SOCJOLOGIA
socjologia
- pochodzi od dwoch slow:
-
łac. SOCIETAS - społeczny. dotyczący ludzi
-
grec. LOGOS - nauka, mądrość, słowo
Badanie zycia spolecznego czlowieka - jest istota spoleczna
August Comte - pierwszy socjolog,wymyslil termin socjologia.
Dzial nauk spolecznych:
- socjologia- polityka- ekonomia- historia- antropologia- psychologia
MIKROSOCJOLOGIA - lokalnie
MAKROSOCJOLOGIA - globalnie
Zachowanie ludzi jako istot spolecznych,madrosc,doswiadczenie
-zawartosc wiedzy socjologicznej
socjologia naukowa - sytuacja edukacyjna, dylematy naukowe, kompletna wiedza. (nie fragmentaryczna)
Jak w sposob idealny zorganizowac spoleczenstwo - socjologia starozytna
Oswiecenie + odkrycia geograficzne,rewolucja francuska i przemyslowa - poczatki socjologii
1. odkrycia geograficzne - zderzenie z obca kultura i spolecznosciami (szukamy podobienstw i roznic)
2. Wielka Rewolucja Francuska - 1789 - budowa nowego spoleczenstwa (oswieconego,laickiego)
3. Rewolucja Przemyslowa - wynalazki techniczne,zwiekszenie zapotrzebowania na pracownikow = migracja do miast - wyksztalcenie sie nowych warunkow spolecznych
SOCJOLOGIA- szukanie rozwiazan problemow spolecznych, proba stworzenia nowego ladu spolecznego (zalozenie Comte'a)
JAK JEST? DLACZEGO TAK JEST?JAK BEDZIE?
Budowanie praw ogolnych - obserwacja roznych zaleznosci i laczenie sie ich ze soba - SOCJOLOGIA SCIENTYSTYCZNA - (nauka pozytywistyczna, naturalistyczna) Poznanie naukowe da sie ograniczyc do poznawania zmyslowego.Tylko poznawanie empiryczne,zadnej metafizyki,domnieman.
EMILE DURKHEIM - ojciec socjologii,zauwaza zjawiska nie materialne wplywajace na czlonkow spolecznosci np. moda,religia,obyczaje - nie materialne FAKTY SPOLECZNE- nienamacalne regulacje spoleczne,ktore jestesmy w stanie zauwazyc i opisac.
MAX WEBER - w swiecie ludzi istnieja zjawiska niespotykane,w swiecie przyrody symbole,gesty zwyczaje,reguly,wartosci. np.( wstapienie do zakonu)
jestesmy uksztaltowani przez spoleczenstwo,w ktorym zyjemy
mamy swoj termin wartosci i nie potrafimy byc w pelni obiektywni
socjologia nie moze ograniczac sie do empiryzmu
sensy i znaczenia SOCJOLOGIA HUMANISTYCZNA (antypozytywistyczna)
Ludzie w zyciu spolecznym nadaja zalezne od wydarzen,miejsca i ludzi.Nie dzialamy wedlug stalych zasad.
FLORIAN ZNANIECKI - wraz z Williamem Tomasem wprowadzili wspolczynnik humanistyczny.Wszelkie zjawiska spoleczne nalezy badac z punktu widzenia ludzi.
SOCJOLOGIA FUNKCJONALISTYCZNA - spoleczenstwo to swietne zorganizowany mechanizm, z konkretnymi funkcjami i funkcjonujacy aby utrzymac siebie.
KAROL MARKS - krytyka kapitalizmu.Opis negatywny z ktorego socjolodzy nadal korzystaja, w celu inspiracji do socjologii.
SOCJOLOGIA - szukanie rozwiazan problemow spolecznych (np. bezrobocie) oraz prognozowanie.Korzystanie z trzech zrodel z uporzadkowanym podejsciem:
rozmowa z ludzmi
studiowanie zrodel pisanych i TV
badania eksperymentalne
Stawianie hipotez i pytan zdefiniowanie problemu a pomiedzy tym zajrzenie do literatury (problem --> literatura --> hipoteza)
metody:
ANALIZY ILOSCIOWE - scjentystycznie (ile?)
ANALIZY JAKOSCIOWE - humanistyczne (dlaczego?)
Sformulowanie wnioskow
(eurobarometr)
SONDAZE i ANKIETY --> WYKRESY (analizy ilosciowe)
- z sensownie ulozonymi pytaniami
- skonstruowanie reprezentatywnej proby z calego spoleczenstwa
WYWIAD (analiza jakosciowa)
- pytania zamkniete lub otwarte
- wywiad otwarty - swobodna rozmowa
BADANIA FOKUSOWE - dyskusja nakierowana na konkretny temat.
