Można wznowić prawomocnie zakończone postępowanie cywilne. Wznowienie jest obwarowane różnymi warunkami, dlatego należy się z nimi dokładnie zapoznać przed złożeniem skargi.
Wznowienie postępowanie rozpoczyna się od złożenia pisma procesowego, które nazwane jest skargą o wznowienie postępowania. Jakie postępowania można wznowić? Otóż istnieje możliwość wznowienia:
1. postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem, nakazem zaplaty, postanowienie co do istoty sprawy, które kończy postępowanie w sprawie (np. nabycie spadku),
UWAGA: Nie można wznowić postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem co do istoty sprawy, które kończy postępowanie w sprawie, gdy to postanowienie może być zmienione lub uchylone
2. postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem w przedmiocie uznania orzeczenia sądu zagranicznego lub stwierdzenia jego wykonalności.
UWAGA: Nie można wznowić postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem wydanym na skutek skargi o wznowienie.
UWAGA: Okoliczności, w których można wznowić lub nie wolno wznawiać postępowania, jest więcej, jednak są to kwestie szczegółowe, w które nie będę wchodziła.
Jakie są podstawy wznowienia? Wznowić postępowanie można, gdy wystąpią konkretne okoliczności. O tym, w jakich sytuacjach można wznowić postępowanie, decyduje kodeks postępowania cywilnego.
Postępowanie
można wznowić, gdy:
1.
w składzie sądu uczesniczyła osoba nieuprawniona albo orzekał
sędzia wyłączony z ustawy, a strona przed uprawomocnieniem się
wyroku nie mogła domagać się wyłączenia,
2.strona
nie miała zdolności sądowej lub procesowej albo nie była
należycie reprezentowania albo jeśli wskutek narudszenia przepisów
była pozbawiona możliwości działania,
UWAGA:
Nie można żądać wznowienia, jeżeli przd uprawomocnieniem się
wyroku niemożność działania ustała lub brak reprezentacji był
podniesiony w drodze zarzutu albo strona potwierdziła czynności
procesowe,
3. wyrok został oparty na dokumencie przerobionym lub podrobionym,
4. wyrok został oparty na skazującym wyroku karnym, następnie uchylonym,
5.
wyrok uzyskano za pomocą przestępstwa,
UWAGA:
Czyn przestępczy musi zostać ustalony prawomocnym wyrokiem
skazującym. Wyjątek od tej zasady ma miejsce, gdy postępowanie
karne nie może być wszczęte lub zostało umorzone z innych
przyczyn niż brak dowodów.
6. później wykryto takie okoliczności faktyczne lub środki dowodowe, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu,
7. później wykryto prawomocny wyrok dotyczący tego samego stosunku prawnego,
8. na treść wyroku miało wpływ postanowienie niekończące postępowania w sprawie, wydane na podstawie aktu normartywnego uznanego przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją, ratyfikowaną umową miedzynarodową lub ustawą, które zostało uchylone lub zmienione w odpowiednim trybie.
9. Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywngo z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie której zostało wydane orzeczenie.
Skarega
musi wyglądać jak pismo procesowe oraz zawierać:
1.
oznaczenie wyroku,
2.
podstawę wznowienia i jej uzasadnienie,
3.
okoliczności stwierdzające zachowanie terminu skargi,
4.
wniosek o uchylenie lub zmianę zaskarżonego orzeczenia.
Skargę
o wznowienie postępowania należy kierować do właściwego sądu.
Przepisy w tej kwestii wprowadzają szczegółowe uregulowania, wobec
tego badając
właściwość sądu, należy się kierować poniższymi
regułami:
1.gdy
podstawą wznowienia jest okoliczność, że Trybunał Konstytucyjny
orzekł o niezgodności aktu normatywngo z Konstytucją, umową
międzynarodową lub z ustawą, na podstawie której zostało wydane
orzeczenie - właściwy będzie sąd, który wydał zaskarżone
orzeczenie, a jeżeli zaskarżono orzeczenia sądów różnych
instancji, właściwy jest sąd instancji wyższej,
2.
w pozostałych sprawach właściwy będzie sąd, który ostatnio
orzekał co do istoty sprawy.
Wznowienie
postępowania jest możliwe w określonym terminie.
Jeśli nie dochowamy tego terminu, nie będziemy mogli skutecznie
wznowić postępowania. Poniżej podaję terminy na wznowienie
postępowania:
1.
skargę o wznowienie wnosi się w terminie trzymiesięcznym. Termin
liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie
wznowienia, a gdy podstawą jest pozbawienie możności działania
lub brak należytej reprezentacji – od dnia, w którym o wyroku
dowiedziała się strona, jej organ lub jej przedstawiciel
ustawowy.
2.
gdy podstawą wznowienia jest okoliczność, że Trybunał
Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywngo z Konstytucją,
umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie której zostało
wydane orzeczenie, skargę o wznowienie wnosi się w terminie trzech
miesięcy od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału
Konstytucyjnego. Jeżeli w chwili wydania orzeczenia Trybunału
Konstytucyjnego orzeczenie, do do którego chcemy złożyć skargę o
wznowienie, nie było jeszcze prawomocne na skutek wniesienia środka
odwoławczego, który został następnie odrzucony, termin biegnie od
dnia doręczenia postanowienia o odrzuceniu, a w wypadku wydania go
na posiedzeniu jawnym – od dnia ogłoszenia tego postanowienia.
Jak widać liczenie terminu w przypadku skargi o wznowienie jest specyficzne, stąd wymaganie, żeby w skardze znalazła się informacja o okoliczościach stwierdzających zachowanie terminu.
UWAGA: Po upływie lat pięciu od uprawomocnienia się wyroku nie można żądać wznowienia, z wyjątkiem wypadku, gdy strona była pozbawiona możności działania lub nie była należycie reprezentowana.
Można powiedzieć, że termnin wniesienia skargi jest ograniczony na dwa sposoby. Po pierwsze skargę w ogóle można kierować w ciągu 5 lat od uprawomocnienia się wyroku. Po drugie, gdy znamy przesłankę wznowienia, to mamy termin 3 miesięczny. Stąd wniosek, że przesłanka musi się ujawnić maksymalnie do 5 lat po uprawomocnieniu się orzeczenia i do 5 lat możemy złożyć skargę.
Po złożeniu skargi sąd najpierw zbada czy skarga jest dopuszczalna. Jeśli skarga okaże się dopuszczalna, wtedy sąd zbada ją merytorycznie, czyli przeanalizuje nasze argumenty. Jednocześnie sąd wyda postanowienie o wznowieniu postępowania. Gdyby się okazało, że skarga jest niedopuszczalna, sąd wezwie nas do uzupełnienia braków. Jeśli braki nie zostaną uzupełnione lub istniał braki, których nie można uzupełnić, sąd zwróci skargę.
Sąd
może:
1.
odrzucić skargę - gdy na przykład jest spóźniona,
niedopuszczalna lub nieoparta na ustawowej podstawie
,
2.
uznać naszą skargę za zasadną. W takim układzie rozstrzygnięcia
mogą być różne w zależności od sytuacji procesowej,
3.
oddalić skargę - gdy nie zgadza się z naszymi argumentami, czyli
nie ma podstaw wznowienia.
Na koniec zwrócę uwagę, że w tym postępowaniu nie ma obowiązku zastępstwa adwokackiego lub radcowskiego. Niemniej, aby napisać dobrą i skuteczną skargę, trzeba się znać na prawie. Najtrudniejsze przy wznowieniu jest przedstawienie okoliczności, które potwierdzają dotrzymanie terminu oraz prawidłowe sformułowanie przesłanki wznowienia.