20030831193441id#919 Nieznany

20030831193441id_23919_-_Nieznany.rtf

WSKAŹNIKI FINANSOWE

Wskaźniki finansowe (ang. financial ratios) - grupa mierników, będących podstawowym narzędziem analizy wskaźnikowej najważniejszych sprawozdań finansowych, tzn. bilansu i rachunku zysków i strat.

Szeroki zestaw wskaźników pozwala wnikliwie scharakteryzować poszczególne obszary działalności przedsiębiorstwa. Podstawowym celem analizy wskaźnikowej jest wnikliwa ocena ogólnej sytuacji majątkowej i finansowej jednostki gospodarczej.

Wyróżnia się cztery główne grupy wskaźników finansowych:


Wskaźniki rentowności szczególnie ważne są dla aktualnych i potencjalnych kontrahentów jednostki gospodarczej. Banki, dostawcy i inne podmioty kredytujące jednostkę zainteresowane będą poziomem wskaźników płynności finansowej środków obrotowych, wielkością posiadanych przez jednostkę kapitałów własnych oraz jej zdolnością do wypracowywania nadwyżek finansowych, a więc poziomem wskaźników wypłacalności. Inwestorów interesują w pierwszej kolejności wskaźniki rynku kapitałowego, będące podstawą do przypuszczeń co do przyszłej efektywności inwestycji.

Kompleksowy zestaw wskaźników finansowych stanowi cenny instrument strategicznego zarządzania, stąd też powinien szczególnie interesować kierownictwo firmy, gdyż ułatwia ocenę bieżącej sytuacji finansowej firmy oraz stanowi podstawę do podejmowania decyzji.




Płynność finansowa, termin charakteryzujący zdolność przedsiębiorstwa do terminowego regulowania bieżących zobowiązań (krótkoterminowych, płatnych w ciągu jednego roku), określający możliwość spłaty zobowiązań w sytuacji, gdyby stały się one natychmiast wymagalne, za pomocą upłynnienia posiadanych zasobów środków obrotowych (zasobów płynnych, które mogą być szybko zamienione na gotówkę).

Niska płynność (brak płynności) świadczy o utracie lub wysokim prawdopodobieństwie utraty przez przedsiębiorstwo zdolności do terminowego regulowania bieżących zobowiązań.

Wysoka płynność oznacza z kolei zamrożenie nadmiernie wysokich własnych kapitałów w finansowaniu bieżącej działalności i niemożność zwiększenia ich zyskowności przez efektywne wykorzystanie obcych kapitałów, co może mieć niekorzystny wpływ na rentowność przedsiębiorstwa.




WSKAŹNIK BIEŻĄCEJ PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ
current ratio

Wskaźnik bieżącej płynności informuje, czy i w jakim stopniu bieżące aktywa pokrywają bieżące pasywa. Innymi słowy, pokazuje zdolność firmy do regulowania swoich zobowiązań środkami obrotowymi. Jest on traktowany jako wskaźnik bezpieczeństwa, mierzący płynność środków.




AKTYWA BIEŻĄCE

W SKAŹNIK BIEŻĄCEJ PŁYNNOŚCI = =

PASYWA BIEŻĄCE



MAJĄTEK OBROTOWY + KRÓTKOTERMINOWE ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE CZYNNE


ZOBOWIĄZANIA BIEŻĄCE + KRÓTKOTERMINOWE ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE BIERNE + KRÓTKOTERMINOWE PRZYCHODY PRZYSZŁYCH OKRESÓW




Wzrost poziomu tego wskaźnika oznacza poprawę płynności finansowej firmy, a tendencja spadkowa jest sygnałem, informującym o możliwości wystąpienia trudności płatniczych. Zadowalający poziom wskaźnika płynności bieżącej waha się w przedziale 1,2 -2,0, co oznacza, że zachowanie równowagi finansowej firmy wymaga około dwukrotnego pokrycia bieżących pasywów bieżącymi aktywami. Jeżeli poziom wskaźnika zbliża się do 1,2 to zwiększa się ryzyko utraty przez przedsiębiorstwo zdolności do terminowego regulowania zobowiązań. Brak płynności finansowej jest tak samo niekorzystnym zjawiskiem, jak nadpłynność finansowa. Wysoki poziom wskaźnika informuje o spadku udziału zobowiązań bieżących w finansowaniu firmy.