METODA ETNOGRAFICZNA - obserwacja uczestniczaca dostosowanie sie do danego spoleczenstwa ,aby moc swobodnie obserwowac grupe.
EKSPERYMENTY LABORATORYJNE - stworzenie sztucznych warunkow do obserwowania.
KULTURA - wszystko co nie jest uwarunkowane biologicznie i dziedziczone genetycznie.Okresla sposob zycia,jest wytworem jakiejs grupy osob, jest przekazywana i wyuczona,chociaz modyfikowana stopniowo.
KULTURA rozroznia rozne spoleczenstwa narodowe.
1. jezyk
2. wzorce reagowania (temperament)
3. wzorce zachowan (normy spoleczne)
Aspekty materialne i niematerialne kultury.
niematerialne -->
wartosci - rozne (kariera,rodzina...)
normy - uwarunkowanie wartosciami (regula zachowania)
wzory - (slabsze od norm) mozliwa opcja wybierania zazwyczaj.
sankcje - system kar i nagrod,formalny (przepisy,prawo), nieformalny dyskomfort spoleczny lub komfort.
RODZAJE KULTUR:
popkultura,kontrkultura,kultura dominujaca, homogenicznosc subkultury
HOMOGENICZNOSC - jednorodnosc,jednolitosc
relatywizm - wzglednosc
POSTULAT RELATYWIZMU KULTUROWEGO - poznawanie innych kultur.
ETNOCENTRYZM - wywyzszanie swojej kultury
SOCJALIZACJA - proces uczenia sie funkcjonowania w spoleczenstwie:
pierwotna - wychowywanie sie dziecka
wtorna - reszta zyciia jednostki i przyuczanie sie norm,wartosci w zaleznosci od zmieniania otoczenia i zdarzen
INSTYTUCJA SPOLECZNA - kazde urzadzenie i zwyczaj, ktory jest ponadczasowy i rozwiazuje pewne problemy spoleczne (np. rodzina,wodz plemienia,prawo)
ROLE SPOLECZNE - dostosowanie siebie,zachowania do danej sytuacji - zmieniaja sie one wraz z ewolucja spoleczenstwa.
ZBIOROWOSC - przypadkowy zbior ludzi
GRUPA SPOLECZNA - min. 3 osoby,czlonkowie maja swiadomosc wspolnoty,swoista i wzglednie trwala
GRUPA PIERWOTNA - kontakty osobowe,grupa sasiecka.Uczestnictwo w nich zaspokaja pierwotne potrzeby czlowieka.Zainteresowanie,kontakt bezposredni,bliski.
GRUPA WLASNA - nastawienie pokojowe
GRUPA OBCA - podejrzliwosc,wrogosc
GRUPA ODNIESIENIA - grupa z ktora sie porownuje i odnosze do niej.
("Bo inni maja lepiej/gorzej....")
SPOLECZENSTWO - zbiorowosc powiazanych ze soba jednostek,ktore zmienia sie i przeksztalca pod wplywem ludzkiej aktywnosci.
Rodzaje aktywnosci ludzkiej:
ruch (aktywnosc fizyczna) ZACHOWANIE (szkola behawiorystyczna zajmowala sie badaniem zachowan)
- ludzie ucza sie wedlug doznan,doswiadczen
- wedlug celow wlasnych
wytlumaczalne zachowanie SENS
- ZACHOWANIE + SENS = DZIALANIE
Odzczytywanie zachowan poza naszym spoleczenstwem moze tracic sens.
MAX WEBER --> DZIALANIE SPOLECZNE,dzialanie ktore ma wywolywac reakcje spoleczenstwa,do tego potrzebne jest sobre wybranie dzialania i adresata.
--> DZIALANIE RACJONALNE,z premedytacja,bez zachowan bezwarunkowych np. transakcje (racjonalnosc ekonomiczna i subiektywna)
DZIALANIE INSTRUMENTALNE --> zmuszanie do racjonalnego dzialania drugiej osoby
DZIALANIE AUTOTELICZNE --> nieracjonalne dzialanie subiektywne (np. dla przyjemnosci)
DZIALANIE TRADYCYJNE (tradycjonalne) -->nnie musza posiadac sensu najczesciej powiazane z religia
Rodzaj dzialania zalezy od kultury spoleczenstwa.We wlasnym.
