Uprawnienia osób�zrobotnych i poszukujących pracy

Uprawnienia osób bezrobotnych i poszukujących pracy

Rejestracja osób bezrobotnych

Jako bezrobotne mogą być zarejestrowane osoby, które nie pracują, ale które są zdolne i gotowe do podjęcia zatrudnienia (w przypadku osób niepełnosprawnych, na co najmniej 1/2 etatu), które nie uczą się w szkole, z wyjątkiem szkół dla dorosłych i które nie pobierają świadczenia z ZUS, typu renta, renta socjalna, emerytura itp., chyba że wysokość tych świadczeń nie przekracza połowy minimalnego wynagrodzenia (obecnie 1.276 zł, w 2010 r. - 1.317 zł). Bezrobotnym może być osoba, pełnoletnia, która nie ukończyła 60 lat (w przypadku kobiet) i 65 lat (w przypadku mężczyzn) (art. 2 ust.1 p.2 Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy).

Właściwy urząd pracy

W celu zarejestrowania osoba bezrobotna powinna zgłosić się do urzędu pracy właściwego ze względu na miejsce stałego zameldowania.

Jeśli osoba bezrobotna mieszka poza stałym miejscem zameldowania, ale posiada meldunek czasowy w innej miejscowości – zgłasza się do urzędu pracy właściwego ze względu na meldunek czasowy.

W przypadku, gdy dana osoba nie posiada żadnego meldunku – zgłasza się do tego urzędu pracy, na terenie działania którego przebywa (§2 ust.1 Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie rejestracji bezrobotnych i poszukujących pracy).

Osoby nie mające meldunku lub posiadające stałe zameldowanie w innej miejscowości niż miejsce czasowego zameldowania muszą złożyć oświadczenie, iż nie są zarejestrowane w innym urzędzie pracy. Złożenie takiego oświadczenia jest konieczne, gdyż osoby bezrobotne mogą być zarejestrowane tylko w jednym urzędzie pracy (§2 ust.3 Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie rejestracji bezrobotnych i poszukujących pracy).

Dokumenty niezbędne do rejestracji

W celu dokonania rejestracji należy wypełnić kartę rejestracyjną bezrobotnego.

Do rejestracji niezbędne są następujące dokumenty:

- dowód osobisty lub inny dokument tożsamości,

- dyplom, świadectwo ukończenia szkoły lub świadectwo szkolne albo zaświadczenie o ukończeniu kursu lub szkolenia (w zależności od sytuacji),

- świadectwa pracy oraz inne dokumenty niezbędne do ustalenia uprawnień osoby bezrobotnej,

- dokument stwierdzający przeciwwskazania do wykonywania określonych prac (jeżeli osoba rejestrująca się taki dokument posiada)

(§3 ust.1 Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie rejestracji bezrobotnych i poszukujących pracy).

Osoba niepełnosprawna poza powyższymi dokumentami przedstawia również dokument potwierdzający niepełnosprawność (orzeczenie powiatowego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności lub orzeczenie lekarza orzecznika ZUS).

Wszystkie dokumenty przedstawia się do wglądu pracownikowi urzędu, który dokonuje rejestracji. Pracownik urzędu może sporządzić kserokopię dokumentów (§3 ust.3 Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie rejestracji bezrobotnych i poszukujących pracy).

Osoba rejestrująca się składa podpis na karcie rejestracyjnej.

Rejestracja osób poszukujących pracy

Jako poszukujące pracy mogą być zarejestrowane osoby pracujące poszukujące dodatkowego zatrudnienia, oraz osoby pobierające świadczenia z ZUS, które chcą podjąć pracę (art. 2 ust. 1 p.22 Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy).

Rejestracja osoby poszukującej pracy przebiega w taki sam sposób, jak osoby bezrobotnej. Wyjątkiem jest miejsce rejestracji, gdyż osoba, która ma być zarejestrowana jako poszukująca pracy może być zarejestrowana jednocześnie w kilku urzędach pracy (§2 ust.2 Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie rejestracji bezrobotnych i poszukujących pracy).

Osoba rejestrująca się jako poszukująca pracy przedstawia te same dokumenty, co osoba rejestrująca się, jako osoba bezrobotna, ale wypełnia inny formularz.

Niektóre formy pomocy dla osób bezrobotnych i poszukujących pracy

Pomoc świadczona dla bezrobotnych przez urzędy pracy dzieli się na podstawowe usługi rynku pracy oraz instrumenty rynku pracy wspierające te usługi.