Rentowność, osiąganie nadwyżek przychodów ze sprzedaży nad kosztami poniesionymi dla ich uzyskania, a zatem uzyskiwanie dodatniego wyniku finansowego.

Pomiar rentowności umożliwiają wskaźniki rentowności obliczane w odniesieniu do wartości: sprzedaży (obrotu) przedsiębiorstwa (rentowność sprzedaży) majątku (aktywów) przedsiębiorstwa (rentowność majątku), kapitału własnego (rentowność kapitału własnego).


WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI KAPITAŁU WŁASNEGO
ROE - return on equity

Wskaźnik rentowności kapitału własnego informuje o wielkości zysku netto, przypadającego na jednostkę kapitału zainwestowanego w przedsiębiorstwie. Jest miarą efektywności wykorzystania kapitału własnego przez spółkę w danym okresie.

ZYSK NETTO

ROE =

KAPITAŁY WŁASNE



Poziomem tego wskaźnika i jego tendencją w czasie zainteresowani są szczególnie akcjonariusze (inwestorzy) firmy. Wysoki poziom zyskowności kapitału własnego jest dla nich wyznacznikiem właściwej alokacji kapitałów. Pozwala przypuszczać, że przedsiębiorstwo rozwija się, co stwarza możliwości uzyskania wyższych dywidend.

Wielkość wskaźnika ROE jest zazwyczaj porównywana z bankową stopą oprocentowania depozytów długoterminowych. Stopa wyższa od poziomu wskaźnika zyskowności kapitałów własnych sugeruje, że inwestowanie w daną firmę jest mniej efektywne od lokat w banku. Dlatego też poziom tego wskaźnika powinien przewyższać oprocentowanie długoterminowych depozytów bankowych.

WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI AKTYWÓW
ROA - return on assets

Wskaźnik rentowności aktywów określa stosunek wielkości zysku netto, wypracowanego przez jednostkę, do wartości zaangażowanego w firmie majątku.


ZYSK NETTO

ROA =

AKTYWA OGÓŁEM



Wskaźnik ten informuje o zdolności przedsiębiorstwa (a konkretniej - jego aktywów) do generowania zysku. Pokazuje, jak efektywnie firma zarządza swoim majątkiem. Im wyższy poziom rentowności aktywów, tym lepsza sytuacja finansowa przedsiębiorstwa.

Wielkością ROA zainteresowani są szczególnie kredytodawcy firmy, gdyż stanowi on cenne źródło informacji o zdolności majątku do przynoszenia dochodów, będących źródłem rat i odsetek od zaciągniętych kredytów. Zachodnie banki oczekują, aby wskaźnik ten osiągał poziom 2-6 proc., przy czym w małych firmach powinien on być wyższy niż w dużych. Niski poziom wskaźnika na tle przedsiębiorstw z tej samej branży oznacza zazwyczaj niewykorzystanie pełnych mocy wytwórczych firmy.

Zadłużenie, finansowanie działalności, wydatków, majątku podmiotów gospodarczych ze źródeł zewnętrznych. Poziom zadłużenia obrazuje strukturę finansowania majątku i działalności przedsiębiorstwa, określa także, przez stopień zaangażowania kapitału obcego w stosunku do kapitału własnego, możliwości pokrycia zobowiązań kapitałami własnymi.



WSKAŹNIK ZADŁUŻENIA KAPITAŁU WŁASNEGO
capital gearing, przekładnia kapitałowa

Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego określa stopień zaangażowania kapitału obcego w stosunku do kapitałów własnych.