DZIALANIE AFEKTYWNE - ekspansja emocji,zazwyczaj pojawia sie wsrod bliskich
- pozorowanie dzialan afektywnych ktore sa racjonalno-instrumentalne
1. DZIALANIE RACJONALNE
2. DZIALANIE TRADYCJONALNE
3. DZIALANIE AFEKTOWNE
DZIALANIE + REAKCJA = KONFLIKT SPOLECZNY
INTERAKCJA = akcja + reakcja
--> INTERAKCJE RUTYNOWE (np. zakupy,jazda rowerem) - komunikacja niewerbalna
--> etnometodologia - odtwarzanie zachowan ludzkich
--> demonstracje - uprzejma nieuwaga (zauwazamy,ale nie naruszamy prywatnej przestrzeni.
--> INTERAKCJA NIEZOGNISKOWANA - w grupie
--> INTERAKCJA ZOGNISKOWANA - nawiazanie kontaktu z wybrana osoba ( kontakt wzrokowy,sygnal do nawiazania rozmowy)
ERVING GOFFMAN - socjolog,ludzie to aktorzy spoleczni,odgrywajacy role spoleczna,posiadajacy pozycje spoleczna (statusem przyznanym/przypisanym lub osiagnietym).Czesto pojawia sie manipulacja ... w celu uzyskania danego statusu przypisanego.
scena - sytuacje i miejsca
kulisy - prywatnie
fasada - to co pokazujemy na scenie
przestrzen - definiuje rodzaj kontaktow
KONTROLA SPOLECZNA - nadzorowanie i ... poprzez instytucje (uniwersytetu,domu,miejsc publicznych) wedlug,ktorych dzialamy w spoleczenstwie.Instytucjonalizowanie - cos staje sie wzordem do nasladowania z biegiem czasu,to reguluje nasze zachowanie.
--> kontrola wewnetrzna - sami kontrolujemy nasze zachowanie spoleczne,sankcja tutaj sa nasze wyrzuty sumienia.
--> kontrola zewnetrzna - jest bardzo silna w zyciu spolecznym na wsi,slabsza w miescie i duzych skupiskach ludzi.
KONTROLE tworza zachowania swiadomej i nieswiadomej kontroli (formalna i nieformalna kontrola)
Religia - kontrola zewnetrzna formalna i nieformalna.
ATOMIZACJA - rozbicie spoleczenstwa na samodzielne jednostki ( w duzych spolecznosciach), brak nieformalnych sankcji,brak presji grupowej.
KONFORMIZM - dostosowanie swojego myslenia i zachowania do regul innych osob w spolecznstwie.
DEWACJA - wylamanie sie z porzadku spolecznego (.. odlaczenie? od normy) zwiazana z lamaniem prawa lub nie.Moze byc negatywna lub pozytywna.
ANOMIA - zalamanie sie norm spolecznych,porzadku spolecznego.
Dewacje pokazuja spoleczenstwu,co dzieje sie po ich dokonaniu i gdzie jest granica,ktorej nie mozna przekraczac.
ROBERT MERTON - funkcjonalista,twierdzil ze anomia to sytuacja kiedy normy kloca sie z rzeczywistoscia,brak rownych szans.Stworzyl cztery typy relacji:
KONFORMIZM - opracowanie wartosci danej spolecznosci i stosowanie sie do nich
INNOWACJA - kiedy sprobujemy normy,ale nie stosujemy ich tak jak reszta spoleczenstwa,szukanie nowych sposobow.
RYTUALIZM - nie aprobujemy systemu wartosci,ale stosujemy sie do spolecznych zachowan.
BUNT lub UCIECZKA - odrzucenie systemu wartosci,niestosowanie sie do norm lub proba buntu,czyli tworzenie swoich norm.
KULTURA DEWIACYJNA - grupy w spoleczenstwie,ktore posiadaja swoj wlasny system wartosci.
CIALO,PLEC,RODZINA - ich socjologia
1. Dziedzina zdrowia i choroby
a) nierownosci spoleczne:
- bogatsi sa zdrowsi,lepiej uksztaltowani fizycznie
- biedniejsi sa grubsi,mniej zdrowi,mniej wyedukowani zdrowotnie
b) kobiety,a mezczyzni:
- mezczyzni zyja krocej,czesciej zapadaja na choroby
c) roznice rasowe:
- genetyka
- zycie spoleczne
- region swiata
d) definicje zdrowia i chorobyzmieniaja sie z czasem i miejscami
MODEL BIOMEDYCZNY - dzisiejsze ramy myslenia o zdrowiu. (oparty na nauce,a nie wierze)
1. choroba to usterka medyczna wymagajaca leczenia
2. umysl i cialo mozna traktowac odzielnie
3. tylko specjalnosci danego z zakresu medycyny,sa upowaznieni do leczenia konkretnych chorob.
