ojca.

I choć było tak i jesienią, i zimą, wspominając to, wydaje mi się, że wówczas zawsze trwało lato. W oślepiającym blasku słońca tata wysiadał z autobusu, śmiejąc się radośnie, jakby nie mógł dłużej się powstrzymać.

Było tak gorąco, że nawet ojciec, udając młodzika, wystroił się w okulary przeciwsłoneczne. Zaskoczona tym widokiem momentalnie powróciłam z okresu dzieciństwa do swoich obecnych dziewiętnastu lat. Było tak gorąco, że oboje mieliśmy wrażenie, jakby wszystko wirowało nam przed oczami we śnie. Aż mi mowę odjęło.

– Och, wreszcie powiew morza! – powiedział jakby z westchnieniem ojciec. Wiatr rozwiewał mu włosy nad czołem.

– Witam! – powiedziałam.

– Znów zmieniłaś się w miejscowe dziecko, opaliłaś się.

– Co z mamą?

– Postanowiła jednak, że tym razem nie przyjedzie. Relaksuje się w domu. Kazała wszystkich pozdrowić.

– Tak myślałam. Ciotka Masako też przypuszczała, że tak będzie. Prawie już zapomniałam, jak to jest, wychodzić ci na spotkanie.

– Prawda – mruknął.

– To co robimy? Najpierw chyba zaniesiemy bagaże, co? Przywitasz się z wujostwem. A co potem? Może się gdzieś przejedziemy?

– Nie, idziemy pływać – odpowiedział tonem tak zdecydowanym i radosnym, jakby tylko na to czekał. – Przede wszystkim przyjechałem popływać.

Tata dawniej nie pływał.

Tak jakby odmawiał nawet morzu prawa wstępu w rodzinne chwile spędzane z nami. Jakby bał się, że nasze krótkie rodzinne oazy spokoju rozpłyną się w leniwym, pełnym słońca tłumie letniej plaży. Mama nie bała się bycia obserwowaną, czego zazwyczaj obawiają się inne kobiety-kochanki, więc po zakończeniu prac w kuchni poprawiała włosy, przebierała się i z przyjemnością szła na spacer ze mną i z tatą. Kiedy spacerowaliśmy sobie tak we trójkę po wynurzającej się z półmroku plaży, były to dla nas chwile największego szczęścia. Na granatowym niebie tańczyły cienie ważek, ja zaś jadłam orzeźwiające lody, które kupowali mi rodzice. Zazwyczaj było bezwietrznie, nadal gorące powietrze unosiło się na plaży przesiąknięte zapachem morza. Lody miały zawsze jakiś taki słaby smak. Zamyślona jasna twarz matki, oświetlona przebijającymi przez chmury hen na zachodzie resztkami światła, była piękna, a linia jej profilu miękka. Tata spacerował ramię w ramię z mamą. Jego barki wyglądały tak realnie, jakby wcale nie przyjechał dopiero co z Tokio.

Wiatr marszczy piasek na wzór fal. Na opustoszałej plaży jedyny odbijający się echem dźwięk, aż nienaturalnie głośny, to huk morza.

Człowiek czuje się naprawdę samotny, gdy ktoś tak bez przerwy przyjeżdża i wyjeżdża. Miałam wrażenie, że nieobecność ojca budziła we mnie samotność noszącą mgliste znamię śmierci.

Tata spędzał z nami cały weekend, ale gdy się budziłam w poniedziałek o świcie, nie było już po nim ani śladu. Kiedyś, będąc dzieckiem, bałam się opuścić mój futon. Starałam się odwlec moment, kiedy mama, w odpowiedzi na moje pytanie, ostatecznie potwierdzi, że taty już nie ma. Gdy znowu zapadałam w lekki, samotny, niemiły sen, nadchodziła mama i zrywała ze mnie kołdrę: „Spóźnisz się na gimnastykę! Wstajemy natychmiast!" – śmiała się. Jej uśmiechnięta, promienna twarz przywoływała mnie z powrotem do zwykłej codzienności bez ojca i odzyskiwałam spokój. „Tata jest?" – zaspana pytałam mimo wszystko. „Pojechał pierwszym porannym autobusem z powrotem do Tokio" – oznajmiała mama, smutno się uśmiechając.

Sennie gapiąc się na poranek za oknem, myślałam jeszcze przez jakiś czas o tacie. Wspominałam, jak poszłam go powitać, jego szczery uśmiech, gdy – choć mówiłam mu, że w taki upał nie mam na to ochoty – nadał trzymał moją rękę w swojej wielkiej dłoni, nie próbując jej uwolnić, widok całej naszej trójki spacerującej o zmierzchu.

Mniej więcej wtedy przychodziła po mnie Yoko. W ciągle jeszcze chłodny poranek szłyśmy razem do parku na nadawaną przez głośniki radiową gimnastykę.

Obserwując znikającego między falami tatę, nagle żywo odczułam, jak powraca do mnie atmosfera tamtych poranków.

Gdy tylko doszliśmy na plażę, tata przebrał się i nie zwlekając ani minuty dłużej, krzyknął: „To ja już pędzę, Mario!" i pobiegł do wody. Spojrzałam na jego ręce od łokci w dół i aż się zdumiałam, widząc, jak bardzo ich kształt jest podobny do moich. Wcierając balsam do opalania, pomyślałam, że ten facet bez wątpienia jest moim ojcem.

Słońce świeciło wysoko na niebie, nadając wszystkiemu, co znajdowało się na plaży, zupełnie nowy blask. Piszcząc jak dziecko: „Ojejej, jak zimno! O, jak zimno!", ojciec niknął stopniowo w podobnym jezioru, pozbawionym fal morzu. Gdy płynął na otwarte wody, wyglądało to zupełnie tak, jakby morze go wciągało. Był to błękit bezkresny i rozległy, pojedynczy człowiek szybko zostawał w tę scenerię wchłonięty. Wstałam i poszłam za nim do wody. Uwielbiam chwile, gdy skóra łagodnie przystosowuje się do wody, początkowo tak zimnej, że ma się ochotę z niej wyskoczyć. Spojrzałam w górę. Na tle błękitu nieba góry wchodzące w morze błyszczały soczystą zielenią. Cała zieleń wybrzeża miała intensywny, wyrazisty kolor.

Tata odpłynął już dość daleko. Był jeszcze całkiem młody, ale jak na kogoś, kto dopiero pierwszy raz zakłada rodzinę, miał już swoje lata. Takie myśli podsunął mi widok jego głowy, która pojawiała się, to znów niknęła pomiędzy błękitnymi szemrzącymi falami a oślepiająco lśniącą taflą morza. Choć był niedaleko, zaledwie kilka metrów przede mną, jego głowa zdawała się tak mała, jakby w każdej chwili mogła zniknąć na zawsze. Gdy tak pływałam, nieuzasadniony niepokój przepełnił moje serce. Może wywołał go chłód wody, a może stało się tak dlatego, że pływałam w miejscu, w którym nie sięgałam nogami dna, a może to chmury, zmieniające kształty, ilekroć tylko mrugnęłam oczami, lub promienie słońca spowodowały, że wkradł się w moje myśli? / tak zostaniemy rozdzieleni, tata wtopi się w niepowracające odlegle fale i zniknie... Nie, przyczyna nie była tak materialna, po prostu jeszcze dobrze nie przywykłam myślą do faktu, że teraz żyjemy już w Tokio. Tu w morzu, w wodzie niosącej łopot powiewającej w oddali na wietrze czerwonej flagi, życie w Tokio wydawało mi się niczym więcej jak snem. Ojciec, chlapiąc wodą, płynął tuż przede mną, ale to też było częścią snu. W głębi mojego serca nie wszystko było jeszcze poukładane jak należy i pozostawałam chyba nadal małą dziewczynką, pod koniec każdego tygodnia samotnie czekającą na przyjazd ojca. Dawniej, ilekroć przyjeżdżał tu z twarzą zmęczoną z przepracowania, mama zwykła mawiać bez wyrzutów czy żalu, z uśmiechem: „Gdybyś się teraz rozchorował, przy obecnym układzie, nie mogłybyśmy pospieszyć do ciebie do Tokio. Co więcej, gdyby doszło do pogrzebu, nawet na nim nie mogłybyśmy się pojawić. Nie chciałabym znaleźć się w takiej sytuacji, bardzo więc cię proszę, dbaj o siebie". W moim dziecięcym serduszku wiedziałam, że tak rzeczywiście było. Tak... w tamtym okresie tata zawsze sprawiał wrażenie, że na dobre odjeżdża gdzieś daleko.

Kiedy tak sobie wspominałam, ojciec, mrużąc oczy, oślepiony słońcem, obrócił się w moją stronę i przestał płynąć dalej.

Pokonując fale, stopniowo zbliżałam się do niego.

– Czekałem na ciebie – powiedział, śmiejąc się, gdy do niego dotarłam.

Promyki światła migotały tysiącami, aż zatykało dech w piersiach. Płynąc z ojcem w stronę unoszącej się na wodzie boi, rozmyślałam dalej.

Rano ojciec pewnie wsiądzie w superekspres, biorąc ze sobą tyle suszonych ryb i małży, że z trudem będzie w stanie je udźwignąć. Gdy dojedzie, mama prawdopodobnie będzie w kuchni, obróci się do niego i spyta, co tam u mnie i innych słychać... Taką miałam niejasną wizję najbliższej przyszłości. Czyniła mnie ona osobą tak szczęśliwą, że aż przyprawiała o zawrót głowy. Tak, straciłam nadmorskie rodzinne miasteczko, ale mam teraz stabilny dom, miejsce, do którego mogę w każdej chwili wrócić.

Kiedy po wyjściu z wody leżałam rozłożona na plaży, poczułam nagle czyjąś bosą stopę, która nadepnęła mi na rękę. Otworzyłam oczy. Tsugumi patrzyła na mnie z góry. W blasku oblewających ją zza pleców promieni słonecznych biała skóra i mocno świecące ogromne oczy Tsugumi wyglądały olśniewająco.

– Co po mnie tak ni z tego, ni z owego depczesz? – spytałam. Nie miałam innego wyjścia, jak tylko się podnieść.

– Ciesz się, że nie zrobiłam tego w sandałach.

W końcu zdjęła ciepłą bosą stopę z mojej ręki i włożyła z powrotem sandał. Tata podniósł się obok, stękając:

– Oo! Tsugumi.

– Cześć, wujku. Miło cię znów widzieć – powitała go z uśmiechem Tsugumi, kucając obok mnie. Dawno przestałyśmy chodzić razem do szkoły, więc dziwnie ucieszył mnie ten uśmiech-na-pokaz na jej twarzy i przypomniała mi się jej postać w marynarskim szkolnym mundurku. Tsugumi uwielbiała odgrywać w szkole niewiniątko. Momentalnie zaczęłam się zastanawiać, czy Kyoichi zwróciłby na nią uwagę, gdyby chodził z nią do tej samej szkoły. Tak, z pewnością. Tak samo jak w Tsugumi, był w Kyoichim jakiś brak równowagi, jakby poświęcali swoje życie tylko jednej sprawie i tylko ją zgłębiali. Tacy ludzie odnajdą się nawet z zawiązanymi oczami.

– Co jest, Tsugumi? Gdzie idziesz? – spytałam. Wiał silny wiatr, drobny piasek smagał mi stopy.

– Randkę mam, nieźle, co? – wyznała Tsugumi. Na twarz wypłynął jej, prawie się przelewając, szeroki, promienny uśmiech. – Nie to, co jakaś niedojda przewalająca się po plaży z własnym ojcem.

Jak zawsze nic nie odpowiedziałam, ale tata, który niewiele wiedział o „niepowtarzalności Tsugumi", odrzekł, jakby nieco zakłopotany:

– To nie tak. Kiedy żyło się w rozłące tak długo, to własna dorosła córka jest jak kochanka. Jeśli masz chwilkę, to przysiądź się do nas popatrzeć na morze.

– Widzę, że wujek świntuszy jak zawsze. Dobra, usiądę na chwilę. Tak mi się spieszy do tej randki, że wyszłam za wcześnie – mówiąc to, klapnęła na naszej plastikowej macie. Mrużąc oczy, patrzyła na morze. Za nią, wyraźnie odcinając się od niebieskiego nieba, jak szalone łopotały na wietrze falbanki parasola plażowego. Widok był tak żywiołowy, że leżąc, nie mogłam oderwać od niego oczu. Wydawało mi się, że moje serce zaraz odleci, porwane gdzieś daleko.

– Czyżbyś się zakochała, Tsugumi? – spytał tata.

Był miłym człowiekiem. Jego uprzejmość stawała mu dawniej na drodze w różnych sytuacjach. Jednak odkąd wszystko się ułożyło, zdawał się spokojny i pogodny niczym błyszczące w słońcu góry. Teraz, kiedy zobaczył, że cecha ta wreszcie się na coś przydaje, wydawała mu się błogosławieństwem.

– Ma się rozumieć – odpowiedziała Tsugumi, rozkładając się obok mnie i jak gdyby nigdy nic kładąc głowę na moje rzeczy.

– Jak się opalisz, znów dostaniesz gorączki – ostrzegłam.

– Zakochanej dziewczynie nic nie grozi – roześmiała się.

Nie mówiąc ani słowa, położyłam jej na twarzy własną czapkę.

– Tak, tak, tylko twojej trosce zawdzięczam to wszystko: to, że dożyłam bezpiecznie swojego wieku, że mam tak białą skórę, że mogę jeść z apetytem – wyliczyła i wcisnęła czapkę na głowę.

– Chyba czujesz się dużo lepiej, co, Tsugumi? – zauważył tata.

– Nie narzekam – przytaknęła.

Jakoś dziwnie było leżeć tak we trójkę, jedno obok drugiego, patrząc w niebo. Przeświecało blado przez powoli przepływające co jakiś czas nad nami cienkie chmury.

– Aż tak bardzo jesteś zakochana?

– Nie aż tak jak wujek. W końcu był wujek taki szmat czasu dojeżdżającym mężem. Zastanawiałam się, co to z tego będzie, a tu proszę, zdobył wujek wreszcie swoją miłość.

Oboje dobrze się dogadywali. Wielokrotnie byłam świadkiem, jak ojciec Tsugumi, który był typowym, zupełnie nieelastycznym facetem, złościł się, gdy paplała tak swobodnie przy kolacji i milcząc, wstawał nagle od stołu. Naturalnie Tsugumi zupełnie się tym nie przejmując, robiła dalej po swojemu. Mój ojciec nie był jednak mięczakiem bez własnego zdania i potrafił odróżnić dobre intencje od złych. Wiedział, że Tsugumi nie ma złych zamiarów. Przysłuchiwałam się ich rozmowie, wydawała mi się słodka i czuła.

– Taki już jestem, że nie potrafię zarzucić czegoś w połowie, choć w tym przypadku ogromna była zasługa mojej partnerki – stwierdził tata.

– Zdaje się, że ciotka też jest całkiem wytrwała. No i trzeba przyznać, że piękna. Uważałam jednak, że zostanie tu na zawsze, a że wuj postanowił pozostać takim niedzielnym mężem. Wszak taki jest los prawdziwych kochanków.

– Może i tak by się stało, gdyby było widać koniec – zgodził się ojciec z powagą. Wyglądał tak, jakby rozmawiał nie z młodą dziewczyną, a z boginią losu.

– Miłość to coś, co w chwili, gdy to zauważysz, już trwa. Wiek nie ma znaczenia. Jednak wyraźnie dzieli się na taką, której koniec widać, i taką, której końca nie widać. Każdy zainteresowany sam powinien to wiedzieć najlepiej. Jeśli go nie widać, to znaczy, że to coś naprawdę wielkiego. Kiedy spotkałem swoją obecną żonę, poczułem nagle, że przyszłość nie ma granic. Dlatego, prawdopodobnie, gdybyśmy nie wzięli ślubu, też byłoby dobrze.

– A co ze mną? – spytałam żartem.

– Mieliśmy już ciebie. A teraz jesteśmy szczęśliwi, i to się liczy, zgadza się? – Tata przeciągnął się jak młody chłopak, ogarniając wzrokiem morze, góry i niebo. – Nie ma co narzekać, jest super!

