Nic
mi nie jest, dam sobie radę, jeszcze nie jest tak źle, później
się tym zajmę, teraz nie mogę, jestem bardzo zajęty
2.
REAKCJA DEPRESYJNA
Objawy
kliniczne:
Smutek
Brak
odczuwania przyjemności
Obojętność
Brak
apetytu
Bezradność
Poczucie
krzywdy lub winy
Utrata
zainteresowania otoczeniem
Bezsenność
Objawy
mogą być zmienne, nietypowe maskowane skargami somatycznymi
(somatyzacja, hipochondria, reakcje psychosomatyczne)
3.
AGRESJA, ZŁOŚĆ, WŚCIEKŁOŚĆ
Mechanizm
walki
reakcja
wtórna
w stosunku do uczuć bardziej fundamentalnych tj.:
lęku, strachu, zakłopotania, utraty kontroli
kierowany
na zewnątrz wobec innej osoby, sytuacji lub
kierowany
wobec siebie
4.
REINTERPRETACJA I PRZEWARTOŚCIOWANIE
Pogodzenie
się z rzeczywistością
Wymaga
zrozumienia i akceptacji informacji o chorobie i jej konsekwencjach
5.
MOBILIZACJA DZIAŁANIA
Umiejętności
Nawiązywania
kontaktu terapeutycznego
Opanowania
prostych technik psychoterapeutycznych
Podstaw
psychofarmakoterapii
Współpracy
z zespołem leczącym (lekarz
prowadzący, lekarze konsultanci, pielęgniarki, inni terapeuci)
Kontakt
terapeutyczny
Wywiad
i badanie stanu psychicznego: zasady porozumiewania się
Przebieg
i struktura pozwalające uzyskać jak najwięcej informacji
Wzajemne
oddziaływania werbalne i pozawerbalne
Wywiad-
forma kontaktu zawodowego, nie osobistego
Styl
– pośredni miedzy przesłuchaniem a przyjacielską rozmową
Uwzględnianie
osobowości badanego i samego terapeuty
Kontrola
własnych myśli, uczuć i zachowań terapeuty
Techniki
porozumiewania się
Komunikaty
słowne i werbalne zachęcające, ułatwiające rozwinięcie wątków:
powtórzenie ostatniego słowa, pytające spojrzenie, pytanie
pomocnicze
(Czy
mógłby pan powiedzieć coś więcej na ten temat?)
Pytania
otwarte
(Może
pan powiedzieć coś więcej o swoim bólu?)
Pytania
ukierunkowane
(Czy
dolegliwości wystąpiły po raz pierwszy od wypadku?)
Techniki
porozumiewania się
Wspieranie
przekazywanie komunikatów słownych i niewerbalnych świadczących
o zainteresowaniu, trosce i chęci pomocy
(Będzie
bolało, ale krótko)
(należy
unikać wsparcia zanim pacjent nie okaże swoich uczuć)
Empatia
przeżycia pacjenta traktowane ze zrozumieniem
i serdecznością
(Rozumiem,
że obawia się pan takiego leczenia)
Odbicie
echo
(Powiedział
pan, że objawy pojawiły się od śmierci matki?)
Techniki
porozumiewania się
Milczenie
niewerbalny
komunikat okazujący różne odczucia, od całkowitej obojętności
do żywego zainteresowania
pozyskiwanie
b. ważnych danych poprzez umożliwienie pacjentowi ogarnięcia i
wyrażenia głębszego i nie zawsze uświadamianego niepokoju
Wyjaśnienie
przepytanie
w celu uzyskania dalszych informacji i analiz
(Powiedział pan, że
objawy pojawiają się w trakcie snu, jak pan do tego doszedł?)
Przeciwstawianie
się (konfrontacja)
bezpośrednie
stawianie pacjenta przed koniecznością rozstrzygnięcia problemu
lub skierowania jego uwagi, wykazując niekonsekwencje i sprzeczność
w działaniu
(chce
pan nadal palić mimo zaostrzenia objawów rozedmy?)
Podsumowanie
przegląd informacji uzyskanych
(Czy
dobrze pana zrozumiałem, ból pojawił się…)
Interpretacja
ujęcie danych, zdarzeń , myśli by pomóc pacjentowi w
uświadomieniu sobie ich wzajemnych powiązań (powściągliwa,
szczególnie wobec nowego pacjenta)
(Wydaje
się pan b. zły mówiąc o nowym szefie w pracy,
w której doszło do
urazu kręgosłupa, ciekaw jestem,
czy obwinia pan go za to, co się
wydarzyło?)
(obniżenie
jakości pracy, uchylanie się od obowiązków, konfliktowość,
wrogość)
smutek,
niechęć, bezsilność, niska samoocena, zachowania patologiczne,
choroby, zobojętnienie
Skutki
udzielania pomocy - praca z osobami chorymi
Zespół
„ zmęczenia współczuciem”
Pomoc
chorym, osobom cierpiącym, które doświadczają silnych emocji,
niesie ze sobą ryzyko nadmiernej identyfikacji z ich przeżyciami
Doświadczanie
uczuć i objawów podobnych do problemów przeżywanych przez
pacjentów
Stan
napięcia i koncentracji na problemach pacjenta
Skutki
udzielania pomocy - praca z osobami chorymi
Syndrom „zastępczej traumy”
Zmiana
przekonań, postaw, oczekiwań dotyczących siebie i innych pod
wpływem konfrontacji z przeżyciami, doświadczeniami, uczuciami,
przekonaniami pacjentów
Zmiana
schematów poznawczych
(pesymistyczna
ocena zdarzeń, poczucie alienacji, utrata sensu życia, zaburzenia
hierarchii wartości, utrata idealistycznych przekonań)
Diagnostyka
Podstawowe
znaczenie to wywiad i badanie psychiatryczne
Ocena
występowania i nasilenia objawów psychopatologicznych
Zebranie
ich w całość – zespół objawów – zaburzenie
Szereg
prostych instrumentów, które są pomocne w postawieniu diagnozy
General
Health Questionnaire (GHQ)
Mini
Mental State Exam (MMSE)
Skala
depresji Beck’a
Skala
Depresji Hamilton’a
Skala
lęku Hamilton’a
Wywiad
psychiatryczny
Dane
personalne, w tym przyczyny zgłoszenia się do lekarza
Skargi
i dolegliwości
Dotychczasowy
przebieg schorzenia
czas
trwania
Rozwój
Początek
Przebieg
(epizodyczny…)
Ciężkość
Objawy
towarzyszące
Czynniki
wyzwalające (stres, żałoba, wypadek…)
Przebyte
choroby psychiczne, somatyczne
Wywiad
rodzinny
Używanie
alkoholu i innych substancji psychoaktywnych
W
razie wątpliwości diagnostycznych bądź terapeutycznych kierować
pacjenta do specjalisty psychiatry
Skierowanie
informacyjne bardzo istotne (krótko scharakteryzować problem czy
okoliczności)
Każdy
pacjent z problemem psychiatrycznym przyjmowany jest bez
skierowania
Kontakt
i współpraca z lekarzem psychiatrą poprawia efektywność
rehabilitacji!
Pracownia
Psychiatrii Konsultacyjnej przy Katedrze i Klinice Psychiatrii
wrocławskiej AM Poradnia Zdrowia
Psychicznego, wyb. Pasteura 10, rejestracja 784 16 10