|
Spirytusy lecznicze - Spirituosa medicata to roztwory jednej lub kilku substancji leczniczych w etanolu o stężeniu wyższym niż 40º (316 g/l). |
Do spirytusów leczniczych nie należą roztwory etanolowe, gdyż w nich stężenie etanolu jest niższe niż 40º (316 g/l).
PRZYKŁADY SPIRYTUSÓW LECZNICZYCH
Spiritus aethereus – spirytus eterowy (krople Hoffmanna).
Preparat ten otrzymuje się przez zmieszanie 1 cz. eteru etylowego z 3 cz. etanolu 710 g/l (90º).
Jest to środek pobudzający w omdleniu, a także preparat stosowany (obecnie rzadko) w bólach żołądka i kolce wątrobowej.
Camphorae spiritus – spirytus kamforowy.
Przygotowanie
Camphora 10,0 cz.
Ethanolum (760 g/l) 65,0 cz.
Aqua purificata 25,0 cz.
Kamforę rozpuścić w etanolu, dodać wody i przesączyć.
Postać i właściwości. Bezbarwna, przezroczysta ciecz o charakterystycznym zapachu kamfory.
Działanie i/lub zastosowanie. Wywołujące przekrwienie; stosowany zewnętrznie.
Nie stosować u dzieci do lat 6.
Iodi solutio spirituosa – spirytusowy roztwór jodu do użytku zewnętrznego (jodyna)
Przygotowanie
Kalii iodidum 1,0 cz.
Iodum 3,0 cz.
Aqua purificata 6,0 cz.
Ethanolum (760 g/l) 90,0 cz
Jodek potasu rozpuścić w wodzie, dodać jodu i stopniowo, mieszając etanolu
Postać i właściwości. Ciemnoczerwona, przezroczysta ciecz o zapachu jodu.
Działanie i/lub zastosowanie. Odkażające; stosowany zewnętrznie.
Iodi solutio spirituosa pro usu interno – spirytusowy roztwór jodu do użytku wewnętrznego.W preparacie tym rozpuszcza się jod w etanolu 760 g/l w proporcji 1:9.
Działanie i/lub zastosowanie. Preparat stosowany jest wewnętrznie w chorobach tarczycy.
Spiritus formicicus – spirytus mrówczany
Przygotowanie
Acidum formicum (305 g/l) 5,0 cz.
Ethanolum (760 g/l) 70,0 cz.
Aqua purificata 25,0 cz.
Kwas mrówkowy zmieszać z wodą i etanolem.
Postać i właściwości. Bezbarwna, przezroczysta ciecz o charakterystycznym, drażniącym zapachu.
Działanie i/lub zastosowanie. Rozgrzewające, ściągające; stosowany zewnętrznie
Spiritus salicylatus – spirytus salicylowy
Przygotowanie
Acidum salicylicum 2,0 cz.
Ethanolum (760 g/l) 68,0 cz.
Aqua purificata 30,0 cz.
Kwas salicylowy rozpuścić w etanolu i uzupełnić wodą.
Postać i właściwości. Bezbarwna, przezroczysta ciecz o charakterystycznym zapachu etanolu.
Działanie i/lub zastosowanie. Odkażające o słabym działaniu; stosowany zewnętrznie.
Saponis kalini spiritus – spirytus mydlany
Przygotowanie
Sapo kalinus 50,0 cz.
Ethanolum (760 g/l) 49,0 cz.
Lavandulae oleum 1,0 cz.
Mydło rozpuścić w 40 cz. etanolu, dodać roztworu olejku lawendowego w 9 cz. etanolu, zmieszać, pozostawić 24 h i przesączyć.
Postać i właściwości. Żółtobrunatny, przezroczysty płyn o zapachu lawendy.
Działanie i/lub zastosowanie. Do sporządzania preparatów farmaceutycznych; stosowany zewnętrznie.
Spiritus saponato-camphoratus – spirytus mydlano-kamforowy.W skład preparatu wchodzi spirytus kamforowy, spirytus mydlany, amoniak oraz olejki eteryczne: tymiankowy i rozmarynowy .Spirytus ten wywołuje przekrwienie skóry, stosowany jest zewnętrznie. Nie można stosować u dzieci do lat 6.
Spiritus Sinapis – spirytus gorczyczny.Aby otrzymać ten spirytus należy rozpuścić olejek gorczyczny w etanolu, dodać wody i zmieszać. Spirytus gorczyczny wywołuje przekrwienie; stosowany jest zewnętrznie. Nie można go stosować na błony śluzowe.
Do spirytusów aromatycznych należą krople anyżowe
Ammonii anisatus spiritus – krople anyżowe
Przygotowanie
Anisi aetheroleum 2,0 cz.