– Podoba mi się, że wuj wali wszystkie te teksty prosto z mostu. Rzadki z wuja okaz, za jego sprawą robię się bardziej uprzejma – wyznała z poważnym wyrazem twarzy Tsugumi.

Tata zaśmiał się zadowolony i spytał:

– Do tej pory niewątpliwie też miałaś spore powodzenie. Czy tym razem zakochałaś się tak, jak jeszcze nigdy dotychczas?

Tsugumi przekrzywiła głowę, trochę jakby mrucząc pod nosem, trochę jakby szepcząc, odpowiedziała:

– Hmm... Wydaje mi się, że już coś takiego było, a zarazem, że jeszcze nic takiego nie przeżyłam. Dotychczas, choćby nie wiem, co się działo, choćby koleś zanosił się przede mną szlochem, choćbym nie wiem jak go lubiła, mógł błagać mnie, abym mu pozwoliła wziąć się za rękę czy dotknąć, czy cokolwiek, a i tak czułam się, jakoś... z boku. Tak jakbym w ciemnościach jedynie patrzyła z przeciwległego brzegu na pożar. Czekałam, aż zgaśnie, i myślałam, że zasnę z nudów. No bo przecież wiadomo, że w końcu zgaśnie, zgadza się? Czego oni oczekiwali od miłości? W tym wieku.

– No tak, rozumiem. Jeśli do człowieka nie wraca to, co sam dał, z pewnością w końcu odejdzie – zawyrokował tata.

– Tym razem jednak czuję, że w tym uczestniczę. Może to dzięki psom, a może dlatego, że mam się przeprowadzić. Kyoichi jest inny. Nie znudzi mi się, choćbyśmy spotkali się nie wiem ile razy. I ilekroć na niego patrzę, aż mam ochotę rozpaćkać lody, czy co tam mam w ręce, na jego twarzy. Tak bardzo go lubię.

– Nie byłby chyba zadowolony z tego – zauważyłam, ale słowa Tsugumi zapadły mi w serce.

Gorący piasek łaskotał mnie po podeszwach stóp. W odpowiedzi na huk fal zachciało mi się modlić: Niech od tej pory spotykają Tsugumi same dobre rzeczy.

– A więc to tak – rzekł tata. – Poznaj mnie kiedyś z tym chłopcem.

Tsugumi zgodziła się, przytakując głową.

Następnego dnia poszłam odprowadzić tatę na pospieszny autobus jadący prosto do Tokio.

– Ucałuj mamę – poprosiłam.

Mój świeżo opalony ojciec skinął głową. Oczywiście, w rękach ledwo co dźwigał taką ilość produktów morza, że nie wiem, kto niby miał je zjeść. Z pewnością mama będzie mieć dodatkową robotę i poroznosi to wszystko po sąsiadach. Widok ten wyraźnie zakorzenił się już w moich myślach. Tak samo jak ulice Tokio, dziwnie ciche kolacje, czy odgłos kroków wracającego taty.

Pomarańczowe promienie, odbijające się od tonącego w świetle zachodzącego słońca przystanku, raziły oczy. Autobus podjechał powoli, podobnie jak miało to miejsce przy przyjeździe tutaj, zabrał tatę i wolno wyjechał na drogę. Ojciec machał bez końca.

Wracając o zmierzchu do zajazdu, czułam się trochę samotna. Chciałam zachować w sercu to niewątpliwie unoszące się po ulicach mojego rodzinnego miasteczka rozleniwienie, które miałam utracić z końcem lata. Zupełnie jak wieczorne niebo zmieniające się z każdą chwilą, mój świat przepełniony był wszelkiego rodzaju rozstaniami, z których ani jednego nie chciałabym zapomnieć.

Festyn

Mniej więcej zaraz po tym, jak mija szczyt sezonu turystycznego, odbywa się w miasteczku festyn. Jest to wydarzenie organizowane głównie ku radości mieszkańców. Centrum obchodów znajduje się w dużej świątyni shintoistycznej u podnóża gór, gdzie na placu staje rzędami całe mnóstwo festynowych straganów i budowane są sceny do tańców bon* oraz świętych tańców kagura**. Na plaży zaś odbywa się wielki pokaz sztucznych ogni.

W okresie gdy całe miasteczko pochłonięte jest przygotowaniami do obchodów, człowiek nagle orientuje się, że niepostrzeżenie w codzienność zaczyna wplatać się jesień. Choć słońce nadal świeci mocno, morski wiatr jakby nieco łagodnieje, piasek robi się chłodny. Deszcz pachnie wilgotnymi chmurami. Cicho moczy wyciągnięte na brzeg rzędy łodzi. Wyraźnie czuje się, że lato odwróciło się już plecami i odchodzi.

Pewnego dnia, jakiś czas przed festynem, prawdopodobnie na skutek zbytnich szaleństw, dostałam nagle

* Bon (jap. bonodori) – tańce tańczone przez ludzi w okresie święta Obon – buddyjskiego święta zmarłych obchodzonego w połowie sierpnia (przyp. tłum.).

** Kagura – dosł. „radość bóstw" lub „muzyka bóstw"; tańce i muzyka sakralna wykonywane na terenie świątyń shintoistycznych (przyp. tłum.).

gorączki i musiałam się położyć. Tak się złożyło, że Tsugumi też wylądowała w łóżku i Yoko, zupełnie jak pielęgniarka, chodziła między naszymi pokojami, przynosząc nam a to chłodzące poduszki, a to kleiki ryżowe. Ciągle też powtarzała: „Do festynu macie wyzdrowieć".

Bardzo rzadko miewam gorączkę, dlatego na samą myśl, że temperatura przekroczyła 38 stopni, dostałam zawrotów głowy. Rozpalona, jedyne co mogłam zrobić, to leżeć.

Około wieczora, jak zawsze bez zapowiedzi, Tsugumi odsunęła drzwi do mojego pokoju i wlazła do środka. Patrzyłam na rozciągające się za oknem przerażająco czerwone niebo. Cała byłam ociężała i nie miałam sił na towarzystwo Tsugumi, nie odwróciłam się więc nawet do niej, tylko cały czas gapiłam się na zewnątrz.

– Co, masz gorączkę? – spytała Tsugumi, kopiąc mnie nogą w plecy.

Cóż było robić, przewróciłam się na drugi bok i popatrzyłam w jej stronę. Ze związanymi włosami, ubrana w jasnoniebieską piżamę, wyglądała na zdrową.

– Naprawdę mam gorączkę, a ty co?

– To u mnie normalka – zaśmiała się i uścisnęła mocno moją wystającą spod kołdry rękę. – Tak, temperatura mniej więcej ta sama.

Kiedy Tsugumi ma gorączkę, jej ręce są niezwykle rozpalone, tym razem jednak faktycznie tego nie czułam.

– Ty jesteś pewnie do takiej przyzwyczajona. Byłam pod wrażeniem, gdy uświadomiłam sobie, że Tsugumi zawsze egzystuje w takim stanie. W gorączce cały świat dryfuje. Ciało jest ociężałe, ale dusza wzlatuje i jest się pochłoniętym myślami o rzeczach, które normalnie nie przychodzą do głowy.

– To prawda, ale bardzo szybko robi się ze mnie dętka, bo przecież fizycznie jestem słaba – powiedziała, kucając przy mojej poduszce.

– Chyba jedynie sił duchowych masz dwa razy więcej niż normalny człowiek – zaśmiałam się.

– Tak, tak, pewnie, żyję tylko siłą ducha. – Tsugumi też się roześmiała.

Tego lata Tsugumi była prześliczna. Mnóstwo było takich chwil, gdy każdemu na jej widok zaparłoby dech w piersiach i gapiłby się jak zaczarowany. Jej radosna twarzyczka, nieskażona niczym lekki śnieżek na szczytach gór, wyglądała jak klejnot.

– Niesamowicie wygląda świat w gorączce, co? Fajnie, co? – Tsugumi dziwnie łagodnie zmrużyła oczy. Była jak małe stworzonko cieszące się, że zyskało towarzysza.

– Zgadza się, wygląda jakoś inaczej.

– Kiedy, tak jak ja, ma się wiecznie gorączkę, na przemian raz jest tak, to znów normalnie, aż przestaje się wiedzieć, który stan jest prawdziwy. Życie ci mija błyskawicznie.

– Zawsze jak na haju, jak pijana.

– Właśnie. – Tsugumi wstała, śmiejąc się i znowu, ni z tego, ni z owego, wyszła.

Oczami wyobraźni jeszcze jakiś czas, niezwykle wyraźnie widziałam jej odwróconą postać.

Do nocy, kiedy miał się odbyć festyn, obie zupełnie wyzdrowiałyśmy.

Postanowiliśmy iść tam we czwórkę. Tsugumi, Kyoichi, Yoko i ja. Tsugumi była cała w skowronkach, że pokaże Kyoichiemu lokalny festyn.

Wszystkie trzy nie wkładałyśmy ynkat od roku. Każda z nas potrafiła zawiązać obi* innej, ale samej sobie nie. Na dużych matach tatami zajazdu rozpostarłyśmy granatowe yukaty z namalowanymi na nich, wyraźnie widocz-

* Obi – pas do kimona lub yukaty (przyp. tłum.).

nymi wzorami dużych białych kwiatów. Dopasowałyśmy do nich tandetne, czerwone i różowe, błyszczące pasy obi. Tsugumi zawiązałam czerwony. Przy takich okazjach uświadamiam sobie, jak bardzo jest drobna. Czuję się, jakbym obwiązywała pustkę i mogła zaciskać pas bez końca, i wydaje mi się, że w rękach pozostanie mi tylko lejąca się sztywna tkanina. I zawsze w takich chwilach doznaję wstrząsu.

Ubrane oglądałyśmy na dole w holu telewizję, kiedy przyszedł po nas Kyoichi. Miał na sobie to, co zwykle. „Koleś za grosz nie dopasował się do okazji" – skrytykowała go Tsugumi. Słysząc to, Kyoichi pokazał drewniane geta*, które miał na nogach. „Tu jest jak należy!" – bronił się. Duże bose stopy wyglądały, jak przystało na lato. Tsugumi, nie pusząc się swoim zwyczajem tym, jak wygląda w yukacie, złapała swoją białą dłonią Kyoichiego za rękę i kołysząc ją, ponaglała nas jak dziecko:

– No chodźmy, już chodźmy, szybko, musimy obejrzeć jeszcze wszystkie stragany przed fajerwerkami.

Wyglądała naprawdę uroczo.

– Ojej, Kyoichi, a co ci się stało? – spytała Yoko. Nic nie zauważyłyśmy, dokąd nie zapytała.

Stojący w ciemnym kącie przedsionka Kyoichi miał podbite oko. Krwiak co prawda już zanikał, ale nadal był wyraźnie widoczny.

– Mój stary odkrył, że się ze mną spotykasz, i dał ci w mordę, zgadza się? – podsumowała Tsugumi.

– Zgadza się – Kyoichi zaśmiał się boleśnie.

– Naprawdę? – spytałam.

– Jasne, że nie. Nie mam pojęcia, skąd to ma. Zacznijmy od tego, że ojciec nie darzy mnie aż takim uczuciem

* Geta – drewniane tradycyjne japońskie sandały na dwóch kilkucentymetrowych klockach umieszczonych w poprzek na przodzie i tyle podeszwy, z paskiem między palcami Cprzyp. tłum.).

– śmiejąc się, Tsugumi wyznała coś tak smutnego. Wyszliśmy więc w końcu z domu, nie poznawszy prawdziwej przyczyny.

Patrząc w górę na mgliście lśniącą na niebie Drogę Mleczną, przeszliśmy ulice i plażę. W całym miasteczku słychać było płynące z głośników i niesione przez wiatr melodie tańców bon. Być może dlatego, że plaża oświetlona była blaskiem lampionów ustawionych wzdłuż niej, fale morskie wydawały się ciemniejsze niż zazwyczaj. Jak gdyby żałując ostatnich chwil lata, ludzie szli o wiele wolniej w ciemnościach, niż zmuszała ich do tego sytuacja. Na wszystkich ulicach były tłumy. Miało się wrażenie, że tej nocy wszyscy mieszkańcy opuścili swoje domy.

Spotkaliśmy wielu starych znajomych. Tych ze szkoły podstawowej, gimnazjum, liceum. Każdy wydoroślał na swój sposób. Moja zagmatwana pamięć podsuwała mi migawki z przeszłości i gdy tak staliśmy twarzą w twarz, wyglądali jak ludzie ze snów. Śmiejąc się, ściskaliśmy sobie dłonie, zamienialiśmy kilka słów i każdy szedł w swoją stronę. Dźwięki fletów, wachlarze uchiwa*, krajobraz owiany morskim wiatrem, wszystko to leniwie odbijało się w nocy i płynęło, zupełnie jak latarnie toro**.

Nie da się odtworzyć w pamięci atmosfery nocy festynowej, można ją odczuć tylko w czasie trwania święta. Wystarczy, że zabraknie jakiegoś małego detalu, a już obraz odżywa niekompletny, to już nie „to". Czy w przyszłym roku o tej porze znów tu przyjadę? Czy też gdzieś pod tokijskim niebem będę przywoływać w pamięci takie niepełne wspomnienia?

* Uchiwa – okrągłe papierowe nieskładane wachlarze, noszone często do yukaty (przyp. tłum.).

** Latarnie toro – papierowo-bambusowe lampiony puszczane na wodę w czasie ostatniego dnia święta zmarłych (Obon) (przyp. tłum.).

Rozmyślałam nieco nad tym, rozglądając się po rozstawionych nocnych straganach.

Staliśmy właśnie w długiej kolejce osób chcących pomodlić się w głównym budynku świątyni, gdy miał miejsce pewien drobny incydent. Tsugumi uważała stanie w kolejce za zawracanie głowy i chciała odpuścić sobie wizytę w świątyni.

– Co jak co, ale tego punktu programu absolutnie nie można pominąć – zdesperowane tłumaczyłyśmy jej razem z Yoko.

Nie mając innego wyjścia, Tsugumi stanęła z nami.

– Naprawdę wierzycie w bóstwa? Serio? W tym wieku? I coś ma się niby stać, tylko dlatego, że wrzucicie trochę pieniędzy na ofiarę i złączycie dłonie? – bez końca wygadywała pod nosem tego rodzaju bluźnierstwa.

W takich chwilach Kyoichi zawsze milczał, lekko się uśmiechając. To jego milczenie było niezwykle naturalne, a zarazem bardzo wyczuwalne. Czuło się wtedy, że Tsugumi może pozwolić sobie zachowywać się przy nim, jak jej się żywnie podoba. Zawsze potrafiła przyciągać tego typu ludzi. Może było to w jej wypadku naprawdę konieczne.

Teren wokół świątyni wręcz wrzał, kolejka ciągnęła się aż do schodów. Bez przerwy słychać było dźwięk dzwonu i odgłos wrzucanych do drewnianych skrzyń monet, kolejka stopniowo posuwała się do przodu. W czasie gdy, zbliżając się krok za krokiem do ołtarza, gadaliśmy sobie o nieistotnych sprawach, różni ludzie kilkakrotnie przechodzili, przecinając kolejkę w poprzek. W takim tłoku nie miało to znaczenia. Jednak w pewnej chwili jakiś chłopak przeszedł, brutalnie przepychając się między Tsugumi a Kyoichim. Był to taki młody menel, typ punka, za nim zaś szło dwóch czy trzech podobnych do niego kumpli. Z pewnością nie przechodzili w zbyt grzeczny sposób i wszyscy się zezłościliśmy. Jednak reakcja Kyoichiego nie była zwyczajna. Niespodziewanie zdjął z nóg jeden z sandałów geta i z hukiem uderzył nim w tył głowy chłopaka na przodzie.

Byłam w szoku.

Chłopak wrzasnął „Auć!", trzymając się za głowę, obrócił się i spojrzał na Kyoichiego. Na jego widok zrobił wielkie oczy i pospiesznie pobiegł w mrok. Jego kompani ruszyli za nim. Rozpychając ludzi, pędem zbiegali z wąskich schodów. Wokoło, gdzie wszystko od początku do końca było widoczne, zamilkły wszelkie odgłosy, trwało to zaledwie kilka sekund, póki kolesie nie zniknęli. Po chwili kolejka zwróciła się ku świątyni i ludzie znów wszczęli harmider.