ZOBOWIĄZANIA OGÓŁEM

WSKAŹNIK ZADŁUŻENIA

K APITAŁU WŁASNEGO =

KAPITAŁ WŁASNY



Wzrost wskaźnika oznacza większe zaangażowanie obcych źródeł finansowania w stosunku do źródeł własnych, a więc zwiększenie stopnia zadłużenia. Oddziałuje to bezpośrednio na poziom ryzyka finansowego z powodu wyższych rat kapitałowych i odsetek. Wartością graniczną dla małych firm jest proporcja 3:1. Dla firm średnich i dużych wymogi są ostrzejsze - relacja 1:1.



WSKAŹNIK ZADŁUŻENIA DŁUGOTERMINOWEGO
wskaźnik ryzyka, wskaźnik długu

Jest to stosunek zobowiązań długoterminowych do całości kapitału własnego.

ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE

WSKAŹNIK ZADŁUŻENIA

D ŁUGOTERMINOWEGO =

KAPITAŁ WŁASNY



Poziom wskaźnika określa stopień zabezpieczenia udzielanych kredytów przez kapitał własny przedsiębiorstwa. Zobowiązania długoterminowe dotyczą długów, spłacanych w okresie dłuższym niż rok. Zalicza się tu kredyty i pożyczki długoterminowe (inwestycyjne, hipoteczne) oraz zobowiązania z tytułu wyemitowanych przez firmę obligacji.

Zadowalający poziom tego wskaźnika wynosi 0.5 i wynika z relacji 33:67, zgodnie z którą kredyt długoterminowy powinien być dwukrotnie mniejszy od kapitału własnego. Wskaźnik większy od jedności świadczy o tym, że zadłużenie długoterminowe przewyższa kapitał własny właścicieli. Racjonalny poziom wskaźnika powinien się więc mieścić w przedziale (0.5 do 1). Wskaźnik powyżej jedności świadczy o poważnym zadłużeniu firmy.



RYNEK KAPITAŁOWY (capital market)

Rynek kapitałowy - segment rynku finansowego, który tworzą transakcje, dotyczące długoterminowych instrumentów finansowych (o terminie realizacji dłuższym niż rok).

Do oceny efektywności przedsiębiorstwa wypuszczjącego papiery wartościowe służą wskaźniki rynku kapitłowego.

Najogólniej można je ująć w dwie grupy:


Wskaźniki wykorzystywane przez akcjonariuszy.


Najbardziej ogólnym wskaźnikiem, którym zainteresowani są posiadacze akcji, jest wielkość zysku przypadająca na jedną akcję zwykłą, niezależnie od tego czy zysk ten zostanie wypłacony akcjonariuszowi jako dywidenda, czy zagospodarowany w przedsiębiorstwie.



ZYSK NETTO

Z YSK NA 1 AKCJĘ(ESP)=

ILOŚĆ WYEMITOWANYCH AKCJI



Wskaźnik ten plastycznie ilustruje skalę potencjalnych korzyści akcjonariusza, przy założeniu, że dywidenda zależy od wielkości wygospodarowanego zysku.


Do porównań korzyści lokowania kapitałów w różne firmy można wykorzystać stopę zyskowności akcji.


ZYSK NA 1 AKCJĘ

S TOPA ZYSKOWNOŚCI AKCJI = X 100%

CENA RYNKOWA AKCJI


Obrazuje ona, jaki procent zysku przynosi dana akcja w relacji do jej ceny giełdowej. Wskaźnikiem tym oprócz posiadaczy akcji, mogą być zainteresowani również jej potencjalni nabywcy oraz firmy korzystające z kapitału akcyjnego.

Bezpośrednie korzyści dla posiadaczy akcji ilustruje wskaźnik stopy dywidendy.





DYWIDENTA NA 1 AKCJĘ

W SKAŹNIK STOPY DYWIDENDY= X100%

CENA RYNKOWA 1 AKCJI



Porównanie tych wskaźników dotyczących różnych firm umożliwia ocenę rozpiętości korzyści osiąganych przez zakup różnych rodzajów akcji.