Podstawowe usługi rynku pracy to:

- pośrednictwo pracy;

- poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa;

- pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy;

- organizacja szkoleń.

Instrumentami rynku pracy wspierającymi podstawowe usługi rynku pracy są:

- finansowanie kosztów przejazdu do pracodawcy zgłaszającego ofertę pracy lub do miejsca pracy, odbywania stażu, przygotowania zawodowego dorosłych lub odbywania zajęć w zakresie poradnictwa zawodowego lub pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy w związku ze skierowaniem przez powiatowy urząd pracy;

- finansowanie kosztów zakwaterowania w miejscu pracy osobie, która podjęła zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, staż, przygotowanie zawodowe dorosłych poza miejscem stałego zamieszkania, w przypadku skierowania przez powiatowy urząd pracy;

- dofinansowanie wyposażenia miejsca pracy, podjęcia działalności gospodarczej, kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa;

- refundowanie kosztów poniesionych z tytułu opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne w związku z zatrudnieniem skierowanego bezrobotnego;

- finansowanie dodatków aktywizacyjnych

Niektóre formy pomocy bezrobotnym i osobom poszukującym pracy:

Poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa

Polegają one na udzielaniu bezrobotnym i poszukującym pracy pomocy w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia, w szczególności na:

- udzielaniu informacji o zawodach, rynku pracy oraz możliwościach szkolenia i kształcenia,

- udzielaniu porad ułatwiających wybór zawodu, zmianę kwalifikacji, podjęcie lub zmianę zatrudnienia, w tym badaniu zainteresowań i uzdolnień zawodowych,

- kierowaniu na specjalistyczne badania psychologiczne i lekarskie umożliwiające wydawanie opinii o przydatności zawodowej do pracy i zawodu albo kierunku szkolenia,

- inicjowaniu, organizowaniu i prowadzeniu grupowych porad zawodowych dla bezrobotnych i poszukujących pracy;

Pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy

Polega ona na przygotowywaniu bezrobotnych i poszukujących pracy do lepszego radzenia sobie w poszukiwaniu i podejmowaniu zatrudnienia, w szczególności przez:

- uczestnictwo w szkoleniu z zakresu umiejętności poszukiwania pracy;

- uczestnictwo w zajęciach aktywizacyjnych;

- dostęp do informacji i elektronicznych baz danych służących uzyskaniu umiejętności poszukiwania pracy i samozatrudnienia.

Szkolenia dla bezrobotnych

Szkolenia są organizowane dla bezrobotnych w celu podniesienia ich kwalifikacji w szczególności w przypadku:

- braku kwalifikacji zawodowych;

- konieczności zmiany lub uzupełnienia kwalifikacji;

- utraty zdolności do wykonywania pracy w dotychczas wykonywanym zawodzie;

- braku umiejętności aktywnego poszukiwania pracy.

Szkolenie finansowane przez urząd pracy odbywa się w formie kursu, realizowanego według planu nauczania obejmującego przeciętnie nie mniej niż 30 godzin zegarowych w tygodniu.

Szkolenie takie zasadniczo może trwać do 6 miesięcy, a w niektórych sytuacjach nawet do 24 miesięcy.

Bezrobotnemu w okresie odbywania szkolenia przysługuje stypendium. Wynosi ono 120 % zasiłku dla bezrobotnych, pod warunkiem że liczba godzin szkolenia wynosi nie mniej niż 150 godzin miesięcznie. Tyle samo będzie wynosić kwota zasiłku szkoleniowego dla bezrobotnego korzystającego ze szkolenia za środki z Unii Europejskiej, o ile wejdzie w życie obecna propozycja Ministerstwa Rozwoju Regionalnego.

Urząd pracy może także zwrócić bezrobotnemu w całości lub części koszty dojazdu na szkolenie.

Osoba, która z własnej winy nie ukończyła szkolenia, jest obowiązana do zwrotu kosztów szkolenia z wyjątkiem sytuacji, gdy powodem nieukończenia szkolenia było podjęcie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.

Urząd pracy może także na wniosek bezrobotnego, sfinansować mu koszty wskazanych szkoleń, odbycia studiów podyplomowych należne organizatorowi studiów, do wysokości 100 %, jednak nie więcej niż 300 % przeciętnego wynagrodzenia (obecnie 9.244,44 zł). Wniosek o przyznanie takiego sfinansowania musi oczywiście zawierać uzasadnienie.