Tylko my stałyśmy nadal ogłupiałe.

Pierwsza ocknęła się Tsugumi:

– Ej, ty, no dobra, przepchnęli się między nami, ale ja nie posuwam się od razu do czegoś takiego!

Obie z Yoko parsknęłyśmy na te słowa.

– Nie o to chodzi – powiedział Kyoichi. Światło padało na jego profil, wyglądał ponuro, mówił śmiertelnie poważnym tonem. Po chwili jednak znów poweselał.

– To ich robota – wskazał na krwiaka pod okiem. – Zaskoczyli mnie w ciemnościach... Tylko jednego zapamiętałem, więc mnie poniosło, nie mam najmniejszych wątpliwości, że to był właśnie ten koleś.

– Ale czemu to zrobili? – spytałam.

– Mój ojciec nie cieszy się tu popularnością. Zmuszał ludzi do sprzedaży ziemi pod teren hotelu. W sumie, co się dziwić, nagle jakiś obcy buduje sobie ogromny hotel, który przyciągnie turystów. Nie ma litości. Będziemy więc teraz pod obstrzałem. Ale i ja, i rodzice byliśmy na to przygotowani. Za jakieś dziesięć lat chyba się przyzwyczają. Na pewno.

– Ale przecież ty nie masz na to wpływu – zaprotestowałam. Jednak równocześnie pomyślałam, że może jednak jest w nim coś, co może wzbudzać ludzką zawiść. Mieszka sobie sam z psem u kogoś w zajeździe i obserwuje życie miasteczka, w którym będzie odtąd mieszkał, prawie od razu zdobył lokalną piękność numer jeden... a w każdym razie dziewczynę, która cieszy się taką opinią. W przyszłości prawie już gotowy ogromny hotel stanie się jego własnością. Jest na świecie typ ludzi, którzy potrafią jedynie nienawidzić takich jak on. I o to zapewne chodziło.

– Będzie dobrze – odezwała się Yoko. – I nie mówię tego dlatego, że niedługo się stąd wyprowadzamy. Nasza mama bardzo cię polubiła. Nawet ostatnio mówiła do taty, że jeśli przyszłość leży w rękach takich jak ty, to będzie tu coraz lepiej. Poza tym przecież właściciele Zajazdu Nakahama, w którym się zatrzymałeś, też na pewno dowiedzieli się już, jak się nazywasz. A mimo to nadal uwielbiają i ciebie, i Gongoró. A ty pomagasz im w zajeździe. W ciągu jednego zaledwie lata zyskałeś tylu przyjaciół, nie ma się więc czym martwić. Gdy już zamieszkasz na dobre, zaraz staniesz się całkiem tutejszy.

Tego typu rzeczy mówiła, nigdy nie mogąc dotrzeć od razu do sedna sprawy, była przy tym wręcz przerażająco zaangażowana, aż słuchającym zbierało się na łzy. Kyoichi powiedział tylko: „Tak, pewnie tak", a ja skinęłam głową bez słowa. Tsugumi, przez cały czas milcząc, patrzyła tylko przed siebie, ale coś w jej wyprostowanych, przewiązanych czerwonym pasem obi plecach mówiło mi, że uważnie słuchała.

Wreszcie nadeszła nasza kolej. Zadzwoniliśmy dzwonem i złożyliśmy ręce w modlitwie.

Do wielkiego pokazu sztucznych ogni było jeszcze trochę czasu, a Tsugumi powiedziała, że chce pobawić się z Gongoró, więc poszliśmy wszyscy do zajazdu, w którym mieszkał Kyoichi. Było to niedaleko plaży, gdyby więc fajerwerki się rozpoczęły, mogliśmy szybko tam pobiec. Na widok Kyoichiego przywiązany w ogrodzie Gongoró aż skoczył z radości. Tsugumi podeszła do niego i nie przejmując się zupełnie, że dół jej yukaty wala się po ziemi, zawołała: „Och! Gongoró!" i zaczęła bawić się z psem.

Widząc to, Yoko westchnęła:

– Czyli Tsugumi lubi psy.

– Nikt by się nie domyślił – roześmiałam się. Tsugumi odwróciła się do nas z dzikim spojrzeniem:

– Bo psy nie zdradzają – warknęła.

– Wiem, co masz na myśli – odezwał się Kyoichi. – Myślę o tym czasem, kiedy drapię Gongoró na przykład po brzuszku. Psiak jest mały, pewnie do śmierci będzie jadł mi z ręki, zawsze będzie ze mną. To niesamowite. Jakby to powiedzieć, jest taki niewinny, bezinteresowny. Co jak co, ale wśród ludzi tacy się nie zdarzają.

– Chodzi ci o to, że nie zdradzi? – spytałam.

– Można tak powiedzieć... Tak to już jest, że ludzie na swojej drodze napotykają coraz to nowsze rzeczy i pod ich wpływem stopniowo się zmieniają. Zapominają o różnych sprawach, porzucają je, jakoś tak to już jest. Może to dlatego, że tyle jest rzeczy do robienia, ale...

– Więc o to chodzi – pojęłam.

– Właśnie tak – powiedziała Tsugumi, nadal zabawiając Gongoró.

W ogrodzie stało rzędami wiele starannie pielęgnowanych roślin w doniczkach. W oknach paliło się gdzieniegdzie światło. Od strony wejścia dobiegał zgiełk idących na lub też wracających z festynu ludzi i stukot sandałów geta.

– Jakież piękne dzisiaj gwiazdy. – Yoko patrzyła w górę.

Całe nocne niebo zasypane było rozmytym, przenikającym się blaskiem gwiazd, pośrodku zaś błyszczała mgliście Droga Mleczna.

– Kyoichi, jesteś w ogrodzie?

Spojrzeliśmy w okno, z którego dochodził głos. Była tam kuchnia. Jakaś kobieta wyglądająca na pracującą w zajeździe wystawiała głowę.

– Tak, to ja! – odpowiedział Kyoichi jak mały chłopiec.

– Zdaje się, że są i twoi przyjaciele? Słyszałam głosy – powiedziała kobieta.

– Tak, trójka.

– Skoro tak, to proszę, zjedzcie sobie to razem. – Kobieta podała duży szklany talerz z całą masą pokrojonego na drobne kawałki arbuza.

– Och, nie trzeba było, dziękujemy bardzo. – Kyoichi odebrał od niej talerz.

– Nie siedźcie tak w ciemnościach, może zjecie w salonie?

– Nie, tu jest nam dobrze, dziękuję, dziękuję – uśmiechnął się Kyoichi.

My także podziękowałyśmy, pochylając lekko głowy.

– Nie ma za co, nie ma za co – uśmiechnęła się do nas kobieta. – Chłopak pomaga zawsze w różnych pracach, wybaczę mu nawet, że jest z tamtego hotelu. Jest tu bardzo lubiany. Jak już wybudujecie hotel, masz nam tu podsyłać gości. Na co trzeci telefon w sprawie rezerwacji odmawiaj, mówiąc: „Bardzo mi przykro, u nas już niestety nie ma miejsc, ale polecam Zajazd Nakahama".

– Tak jest. Naturalnie – odpowiedział Kyoichi.

Kobieta się zaśmiała i zamknęła okno.

– Stare baby na ciebie lecą – zauważyła Tsugumi, biorąc od razu do ręki kawałek arbuza.

– Mogłaś to chyba ująć jakoś inaczej – upomniała ją Yoko, ale Tsugumi, spocona, jadła arbuza z taką miną, jakby nie wiedziała, o co chodzi.

– Aż tak im pomagasz? – spytałam. Nie słyszałam jeszcze, żeby goście pomagali w zajazdach, w których się zatrzymują.

– Yhy. Nie mam nic innego do roboty i jakoś tak zacząłem pracować. Zdaje się, że brak im rąk do roboty, rano i wieczorem są strasznie załatani. W zamian pozwolili mi trzymać psa, dają mi jeść – rzekł z uśmiechem.

Ciotka Masako miała rację. Mieliśmy opuścić te strony, ale przyszłość była chyba obiecująca, skoro on miał tu zostać.

Arbuz był soczysty i miał delikatny, słodki smak. Kucając w ciemnościach, jedliśmy kolejne kawałki. Woda z węża, pod którą myliśmy ręce, była chłodna. Uformowała na ziemi mały strumyczek. Gongoro początkowo patrzył z zazdrością, jak jemy, ale w końcu ułożył swoje małe ciałko na trawie i zamknął oczy.

Dorastamy, patrząc na różne rzeczy. I ciągle się zmieniamy. Żyjemy uderzani tym faktem na różne sposoby. Życie bez przerwy nam o tym przypomina. Gdybym miała zatrzymać jedną rzecz, wybrałabym tę noc. Przepełniało ją niewielkie, ciche szczęście i nie było nam potrzeba niczego więcej.

– Fantastyczne jest to lato – powiedział Kyoichi.

– Arbuz jest fantastyczny – w odpowiedzi zauważyła Tsugumi.

Wreszcie rozszedł się po niebie huk i podniosły się okrzyki radości.

– Sztuczne ognie! – zawołała Tsugumi, wstając z błyszczącymi oczami.

Gdy spojrzeliśmy w górę, spomiędzy pogrążonych w mroku domów wzlatywały duże fajerwerki, patrzyliśmy, jak rozbłyskują powoli coraz większe i większe. Pobiegliśmy na plażę, usiłując dogonić kolejne huki wystrzałów.

Nad morzem, gdzie nic nie zakłócało widoku, sztuczne ognie wybuchały jedne po drugich. Wyglądały nieziemsko. Stojąc na plaży, patrzyliśmy zafascynowani na kolejne błyski, prawie się nie odzywając.

Furia

Gdy Tsugumi naprawdę jest wściekła, natychmiast robi się lodowata.

Oczywiście zdarza się to tylko w chwilach prawdziwej furii. Tsugumi bez przerwy się o coś ciska, czerwona, wydziera się na wszystkich, ale to nie ten rodzaj gniewu, który mam na myśli. Kiedy wbija w obiekt przepełniony nienawiścią wzrok, staje się zupełnie inną osobą. Widząc ją, jak zapominając o całym świecie, aż promieniowała bladoniebieską wściekłością, zawsze przypominałam sobie, że: „Im gwiazda gorętsza, tym jej blask mniej czerwony, a bardziej białoniebieskawy". Jednak nawet ja, choć byłam przy niej cały czas, bardzo rzadko miałam okazję widzieć Tsugumi aż tak rozjuszoną.

Było to, zdaje się, w okresie, gdy Tsugumi dopiero co wstąpiła do gimnazjum. Wszystkie trzy: Yoko, ja i ona uczęszczałyśmy do tej samej szkoły, każda z nas dokładnie o jedną klasę niżej od drugiej.

Wydarzyło się to w czasie przerwy na lunch. Padał deszcz, dzień był pochmurny i wszystko wyglądało ponuro. Uczniowie nie wyszli więc na dwór, wszyscy bawili się w klasach. Wybuchy śmiechu, tupot biegających po korytarzach, krzyki... deszcz lał się rzęsiście po szybach niczym wodospad. Cały ten harmider jak huk morza rozchodził się po ciemnej szkole, w której byliśmy zamknięci. Nagle, wśród ogólnej wrzawy, rozległ się ostry dźwięk tłuczonego szkła: „Krrraaach!". Natychmiast w salach zamarły wszelkie odgłosy, po czym, znów, podniosła się wrzawa. Ktoś wyjrzał na korytarz i krzyknął: „To na tarasie!" i w okamgnieniu znudzeni uczniowie wylecieli na łeb na szyję z klasy.

Taras był na końcu korytarza, na drugim piętrze. Za szklanymi drzwiami trzymano tam doniczki na rośliny hodowane na biologii, klatki na króliki i zapasowe krzesła. Zastanawiając się, czy to aby nie stłukły się te szklane drzwi, udałam się tam za wszystkimi.

Zerknęłam zza podekscytowanego tłumu i doznałam wstrząsu. Pośrodku potłuczonych kawałków szkła tkwiła samotnie Tsugumi.

– Może jeszcze ci pokazać, jaka jestem zdrowa?! – odezwała się nagle.

Jej głos był prawie bezbarwny, ale tkwiła w nim siła. Pobiegłam oczami za jej wzrokiem. Zobaczyłam pobladłą dziewczynę, która chodziła do klasy z Tsugumi. Szczerze się nie znosiły. Czym prędzej spytałam stojącej obok dziewczyny, co się stało. Dobrze nie wiedziała, ponoć Tsugumi została wybrana do wyścigu w bieganiu, ale zrezygnowała i w zamian wybrano tę drugą, a ona była z tego niezadowolona, zawołała więc w czasie przerwy Tsugumi do holu i coś jej dogryzła. Tsugumi na to bez słowa złapała krzesło i cisnęła nim w szybę. I tyle.

– Tylko spróbuj powiedzieć to jeszcze raz! – groziła Tsugumi.

Dziewczynka nie wiedziała, co odpowiedzieć, wszyscy wstrzymali oddech. Nikt nawet nie pobiegł po nauczyciela. Tsugumi zraniła się prawdopodonie stłuczonym przez siebie szkłem, bo miała krew na kostce, ale nie przywiązując do tego najmniejszej wagi, wbijała wzrok prosto w dziewczynę. Zauważyłam, jak przerażające było jej spojrzenie. To nie był wzrok jakiegoś tam zadymiarza, lecz szaleńca. Oczy Tsugumi błyszczały, zdawało się, że patrzyła w nieskończoną otchłań.

Gdy się nad tym zastanowić, trzeba powiedzieć, że Tsugumi od tego dnia zaczęła zachowywać się w szkole nietypowo, starała się nie zwracać na siebie zbytniej uwagi. Był to jej ostatni publiczny występ. Jednakże ci, którzy przypadkiem znaleźli się tam wtedy, z pewnością nigdy nie zapomną mocnego blasku bijącego wówczas z całej jej postaci i spojrzenia mającego w sobie mnóstwo nienawistnej energii zdolnej zabić albo tamtą dziewczynę, albo ją samą.

Przerwałam krąg ludzi i weszłam do środka. Tsugumi rzuciła na mnie okiem jak na zwykłego intruza. Natychmiast poczułam, że gdzieś w środku się kurczę.

– Tsugumi, już... wystarczy – powiedziałam. Wydawało mi się, że chce, żeby to jakoś zakończyć. Sama już nie wiedziała, co robić. Napięcie gapiów, wywołane moim wystąpieniem, rosło. Czułam się jak matador tańczący przed bykiem.

– Wracajmy już. – Z duszą na ramieniu wzięłam Tsugumi za rękę. Spojrzała na mnie lodowatym wzrokiem, jej ramię jednak było okropnie gorące. Aż dostaje gorączki z wściekłości – pomyślałam zaskoczona i zamilkłam. Tsugumi odrzuciła natychmiast moją rękę. Wkurzyłam się i ponownie spróbowałam złapać jej dłoń. W tym momencie dziewczyna, która zadarła z Tsugumi, obróciła się na pięcie i czmychnęła.

– A niech to... Stój!!! – wrzasnęła Tsugumi. Próbowałam ją złapać. Już wyglądało na to, że szarpiąca się Tsugumi rozpocznie nową awanturę, kiedy na schodach pojawiła się Yoko i wkroczyła do akcji.

– Co robisz, Tsugumi? – spytała, zbliżając się do nas. Tsugumi chyba zrozumiała, że to już koniec. Przestała się nagle szarpać i delikatnie odepchnęła mnie ręką. Yoko przyjrzała się kawałkom potłuczonego szkła, uczniom zgromadzonym wokół i wreszcie spojrzała na mnie.

– Co się stało? – zapytała mnie z zatroskanym wyrazem twarzy.

Nie wiedziałam, co odpowiedzieć. Miałam wrażenie, że cokolwiek bym powiedziała, potwornie zranię Tsugumi. Przyczyna awantury tkwiła w jej ciele i dobrze wiedziałam, jak przykra była to dla niej sprawa.

– No... więc... – zaczęłam, ale Tsugumi przerwała mi:

– Wystarczy. Nie wasza sprawa – powiedziała cicho z rezygnacją w głosie.