Wskaźniki dla potencjalnych inwestorów i emitententów akcji.


Podstawą oceny przyszłości firmy jest kształtowanie się jej pozycji na rynku w okresach przyszłych. Stąd istotne są wskaźniki obrazujące dotychczasową pozycję finansową firmy oraz korzyści uzyskiwane przez akcjonariuszy. Wszystkie wymienione wskaźniki oceny wartości akcji mogą być również wykorzystane przez potencjalnych nabywców akcji oraz firmy wypuszczające akcje w aspekcie możliwości pozyskania dodatkowego kapitału.


Najbardziej popularnym i stosowanym na całym świecie wskaźnikiem ułatwiającym przybliżoną ocenę celowości inwestowania w akcje danej spółki jes wskaźnik PER (price earing ratio).


CENA RYNKOWA AKCJI

PER =

ZYSK NETTO NA 1 AKCJĘ


Cena rynkowa (giełdowa) akcji podawana jest po każdej sesji w komunikatach giełdowych.

Wskaźnik PER umożliwia ocenę opłacalności lokat kapitałowych w różnych firmach. Określa on bowiem liczbę lat (zł:zł/rok = rok), w ciągu których nastąpi zwrot nakładu na zakup akcji, przy założeniu, że firma będzie w przyszłości przynosić zyski takie jak dotychczas.

Na wartość wskaźnika PER na wpływ nie tylko cena giełdowa akcji, która zależy od zyskowności firmy, ale również ogólna sytuacja na rynku kapitałowym. W związku z tym wskaźniki PER zawiera wiele różnych informacji, stąd posługują się nim zarówno maklerzy, jak i indywidualni inwestorzy, przed podjęciem decyzji czy akcje danej frmy należy kupić, sprzedać, czy też wstrzymać się z decyzją.

Na pytanie, do jakiej górnej granicy cen akcji inwestor będzie dokonywał ewentualnego zakupu? Możemy na nie odpowiedzieć przedształcając wskaźniki PER. Każdy zakup akcji powyżej tak ustalonej ceny giełdowej (rynkowej) będzie związany z dużo wyższym ryzykiem.


PER X zysk netto

C ena giełdowa =

Ilość wyemitowanych akcji



Przy zakupie poniżej tej ceny można spodziewać się dodatkowych korzyści. Trzeba jednak wyraźnie podkreślić, że na ceną giełdową akcji wpływają oczekiwania, jakie inwestorzy wiążą z daną firmą, stąd wskaźniki PER nie zawsze są zsynchronizowane z ostatnimi notowaniami tych firm na giełdzie.






RACHUNEK KOSZTÓW- jest to część rachunkowości, która zajmuje się ustaleniem w różnych przekrojach oraz interpretowaniem wyrażonej w pieniądzu wysokości nakładów pracy żywej i uprzedmiotowionej w określonym czasie i określonym przeznaczeniem
Przedmiotem rachunku kosztów – w związku z prowadzeniem procesów gospodarczych (zaopatrzenie, produkcja, zbyt, zarządzanie). Podmiotem podsystemu rachunku jest jednostka prowadząca działalność gospodarczą.
Głównym celem prowadzenia systematycznego rachunku kosztów jest dostarczenie informacji niezb?dnych do oceny efektywno?ci gospodarowania i podejmowania decyzji.

Rachunek kosztów jako podsystem ewidencyjny rachunkowości ma spełniać w przedsiębiorstwie następujące funkcje:
1. Pomiar i wycena kosztów związanych z nabywaniem, posiadaniem i wykorzystywaniem zasobów czynników produkcji;
2. Ujęcie (na poziomie pomiaru i udokumentowania) rzeczowego przebiegu procesów zaopatrzenia, produkcji i zbytu, czyli przekształcenia czynników produkcji w produkty;
3. Grupowanie kosztów w różnych przekrojach, uwzględniających przekształcenie informacji o kosztach czynników produkcji w informacje o kosztach produktów;
4. Prezentacja informacji kosztowych w formie sprawozdań umożliwiających interpretacje i analizę kosztów.