Starosta, na wniosek bezrobotnego, może także sfinansować mu ze środków Funduszu Pracy, koszty egzaminów umożliwiających uzyskanie świadectw, dyplomów, zaświadczeń, określonych uprawnień zawodowych lub tytułów zawodowych oraz koszty uzyskania licencji niezbędnych do wykonywania danego zawodu. Granicą jest w tym wypadku wysokość przeciętnego wynagrodzenia (obecnie 3.08148 zł).

Przyznanie środków na podjęcie działalności gospodarczej

Urząd pracy może przyznać bezrobotnemu środki na podjęcie działalności gospodarczej, w tym na pokrycie kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa związane z podjęciem tej działalności.

Decyzja o dofinansowaniu następuje po rozpatrzeniu wniosku przygotowanego przez bezrobotnego. Wniosek ten powinien zawierać m.in. wysokość dofinansowania, określenie planu jego wykorzystania, określenie rodzaju działalności gospodarczej, która ma być prowadzona oraz wysokość planowanych zysków.

Pomoc taka jest przyznawana jednorazowo. Jej wysokość nie może być wyższa niż 6-krotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia, w tym roku 19.400 zł. Analogicznej wysokości jest również dofinansowanie, które może dostać przedsiębiorca, zatrudniający bezrobotnego, skierowanego przez urząd pracy. Przedsiębiorcy mogą wydać pieniądze na stworzenie nowego stanowiska pracy (np. gdy uruchamiają kolejną linię produkcyjną lub otwierają nowy sklep), ale pod warunkiem, że utrzymają stanowisko pracy przez 24 miesiące.

Natomiast gdy działalność ma polegać na założeniu lub przystąpieniu do spółdzielni socjalnej, wówczas wysokość przyznanych bezrobotnemu środków nie może przekraczać 4-krotnego przeciętnego wynagrodzenia na jednego członka założyciela spółdzielni oraz 3-krotnego przeciętnego wynagrodzenia na jednego członka przystępującego do spółdzielni socjalnej po jej założeniu.

Zwrot otrzymanych środków (z odsetkami) na podjęcie działalności lub założenie / przystąpienie do spółdzielni socjalnej następuje, gdy osoba, która je otrzymała prowadziła właściwą działalność krócej niż 12 miesięcy albo naruszyła inne warunki umowy dotyczącej przyznania tych środków.

Bezrobotni w szczególnej sytuacji na rynku pracy

Zaliczają się do nich:

- bezrobotnych do 25 roku życia,

- bezrobotnych długotrwale albo po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego, o którym mowa w art. 50 ust. 2 pkt 2, albo kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka,

- bezrobotnych powyżej 50 roku życia,

- bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych, bez doświadczenia zawodowego lub bez wykształcenia średniego,

- bezrobotnych samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia,

- bezrobotnych, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia,

- bezrobotnych niepełnosprawnych

Wobec osób tych mogą stosowane wszystkie usługi i instrumenty rynku pracy, ponadto można wobec nich stosować dodatkowo inne działania określone w art. 50-61a ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Przykłady takich działań to m.in.:

Staż dla bezrobotnych

(szczegóły poniżej, w sekcji - Bezrobotny - stażysta)

Na odbywanie stażu urząd pracy kieruje bezrobotnych na okres do 6 miesięcy.

Bezrobotni w wieku do 25 lat mogą być kierowani na staż na okres do 12 miesięcy. Na staż taki mogą być również kierowani bezrobotni w wieku do 27. roku życia, ale jedynie w okresie 12 miesięcy od dnia ukończenia szkoły wyższej.

Bezrobotnemu w okresie odbywania stażu przysługuje stypendium w wysokości 120 % kwoty zasiłku dla bezrobotnych. Jest ono wypłacane przez urząd pracy

Bezrobotnemu odbywającemu staż pracodawca udziela na jego wniosek dni wolnych w wymiarze w wymiarze 2 dni za każde 30 dni kalendarzowych odbywania stażu.

Przygotowanie zawodowe

Przygotowanie zawodowe dorosłych odbywa się w formie:

- praktycznej nauki zawodu dorosłych umożliwiającej przystąpienie do egzaminu kwalifikacyjnego na tytuł zawodowy lub egzaminu czeladniczego;

- przyuczenia do pracy dorosłych mającego na celu zdobycie wybranych kwalifikacji zawodowych lub umiejętności, niezbędnych do wykonywania określonych zadań zawodowych, właściwych dla zawodu występującego w klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy.