Wyglądała, jakby nie pozostał jej już nawet skrawek nadziei. Spokojnie trąciła nogą kawałki szkła, rozsypując je, ich chrzęst rozchodził się po korytarzu.

– Tsugumi... – odezwała się Yoko, ale Tsugumi złapała się za głowę i zaczęła szarpać włosy, jakby ucinając: „Dość już, dość!". Robiła to tak zapalczywie, aż niemal krew trysnęła z jej głowy, dałyśmy więc spokój. Tsugumi ustąpiła, weszła do klasy i wyszła z powrotem z teczką. Zeszła ze schodów i poszła do domu.

Gapie się rozeszli, posprzątano szkło, a Yoko poszła przeprosić wychowawcę siostry. Ja także wróciłam do swojej klasy. Równo z dzwonkiem, jak gdyby nigdy nic, rozpoczęły się zajęcia. Jednak ręka wciąż mnie paliła, jakby była ścierpnięta. Nadal wyczuwałam w dłoni gorączkę Tsugumi, było to dziwne uczucie. Wcale nie znikało, wrażenie po nim rozchodziło się niewytłumaczalnie pogodnym echem. Gapiłam się na zdrętwiałą dłoń i rozmyślałam bez końca o tym, że gniew Tsugumi żyje, krąży w jej ciele.

– Nie ma Gongoró, chyba został porwany. Kyoichi zadzwonił, pytając, czy jest Tsugumi. Mówił jakimś pochmurnym tonem, jakby w pośpiechu, więc zapytałam, czy coś się stało, i wtedy mi to powiedział.

Momentalnie przypomniała mi się spotkana w świątyni nienawidząca Kyoichiego banda i nie było to miłe wspomnienie.

– Czemu tak uważasz? – spytałam, czując, jak niepokój rośnie w mojej duszy.

– Jego smycz wyraźnie została przecięta – odparł, starając się mówić spokojnie.

– Skoro tak, to już lecę. Tsugumi akurat nie ma. Poszła do lekarza, ale zostawię jej wiadomość. Gdzie jesteś?

– W budce telefonicznej koło wejścia na plażę.

– To czekaj tam na mnie. Już pędzę! – odłożyłam słuchawkę.

Poprosiłam ciotkę o przekazanie informacji Tsugumi, zerwałam na nogi śpiącą w pokoju Yoko. Wyjaśniłam jej, co się stało, gdy byłyśmy już na dworze.

Kyoichi stał przy telefonie. Na nasz widok trochę się rozluźnił, wzrok jego był jednak nadal surowy.

– Podzielmy się, niech każde z nas szuka gdzie indziej – zaproponowała Yoko.

Na widok Kyoichiego musiała sobie uświadomić powagę sytuacji.

– Dobra. To ja idę w stronę miasta, wy zaś rozejrzyjcie się wzdłuż wybrzeża. Jeśli napotkacie tych sukinsynów, co porwali Gongoró, nie zaczepiajcie ich. Niedługo tu wrócę – przestrzegał Kyoichi. – Psiak szczekał jak opętany, wydało mi się to dziwne, ale jak wyszedłem, już go nie było. Cholera.

Ruszył drogą prowadzącą w stronę miasteczka.

Razem z Yoko za punkt odniesienia obrałyśmy wychodzący z środka plaży w morze falochron – jedna poszła szukać na prawo, druga na lewo od niego. Zapadała już noc. Na niebie zaświeciło trochę gwiazd i z każdą chwilą powietrze nakładało na siebie kolejne warstwy niebieskich szat. Byłam coraz bardziej zdenerwowana i głośno nawoływałam Gongoró. Biegałam i biegałam, wołałam wielokrotnie: z mostu, z którego można było zejść nad rzekę, z sosnowego lasku, ale znikąd nie dochodziło jego skomlenie.

Zachciało mi się płakać. Ilekroć przystawałam, dysząc ciężko, naokoło robiło się coraz ciemniej, ogromne morze rozciągało się przyćmione. Nawet gdyby Gongom tonął, w takich ciemnościach nie ma szans, żeby go zauważyć – myślałam i wpadałam w coraz większy pośpiech.

Gdy obie z Yoko powróciłyśmy do falochronu pośrodku plaży, byłyśmy wykończone i zlane potem. Zdecydowałyśmy się rozdzielić i poszukać znowu, ale zanim ruszyłyśmy, stając na krańcu falochronu, spróbowałyśmy raz jeszcze zawołać Gongoró. Morze i niebo pogrążyły się w zupełnych ciemnościach, odradzając się razem jako nowa mroczna przestrzeń, która, pomyślałam, owinie i pochłonie nasze drobne ręce i nogi. Światło latarni morskiej obracało się regularnie, świecąc na przemian w naszą stronę, to znów daleko w morze.

– No to chodźmy... – powiedziałam. Gdy jednak spojrzałam w stronę plaży, w niezmierzonych, jednakich ciemnościach, dostrzegłam pojedynczy, mocny jak z reflektora strumień światła, zbliżający się w naszym kierunku od strony mostu. Ktoś powoli, pewnie stąpał, przecinając plażę.

– Hej, czy to nie Tsugumi? – zamruczałam. Mój głos zmieszał się z hukiem fal.

– Hy? – Yoko odwróciła się, jej czochrane wiatrem włosy błyszczały w ciemnościach.

– To zbliżające się światło. Czy to nie Tsugumi?

– Gdzie? – Yoko zmrużyła oczy, patrząc na nadchodzący jasny punkt. – Jest za daleko, nie wiem.

– To na pewno ona. – Naprawdę takie miałam przeczucie. Światło posuwało się tak zdecydowanie do przodu, że nie mogłam pomyśleć o nikim innym.

Bez wahania zawołałam: „Tsu-gu-mi!!!" i zamaszyście pomachałam w ciemnościach rękami.

W oddali światło zakręciło się dwukrotnie w odpowiedzi. Rzeczywiście to była ona. Światło powoli skierowało się w naszą stronę. Kiedy dotarło do zakrętu falochronu, wreszcie mogłyśmy rozróżnić drobną postać Tsugumi.

Zbliżała się bez słowa. Podeszła pewnie, stąpając ciężko, jakby przecinała ciemności. Wargi miała przygryzione, blada twarz wypływała z mroku oświetlona przyćmionym blaskiem latarki. Widząc jej oczy, zdałam sobie sprawę, że jest wściekła. W lewej ręce miała największą latarkę, jaka była w zajeździe, w prawej trząsł się mokry, o połowę mniejszy niż zwykle Gongoro.

– Znalazłaś go?! – podbiegłam do niej, miałam ochotę skakać z radości.

Na twarzy Yoko też rozlał się uśmiech.

– Po drugiej stronie mostu – odpowiedziała Tsugumi. Wręczyła mi latarkę i poprawiła otoczonego jej drobnym ramieniem Gongoro. – Rozpaczliwie starał się utrzymać na powierzchni.

– Pójdę zawołać Kyoichiego – oznajmiła Yoko i pobiegła na plażę.

– Idź, naznoś drzewa, trzeba rozpalić ogień i go wysuszyć – rozkazała mi Tsugumi, nie puszczając psa.

– Zaraz nas ktoś objedzie, jak rozpalimy ognisko. Może lepiej wróćmy do zajazdu i poprośmy, żeby wyciągnęli nam piecyk olejowy?

– Z taką ilością wody naokoło chyba nie ma się o co martwić. Jeśli zaś wrócę w tym stanie, stara tak mi zmyje łeb, że się nie pozbieram – odrzekła Tsugumi. – Poświeć trochę na mnie.

Zrobiłam, jak kazała, zwróciłam na nią światło latarki i doznałam szoku. Od pasa w dół była zupełnie mokra, woda kapała z niej na beton.

– W której części rzeki...? – spytałam załamanym głosem.

– Mniej więcej tak głębokiej, jak widać, ośle! – odparła.

– Dobra. To lecę nazbierać drzewa – zawołałam i popędziłam w stronę plaży.

Gongoro, początkowo przerażony, trzęsący się i sztywny, w końcu się uspokoił i zaczął chodzić wokół ogniska.

– Ogień go nie rusza. Kiedy był szczeniakiem, braliśmy go zawsze ze sobą, jadąc na kemping. Jest przyzwyczajony do ogniska – wyjaśniał Kyoichi, patrząc łagodnie. Płomienie jasno oświetlały jego twarz.

Obie z Yoko skinęłyśmy głowami. Kucałyśmy koło siebie. Ognisko było niewielkie, ale w wietrzną, nieco chłodną noc, dawało wystarczająco ciepła. Błyski ognia migotały w ciemnych przestrzeniach pomiędzy falami.

Tsugumi stała, milcząc. Jej spódnica wreszcie trochę podeschła, ale mimo to była brudna i kleiła się do nóg. Tsugumi patrzyła tylko w ogień i co jakiś czas dorzucała do niego nazbierane przeze mnie kawałki drewna i wyrzucone przez morze patyki. Oczy miała tak wielkie, a jej skóra lśniła tak białym blaskiem, aż ogarniał człowieka strach. Nie mogłam zdobyć się na to, żeby się do niej odezwać.

– Psina już prawie wyschła. – Yoko pogłaskała Gongoro.

– Pojutrze pojadę go odwieźć – oznajmił Kyoichi.

– Co? Wracasz do domu? – spytałam, a zdumiona Tsugumi podniosła głowę.

– Nie, zawiozę tylko psa. Trzymanie go w zajeździe, gdy coś takiego się przytrafia, jest ryzykowne.

– Czemu akurat pojutrze? – zainteresowała się Yoko.

– Do pojutrza rodzice są na wycieczce i nikogo nie ma w domu – odparł.

– To może póki co umieścimy Gongoró w budzie razem z Pochim, przy domu, na tylach zajazdu – zaproponowała Yoko. – Do pojutrza byłbyś trochę spokojniejszy.

– To dobry pomysł – przyznałam.

– Byłbym wdzięczny.

Od razu wszyscy, siedząc dookoła ogniska, poczuliśmy się uspokojeni i zrobiło nam się cieplej.

– Przyjdę po ciebie rano, Tsugumi. Pójdziemy na spacer. Skoro psy będą w tym samym miejscu, tak będzie prościej – zaproponował Kyoichi, patrząc w górę na stojącą Tsugumi.

– Dobra – uśmiechnęła się blado. W blasku ognia błysnęły białe zęby. Długie rzęsy rzucały cień na jej policzki, drobne jak u dziecka ręce wyciągała do ognia, stała w mroku. Czułam jednak, że nadal jest zła. Po raz pierwszy w życiu złościła się nie w swoim imieniu, a w imieniu kogoś, i było w tym coś uświęconego.

– Jeśli znów zdarzy się coś takiego – odezwała się – nawet jak już się przeprowadzę, to wrócę i zabiję sukinsynów.

Mówiła straszne rzeczy, ale jej spojrzenie pozostawało czyste, wyraz twarzy łagodny. Powiedziała to tak naturalnie, że żadne z nas nie mogło wydusić z siebie ani słowa.

– Tak, dobrze, Tsugumi – przemówił w końcu Kyoichi.

Słuchaliśmy echa imienia Tsugumi niknącego delikatnie pośród fal. Noc była coraz głębsza, a niebo usiane gwiazdami. Staliśmy na krańcu falochronu, nie mogąc się otrząsnąć, nawet nie zawiadomiliśmy nikogo w domu, gdzie jesteśmy. Wszyscy tak samo kochaliśmy Gongoró, był dla nas niezastąpiony. A on jakby to czuł, węsząc noskiem, podchodził do nas kolejno, kładł nam na kolana łapki, lizał nas po twarzach. Wydawało się, że powoli zapomina o przeraźliwym zdarzeniu, które go spotkało. Wiał silny wiatr, szarpane płomienie wielokrotnie prawie gasły, ale za każdym razem Tsugumi niedbale, jakby wyrzucała jakieś śmieci, dorzucała drewna i znowu ogień buchał mocniej. Trzaski ognia mieszały się z odgłosem fal, z szumem wiatru i jakby ulatywały gdzieś w ciemność poza nami. Morze posyłało swe czarne spokojne wody ku brzegowi.

– Dobrze, że nic ci się nie stało – odezwała się Yoko, obejmując i podnosząc Gongoró, który znów wdrapał się jej na kolana i wiercił bezustannie. Wstała i patrzyła daleko w morze, długie włosy kołysały jej się na plecach. – Wiatr jest zimny, już niedługo jesień.

Lato się kończy.

Ta myśl trochę nas wyciszyła. Przez chwilę marzyłam, aby ubranie Tsugumi nigdy nie wyschło, a ogień nigdy nie zgasł.

Następnego dnia Kyoichi przyszedł i oznajmił nam, że odnalazł w miasteczku jednego z tych, co porwali Gongoró, wciągnął go na tereny świątyni i spuścił mu porządne manto. Tsugumi strasznie to ucieszyło, choć Kyoichi też był cały poharatany. Opatrzyłyśmy go razem z Yoko. Gongoró i Pochi drzemali zgodnie w ogrodzie.

Jeszcze tylko jeden dzień i Gongoró miał wrócić do domu. Jeszcze jeden dzień i byłoby dobrze.

Jednak tamtej nocy został ponownie porwany. Akurat nie było nas w domu. Ciotka Masako, słysząc skowyt, pospieszyła do ogrodu, ale zobaczyła jedynie otwartą drewnianą furtkę, Gongoró już nie było. Tylko Pochi ujadał, szarpiąc łańcuchem.

Jeszcze bliżsi łez niż poprzednio, biegaliśmy w kółko po wybrzeżu. Do późna w nocy łaziliśmy we czwórkę po całej plaży, wypłynęliśmy łodzią, oświetlając morze, poprosiliśmy o pomoc znajomych, którzy przeszukali okolice rzeki i całe miasto.

Niestety, tym razem nie mieliśmy szczęścia. Gongoró nie powrócił nigdy.

Dół

– Wrócisz jeszcze, zanim wyjadę? – Tsugumi wlepiała nieruchomo wzrok w Kyoichiego.

Miała ten najsmutniejszy na świecie wyraz twarzy człowieka starającego się powstrzymać napływające do oczu łzy.

– Tak. Za dwa, trzy dni – zaśmiał się Kyoichi. Gdy był na plaży bez Gongoró, czuło się w nim jakiś brak równowagi, wyglądał jak ktoś, kto stracił rękę czy nogę. W tych nadal obcych mu stronach stracił niewątpliwie coś równie ważnego.

– No właśnie, w końcu nie jesteś już małym dzieckiem, więc chyba nie ma takiej możliwości, żebyś nie mógł się rozstać z rodzicami – stwierdziła Tsugumi.

Morze zlane było złotem padających na nie wieczornych promieni. Tak rozmawiając, Kyoichi i Tsugumi przechadzali się razem po wale nabrzeżnym ciągnącym się wzdłuż morza aż do portu. Z tyłu obserwowałyśmy ich z Yoko. Odprowadzałyśmy Kyoichiego. Yoko już zbierało się na płacz, ja zaś byłam dziwnie zamyślona, na policzkach czułam powiewający delikatnie jesienny wiatr.

Ja też wracam tu przyszłym tygodniu do Tokio.

Ileż to razy patrzyłam w tym roku na takie morze – pełne blasku, na linii horyzontu lśniące promieniami zachodzącego słońca, pogrążające się stopniowo w mroku.

Port był pełen ludzi czekających na mający przybyć za kilka minut, ostatni tego dnia, statek.

Kyoichi, rzuciwszy z hukiem bagaż na ziemię, przysiadł na nim, po czym zawołał Tsugumi i posadził ją koło siebie. Zwróceni tyłem, zapatrzeni daleko w morze, wyglądali jak przybite, ale i zdeterminowane psy czekające na swojego pana.

Ostre fale, niewątpliwie zwiastujące nadejście jesieni, nakładając się na siebie, lśniły nam tuż przed oczami.

Pamiętam, że ilekroć patrzyłam na morze o tej porze roku, zawsze czułam jakiś ściskający serce sentyment, jednak tym razem moją duszę przeszywał ból o wiele mocniejszy, niż przewidywałam. W wypadku tego rozstania nawet ja, nie wiadomo kiedy, zaczęłam przyciskać skronie i kopać walające się pod nogami resztki przynęty wędkarzy do morza, starając się powstrzymać łzy.