USTALENIE POZIOMU KOSZTÓW RZECZYWISTYCH (PEłNYCH)

W rachunku kosztów rzeczywistych są ujmowane tylko koszty faktyczne poniesione w przedsiębiorstwie w danym okresie. Jest to rachunek o charakterze ex post.
W tym rachunku, w jego czystej postaci do wyceny zużytych do produkcji czynników są stosowane rzeczywiste ceny nabycia. Jest to rachunek oparty na tradycyjnym rozumieniu kosztów produkcji, gdzie koszty stanowią iloczyn rzeczywistych cen i rzeczywistego zużycia ilościowego czynników produkcji. W ramach modyfikacji tego rachunku zamiast cen rzeczywistych były stosowane ceny stałe, ewidencyjne.
Rachunek kosztów rzeczywistych jest prowadzony z wyodrębnieniem struktury kosztów:
1. Rodzajowej
2. Podmiotowej
3. Przedmiotowej
Celem rachunku kosztów rodzajowych jest agregowanie kosztów poniesionych w okresie obrachunkowych wg ich rodzajów.
W podmiotowym rachunku są grupowane wg miejsc ich powstania tzn. podmiotów wyodrębnionych.
Przedmiotowy rachunek kosztów określany jest jako rachunek kosztów jednostkowych lub kalkulacyjnych. Celem tego rachunku jest ustalenie kosztów jednostkowych (pełnego lub zmiennego) dla wszystkich wytwarzanych w okresie obrachunkowym dóbr i usług.
Podstawową cechą rachunku kosztów pełnych jest dokonywany w nim podział kosztów całkowitych przedsiębiorstwa na koszty bezpośrednie i koszty pośrednie. Koszt jednostkowy wyrobów odzwierciedla zatem pełne zużycie czynników produkcji jakie nastąpiło w związku z jego wytworzeniem.
Druga cecha rachunku kosztów całkowitych jest rozliczanie kosztów pośrednich. Rozliczenie kosztów pośrednich na produkty, szczególnie wtedy, gdy były agregowane dla wielu podmiotów usytuowanych w różnych miejscach struktury hierarchicznej przedsiębiorstwa wymagało zastosowania wielu metod rozliczania. Każda grupa kosztów pośrednich podlegała rozliczaniu na produkty.
Rachunek kosztów pełnych umożliwia ustalenie wyniku finansowego w postaci zysku lub straty. Wynik przedsiębiorstwa stanowi różnicę pomiędzy dochodem ze sprzedaży a kosztami własnymi sprzedanych wyrobów.
Rachunek ten przy krótkich decyzjach nie spełnia swojej roli.



Rachunek kosztów normatywnych


Do ustalenia kosztów przyszłych okresów pomocne były wzorce kosztów określane jako koszty normalne, ponieważ stanowiły one wielkość przeciętne ustalone na podstawie danych o kosztach zarejestrowanych w okresie poprzednim.
Koszty normalne podmiotów dla okresów przyszłych ustala się jako:
Przewidywana ilość produkcji wyrobów * stawki kosztów normalnych ustalonej dla tych wyrobów
Porównanie uzyskanych kosztów rzeczywistych z ustalonymi dla nich kosztami normalnymi pozwala na obliczenie globalnych odchyleń, które informują jedynie o tym, czy koszty rzeczywiste przekraczają poziom kosztów normalnych czy też nie osiągnęły ich poziom.
Przez porównanie rzeczywistych kosztów wytworzenia wyrobów z okresu sprawozdawczego ze stawką kosztów normalnych uzyskuje się informacje o odchyleniach w przekroju nośników kosztów.
Za podstawową zaletę rachunku kosztów normalnych uważa się to, że zapoczątkowa? on planowanie i kontrolą kosztów oraz ich analizę.
Natomiast za podstawowe wady tego rachunku należy uznać to, że
stawki kosztów normalnych, nawet te aktualizowane, nie uwzględniały wszystkich przewidywanych dla przyszłego okresu zmian w przedsiębiorstwie.
Stawki te głównie odzwierciedlały warunki produkcji okresu przeszłego, co wyrażały koszty tego okresu stanowiące podstawę do ustalenia stawek kosztów normalnych.
Globalne odchylenia ustalone między kosztami rzeczywistymi a normalnymi nie pozwalały na prowadzenie szczególnej analizy kosztów wg przyczyn powodujących te odchylenia. Fakt ten nie pozwalał na prowadzenie kontroli gospodarności w przedsiębiorstwie w powiązaniu z odpowiedzialnością osób za poziom kosztów