Ethanolum (760 g/l) 40,0 cz.
Ammonii chloridum 3,0 cz.
Aqua purificata 55,0 cz.
Olejek anyżowy rozpuścić w etanolu, chlorek amonowy rozpuścić w wodzie i zmieszać oba roztwory. Na każde 100 cz. preparatu dodać 2,0 talku, wytrząsnąć, pozostawić do odstania i przesączyć.
Postać i właściwości. Bezbarwna ciecz o charakterystycznym zapachu.
Działanie i/lub zastosowanie. Wyksztuśne
|
Oleje lecznicze - Olea medicinalia są to roztwory lub rzadziej zawiesiny substancji leczniczych w olejach. Najczęściej stosuje się jako rozpuszczalnik Rapae oleum – olej rzepakowy |
PRZYKŁADY OLEII LECZNICZYCH
Oleum camphoratum - olej kamforowy
Przygotowanie
Camphora 10,0 cz.
Rapae oleum 90,0 cz.
Kamforę i olej rzepakowy ogrzewać w zamkniętym naczyniu na łaźni wodnej o temperaturze 40 ºC do całkowitego rozpuszczenia kamfory, ochłodzić i przecedzić przez gazę.
Postać i właściwości. Żółta, przezroczysta, oleista ciecz o charakterystycznym zapachu kamfory.
Działanie i/lub zastosowanie. Wywołujące miejscowe przekrwienie; zewnętrznie. Nie stosować u dzieci do lat 6.
Oleum Hyoscyami - olej lulkowy.Otrzymuje się przez wytrawienie olejem rzepakowym na ciepło grubo sproszkowanych liści lulka czarnego (100 cz.), uprzednio zwilżonych mieszaniną etanolu (760 g/l) 75 cz. z dodatkiem amoniaku (2 cz.) i pozostawionych w zamkniętym naczyniu przez 1 h.
Postępowanie to ma na celu przeprowadzenie soli alkaloidów w wolne zasady rozpuszczalne w oleju. Wytrawianie przeprowadza się na łaźni wodnej do całkowitego wyparowania etanolu i nadmiaru amoniaku (2 h). Używamy do wytrawiania 500 ml oleju rzepakowego na 100 cz. surowca, po czym płyn oddziela się od surowca i po odstaniu przesącza.Olej zastosowany zewnętrznie działa przeciwbólowo porażając, dzięki alkaloidom, zakończenia nerwów czuciowych w skórze.
|
Roztwory lecznicze - Solutiones medicinales są płynną postacią leku przeznaczoną do stosowania wewnętrznego lub zewnętrznego, otrzymywaną przez rozpuszczenie jednej lub kilku substancji leczniczych w odpowiednich rozpuszczalnikach. Rozpuszczalnikami mogą być m.in.: woda, etanol, glicerol, glikole polioksyetylenowe, glikol propylenowy i ich mieszaniny, oleje roślinne, parafina płynna. Wybór rozpuszczalnika oraz innych substancji pomocniczych zależy od właściwości rozpuszczanych substancji oraz przeznaczenia roztworu. |
W zależności od użytego rozpuszczalnika rozróżniamy:
- Solutiones aquosae – roztwory wodne otrzymywane przez rozpuszczenie jednego bądź kilku składników w wodzie oczyszczonej – Aqua purificata.
- Solutiones spirituosae – roztwory otrzymywane przez rozpuszczenie jednego lub kilku składników w etanolu o określonym stężeniu, przy czym roztwory przyrządzone z etanolem o stężeniu powyżej 40º (316 g/l), określane są jako Spirituosa medicata – spirytusy lecznicze.
- Solutiones glycerinatae – roztwory glicerolowe, otrzymywane przez rozpuszczenie jednego lub kilku składników w glicerolu o różnym stężeniu.
- Solutiones oleosae – roztwory olejowe, otrzymywane przez rozpuszczenie składników lipofilowych w olejach roślinnych, używanych w lecznictwie
PRZYKŁADY WODNYCH ROZTWORÓW LECZNICZYCH
Aqua Calcis – woda wapienna
Postać i właściwości. Przezroczysta, bezbarwna i bezwonna ciecz o ługowatym smaku i zasadowym odczynie
Przygotowanie
Calcii oxidi 1,0 cz.
Aqua purificata q.s.
Tlenek wapnia zmieszać w parownicy z 5 cz. wody, do utworzenia równomiernej papki, spłukać ją do naczynia 100 cz. wody i po wymieszaniu pozostawić w zamkniętym naczyniu do odstania. Płyn przezroczysty zlać znad osadu i odrzucić. Osad zalać ponownie 100 cz. wody, mieszać dokładnie w ciągu kilku minut i w zamknięciu pozostawić do odstania. Wodę wapienną przechowuje się nad osadem. Na krótko przed użyciem zlewa się ją i sączy.