Wzruszał mnie ton Tsugumi ciągle, prawie natarczywie, drążącej w stylu: „Kiedy wrócisz?" albo „Zadzwoń, jakbyś miał czas, i wsiadaj w pociąg, jak tylko będziesz mógł, choćby i o jeden dzień wcześniej". Jej przejrzysty głos łączył się z hukiem fal, razem tworzyły dźwięki przedziwnie cudownej barwy.

– I żebyś o mnie nie zapomniał ani odrobinę, tylko dlatego, że będziesz daleko – zamruczała znowu.

Statek nadpłynął jak zawsze od otwartego morza, rozcinając fale. Tsugumi wstała, Kyoichi zarzucił torbę na ramię.

– No to do zobaczenia – rzekł, zwracając się w naszą stronę. – Aaa, zdaje się, że ty, Mario, już wracasz. Możemy się minąć. Spotkajmy się jeszcze kiedyś. Przyjedź kiedyś na trochę, jak już stanie nasz hotel.

– Dobrze, tylko policz tanio – powiedziałam, podając mu rękę.

– Ma się rozumieć – odparł mój letni towarzysz i uścisnął mi dłoń.

– Kyoichi, ożeń się ze mną, będziemy trzymać w ogrodzie hotelowym całą masę psów i nazwiemy go „Psi Pałac" – powiedziała Tsugumi prosto z serca.

– ...Pomyślę nad tym. – Kyoichi uśmiechnął się boleśnie i wyciągnął rękę do prawie już płaczącej Yoko. – Dziękuję za wszystko.

Ze statku zrzucono trap, ludzie ustawili się w kolejce i zaczęli kolejno wchodzić na pokład.

– To do zobaczenia wkrótce. – Kyoichi spojrzał na Tsugumi.

– Zatłukę cię, jeśli do mnie też wyciągniesz tylko rękę – płacząc, natychmiast rzuciła mu się na szyję.

Trwało to zaledwie moment, po czym, nie ocierając nawet płynących rzęsiście łez, popchnęła Kyoichiego w stronę statku. Popatrzył na nią, nie mówiąc ani słowa, po chwili dogonił koniec kolejki i wszedł na pokład.

Z dźwiękiem syren statek ruszył powoli w stronę zacierającej się stopniowo granicy między niebem a morzem. Kyoichi stał na pokładzie, machając bez końca. Tsugumi kucnęła, nie odmachiwała mu, tylko patrzyła na odpływający statek.

– Tsugumi – odezwała się Yoko, gdy statek zupełnie znikł.

– Koniec ceremonii – odparła Tsugumi i wstała z miną, jakby nic się nie stało. – Czyli musi wracać tylko dlatego, że pies zdechł. Cokolwiek by mówić, wszyscy mamy dopiero po dziewiętnaście lat, czy coś koło tego. Słowem, dziecięce wakacje – mruczała sobie pod nosem, nie zwracając się do nikogo konkretnego, ale jej słowa wyrażały dokładnie to, co i mnie snuło się po głowie.

– Zgadza się – przytaknęłam więc tylko.

Jak w końcowej scenie filmu, stałyśmy potem, milcząc, na krańcu portowego nabrzeża i patrzyłyśmy na morze i barwne niebo odbijające promienie zachodzącego słońca.

Choć minęło pięć dni, Kyoichi nadal jeszcze nie wrócił. Kiedy dzwonił, wściekła Tsugumi odkładała ponoć słuchawkę.

Właśnie pisałam w pokoju referat, gdy zapukała Yoko.

– Co jest? – spytałam.

– Wiesz, że Tsugumi ostatnio gdzieś wychodzi co noc? – spytała. – Teraz też jej nie ma.

– Może poszła na spacer? – odpowiedziałam. Ciągle podenerwowana z powodu nieobecności Kyoichiego Tsugumi miała ostatnio okropny humor. Było mi jej szkoda i martwiłam się o nią, ale ponieważ tylko się na mnie wyżywała, dałam sobie spokój.

– Ale jest Pochi – powiedziała zatroskana Yoko.

– Jest? – Przekrzywiłam głowę. Nigdy nie wiedziałam, co też chodzi Tsugumi po głowie, tym razem jednak miałam pewne przeczucie. – Spytam ją przy okazji.

Yoko przytaknęła i wyszła.

Czemu nikt nie dostrzega prawdziwego wnętrza Tsugumi? I Kyoichi, i Yoko wierzyli jej, kiedy na siłę robiła się przygnębiona. Tsugumi świetnie udawała, że smutek wygrał z nienawiścią. Ale przecież to niemożliwe, aby Tsugumi pozostawiła bez reakcji fakt zabicia psa. Zemsta. Wiadomo, że w tym właśnie celu wychodziła. Idiotka, przecież jest taka wątła! Na myśl o tym od razu się zapieniłam, ale nie mogłam niczego powiedzieć Yoko.

Najwyraźniej Tsugumi wróciła, bo z pokoju obok zaczęły dochodzić różne dźwięki. Po chwili dobiegło mnie też szczekanie psa.

Poszłam do niej i otworzywszy drzwi, spytałam:

– Co robisz? Wzięłaś do środka Pochiego? Ciotka cię... – urwałam zszokowana. Nie był to co prawda Gongoró, ale pies tak do niego podobny, że w pierwszej chwili aż mnie wryło w ziemię. – Co to?

– Pożyczyłam go. Ale oddam niedługo, wiesz – zaśmiała się Tsugumi. – Tak tęskniłam za psiakiem...

– Guzik prawda – powiedziałam tylko, siadłam obok niej i głaszcząc psa, myślałam intensywnie. Dawno nie miałam już do czynienia z tego typu rozgrywką. Jeśli w takich chwilach nie trafi się od razu w to, co Tsugumi ma na myśli, zamyka się w sobie i nie mówi już nic więcej.

– Masz zamiar pokazać go tym kolesiom, co? – spytałam.

– Brawo. Jednak jesteś całkiem sprytna. – Wyszczerzyła zęby w lekkim uśmiechu. – Wykończona już jestem tymi wszystkimi kretynami, którzy tu zostali po twoim wyjeździe, za grosz nie rozumieją człowieka.

– Ciebie to nikt nie rozumie – śmiałam się.

– Opowiedzieć ci o dzisiejszej nocy? – spytała Tsugumi, biorąc psa na ręce.

– Opowiedz. – Przysunęłam się do niej.

Niezależnie od tego, ile minęłoby lat, w takich momentach zawsze stawałyśmy się dziećmi dzielącymi sekrety. Noc zgęstniała nagle wokół nas i drżałyśmy z przejęcia.

– Cały czas usiłowałam się dowiedzieć, do jakiej bandy należą te typy. Nie było mnie nocami, zgadza się?

– Yhy.

– Nic w nich specjalnego, okazało się, że choć wyglądali na starszych, są tylko gnojkami z liceum. Taka tutejsza łobuzeria. Zbierają się w barze, w sąsiednim mieście.

– Poszłaś tam, Tsugumi?

– Zgadza się. Dziś w nocy. Aż ręce mi się trzęsły – mówiąc to, pokazała mi dłonie. Nie drżały, były białe i drobne. Patrzyłam na nie przejęta i słuchałam dalej opowieści.

– Trzymając psiaka na rękach, weszłam schodami na górę, do baru. Był na pierwszym piętrze. Niewątpliwie to podłe dranie, ale nie sądzę, aby byli w stanie zabić psa własnymi rękami. Na pewno wrzucili go po prostu do morza, może uwiązali mu coś ciężkiego, ale nie sądzę, żeby patrzyli, czy rzeczywiście utonął, czy nie. Tak uważam.

Kiedy myślę o tym, co przydarzyło się Gongoró, nawet teraz, zanim ogarnie mnie złość, wszystko ciemnieje mi przed oczami.

– Wystarczyło im go pokazać. Byłoby kiepsko, gdyby siedziało ich tam wielu i zaczęli mnie gonić... już byłoby po mnie. Dlatego otwierając drzwi, byłam naprawdę przerażona. Ale udało się. Miałam szczęście, bo tylko jeden okupował bar i na pewno go już wcześniej widziałam. Zobaczywszy mnie i psa, wybałuszył najpierw oczy, po czym spojrzał na nas spode łba. Zaraz potem się odwróciłam, zatrzasnęłam za sobą drzwi i zbiegłam ze schodów. Doszłam do wniosku, że choćbym uciekała co sił w nogach, nie mam szans, więc ukryłam się pod schodami. Na szczęście skurczysyn otworzył tylko drzwi i zaraz je zamknął z powrotem, ale i tak przez chwilę nogi trzęsły mi się jak galareta.

– Niezły numer.

– Aż dostałam gorączki. – Uśmiechnęła się dumnie. – O ile pamiętam, w dzieciństwie takie zagrożenie to było dla mnie normalka, codzienność, ale widać mięczak się ze mnie zrobił.

– Żaden mięczak, po prostu jesteś zbyt delikatnego zdrowia na takie harce – upomniałam ją. – Nie baw się w bohatera.

Nieco się uspokoiłam, usłyszawszy całą historię.

– Idę już spać – powiedziała, wchodząc do połowy pod kołdrę. – Mogłabyś go wziąć i uwiązać na zewnątrz? Tylko nie z Pochim, bo jeszcze znów go wykradną. Może spróbuj pod werandą.

Wyglądała na bardzo zmęczoną, więc przytaknęłam, wzięłam psa na ręce i wstałam. Zatopiłam twarz w sierści na jego małej główce.

– Pachnie jak Gongoró – wyrwało mi się. Tsugumi zgodziła się ze mną cicho.

Spałam głęboko w ciemnym pokoju.

We śnie odnosiłam słabe wrażenie, że gdzieś z daleka dochodzą mnie jakieś dźwięki. Stękając, przewróciłam się na drugi bok w stronę drzwi i wtedy uświadomiłam sobie, że to czyjś szloch i ciężkie kroki kogoś wchodzącego na górę. W końcu to nierealne, straszne, zrodzone z ciemności uczucie wyrwało mnie ze snu. W miarę jak przytomniałam, docierało do mnie, że odgłosy zbliżają się w moją stronę i przez moment, jak w koszmarnym śnie, nie wiedziałam, gdzie jestem. Po chwili mój wzrok przyzwyczaił się do mroku i z ciemności wyłoniła się biel moich rąk, nóg i pościeli.

Szmer odsuwanych drzwi.

Uświadomiłam sobie, że dochodziło to z pokoju Tsugumi, i wstałam zupełnie już rozbudzona.

Usłyszałam czyjś głos.

– Tsugumi!

To była Yoko. Wyszłam z pokoju i z ciemnego korytarza popatrzyłam na pokój Tsugumi. Drzwi nadal były rozsunięte, wewnątrz stała Yoko.

Światło księżyca dobrze oświetlało pokój. Tsugumi podniosła się z posłania, widziałam jej szeroko otwarte oczy błyszczące bielą w mroku. Patrzyła na Yoko, która cała upaprana błotem, trzęsąca się, szlochała, wlepiając wzrok w siostrę. Łkanie Yoko spowodowało, że Tsugumi z przerażoną miną zamarła w bezruchu.

– Yoko, co się... – spytałam. Przyszła mi do głowy straszna myśl, że może napadli ją ci chuligani. Ale Yoko mówiła spokojnie.

– Tsugumi, wiesz, co przed chwilą robiłam, prawda? Tsugumi milcząc, powoli skinęła głową.

– Nie możesz tak robić. – Yoko wytarła brudną ręką twarz. Wstrzymując niekończące się łkanie, z naciskiem dodała: – Nie będziesz mogła z czymś takim żyć.

Nic z tego nie rozumiałam. Nie zapalając światła, obserwowałam mierzące się wzrokiem siostry. Nagle Tsugumi spuściła oczy, spod poduszki wyszarpała czysty ręcznik – nie wiem, czy ściągnęła to od Kyoichiego, czy nie – i podała go, mówiąc:

– Przepraszam.

Widać to poważna sprawa, skoro Tsugumi przeprasza – pomyślałam, wstrzymując oddech. Yoko skinęła delikatnie głową, wzięła ręcznik i wycierając łzy, opuściła pokój, pewniłam się, że Tsugumi wskoczyła z powrotem pod kołdrę, i ponieważ nie było nic innego, co mogłabym zrobić, pobiegłam za schodzącą Yoko.

– Co się stało? – spytałam. Mój głos w ciemnym korytarzu zabrzmiał donośnie, natychmiast ściszyłam go, zaskoczona. – Wszystko w porządku?

– W porządku. – Yoko się uśmiechnęła... albo i nie, nie widziałam dobrze po ciemku, ale czułam, że delikatnie stara się przesłać mi uśmiech.

– Jak myślisz, co zrobiła z tym psiakiem?

– Co? Przywiązałam go wcześniej do werandy.

– Mario, dałaś się oszukać. – Bezwiednie zachichotała. – Wiem już, co Tsugumi robiła nocami.

– Nie tropiła tych kolesi? – W tej samej chwili przejrzałam na oczy. Bar w sąsiednim miasteczku Tsugumi mogła sprawdzić przez telefon.

– Kopała dół – oznajmiła Yoko.

– Co??? – Znów wyrwało mi się za głośno, więc Yoko zaproponowała, abyśmy poszły do niej do pokoju.

Gdy wreszcie znalazłam się w jasnym pomieszczeniu, wszystko, co wydarzyło się dotychczas w ciemnościach, zdawało się wirować jak we śnie. Yoko rzeczywiście cała była oblepiona błotem. Powiedziałam, żeby szybko szła do wanny, a ona na to:

– Nie, najpierw posłuchaj. Przeżyłam dziś prawdziwą przygodę.

I opowiedziała mi historię o dole.

– To był ogromny dół. Głęboki... Jak go wykopała? Gdzie wynosiła ziemię? Musiała to robić w nocy, gdy już wszyscy poszli spać. A o świcie kładła na nim solidną deskę i przysypywała ziemią... Spałam jak zabita. Nagle jednak, sama nie wiem czemu, obudziłam się. Nasłuchiwałam w ciemnościach i przez chwilę zdawało mi się, że dobiegły mnie jakieś jęki. Strasznie się bałam, a może tylko mi się wydawało... to od strony ogrodu. Zeszłam na dół sprawdzić. Wiesz, jak się poczuje taki dreszczyk, to od razu korci, żeby sprawdzić. Otworzyłam drewnianą furtkę, tę z tyłu... Było zupełnie ciemno, wyszłam po omacku, ale byłam przekonana, że jęki nie dochodzą z naszego domu. Raczej od strony tego domu z tyłu, tego, w którym mieszkał Pochi. Myślałam, że może włamali się złodzieje i związali całą rodzinę, ale przecież Pochi nie szczekał. Na wszelki wypadek poszłam sprawdzić, jak się ma Pochi. Otworzyłam więc furtkę i weszłam do ogrodu. Od razu... wiesz, jak po ciemku łatwo rozróżnia się zapachy... poczułam zapach ziemi, mocniejszy i świeższy niż zazwyczaj. Przystanęłam, przekrzywiając głowę, i wtedy dobiegł mnie jęk... z wnętrza ziemi. Niemożliwe!– pomyślałam i przyłożywszy uszy do ziemi, upewniałam się kilkakrotnie. Powoli oczy przyzwyczaiły mi się do mroku i gdy dobrze się przyjrzałam, doznałam szoku – czy to nie Gongoró siedział obok Pochiego? Wydawało mi się, że – nie wiadomo kiedy – zbłądziłam w jakieś nierzeczywiste miejsce. Ale gdy się dobrze przypatrzyłam... kolor tego psa troszeczkę się różnił od koloru Gongoró, poza tym z jakiegoś powodu oba psy miały zakneblowane mordki. Zupełnie nie wiedziałam, co robić, co się dzieje. Przede wszystkim poszłam po latarkę i poświeciłam na ziemię. Zauważyłam, że dokładnie na samym środku przed budą ziemia była inna. Wyciągnęłam więc łopatę, jak opętana zaczęłam kopać. Aż ukazała się potwornie gruba deska. Zapukałam w nią uchwytem od łopaty, odpowiedział mi jęk. Dałam z siebie wszystko. Z całych sił odsunęłam obiema rękami dechę, zaświeciłam do środka. W tym potwornie wąskim, głębokim dole był... chłopak! Wyobrażasz sobie, jaka byłam przerażona? Usta miał zaklejone taśmą, na czole krew, wyciągał do mnie upaprane błotem ręce. Gdy tylko poznałam, że to jeden z szajki, co porwała Gongoró, od razu ukazała mi się przed oczami twarz Tsugumi. Zrozumiałam, że to jej sprawka. A jak trudno było go stamtąd wyciągnąć... choć dosięgałam rękami, wielokrotnie mi się wyślizgiwał i spadał. Tak było głęboko. Ja też, jak widzisz, się utytłałam, ale jakoś go wyciągnęłam i zerwałam mu z twarzy taśmę. Gdy przyjrzałam mu się dokładnie, okazało się, że to jeszcze dziecko. Mniej więcej licealista. Nawet wtedy wyglądał, jakby się miał zaraz rozpłakać. Oboje byliśmy już wykończeni, nie wiadomo było, co powiedzieć, więc klapnęliśmy na ziemię. Nie było zresztą o czym gadać. Myślałam o Tsugumi. O wszystkim od samego dzieciństwa. I zrobiło mi się naprawdę smutno. Patrząc na głęboki dół, który wykopała w pogrążonym w ciemnościach ogrodzie, nie mogłam powstrzymać łez. Gdy tak siedziałam zamyślona, koleś wstał i odszedł chwiejnym krokiem. Trzeba coś zrobić z tą dziurą – pomyślałam i póki co z powrotem położyłam deskę, przysypałam ją ziemią... No i wróciłam.