CECHY RACHUNKU KOSZTÓW ZMIENNYCH:

1. Koszty całkowite przedsiębiorstwa są dzielone na stałe i zmienne
2. Koszty podmiotów wewnętrznych są agregowane również zgodnie z ich charakterem zmienności względem stopnia wykorzystania zdolności produkcyjnych (stałe i zmienne)
3. Produkty finalne, półfabrykaty i produkcja niezakończona są wyceniane w zmiennych kosztach sprzedaży (=zmienny koszt wytworzenia wyrobów + zmienne koszty sprzedaży)
4. Koszty całkowite przedsiębiorstwa (K) mają charakter funkcji liniowej, która ma postaę równania: K=ax +b, gdzie
a- zmienny koszt wytworzenia wyrobu
b- suma kosztów stałych przedsiębiorstwa dla danego obszaru
x- rozmiary produkcji w czasie
5. koszty stałe przedsiębiorstwa mogł być grupowane w jednolitym bloku lub z wyodrębnieniem w mln kosztów stałych i produkcji, zarządu i sprzedaży
6. kryterium oceny rentowności jednostkowej wyrobu jest jednostkowa marża brutto, stanowiąca nadwyżkę ceny sprzedaży nad kosztami zmiennymi wyrobu
7. wynik finansowy przedsiębiorstwa (zysk lub strata) stanowi różnicę między globalną marżą brutto zrealizowaną na sprzedaży wyrobów a kosztami stałymi danego okresu. Sposób ustalania wyniku finansowego przedsiębiorstwa:
dochód ze sprzedaży brutto
- zmienne koszty własne sprzedanych wyrobów
= globalna marża brutto dla przedsiębiorstw (wynik I, pośredni)
- suma kosztów stałych okresu
= wynik finansowy (wynik II, końcowy)
8. wycena świadczeń wewnętrznych jest dokonywana na poziomie kosztów zmiennych
9. grupowanie dla podmiotów wewnętrznych (podstawowych i pomocniczych)


ZALETY:

1. W rachunku kosztów pełnych koszty stałe przypadają na wyroby. Nawet jeżeli część majątku była niewykorzystana to obciążała wyroby. Podaje wynik w postaci marźy brutto w przypadku niepełnego wykorzystania mocy produkcyjnych
2. Kalkulacja jednostkowego kosztu wyrobu uległa uproszczeniu, bowiem nie dzielimy kosztów stałych na wyroby
3. Dostarcza informacji do zarządzania, bowiem elementem decyzyjnym jest jednostkowa marża brutto
4. Nie ma „sprzeda?y” kosztów stałych do magazynu
5. Rachunek ten aktywizuje funkcję sprzedaży

Rachunek zmienny jest podstawę analizy progu rentowności (firma nie przynosi zysku i nie przynosi strat)

WADY:

1. Kompleksowość jednostkowej marży brutto
2. Brak informacji o jednostkowym koszcie pełnym, a więc nie można wykorzystywać tego rachunku do decyzji długookresowych.























- 9 -


Wyszukiwarka