Praktyczna nauka zawodu dorosłych trwa od 12 do 18 miesięcy, a przyuczenie do pracy dorosłych trwa od 3 do 6 miesięcy. Praktyczna nauka zawodu dorosłych i przyuczenie do pracy kończą się egzaminem

Przygotowanie zawodowe dorosłych nie może przekraczać 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo.

Uczestnik przygotowania zawodowego ma prawo do dni wolnych w wymiarze 2 dni za każde 30 dni kalendarzowych.

Uczestnikowi przygotowania zawodowego dorosłych przysługuje stypendium w wysokości i na zasadach takich samych jak w przypadku szkoleń dla bezrobotnych (120% zasiłku dla bezrobotnych).

Prace interwencyjne

Do wykonywania prac interwencyjnych mogą zostać skierowani bezrobotni powyżej 50. roku życia na okres do 24 miesięcy.

Urząd pracy dokonuje refundacji poniesionych przez pracodawcę kosztów wynagrodzenia i składki na ubezpieczenia społeczne.

Okres odbywania prac interwencyjnych może trwać do 4 lat, ale tylko wówczas, gdy refundacja obejmuje koszty poniesione za co drugi miesiąc zatrudnienia bezrobotnych.

Jeżeli do pracy w ramach prac interwencyjnych są kierowani bezrobotni, którzy:

- spełniają warunki konieczne do nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego - refundacja jest przyznawana w wysokości do 80 % minimalnego wynagrodzenia za pracę i składek na ubezpieczenia społeczne od refundowanego wynagrodzenia;

- nie spełniają warunków koniecznych do uzyskania świadczenia przedemerytalnego - refundacja jest przyznawana w wysokości do 50 % minimalnego wynagrodzenia za pracę i składek na ubezpieczenia społeczne od refundowanego wynagrodzenia.

Refundacja kosztów opieki nad dzieckiem lub osobą zależną

Bezrobotnym samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia urząd pracy może refundować koszty opieki nad dzieckiem lub dziećmi do lat 7. Koszty te powinny zostać udokumentowane. Refundacja ta może przysługiwać z tytułu opieki nad osobą zależną.

Refundacja przysługuje w przypadku podjęcia zatrudnienia lub skierowania na staż, przygotowanie zawodowe dorosłych lub szkolenie oraz pod warunkiem osiągania z tego tytułu miesięcznie przychodów nieprzekraczających minimalnego wynagrodzenia za pracę

Wysokość refundacji to połowa zasiłku dla bezrobotnych na każde dziecko, na opiekę którego poniesiono koszty. Przysługuje ona na czas podjęcia zatrudnienia, stażu, przygotowania zawodowego lub szkolenia, ale nie dłużej niż 6 miesięcy.

Na wniosek bezrobotnego urząd pracy może może wypłacić zaliczkę na refundację kosztów opieki.

Ponadto, na podstawie szczególnych przepisów antykryzysowych, Kredytobiorca, który po 1 lipca 2008 r. utracił pracę i ma prawo do zasiłku dla bezrobotnych może złożyć wniosek o pomoc w spłacie kredytu mieszkaniowego, o ile w dniu złożenia wniosku posiada status bezrobotnego. Pomoc ta będzie finansowana ze środków Funduszu Pracy, a realizowana przez Bank Gospodarstwa Krajowego.

Praktyki zawodowe (na podstawie Ustawy o praktykach absolwenckich, Dz.U. z 2009 r., nr 127, poz. 1052)

Od 28 sierpnia 2009 r. osoby, które ukończyły szkołę średnią, a nie ukończyły 30 lat mogą odbywać praktyki zawodowe. W jednej firmie mogą one trwać max. 3 miesiące, mogą być zarówno bezpłatne, jak i płatne, ale płaca nie może przekraczać dwukrotnego miesięcznego wynagrodzenia (obecnie 2552 zł). Praktykanci utrzymują przy tym status bezrobotnego, a w sytuacji gdy praktyki są bezpłatne lub płatne nie więcej niż połowa minimalnego wynagrodzenia (obecnie 638 zł) praktykant zachowuje prawo do zasiłku. Utraci natomiast prawo do zasiłku, jeżeli płaca przekroczy minimalne wynagrodzenie, ale nadal będzie podlegał ubezpieczeniu zdrowotnemu, opłacanemu przez urząd pracy.