Kiedy skończyła opowiadać, wzięła coś do przebrania i poszła na dół do łazienki. Tysiące różnych myśli łaziło mi po głowie. Zadumana wróciłam do swojego pokoju. Przechodząc koło pokoju Tsugumi, wahałam się przez chwilę, czy wejść, czy nie wejść, ale się powstrzymałam. Pomyślałam, że może cierpi teraz i płacze.

Tsugumi nigdy nie robi niczego pochopnie. Od samego myślenia o tym, ile trudu kosztowało ją to, co zrobiła tej nocy, zakręciło mi się w głowie.

Co noc, tak, aby nikt nie zauważył, kopała dół. Wynosiła ziemię... wszystko w ukryciu... dół w cudzym ogrodzie. W międzyczasie po całym mieście szukała psa podobnego do Gongoró. Pożyczyła go, wyczarowując jakąś odpowiednią śpiewkę, a może i go kupiła. Nabrała mnie na fikcyjną historię. Uspokoiła, każąc przywiązać psa do werandy. Bo to ja jestem zawsze najbardziej podejrzliwa i mam najlepszą intuicję. Potem poszła do ogrodu, zawiązała psom pyski, aby nie szczekały na intruza, zdjęła deskę, która maskowała dziurę i chroniła innych przed wpadnięciem. Zakryła dół jakimś kawałkiem tektury czy czymś w tym stylu, zmieniając go tym samym w prawdziwą pułapkę. Gdyby przyszli w grupie, upadłby cały jej plan. A może specjalnie poszła do baru wtedy, gdy był tam tylko jeden z nich? Choć wcale nie była pewna, czy przyjdzie w ciągu nocy, czy nie, obserwując, czekała na niego. Mógł wcale nie pojawić się tej nocy. No, ale przyszedł, jak chciała, sam. Chciał sprawdzić, czy Gongoro, który powinien być martwy, żyje. Tsugumi, wykorzystując szansę, podeszła do niego od tyłu i uderzyła go czymś w głowę. Po czym, póki jeszcze gość był oszołomiony, zalepiła mu usta taśmą i wepchnęła do dołu. Położyła deskę, przysypała ziemią i wróciła do pokoju.

...Nie wiedziałam, czy coś takiego było w ogóle możliwe. Ale Tsugumi to zrobiła. Poza faktem, że Yoko zauważyła całą sprawę, wszystko poszło zgodnie z planem. Nie miałam pojęcia, naprawdę nie wiedziałam, skąd płynęła i dokąd zmierzała zaciekła energia Tsugumi zabezpieczona taką precyzją.

Bezsennie leżąc w łóżku, rozmyślałam nad tym bez końca. Niedługo przed świtem niebo za oknem pobielało niewyraźnie na wschodzie, aż pomyślałam, że może tylko mi się wydaje. W końcu podniosłam się i zaczęłam patrzeć w stronę wciąż jeszcze ciemnego morza. Tonęło w granatowym mroku i choć z pewnością tam było, nie mogłam go dojrzeć, jakby zapadło się w pustkę. Ciemność wdarła się w mój zaspany umysł.

Tsugumi poświęciła własne życie– pomyślałam. Zszokowało mnie to, o czym Yoko wiedziała już wcześniej i dodało odwagi. To, co Tsugumi chciała zrobić, było dla niej ważniejsze niż Kyoichi czy przyszłość. Tsugumi próbowała zabić. Uważała, że śmierć chłopaka, która miała uwieńczyć to przekraczające jej możliwości fizyczne dzieło, ma mniejszą wagę niż śmierć jej ukochanego psa.

Kilkakrotnie odżywał w mej pamięci obraz Tsugumi dziwnie podekscytowanej, gdy spotkałyśmy się wcześniej tej nocy i kiedy opowiadała mi o swojej przygodzie. Ona w ogóle się nie zmienia. Ani miłość do Kyoichiego, ani lata i dni spędzone z nami, ani nowe życie po przeprowadzce, ani Pochi, nic nie zmieniało Tsugumi w głębi duszy. Od dziecka niezmiennie żyła w świecie własnych myśli.

...Gdy tak rozmyślałam, przez głowę kilkakrotnie, niczym ciepłe promienie słoneczne, przemknął mi widok uśmiechniętej Tsugumi, trzymającej na rękach psa wyglądającego identycznie jak Gongoro. Ach, ten obrazek był nieskażony niczym, olśniewający.

Obraz

„Myślicie, że naprawdę miałam zamiar go zabić? Tylko chciałam, aby i jego spotkało coś strasznego, chciałam tak porządnie go nastraszyć, a wy od razu podniosłyście raban. Panikary" – miała nas wyśmiać Tsugumi. Miałyśmy spojrzeć prosto w jej drwiące z nas oczy.

Tego oczekiwałyśmy.

Jednak zaraz po tym zdarzeniu zabrano Tsugumi do szpitala. Gorączka, niewydolność nerek, ogólne osłabienie organizmu z powodu nadmiernego wysiłku – gdy zakończyła swoje „dzieło", w jej ciele wybuchły nagle i rozłożyły ją wszystkie możliwe dolegliwości.

Każdy by się wykończył, robiąc coś takiego – myślałam zszokowana, obserwując, jak wsadzają cierpiącą Tsugumi do taksówki.

Idiotka. Przecież ja już niedługo wracam...

Tsugumi była rozpalona, brwi miała ściągnięte. Patrząc na jej zbolałą, nieprzytomną twarz, coś mnie kłuło w sercu i wzbierała we mnie wściekłość.

A chciałam jeszcze pogadać, a miałyśmy wziąć psy na spacer, pożegnać się nad morzem.

Każda z tego typu spraw, na które już nie będzie czasu, zasmucała mnie w osobliwy sposób. Gdy wsiadały do taksówki, ciotka Masako mruknęła pod nosem:

– Aleś głupia, Tsugumi, aleś głupia...

Aż podskoczyłam w pierwszej chwili, zaskoczona, ale gdy ciotka na mnie spojrzała, zobaczyłam, że uśmiechała się lekko, jakby mówiąc: „O rety, rety, co ja z nią mam!". Trzymała w ręce ubranie na zmianę i ręcznik.

Też się lekko uśmiechnęłam i pomachałam im na pożegnanie. Taksówka odjechała w promieniach jesiennego słońca.

Kyoichi wrócił następnego dnia po zabraniu Tsugumi do szpitala.

Zadzwonił po mnie i spotkaliśmy się w nocy nad morzem.

– Byłeś już ją odwiedzić? – spytałam, nie wiedząc, od czego zacząć.

Staliśmy tak we dwójkę wśród rozchodzącego się w ciemnościach szumu fal. Zaczęło padać, silny wiatr porywał ze sobą wielkie krople deszczu. W oddali widać było rozmyty blask świateł okrętowych.

– Tak, ale wyglądała na bardzo cierpiącą, nie mogłem zostać zbyt długo. Nawet nie pogadaliśmy należycie – odparł.

Patrzyłam na jego profil, gdy tak siedział, opierając nogi o betonowe krzyżaki falochronu i wlepiając wzrok w ciemne morze. Jego dłonie, złożone na kolanach, wydawały się jakieś białe i duże.

– Znowu coś zmajstrowała, co?

– Nie zdołałyśmy jej powstrzymać. Udaje niewiniątko i w końcu wychodzi na to, że to ktoś, kto ją podejrzewa, robi coś złego. – Zaśmiałam się i opowiedziałam mu historię z dołem. Tę, którą usłyszałam od zapłakanej Yoko.

Kyoichi słuchał w milczeniu. Mój głos mieszał się z dźwiękiem fal. W ciemnościach, wśród podmuchów wiatru i padających na policzki zimnych kropel deszczu, wyraźnie odmalowałam obraz Tsugumi. Im bardziej ubierałam w słowa całe przedsięwzięcie Tsugumi, tym bardziej, zupełnie jak rozsiane po morzu światła statków, płomień jej życia zaczynał jarzyć się z opowieści. Aż czuło się jej obecność.

– Szalona. Nie ma sobie równych! – dusząc śmiech, stwierdził Kyoichi, wysłuchawszy całej historii. – Dół, powiadasz. Co też jej przyszło do głowy.

– Prawda?! – też się zaśmiałam.

Tamtej nocy żal mi było Yoko i zbyt byłam przejęta, aby się nad tym zastanawiać, ale analizując to teraz, doszłam do wniosku, że metoda walki obrana przez Tsugumi była niesamowicie prosta a zarazem jakaś taka pokręcona, bardzo w jej stylu.

– Kiedy myślę o niej, zdarza mi się, że sam nie wiem kiedy, zaczynam zastanawiać się nad naprawdę wielkimi sprawami – wyznał nagle, szczerze jak na spowiedzi, Kyoichi. – W którymś momencie moje myśli łączą się nagle z niesłychanie ważnymi rzeczami. Jak życie, śmierć... I nie dlatego, że ona jest chorowita. Po prostu, kiedy patrzę w jej oczy, gdy obserwuję, jak przeżywa swoje życie, nie wiedzieć czemu, jakoś poważnieję.

Dobrze znałam to uczucie. Jego słowa trafiły mnie prosto w serce i rozgrzały moją duszę w zmarzniętym ciele.

Tsugumi samym swoim istnieniem łączyła nas z podniosłymi sprawami.

Stojąc w ciemnościach, utwierdziłam się w swoich przekonaniach po raz kolejny i powiedziałam:

– Fajne było to lato. Mam dziwne wrażenie, jakby było zaledwie chwilą, a zarazem bardzo długie. Cieszę się, że spędziłyśmy je z tobą. Tsugumi też z pewnością świetnie się bawiła.

– Nic jej nie będzie... – odezwał się Kyoichi.

Przytaknęłam zdecydowanie. Zdawało się, że grunt pod naszymi nogami pod wpływem huku fal i wycia wiatru staje się niepewny. Wlepiłam wzrok w błyskające na niebie jasne gwiazdy, jakby próbując je policzyć.

– Przecież i dotychczas często leżała w szpitalu. – Mój głos wmieszał się w mrok.

Kyoichi patrzył na morze tak niepewnym wzrokiem, jakby miał zaraz zostać zmieciony przez wiatr. Wyglądał bardziej bezradnie niż zwykle.

Tsugumi zniknie z tego miasta. Ich młoda, świeża miłość będzie musiała odnaleźć się w nowej sytuacji. Te wszystkie trudne do ubrania w słowa sprawy zaprzątają zapewne myśli Kyoichiego. Dopiero co, tak niedawno, jakby to było wczoraj, widywałam ich spacerujących z dwoma psami po plaży. Nie zapomnę tego widoku. W naturalny sposób wtopił się w plażę tworzony przez te wszystkie dni. Zachowam ten piękny obraz w sercu.

Nic nie mówiąc, staliśmy razem jeszcze długo, aż zmokły nam włosy. Doskonale się rozumieliśmy, zapatrzeni daleko w morze.

W dzień przed powrotem do Tokio poszłam odwiedzić Tsugumi.

Ciotka, wstydząc się bezczelnie zachowującej się córki, załatwiła jej pokój jednoosobowy. Zapukałam, ale że nie było odpowiedzi, weszłam cicho.

Tsugumi spała.

Jej skóra, biała jak zawsze, zdawała się jaśnieć blado, ale Tsugumi była bardzo wychudzona. Jej długie rzęsy, rozsypane na poduszce włosy, cała była nieskalana i piękna, prawdziwa Śpiąca Królewna, aż bałam się na nią spojrzeć. Wydawało mi się, że zniknęła ta Tsugumi, którą znałam.

— Zbudź się! – Klepnęłam ją w policzek.

– Yhm. – Otworzyła oczy. Niczym wielkie klejnoty, patrzyły prosto na mnie. – Czego? Przecież śpię – powiedziała przez nos i przetarła oczy.

Odetchnęłam i uśmiechnęłam się delikatnie.

– Przyszłam się pożegnać, już wracam. Do kolejnego spotkania. Zdrowiej szybko.

– Co? Nie masz za grosz serca – wypowiedziała to tak żałosnym głosem, jakby z trudem zdołała go wydobyć.

Widać nie miała dość sił, żeby wstać, więc patrzyła na mnie spode łba, leżąc.

– Tylko sobie to zawdzięczasz. Nawarzyłaś, to masz – zaśmiałam się.

– Niby tak – też spróbowała się nieco uśmiechnąć.

– Słuchaj, tylko tobie to powiem. Już chyba po mnie. Na pewno umrę.

Osłupiałam. Pośpiesznie siadłam na krześle przy łóżku Tsugumi, przysunęłam się do niej.

– Co ty wygadujesz?! – Byłam w szoku. – Przecież mówią, że zdrowiejesz. Co niby jest inaczej niż zwykle? Jeden z istotnych powodów, dla którego rodzice cię tu trzymają, to to, że nie chcą, abyś znów coś wymodziła tuż przed wyzdrowieniem. Raczej traktują to jak szpital psychiatryczny. Nie jest to kwestia życia lub śmierci. Bierz się w garść!

– Nie rozumiesz – powiedziała zupełnie serio. Cienie w jej oczach były w tym momencie poważniejsze i ciemniejsze niż jakiekolwiek wcześniej przeze mnie widziane.

– Przecież wiesz, o co biega. Gdy mówię, że będę żyć lub nie, nie mam na myśli tych pierdoł, o których mówisz. Mnie się już nie chce. Zupełnie.

– Tsugumi?!

– Naprawdę. Dotychczas ani razu tak nie było – powiedziała słabym głosem. – Jeszcze nigdy nie byłam tak zobojętniała na wszystko. Naprawdę, mam wrażenie, że coś ze mnie uleciało. Dotychczas śmierć mnie nie ruszała.

Ale teraz się boję. Staram się jakoś zmobilizować, ale tylko mnie to irytuje, bo nic z tego nie wychodzi. Myślę o tym po nocach. Jak tak dalej pójdzie, jeśli nie dojdę do siebie, to umrę, tak mi się wydaje. W obecnej chwili nie ma we mnie żadnych większych emocji, coś takiego zdarza mi się po raz pierwszy. Nawet do niczego nie czuję nienawiści. Jakbym stała się małą, przykutą do łóżka chorą dziewczynką. Rozumiem, jak czuła się ta panna, co to z przerażeniem patrzyła, jak jeden po drugim opadały listki. Jak sobie pomyślę, że w miarę jak będę słabnąć, bardziej niż dotychczas, wszyscy naokoło zaczną się ze mnie naigrawać, że powolutku mój cień zacznie znikać, to aż dostaję obłędu.

