W zależności jaką rolę odegra ofiara w przestępstwie, tak go będziemy kwalifikować np. ofiara niewinna czy ofiara zawiniona.
59. Jakie czynniki wiktymogenne indywidualne należy uwzględnić przy podejmowaniu decyzji o rozmieszczaniu osadzonych i dlaczego.
Wiktymność - poprzez posiadanie określonych cech człowiek posiada pewne skłonności zostania ofiarą przestępstwa; jest podatny wiktymologicznie. Podatność ta jest uzależniona od czynników indywidualnych i grupowych (socjalnych, społecznych)
Wiktymizacja - to proces stawania się ofiarą, jego przyczyny i mechanizmy(jak do tego doszło: czy przez nieostrożność, prowokacje, układ sytuacyjny)
Indywidualne cechy :
- biologiczne — wiek, płeć, wygląd zewnętrzny (budowa ciała, widoczna niepełnosprawność, uroda)
- psychologiczne - stan psychiczny (niedorozwój czy choroba psychiczna)
* cechy psychiczne nie mające charakteru patologicznego (słaba wola, zmienność charakteru, stany depresji, melancholii)
* skłonności (brawura, ryzykanctwo, do alkoholu, homoseksualne, masochistyczne, znajdowania się w trudnych sytuacjach)
* utajone poczucie winy
* sposób zachowania się (awantumictwo, pieniactwo, krzykliwość) Szczególnym czynnikiem podatności wiktymologicznej w warunkach ZKjest rodzaj popełnionego przestępstwa, za które dana osoba, została skazana (czyny lubieżne, zgwałcenia nieletnich, czyny kazirodcze, przestępstwa o podłożu homoseksualnym)
Należy również uwzględnić:
- powiązania z podkulturą przestępczą, w celu uniknięcia przenoszenia konfliktów z wolności na teren ZK
- grypserską przeszłość osadzonego i pełnione role
- czy był poszkodowany
- rodzaj popełnionego czynu
Znajomość tych czynników pozwala na zmniejszenie ze strony osadzonych możliwości wystąpienia zachowań negatywnych i przestępczych oraz zapewnić bezpieczeństwo osadzonych przez:
- określenie składu wszystkich grup stałych (spacer, kąpiele, grupy robocze)
- określenie składu grup doraźnych (konwój, do lekarza)
- określenie składu grup półformalnych (zespół muzyczny, drużyna sportowa)
- zwalczanie podkultury więziennej i ochrona osadzonych przed jej wpływami
- rozmieszczenie osadzonych wewnątrz ZK uwzględniając czynniki biologiczne i rodzaj popełnionego przestępstwa
- organizowanie i podejmowanie działań i przedsięwzięć ochronnych i obronnych oraz właściwego oddziaływania penitencjarnego i zapewnienie bezpieczeństwa osadzonym Znajomość tych czynników wykorzystujemy do :
- organizowania i podejmowania działań i przedsięwzięć ochronnych i obronnych oraz właściwego oddziaływania penitencjarnego
- ochronę pojedynczych jednostek przed demoralizacją, wpływami podkultury
- zastosowania właściwego system oddziaływania resocjalizacyjnego na osadzonego, odpowiednie osadzenie wewnątrz zakładu, a także w przypadku konieczności systemu terapeutycznego
- przeprowadzenia badań psychologiczno-psychiatrycznych lub psychologiczno-penitencjamych.
Wychowawca powinien umieć wychwycić czynniki kryminogenne i określić ich relacje między sobą, aby potem postawić właściwą prognozę kryminologiczno-społeczną.
60. Jakie czynniki wiktymogenne grupowe należy uwzględnić przy podejmowaniu decyzji o rozmieszczeniu osadzonych i dlaczego.
Wiktymność - poprzez posiadanie określonych cech człowiek posiada pewne skłonności zostania ofiarą przestępstwa, jest podatny wiktymologicznie. Podatność ta jest uzależniona od czynników indywidualnych i grupowych (socjalnych, społecznych) 24