Zasiłek dla bezrobotnych

Kto jest uprawniony do otrzymywania zasiłku dla bezrobotnych

Zasiłek dla bezrobotnych otrzymać można po spełnieniu dwóch warunków:

gdy nie ma dla bezrobotnego propozycji odpowiedniej pracy, propozycji stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, szkolenia, prac interwencyjnych lub robót publicznych oraz

w okresie 18 miesięcy poprzedzających dzień zarejestrowania, łącznie przez okres co najmniej 365 dni bezrobotny był zatrudniony i osiągał wynagrodzenie w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę (a także pracował na umowę zlecenie, opłacał składkę na ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej lub wykonywał inną pracę zarobkową i jeśli odprowadzana była składka na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy od kwoty co najmniej minimalnego wynagrodzenia).

Uwaga!

Od 1 maja 2010 r. weszła w życie zmiana Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. (rozporządzenie 987/2009) w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Z tej zmiany wynika, że ubiegającemu się o zasiłek dla bezrobotnych w Polsce urząd będzie brał uwagę również okresy opłacania skladek na ubezpieczenie społeczne, w czasie gdy prowadził działalność gospodarczą w państwie unijnym. Dotychczas nie było takiej możliwości, ponieważ ogólna zasada brzmi, że ubiegający się o zasiłek powinien robic to w państwie, gdzie ostatnio był zatrudniony. Urząd zaliczy jednak taki okres pod warunkiem, że bezrobotny utrzymywał więź z Polską (np. z rodziną mieszkającą w Polsce) lub miał w Polsce stałe miejsce zamieszkania.

Tak, jak dotychczas polscy obywatele mogą również ubiegać się o zasiłek w innym państwie UE, jeżeli tam pracują lub prowadzą działalność.

Do wyżej wymienionych 365 dni zalicza się również okresy odbywania służby wojskowej, urlopu wychowawczego, pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy i in.

Uwaga!

Zmiana minimalnego wynagrodzenia, przypadająca w okresie niezdolności do pracy, nie może skutkować pozbawieniem zaliczenia okresów zasiłkowych do wymaganych 365 dni zatrudnienia. Tak wynika z wyroku WSA w Rzeszowie z dnia 4 lutego 2010 r.

Prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnym zwolnionym z zakładów karnych i aresztów śledczych, zarejestrowanym w okresie 30 dni od dnia zwolnienia, jeżeli suma okresów zatrudnienia przypadających w okresie 18 miesięcy przed ostatnim pozbawieniem wolności oraz wykonywania pracy w okresie pozbawienia wolności wynosiła co najmniej 365 dni,

Prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnym zwolnionym po odbyciu zasadniczej służby wojskowej, jeżeli okres jej odbywania wynosił co najmniej 240 dni i przypadał w okresie 18 miesięcy poprzedzających dzień zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy.

Wysokość zasiłku dla bezrobotnych

Od 1 czerwca 2010 r. przez pierwsze trzy miesiące bezrobotni otrzymują 742,10 zł (dotychczas 717 zł).

Potem, przez kolejne trzy lub dziewięć miesięcy, będą mieli 582,70 zł zasiłku (dotychczas 563 zł).Wyższy zasiłek otrzymają także ci bezrobotni, którym przyznano go do końca ubiegłego roku. Od 1 czerwca pobierają 595,20 zł (dotychczas 575,00 zł).Zasiłki od czerwca rosną, bo zgodnie z art. 72 ust. 6 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 69, poz. 415, z późn. zm.) są one waloryzowane o średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem za poprzedni rok, który zgodnie z komunikatem Prezesa GUS wyniósł 103,5%, a zatem wzrost cen nastąpił o 3,5%.

Podstawowa wysokość zasiłku jest modyfikowana w zależności od długości okresu uprawniającego do zasiłku.

- gdy jest on krótszy niż 5 lat, wówczas przysługuje zasiłek w wysokości 80% podstawowej kwoty zasiłku,

- gdy jest on dłuższy niż 5 lat i krótszy niż 20 - w wysokości podstawowej,

- gdy jest on dłuższy niż 20 lat, wówczas przysługuje zasiłek w wysokości 120% podstawowej kwoty zasiłku.

Okres pobierania zasiłku

Okres pobierania zasiłku uzależniony jest m.in. od stopy bezrobocia na obszarze na którym zamieszkuje bezrobotny.