– No... – zamilkłam. Byłam zaskoczona, bo Tsugumi zdawała się mówić poważnie. Poza tym dotychczas rzeczywiście nie nachodziły jej podobne myśli i taka wyniosła ignorancja mnie zdumiała. Czyżby bała się, że jej miłość skończy się rozstaniem? Czy może dotknęły ją słowa Yoko? Zrozumiałam, że to, co do tej pory emanowało z jej całego ciała, choćby nie wiem jaką miała gorączkę, to coś rzeczywiście znikało.

– Wszystko będzie dobrze, skoro możesz tyle gadać – odezwałam się.

Tsugumi patrzyła z niepokojem na niebo.

– Oby. – Spojrzała na mnie.

Ileż to tysięcy razy, ileż to dziesiątek tysięcy razy, od najmłodszych lat, patrzyłam w te przejrzyste jak szklane kule oczy, teraz nie było w nich ani cienia kłamstwa. Był w nich niezmienny blask, głęboki, zdawało się, że wypełniony wiecznością.

– To oczywiste.

Przeraził mnie fakt, że Tsugumi odczuła po raz pierwszy to, czym na co dzień martwią się inni ludzie.

Naprawdę może umrzeć, jeśli straci siłę ducha – myślałam. Nie chciałam, żeby to wyczuła.

– No to lecę – rzuciłam i wstałam.

– Nie wierzę! – odezwała się dość głośno Tsugumi. Chciałam rozstać się ot tak, lekko, jak mali chłopcy, żwawo ruszyłam w stronę drzwi, spojrzałam za siebie, wychodząc.

– Do zobaczenia – powiedziałam i odwróciłam się.

– Kretynka!!! Podły padalec!!! Nie wierzę w to! A może to ma być nasze ostatnie spotkanie! Czyli szkoła jest ważniejsza, tak?! A żesz ty! Nie masz za grosz serca, dlatego nikt cię nie lubi!...

Szłam szpitalnym korytarzem przy akompaniamencie płynących za mną przekleństw ciskanych przez Tsugumi.

Gdy wyszłam na zewnątrz, była już noc.

Poczułam delikatny zapach słonej wody niesiony przez wiatr. Tak jakby morze opatulało cale miasto. Kiedy tak szlam ulicami nocą, miałam ochotę trochę sobie popłakać.

Następnego dnia słońce raziło mocno jak w środku lata, była piękna pogoda. Mimo to w wyjątkowej przejrzystości promieni słonecznych wyczuwało się jesień.

Atmosfera przygotowanego przez ciotkę Masako śniadania, stół, na którym nigdy nie brakło zakupionych rano na targu świeżych owoców morza, wszystko to odciskało swoje piętno w mojej duszy. Z bólem serca pałaszowałam łapczywie.

– No niestety, tak to już jest z Tsugumi. Nawet nie może cię odprowadzić. – Pogodnie uśmiechnięta ciotka powiedziała to tak, jakby mówiła: „Yoko, może dokładkę?".

W porannym słońcu po raz kolejny utwierdziłam się w przekonaniu, że z Tsugumi na pewno wszystko będzie dobrze.

– Weź to dla mamy – poprosiła ciocia.

Już ogarniała mnie tęsknota, gdy tak patrzyłam na jej zręczne koniuszki palców, kiedy wkładała różne pikle i warzywa gotowane w sosie sojowym w plastikowe pudełka, które następnie owijała w białą szmatkę i ciasno zawiązywała.

Gdy wychodziłam, oboje – i ciotka, i wujek – odprowadzili mnie do drzwi. Yoko powiedziała, że pójdzie ze mną aż na przystanek, i pobiegła po rower. Pożegnałam się z Pochim.

– Dziękuję za wszystko – zwróciłam się do cioci i wujka.

– Przyjedź do nas do pensjonatu – śmiał się wujek.

– Wesoło było tego lata – powiedziała ciocia.

W żarzącym się słońcu łatwo było opuścić Zajazd Rodziny Yamamoto na dobre. Wyszłam z holu, tak jak to robiłam zawsze, aby kupić colę, a gdy obejrzałam się za siebie, budynek był już daleko. Dostrzegłam jeszcze, jak oboje, ciocia z wujkiem, wchodzili do środka.

I wyruszyłam razem z Yoko.

Jej widok, kiedy idąc obok mnie, mrużyła oczy przed świecącym nam prosto w twarz słońcem, drobna, z włosami kołyszącymi się z każdym krokiem, poruszał moje serce niczym scena z jakiegoś filmu. Podniszczone budynki zajazdów ciągnące się wzdłuż bocznej uliczki prowadzącej do przystanku. Spłowiały kolor kwiatów powoju, rosnących wszędzie wokoło. Moje wspomnienia pozostaną tu, zamknięte w wysuszonej atmosferze tego popołudnia, charakterystycznego dla nadmorskiego miasteczka.

Siedząc na przystanku na betonowych schodach przy automatach z biletami, jadłyśmy lody na patyku. Z pewnością nie zliczyłabym lodów zjedzonych latem razem z Yoko. Odkąd tylko pamiętam, zawsze kupowałyśmy je sobie za nasze kieszonkowe. Tsugumi bez pytania wyrywała lody Yoko i połykała jednym haustem, doprowadzając tym siostrę do łez.

Żal z ogromną siłą ściskał mi serce. Przyprawiał mnie o zawroty głowy, czułam się tak, jakby i ludzie, i całe to miasteczko mieli zniknąć z tego świata.

Yoko popatrzyła w górę na niebo, przysłaniając ręką oczy.

– To już chyba ostatnie lody w tym roku – odezwała się.

– O nie, jeszcze się znajdzie jakaś okazja, żeby zjeść – zaśmiałam się.

– Jakoś wszystkiego mi się odechciewa. Już w przyszłym miesiącu przeprowadzka... – powiedziała Yoko. – Jakoś to do mnie nie dociera. I na pewno nie dotrze, aż do chwili, gdy wyjedziemy.

Spojrzała w moją stronę, uśmiechając się. Była zupełnie spokojna. Chyba postanowiła, że przynajmniej dziś nie będzie płakać.

– Kuzynka to kuzynka, przez całe życie – odezwałam się. – Gdziekolwiek by się w świecie wylądowało.

– Zgadza się, zgadza. Siostry są też całe życie siostrami – zachichotała.

– Tsugumi jest ostatnio dziwna, co? Nie uśmiecha się jej chyba ta przeprowadzka. Albo może ostatnim razem przesadziła i się wypaliła – powiedziałam.

Trochę ją podpytywałam.

– Hmm... może i tak. Rzeczywiście coś się zmieniło. Jest chyba czymś pochłonięta. Przy Kyoichim zachowuje się jak zawsze, ale... wiesz, przychodzę ją odwiedzić... słuchasz? Pukam, ale nie odpowiada. Milcząc, otwieram drzwi, a wtedy zaskoczona Tsugumi ukrywa coś z szelestem w łóżku. „Co znów wyprawiasz, leż spokojnie" – mówię jej, ale gdy tylko wyjdę na chwilę z pokoju, wiesz, dajmy na to nalać wody do czajnika, znów coś wyjmuje i coś tam pisze.

– Pisze? – zdziwiłam się.

– Tak. Coś pisze. Nigdy nie wyzdrowieje, jak będzie się w coś tak angażować... Co ona sobie myśli?

– Ma jeszcze gorączkę?

– W nocy rośnie, a rano spada, i tak w kółko.

– Cóż ona pisze? Może wiersze? Albo jakąś powieść?

– łamałam sobie głowę, bo Tsugumi i pisanie jakoś nie idzie w parze.

– Nigdy nie wiem, co też jej łazi po głowie – uśmiechnęła się Yoko.

Nie zapomnę jej pełnego gracji zachowania, jej szlachetnej, łagodnej dobroci. W moim sercu, podobnie jak obraz Tsugumi, zawsze będzie żyć delikatny obraz Yoko. Gdziekolwiek bym odtąd była, jakąkolwiek osobą bym się stała.

– Coś dzisiaj gorąco, zupełnie jak środku lata – powiedziała Yoko, znów spoglądając w górę na niebo. Patrzyłam na zaokrąglony kształt jej brody. Tak, jakoś dziwnie wszystko rzucało mi się w oczy. Jak przez specjalne soczewki szerokokątne spokojnie wchłaniałam to, co należało do otaczającego mnie rodzinnego miasta.

Powoli nadjechał autobus.

W to pełne blasku południe, aż do momentu kiedy wsiadłam, nie mogłam otrząsnąć się z pewnego rodzaju smutku.

Gdyby była tu Tsugumi, przyćmiłaby wszystko swoim silnym blaskiem. Ach, żeby tak ponatrząsala się ż naszych przygnębionych twarzy, wyśmiała nas. Tego pragnę – myślałam, patrząc przez okno za oddalającą się, bezustannie machającą drobną ręką Yoko.

W Tokio padało.

Gdy wyszłam ze stacji na peron, może to z powodu zmiany klimatu, może lekkiego chłodu, a może tłumu ludzi – miałam wrażenie, że wszystko unosi się w powietrzu.

To zapewne z powodu mojego stanu ducha.

Choć wróciłam do domu, wszystko było nadal tak odległe, jak pejzaż widziany we śnie. Nabrałam sił w ciągu tego pełnego ruchu miesiąca, w czasie którego nawdychałam się morskiego powietrza.

Patrząc na zasnute deszczem, szare ulice, wyszłam ze stacji po sprawdzeniu biletów.

I oto zaczyna się moje prawdziwe życie – pomyślałam niespodziewanie.

Zataczając się od ciężaru bagaży, w tłumie ludzi, zeszłam po schodach. Na dole stała mama.

– Mama?! – Rzuciłam się na nią zaskoczona.

– Byłam na zakupach i przy okazji przyszłam cię powitać. Pewnie nie masz parasola?

– Nie.

– No to wracajmy razem. – Ruszyłyśmy ramię w ramię. Poczułam, że obecność mamy z każdym krokiem przywraca mnie do rzeczywistości.

– Fajnie było?

– Tak.

– Aleś się opaliła, Mario.

– Codziennie była piękna pogoda.

– Słyszałam, że Tsugumi znalazła sobie chłopaka? Tata był zaskoczony.

– Zgadza się. Całe lato spędzili razem, bardzo się zaprzyjaźnili.

– Tsugumi jeszcze w szpitalu? A już jakiś czas miała się dobrze.

– To chyba efekt przemęczenia tego lata.

Głos mamy, gdy tak szłyśmy razem w deszczu pod jednym parasolem, był cichy. Kiedy idąc w kierunku domu, przechodziłyśmy przez pasaż handlowy, jeszcze wyraźniej odczułam, jak odżywa w mym sercu gorąca atmosfera minionego lata. I Tsugumi była mi droższa niż kiedykolwiek wcześniej.

Promieniująca, uśmiechnięta buzia zakochanej Tsugumi.

– Tata czekał na ciebie. Może nawet wcześniej wróci z pracy. Mnie też nudno było bez ciebie. Dziś ugotuję to, co lubisz – zaśmiała się mama.

– Och, jak fajnie będzie zjeść znów coś domowego. Mam wam wiele do opowiedzenia – powiedziałam. Równocześnie pomyślałam, że raczej nie wspomnę o historii z dołem. Ani o tym, jak bardzo stojący w nocy nad morzem Kyoichi kochał Tsugumi, ani też o tym, jak ciężkie były łzy Yoko – to były skarby mojej duszy, nie umiałabym ich wyrazić słowami.

Tak oto moje lato dobiegło końca.

List od Tsugumi

Przez jakiś czas po powrocie do Tokio byłam nie do życia.

Naturalnie uniwersytet pełen był rozleniwionych wakacjami ludzi i przez jakiś czas śmialiśmy się z kolegami, że to nie nauka, a „zabawa w szkołę". Jednak ilekroć opowiadaliśmy sobie o naszych wakacjach, dochodziłam do wniosku, że spędziłam je nieco inaczej niż wszyscy.

Ja z całą pewnością byłam w innym świecie.

Potężna energia emanująca z Tsugumi, silne promienie słoneczne letniego wybrzeża, nowy przyjaciel... wszystko to złożyło się w jedną nową przestrzeń, jakiej nigdy wcześniej nie widziałam. Był to świat intensywniejszy od prawdziwego, barwny i żywy niczym wizje rodzinnych stron, jakie miewają żołnierze tuż przed śmiercią. W słabych wrześniowych promieniach słonecznych nie został mi w dłoniach po nim nawet ślad. Zapytana o wakacje, jedyne co mogłam odpowiedzieć to: „A tak, pojechałam w rodzinne strony, cały czas spędziłam w zajeździe moich krewnych". Dla mnie te wakacje były esencją, skondensowało się w nich wszystko z przeszłości, co było mi drogie.

Ilekroć się nad tym zastanawiam, dochodzę do takiego właśnie wniosku.

Tsugumi czuła chyba to samo.

Pewnego dnia tata złamał nogę.

Ponoć w pracy wchodził po drabinie i spadł, trzymając jakieś ciężkie materiały z najwyższej półki. Gdy zdenerwowane przygnałyśmy z mamą do szpitala, leżał w łóżku, uśmiechając się, zawstydzony. Jak widać, był mało odporny na cierpienia natury duchowej, natomiast całkiem odporny na cierpienia fizyczne.

Wróciłyśmy do domu uspokojone. Tata miał zostać w szpitalu dwa, trzy dni, więc mama wzięła mu coś do przebrania i poszła do niego raz jeszcze. Zostałam sama w domu.

Wtedy właśnie zadzwonił telefon.

Przeczułam, że to coś niemiłego. W okamgnieniu przed oczami pojawiła mi się twarz taty. Powoli podniosłam słuchawkę.

– Halo?

Była to jednak Yoko:

– Ciocia z wujkiem są?

– Niestety, akurat tata złamał nogę i są w szpitalu. Jak zwykle... – zaśmiałam się.

Yoko nie roześmiała się, powiedziała natomiast:

– Stan Tsugumi jest jakiś niewyraźny.

Zamilkłam. Przypomniała mi się blada twarzyczka Tsugumi, przekonującej mnie w czasie moich odwiedzin, że umrze. Tak, przeczucia Tsugumi zawsze się sprawdzały.

– Co to znaczy niewyraźny? – wydusiłam wreszcie z siebie.

– Do dziś, do południa lekarze mówili, że wszystko będzie raczej dobrze, ale od wczoraj jest prawie cały czas nieprzytomna. I ma wysoką gorączkę, nagle jej się pogorszyło...

– A co z wizytami?

– Teraz zabronili, ale cały czas jesteśmy z mamą w szpitalu. – Mówiła spokojnie, czułam, że sama jeszcze nie wierzy w to, co się dzieje.

– Rozumiem. Postaram się przyjechać jutro rano, najwcześniej jak to możliwe. Bez względu na to, jaki jest jej stan, będziemy się zmieniać. – Mój głos, w przeciwieństwie do tego, co działo się w mym wnętrzu, był opanowany. Brzmiał pewnie, zupełnie jakbym składała przysięgę. – Z Kyoichim się skontaktowałaś?

– Zadzwoniłam. Ma zaraz przyjść.

– Yoko – poprosiłam. – Jakby coś się działo, dzwoń natychmiast, choćby nawet w środku nocy.

– Dobrze.

Skończyłyśmy rozmowę. Gdy po powrocie mamy powtórzyłam jej wszystko, zaproponowała, abyśmy następnego dnia zostawiły ojca samego i obie pojechały czuwać przy Tsugumi. Po czym razem zaczęłyśmy przygotowania do wyjazdu.

Wzięłam telefon do pokoju i spałam, trzymając go koło poduszki. Na wszelki wypadek, gdyby zadzwonił... Spałam płytko, tylko noc była głęboka. Miałam niespokojny sen, fragmenty różnych snów pojawiały się, to znów urywały, cały czas czułam obecność telefonu. Był obok mnie całą noc, nieprzyjemne, zimne uczucie, jak dotknięcie zardzewiałego żelaza.