Działanie i/lub zastosowanie. Alkalizujący
Hydrogenii peroxidum 3% - wodoru nadtlenek 3% (inaczej woda utleniona)
Przygotowanie
Perhydrolum (Hydrogenii peroxidi 30%) 10,0 cz.
Aqua purificata 90,0 cz.
Perhydrol rozcieńczyć wodą i dokładnie wymieszać.
Postać i właściwości. Bezbarwna, przezroczysta ciecz, o słabym kwaśnogorzkim smaku, bez zapachu lub o słabym zapachu przypominającym ozon. Preparat powoli rozkłada się w temperaturze pokojowej, natomiast bardzo szybko podczas ogrzewania.
Działanie i/lub zastosowanie. Przeciwbakteryjny.
Aluminii subacetatis solutio – roztwór zasadowego octanu glinu (płyn Burowa)
Przygotowanie
Aluminii sulfas 100,0 cz.
Calcii carbonas praecipitatus 47,0 cz.
Acidum aceticum (311 g/l) 120,0 cz.
Aqua purificata q.s.
Siarczan glinu rozpuścić (nie ogrzewając) w 250 cz. wody i przesączyć. Przesącz rozcieńczyć wodą do otrzymania roztworu o gęstości od 1,138 g/ml do 1,140 g/ml. Do roztworu dodawać porcjami, ciągle mieszając, strąconego węglanu wapnia utartego z 70 cz. wody, a następnie kwasu octowego. Mieszaninę pozostawić 72 h w otwartym naczyniu co pewien czas mieszając. Ciecz znad osadu zdekantować, przesączyć, oznaczyć zawartość zasadowego octanu glinu; w razie potrzeby rozcieńczyć wodą do uzyskania stężenia ok. 8,5%.
Postać i właściwości. Bezbarwna, przezroczysta, słabo opalizująca ciecz o kwasowym odczynie (pH ok. 2) i słabym zapachu kwasu octowego
Działanie i/lub zastosowanie. Ściągające, zmniejszające obrzęki; zewnętrznie
|
Wody aromatyczne - Aquae aromaticae są to bezbarwne, przezroczyste lub najwyżej słabo opalizujące roztwory olejków eterycznych lub przepisanych substancji wonnych, o zapachu i smaku właściwym dla substancji rozpuszczanych. |
Przygotowanie
O ile w przepisach nie podano inaczej, wody aromatyczne przygotowuje się:
1. Przez destylację z parą wodną surowców aromatycznych, oddzielenie olejków nierozpuszczalnych i, jeśli zachodzi potrzeba, przesączenie wody przez bibułę.
2. Przez zmieszanie olejku ze świeżo przegotowaną i ostudzoną do temperaturzy 40 - 50 ºC wodą oczyszczoną w stosunku 1:1000, wytrząsanie mieszaniny w naczyniu zamkniętym przez 3 min, co 15 minut w ciągu pierwszej godziny i pozostawienie w temperaturze pokojowej na 24 h. Uzyskany roztwór przesączyć przez bibułę. Ewentualnie wchłoniętą przez bibułę wodę uzupełnić przegotowaną wodą oczyszczoną do ilości przepisanej.
3. Przez roztarcie olejku z 10-krotną ilością talku w moździerzu, zmieszanie ze świeżo przegotowaną i ostudzoną do temperaturzy 40 - 50 ºC wodą oczyszczoną w stosunku 1:1000, wytrząsanie w naczyniu zamkniętym kilkakrotnie po 10 minut i przesączenie przez bibułę, powtarzając sączenie przez tę samą bibułę, jeśli przesącz był mętny. Wodę wchłoniętą przy sączeniu uzupełnić wodą oczyszczoną, przegotowaną i ostudzoną.
Przechowywanie. W naczyniach wypełnionych, szczelnie zamkniętych, w temp. pokojowej. Chronić od światła. Przyrządzać w ilościach niewielkich na czas nie dłuższy niż 3 miesiące.
Działanie i/lub zastosowanie. Corrigens.
PRZYKŁADY WÓD AROMATYCZNYCH
Aqua Menthae piperitae – woda miętowa
Przygotowanie
Menthae piperitae aetheroleum 1,0 cz.
Talcum 10,0 cz.
Aqua purificata 1000,0 cz.
Sporządzenie preparatu metodą 3.
Aqua Foeniculi – woda koprowa
Przygotowanie
Foeniculi aetheroleum 1,0 cz.
Talcum 10,0 cz.
Aqua purificata 1000,0 cz.
Sporządzenie preparatu metodą 3
Źródła
ĆWICZENIA Z PREPARATYKI GALENOWEJ
Ewa Zawadzka