Okres ten wynosi:

6 miesięcy - dla bezrobotnych zamieszkałych na obszarze powiatu, jeżeli stopa bezrobocia na tym obszarze w dniu 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku nie przekraczała przeciętnej stopy bezrobocia w kraju;

12 miesięcy - dla bezrobotnych:

- zamieszkałych na obszarze powiatu, jeżeli stopa bezrobocia na tym obszarze w dniu 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku przekraczała przeciętnej stopy bezrobocia w kraju albo

18 miesięcy

- zamieszkałych na terenie powiatu, jeżeli stopa bezrobocia na tym obszarze 30 czerwca poprzedzającego roku przekraczała 2-krotnie przeciętną stopę bezrobocia w kraju oraz posiadających jednocześnie co najmniej 20-letni okres uprawniający do zasiłku, lub

- którzy mają na utrzymaniu co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat, a małżonek bezrobotnego jest także bezrobotny i utracił prawo do zasiłku z powodu upływu okresu jego pobierania po dniu nabycia prawa do zasiłku przez tego bezrobotnego.

Okres pobierania zasiłku przez bezrobotnego nie zmienia się, jeżeli w okresie jego pobierania bezrobotny zmienia miejsce zamieszkania. Jednakże w takim przypadku bezrobotny powinien poinformować o tej zmianie urząd pracy, w którym jest zarejestrowany, oraz stawić się w powiatowym urzędzie pracy właściwym dla nowego miejsca zamieszkania w terminie 14 dni od dnia zmiany miejsca zameldowania.

W razie urodzenia dziecka przez kobietę pobierającą zasiłek lub w ciągu miesiąca po jego zakończeniu, okres ten ulega przedłużeniu o czas, przez który przysługiwałby jej zasiłek macierzyński.

Okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych ulega skróceniu o okres zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych, robót publicznych oraz o okres odbywania stażu, szkolenia lub przygotowania zawodowego dorosłych przypadających na okres, w którym przysługiwałby zasiłek, oraz o okresy nieprzysługiwania zasiłku.

Od kiedy przysługuje zasiłek dla bezrobotnych

Zasiłek dla bezrobotnych przysługuje za każdy dzień kalendarzowy po upływie 7 dni od dnia zarejestrowania się we właściwym powiatowym urzędzie pracy.

Jednakże bezrobotny, który:

1) odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub poddania się badaniom lekarskim lub psychologicznym, a także po skierowaniu nie podjął szkolenia, przygotowania zawodowego dorosłych, stażu i innej formy pomocy – wówczas zasiłek przysługuje mu po upływie:

a) 120 dni w przypadku pierwszej odmowy,

b) 180 dni w przypadku drugiej odmowy,

c) 270 dni w przypadku trzeciej i każdej kolejnej odmowy;

2) w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem w powiatowym urzędzie pracy rozwiązał stosunek pracy za wypowiedzeniem albo na mocy porozumienia stron, chyba że porozumienie stron nastąpiło z powodu upadłości, likwidacji pracodawcy lub zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy albo rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego za wypowiedzeniem lub na mocy porozumienia stron nastąpiło z powodu zmiany miejsca zamieszkania lub pracownik rozwiązał umowę o pracę z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków przez pracodawcę – wówczas zasiłek przysługuje mu po 90 dniach od zarejestrowania się w urzędzie pracy

3) w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem się w powiatowym urzędzie pracy spowodował rozwiązanie ze swej winy stosunku pracy lub stosunku służbowego bez wypowiedzenia – wówczas zasiłek przysługuje mu po 180 dniach od zarejestrowania się w urzędzie pracy.

Utrata i ponowne nabycie statusu bezrobotnego i poszukującego pracy

Utrata statusu bezrobotnego

Status bezrobotnego dana osoba traci, gdy przestaje spełniać warunki na podstawie których może być za taką uznana (np. podejmuje pracę zarobkową, nabyła prawo do emerytury) a także gdy m.in:

- złożyła wniosek o pozbawienie statusu bezrobotnego

- otrzymała z Urzędu Pracy środki na podjęcie działalności gospodarczej

- odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy określonej w ustawie lub poddania się badaniom lekarskim lub psychologicznym, mającym na celu ustalenie zdolności do pracy lub udziału w innej formie pomocy określonej w ustawie; pozbawienie statusu bezrobotnego następuje od dnia odmowy na okres:

a) 120 dni w przypadku pierwszej odmowy,

b) 180 dni w przypadku drugiej odmowy,

c) 270 dni w przypadku trzeciej i każdej kolejnej odmowy;