W moich snach cały czas pojawiały się Yoko i Tsugumi. Ilekroć pośród urywanych, drażniących mnie obrazów widziałam Tsugumi, ogarniał mnie błogi, słodki nastrój. Tsugumi miała minę zgorzkniałą jak zawsze, widziałam ją a to nad morzem, a to w Zajeździe Rodziny Yamamoto, śniło mi się, jak odzywa się bezczelnie, a ja byłam przy niej, niespokojna. Jak zawsze, byłam z Tsugumi.

Promienie porannego słońca padły mi prosto na zamknięte powieki. Jęknęłam i wstałam. Telefon nie zadzwonił. Zastanawiając się, jak się ma Tsugumi, odsłoniłam okno.

Był piękny poranek.

Naprawdę nadeszła jesień. Seledynowe echa rozchodziły się aż po krańce nieba. Drzewa powoli kołysały się w podmuchach jesiennego wiatru. Wszystko przepełnione było łagodnym zapachem, tworzyło bezdźwięczny, przejrzysty świat. Miałam wrażenie, że dawno już nie przeżyłam tak olśniewającego poranka, i przez chwilę przyglądałam się tej scenerii z pustką w głowie. Wszystko wyglądało tak pięknie, aż przyprawiało o ból serca.

Nie wiedziałyśmy z mamą, co się dzieje z Tsugumi, ale postanowiłyśmy, że tak czy owak pojedziemy i zasiadłyśmy do śniadania. Zadzwonił telefon.

To była ciotka Masako.

– No i co? – spytałam.

Ciotka zaśmiała się, jakby nieco zakłopotana.

– No więc...

– Wszystko w porządku?

– Zupełnie ozdrawiała, jakby w ogóle nic jej nie było. Chyba niepotrzebnie narobiliśmy tylko krzyku.

– Naprawdę?

Czułam, że uleciały ze mnie wszystkie siły.

– Wczoraj wieczorem, niespodziewanie, jej stan potwornie się pogorszył. Od dawna nic takiego się nie zdarzyło, więc spanikowaliśmy. Lekarze też uznali, że sytuacja jest poważna, i uwijali się, jak mogli, byli zaskoczeni siłą jej woli życia. Jakiś czas naprawdę nie wiedziałyśmy, jak to się skończy, a tu dziś rano, nie do wiary, Tsugumi znów spokojna, śpi, pogwizdując... Różnie to już bywało z jej zdrowiem, ale coś takiego przydarzyło się po raz pierwszy. Na pewno jeszcze nie raz wydarzy się coś nieprzewidywalnego... – Ciotka mówiła tak, jakby się do tego przygotowała, ale jej głos był pogodny. – Przepraszam, że podnieśliśmy taki alarm. Jakby coś się stało, zaraz damy znać i poprosimy was o pomoc, ale dziś nie musisz, Mario, przyjeżdżać, nie fatyguj się. Spędźcie sobie miło dzień. Przepraszam bardzo, że was zaniepokoiłyśmy.

– Cieszę się, że dobrze się skończyło. – Uspokoiłam się i w tej samej chwili poczułam płynący w sercu ciepły strumień, zupełnie jakby krew ponownie zaczęła mi krążyć w żyłach. Przekazałam słuchawkę mamie, wróciłam do pokoju i z powrotem wpakowałam się do łóżka. W promieniach porannego słońca zamknęłam oczy i przysłuchując się wesołemu szczebiotowi mamy dochodzącemu z oddali, zasnęłam. Tym razem szybko nadszedł należyty sen. Głęboki i pogodny.

Kilka dni później, w samo południe, zadzwoniła Tsugumi.

– Słucham – ledwo odebrałam, a tu od razu: „Hej, paskudo!" – dobiegł mnie głos Tsugumi. Nagle podświadomie zdałam sobie sprawę, że absolutnie nie wyobrażam sobie stracić tego słabego, wysokiego, bliskiego memu sercu brzmienia jej głosu, do którego byłam przyzwyczajona. Z drugiej strony słuchawki słychać było różne hałasy, nazwiska wywoływane przez mikrofon, płacz dzieci.

– Co tam? Jesteś w szpitalu? Wszystko w porządku? Już dobrze? – pytałam.

– Już dobrze. Tak, jestem w szpitalu. Jeszcze nie dotarło, co? Jak to możliwe?! – Tsugumi zaczęła mówić coś bez sensu. – Na pewno ta głupia pielęgniarka wysyłając, pomyliła adres. Jest beznadziejna.

– O co ci chodzi? – spytałam, zastanawiając się, czy aby nie świruje od gorączki. Tsugumi milczała. Cisza trwała coś zbyt długo, więc zaczęłam przywoływać w pamięci sylwetkę Tsugumi. Jeden wizerunek, na który złożyły się wszystkie dotychczasowe obrazy... gładkie włosy, płonący blask w jej oczach, drobne nadgarstki. Linia jej kostek, gdy szła boso, biel jej zębów, gdy się śmiała. Jej profil, gdy surowo marszczyła brwi... morze, na które patrzyła. Brzeg obmywany lśniącymi falami...

– Wiesz, miałam już umrzeć – odezwała się nagle bardzo wyraźnie.

– Co ty mówisz?! Komuś, kto łazi sobie żwawo po szpitalnych korytarzach, śmierć nie zagraża – zaśmiałam się.

– Kretynka. Naprawdę o mało co nie umarłam. Świadomość uleciała mi gdzieś daleko, widziałam wielkie światło i chciałam do niego iść..., ale wtedy pojawiła się zmarła matka i powiedziała „Nie wolno ci tu przyjść...".

– Kłamiesz jak zwykle. Czyja matka niby zmarła, co?! – Cieszyłam się, słysząc, że wreszcie jest w dobrej formie.

– To akurat kit, ale naprawdę było niebezpiecznie. Słabłam z dnia na dzień i, serio, byłam pewna, że tym razem to już koniec – mówiła. – No i napisałam do ciebie list.

– List? Do mnie?! – zaskoczona, aż krzyknęłam.

– Zgadza się. Żałosne, co? A tu okazało się, że jeszcze pociągnę... Tymczasem pielęgniarka, którą poprosiłam o pomoc, mówi, że już wysłała ten list, więc choćbym go chciała z powrotem, to już niemożliwe. Nawet jak cię poproszę, abyś od razu wyrzuciła kopertę, nie otwierając, jeśli go dostaniesz, jak znam twój paskudny charakter, i tak pewnie otworzysz i przeczytasz. No więc dobrze, czytaj sobie – powiedziała Tsugumi.

– No to w końcu jak?

Tsugumi napisała do mnie list... Serce jakoś dziwnie waliło mi z przejęcia.

– W porządku, przeczytaj – zezwoliła rozbawionym głosem. – Czuję się, jakbym tym razem rzeczywiście umarła na chwilę. Może więc i to, co napisałam, było słuszne. Od tej pory możliwe, że będę się po trochu zmieniała.

Nie wiedziałam, co chciała powiedzieć. Ale równocześnie wydawało mi się, że gdzieś w głębi duszy rozumiem. Milczałam przez chwilę.

– O! Przyszedł Kyoichi, to go daję, cześć – rzuciła nagle Tsugumi.

Zawołałam ją, ale najwidoczniej już sobie poszła. „Masz być w sali!" – krzyknął za nią Kyoichi, po czym, nie wiedząc, o co chodzi, podniósł słuchawkę:

– Halo?

Oczywiście, Tsugumi jak zawsze po swojemu. Pewnie już człapała korytarzem w stronę sali. Drobna, z piersią wypiętą dumnie jak paw.

Uśmiechnęłam się kwaśno i powiedziałam:

– Halo.

– Aaa! Maria – ucieszył się Kyoichi.

– Słyszę, że z Tsugumi było kiepsko.

– Tak, ale teraz zdaje się już całkiem zdrowa. Przez jakiś czas nie można było jej odwiedzać, było z nią tak źle. Traciliśmy głowę – odparł Kyoichi.

– Pozdrów wszystkich... Eee, Kyoichi, myślisz, że gdy Tsugumi wyprowadzi się w góry, siłą rzeczy rozstaniecie się? – pytanie gładko wypłynęło z moich ust.

– Kto wie. Dowiemy się, co będzie, nie wcześniej, niż kiedy wyjedzie i wylądujemy daleko od siebie, nie sądzę jednak, żebym jeszcze spotkał wiele dziewczyn o tak silnym charakterze jak jej. Fajna laska jest, naprawdę genialna. Chyba nigdy nie zapomnę tego lata. Nawet jeśli się rozstaniemy, pozostanie wyryte w moim sercu na całe życie. Tego jestem pewien – powiedział spokojnie. – W każdym razie, przy następnej okazji pamiętaj, że w zastępstwie Zajazdu Rodziny Yamamoto będziecie tu mieć zawsze mój hotel. W każdej chwili możecie przyjechać.

– ...czyli, tak jak tego lata, już zawsze będziemy mieć gdzie się spotykać.

– Prawdopodobnie – zaśmiał się. – O! Yoko weszła do holu. Niesie lilie. Aaa! Zderzyła się z jakimś pacjentem na rogu korytarza i przeprasza... idzie, już tu jest, no to cześć, daję ją.

– Tak, słucham, kto to? – Yoko odebrała telefon. Odpowiadając, pomyślałam, że to zupełnie jak jakaś parada. Nadchodzili jedno za drugim. Usiadłam na krześle i patrząc na niebo za oknem, rozmawiałam z Yoko. Wlewające się promienie popołudniowego słońca tworzyły oświetlony kwadrat na środku pokoju. Czułam, że moje wnętrze wypełnia ciche postanowienie, nieuzasadnione i jeszcze dokładnie niesprecyzowane.

Teraz tu będę żyta.

Droga Mario,

I stało się tak, jak mówiłam.

Może nawet list ten dojdzie w momencie, gdy właśnie będziesz w drodze na mój pogrzeb. To jest prawdziwa skrzynka duchów.

Pogrzeb jesienią jest przygnębiający, żadna przyjemność, co?

Sporo listów napisałam do Ciebie ostatnio. Pisałam i darłam, i znowu pisałam. Czemu akurat do Ciebie? Jakoś tak mi się zdaje, że spośród tych wszystkich osób naokoło mnie tylko ty jedna właściwie umiesz ocenić moje słowa i możesz mnie zrozumieć.

Wydaje mi się, że naprawdę chcę już umrzeć i tylko pragnę jeszcze zostawić po sobie list dla Ciebie. Kiedy sobie wyobrażę, jak wszyscy będą się zanosić płaczem i wymyślać, jaka to ja niby naprawdę byłam, aż mnie ciarki przechodzą. Kyoichi ma swój urok, ale miłość to bitwa i do końca nie można okazać słabości.

Jak to możliwe, że choć jesteś taka beznadziejna, potrafisz właściwie oceniać wagę spraw? Doprawdy, aż dziw bierze.

Jeszcze jedno. Zaraz jak tylko znalazłam się w szpitalu, przeczytałam książkę pod tytułem Strefa śmierci. Miała mi tylko pomóc zabić czas, ale nieoczekiwanie okazała się interesująca i przeczytałam ją jednym tchem. Mój stan był coraz gorszy, ledwo dyszałam, ale dla kogoś tak wątłego jak ja, książka, której bohater coraz bardziej słabnie, jest dość przejmująca. Zaczyna się od tego, że główny bohater ma wypadek samochodowy, w którego wyniku zostaje zmasakrowany. Potem już wyskakuje jedno nieszczęście za drugim, kolejne gwoździe do trumny, aż w końcu umiera. Ostatni rozdział to listy pożegnalne, które napisał do ojca i ukochanej. Listy ze strefy śmierci. Nawet ja się trochę popłakałam, czytając to. Pozazdrościłam gościowi tego numeru z pisaniem i otrzymywaniem takich listów i właśnie dlatego teraz to piszę.

Kopiąc ostatnio dół z zamiarem wrzucenia do niego tego podłego drania, myślałam o różnych rzeczach. Ot tak, żeby szybciej zlatywał czas spędzany na pracy fizycznej. Tamtej nocy, widząc błagalne łzy mojej głupiej siostry – która, jak tak dalej pójdzie, chyba nigdy nie wyjdzie za mąż, tylko ciągle będzie się mną opiekować– nagle mnie olśniło. Miałam wrażenie, że wyraźnie zobaczyłam samą siebie. Choć wszyscy wokoło wspierali moje słabe ciało, nie byłam dotychczas nikim więcej jak tylko bladą małą dziewczynką siejącą histerię i żyjącą samolubnie. Uświadomiłam sobie, że pewnie będzie tak nadal przez resztę mojego życia.

Oczywiście nie żałuję niczego, zresztą i wcześniej już o tym wszystkim wiedziałam. Na skraju wytrzymałości fizycznej, kiedy już prawie traciłam przytomność, przyjemnie było myśleć o takich sprawach. Wkrótce nie mogłam oprzeć się wrażeniu, że umrę w ciągu najbliższych dni. W końcu wykopanie takiego dołu byłoby nie lada wysiłkiem nawet dla osoby zdrowej. Było to ciężkie zadanie, odpowiednie jak na ostatnie w życiu.

Kopałam w cudzym ogrodzie, wiedziałam więc, że nie mogę zostać nakryta. Pracowałam tylko w nocy. Kopałam, wynosząc ziemię po trochu.

Wreszcie dół był wystarczająco głęboki. Gdy patrzyło się w górę z jego dna, widać było gwiazdy. Ziemia była twarda, ręce miałam tu i ówdzie poharatane, codziennie obserwowałam, jak znów nadchodzi letni świt.

Z dna dołu.

W tym wąskim polu widzenia mogłam dojrzeć, jak niebo stopniowo się rozjaśniało, a gwiazdy bladły. Wykończona myślałam o różnych sprawach. Bojąc się, aby mama nie wykryła sprawy, kiedy zobaczy brudne ubrania, wkładałam na siebie strój kąpielowy, a na to codziennie tę samą utytłaną kurtkę. Uświadomiłam sobie, że prawie nie mam wspomnień o tym, jak pływam w morzu ubrana w kostium kąpielowy. W czasie zajęć zawsze tylko się przyglądałam i, jak się dobrze zastanowić, nawet nie umiem pływać kraulem. Przypomniało mi się też, jak codziennie brakowało mi tchu na tej ulicy prowadzącej pod górkę do szkoły i że ani razu nie brałam udziału w długich apelach porannych. W takich chwilach nigdy nie zwracałam uwagi na te błahostki, dziejące się tuż pod moim nosem, bez przerwy tylko myślałam o naprawdę wielkich sprawach tego świata.

Ciężko mi oddychać, a ciało mam tak ociężałe, jakby przygniatała mnie kołdra.

Nawet nie mogę zjeść porządnego posiłku. Przez gardło przechodzą mi tylko kiszonki, co mi je stara przynosi. Śmiejesz się, co? Mario!

Dotychczas, cokolwiek by się działo, gdzieś w głębi mojej duszy tryskało życie, tym razem jego zapasy równe są zeru. Szczerze mówiąc, już się poddaję.

Nocy też mam już dość.

Gdy zgaśnie światło i sala zmieni się w jedną wielką ciemność, popadam w depresję i nie wiem, co począć. Aż się na płacz zbiera. Ale płacz mnie wykańcza, więc bronię się przed tym w ciemnościach. Piszę ten list, świecąc sobie małą latarką. Na przemian świadomość odpływa, to znów powraca, wszystko wiruje. Jeszcze trochę mi się pogorszy i koniec. Będę nic niewartym trupem, a wy, kretyni, będziecie zanosić się płaczem.

Co rano paskudna pielęgniarka przychodzi odsłonić okno.

Przebudzenie to dopiero koszmar, w ustach sucho, głowa ociężała z bólu, wysuszona gorączką, czuję się jak mumia. Z byle powodu od razu dają mi kroplówkę, naprawdę beznadzieja.

Ale kiedy otwierają okno, razem z promieniami słońca wpada też wiatr pachnący morzem. Z na wpół przymkniętymi powiekami, zlanymi blaskiem światła, drzemię i śnią mi się spacery z psem.

Miałam gówniane życie. Z dobrych rzeczy przypominam sobie tylko tyle.

W każdym razie cieszę się, że mogę umrzeć w tym mieście.

Trzymaj się.

Tsugumi Y.