- nie stawiła się w powiatowym urzędzie pracy w wyznaczonym terminie i nie powiadomiła w okresie do 7 dni o uzasadnionej przyczynie tego niestawiennictwa; pozbawienie statusu bezrobotnego następuje na okres 3 miesięcy od dnia niestawienia się w powiatowym urzędzie pracy;

- po zmianie miejsca zamieszkania nie stawiła się w powiatowym urzędzie pracy nowego miejsca zamieszkania w terminie 14 dni od dnia zameldowania;

- z własnej winy przerwała szkolenie, staż lub wykonywanie prac społecznie użytecznych lub inną formę pomocy; pozbawienie statusu bezrobotnego następuje od dnia przerwania na taki sam okres jak w przypadku odmowy przyjęcia propozycji pracy.

Uwaga!

Z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 18 lutego 2010 r. (sygn. akt IV SA/Gl 612/09) wynika, że jeśli osoba bez pracy odmówi przyjęcia pomocy polegającej na ustaleniu indywidualnego planu działania, może stracić status bezrobotnego, o ile zachowanie bezrobotnego ma cechy zawinienia.

Bezrobotny jest obowiązany zawiadomić w ciągu 7 dni powiatowy urząd pracy o podjęciu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub pozarolniczej działalności oraz zaistnienia innych okoliczności powodujących utratę statusu bezrobotnego albo utratę prawa do zasiłku. Jeżeli tego nie zrobi, grozi mu grzywna od 500zł do 5.000 zł.

Uwaga! Bezrobotny może osiągać przychody, nie większe niż połowa płacy minimalnej (obecnie 638 zł, w przyszłym roku będzie to 658,5 zł), ale nie z tytułu zatrudnienia czy jakiejkolwiek innej pracy zarobkowej. Nie mogą również pochodzić w tytułu zasiłku stałego pobieranego na podstawie przepisów o pomocy społecznej czy innych świadczeń wypłacanych z Funduszu Pracy. Muszą również podlegać opodatkowaniu na podstawie przepisów o podatku od osób fizycznych. Nie stanowi natomiast przeszkody w utrzymaniu statusu bezrobotnego otrzymanie (już po zakończeniu zatrudnienia) zaległej pensji, jeżeli bezrobotny nadal nie pozostaje w stosunku zatrudnienia.

Utrata statusu osoby poszukującej pracy

Utrata statusu osoby poszukującej pracy następuje wówczas, jeśli poszukujący pracy:

- nie utrzymuje kontaktu z powiatowym urzędem pracy co najmniej raz na 90 dni w celu potwierdzenia zainteresowania pomocą określoną w ustawie;

- nie stawił się w powiatowym urzędzie pracy w wyznaczonym terminie, który został ustalony między poszukującym pracy a tym urzędem, i nie powiadomił w terminie 7 dni o uzasadnionej przyczynie tego niestawiennictwa;

- nie podjął albo przerwał indywidualny plan działania, szkolenie, studia podyplomowe, przygotowanie zawodowe dorosłych, uczestnictwo w programie specjalnym lub nie przystąpił do egzaminu umożliwiającego uzyskanie różnych świadectw i dyplomów – jeśli były sfinansowane przez starostę;

- złożył wniosek o rezygnację z pomocy określonej w ustawie świadczonej przez powiatowy urząd pracy.

Pozbawienie statusu poszukującego pracy następuje na okres 120 dni odpowiednio:

- po upływie 90 dni od dnia ostatniego kontaktu z powiatowym urzędem pracy;

- od dnia niestawiennictwa w wyznaczonym terminie, ustalonym między poszukującym pracy a urzędem

- od następnego dnia po dniu zaistnieniu pozostałych zdarzeń skutkujących utratą statusu poszukującego pracy.

Ponowne nabycie statusu bezrobotnego lub poszukującego pracy

W przypadku pozbawienia statusu bezrobotnego lub poszukującego pracy na wskazany okres, dana osoba może ponownie nabyć status bezrobotnego lub osoby poszukującej pracy. Osoba ta musi jednakże ponownie się zarejestrować po upływie tego okresu na który została pozbawiona statusu.

Bezrobotni wyjeżdżający za granicę lub nie będący w gotowości do podjęcia zatrudnienia

Bezrobotny, który w okresie krótszym niż 10 dni, przebywa za granicą lub pozostaje w innej sytuacji powodującej brak gotowości do podjęcia zatrudnienia, nie zostaje pozbawiony statusu bezrobotnego, jeżeli o zamierzonym pobycie lub pozostawaniu w sytuacji powodującej brak gotowości do podjęcia zatrudnienia zawiadomił powiatowy urząd pracy.

Zasiłek za ten okres nie przysługuje.

Całkowity okres zgłoszonego pobytu za granicą oraz braku gotowości do pracy z innego powodu nie może przekroczyć łącznie 10 dni w okresie jednego roku kalendarzowego.

Podstawa prawna:

1. Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2004, Nr 99, poz. 1001, z późn. zm).

2. Rozporządzenie Ministra gospodarki i pracy w sprawie rejestracji bezrobotnych i poszukujących pracy (Dz. U. z 2004, Nr 262, poz. 2607 z późn. zm).

Inne poradniki / strony www

Strony lokalnych Powiatowych Urzędów Pracy np. http://www.up.warszawa.pl/index1.php?grup=bez&n=27 , http://www.pup.slupsk.pl/info/n_faq_bez.php

Strona Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej http://www.mpips.gov.pl/index.php?gid=438

poradnik KLON Bezrobotni - pomoc, rejestracja, uprawnienia opracowanie z serii "Poznaj Swoje Prawa" http://pomocspoleczna.ngo.pl/x/71696

poradnik KLON Wykluczeni społecznie z rynku pracy – podstawowe uprawnienia, opracowanie z serii "Poznaj Swoje Prawa" http://pomocspoleczna.ngo.pl/x/230418

Bezrobotny - stażysta

Od 17 września 2009 r. istnieje zmodyfikowana możliwość zatrudniania bezrobotnych w charakterze stażystów. Poza wspomnianą wyżej Ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy reguluje te kwestie Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 20 sierpnia 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania stażu przez bezrobotnych (dz. U. z 2009 r., nr 142, poz. 1160) .

Przyjęcie bezrobotnego na staż odbywa się w trzech etapach:

1. bezrobotny rejestruje się w urzędzie pracy

2. bezrobotny sam, albo korzystając z ofert zgłoszonych do urzędu pracy, wyszukuje chętnego pracodawcę. W obu przypadkach pracodawca zgłasza wniosek o zorganizowanie stażu, starosta ma miesiąc na rozpatrzenie takiego wniosku.

3. pracodawca i starosta podpisują umowę stażową.

Stypendium wynosi 120% zasiłku dla bezrobotnych, wypłaca je starosta. Do 31 grudnia 2009 r. wynosiło ono jednak 791 zł.

Stażystę można zatrudnić na:

1. 12 miesięcy, jeżeli:

- nie ukończył 25 lat

- w okresie 12 miesięcy od ukończenia szkoły nie ukończył 27 lat

2. 6 miesięcy, jeżeli:

- nie ukończył 25 lat,

- jest długotrwale bezrobotny albo ukończył realizację kontraktu socjalnego;

- jest kobietą i nie podjął zatrudnienia po urodzeniu dziecka;

- jest niepełnosprawny;

- ma powyżej 50 lat.

Zasadniczo staż organizuje starosta, ale nie ma przeszkód by pracodawca we wniosku wskazał imiennie bezrobotnego, również z rodziny.

Pracodawca nie może w ten sposób "zatrudnić" bezrobotnego, który wcześniej u niego pracował czy odbywał staż, nie może też przyjąć więcej stażystów niż ma pracowników w przeliczeniu na etaty. Jeżeli nie jest pracodawcą, zaangażować może tylko jednego bezrobotnego.

Nie ma jednego formularza wniosku o zorganizowanie stażu, poszczególne urzędy takie formularze stworzyły, na podstawie wytycznych z rozporządzenia, ale jednak z pewnymi różnicami.

Staż odbywa się na podstawie specjalnego programu, ustalonego w w umowie ze starostą, czuwa nad tym opiekun, a na końcu pracodawca wydaje opinię, zawierającą informacje o wykonywanych przez stażystę zadaniach i pozyskanych umiejętnościach.

Według opinii urzędów pracy bezrobotny nie może na raz korzystać ze stażu i szkolenia, ponieważ gdy bezrobotny korzysta z jakiegoś instrumentu rynku pracy np. stażu nie figuruje w rejestrze jako bezrobotny, a tym samym nie może korzystać ze wsparcia dla bezrobotnych. Nic nie stoi natomiast na przeszkodzie, żeby po zakończonym stażu skorzystał ze szkolenia lub odwrotnie.

Wyszukiwarka