KRYTYKA MODELU BIOMEDYCZNEGO:
to nie medycyna poprawia stan zdrowia tylko wzbogacanie sie spoleczenstwa
przedmiotowe traktowanie pacjentow i odrzucanie sposobow medycyny alternatywnej
zbyt duze zmedykalizowanie zycia spolecznego
2. Starzenie sie spoleczenstw:
niski wspolczynnik wspolzaleznosci pokoleniowiej - zmienia sie proporcja ludzi poproduktywnych z przedproduktywnymi
wysoki standard zdrowia ludzi poproduktywnych
dyskryminacja ze wzgledu na wiek AGEISM
3. Plec w socjologii
a) tozsamosc plciowa
---> plec biologiczna (biologicznie rodzice) SEX
---> plec kulturowa (roznice kulturowe spoleczne,psychologiczne,pojawiajace sie w wyniku socjalizacji) GENDER
ksztaltowanie swoich zainteresowan,ciala,specjalizacji wedlug danych wzorcow spolecznych z rozroznieniem na damski i meski.
Wyjasnienia roznic kulturowych:
- lepsze funkcjonowanie spoleczenstwa z przyjetymi rolami
- Seksizm - dyskryminacja jednej z plci
3.Rodzina i socjologia rodziny
RODZINA - grupa bezposrednio spokrewnionych osob,wychowujaca dzieci
a) rodziny nuklearne - 2 + dzieci
b) rodziny poszerzone - 2 + dzieci + dziadkowie/linie boczne
FUNKCJE RODZINY:
reprodukcja (zapewnienie ciaglosci)
socjalizacja (zapewnienie ciaglosci)
utrzymuje porzadek spoleczny
RODZINA PATCHWORKOWA - rodzina powtornie realizowana (drugie malzenstwo)
CHOROBA,PLEC.RODZINA - postrzeganie ich zmienialo sie na przestrzeni wiekow i nadal zmienia,rowniez ze wzgledow geograficznych
PODZIAL NA RASY:
1. Podzial zaczal pojawiac sie w okresach kolonializmu (X1X w.)
Podzial wymyslil Arthur de Gobineau - bialy czlowiek jest ukoronowaniem ludzkosci:
biala
czarna (negroidalna)
zolta
W Stanach Zjednoczonych panowallo przekonanie,iz nawet gdy wyglad wskazywal na rase biala,a chociaz jeden z przodkow byl czarny - osoba jest czarna
Do dzisiaj wyglad i kwalifikowanie do danej rasy ma znaczenie.Odmiennosc jest podstawa uprzedzen i dyskryminacji.
ETNICZNOSC - odwolujemy sie do przywiazania do grupy etnicznej,cechujacej sie odrebnosciami kulturowymi,fizycznymi (Romowie,Kaszubi).Zjawisko spoleczne.Czonkiem grupy etnicznej staje sie poprzez socjalizacje.
Wyrozniki grupy etnicznej:
- swoje dzieje
- tworzenie sie na przestrzeni wiekow
- odrebna kultura (... ubior,zachowania)
- dawne terytorium - z wiazek z nim
- poczucie przynaleznosci i solidarnosci
- samopoczucie odmiennosci kulturowej (manifestacja odrebnosci)
GRUPA MNIEJSZOSCIOWA - dajaca sie wyodrebnic,grupa w spolecznosci bedaca mniejszoscia (np. gorszasytuacja spoleczna w zwiazku do wiekszosci).Czesto zwiazana z kajas spoleczna izolacja.Odnosiny sa m.in. do grup etnicznych, homoseksyalistow, niepelnosprawnych, kobiet)
NAROD - brak konkretnej definicji
- czlonkiem staje sie przez socjalizacje
- jednolita wspolnota,zjednoczenie etniczne
GRUPA ETNICZNA A NAROD - grupa bez postulatow autonomicznosci terytorialnej
Granica przejscia z grupy w narod - upolitycznienie
NAROD KULTUROWY (etniczny,etniczno-genetyczny) kultura tworzaca panstwo. LITWA
NAROD OBYWATELSKI (polityczny) - wspolne panstwo z ktorego wynika narod. FRANCJA
NARODY ZOSTALY SPOLECZNIE SONSTRUOWANE
Wielka Rewolucja Francuska - krok naprzod w poczuciu narodowosci.
Obecnie pojecie narodu znacznie rozni sie od starego pojecia.
Nowoczesny narod to twor (X1X w.)
UPRZEDZENIE - opinia i nastawienie jednej grupy do drugiej (opiera sie na stereotypach)
pozytywne
negatywne - czestsze (np. Romowie sa leniwi i brudni)
DYSKRYMINACJA - dzialanie z uprzedzeniem,nieprzychylne wobec dyskryminowanego.
RASIZM - uprzedzenie zwiazane z przynaleznoscia do danej rasy.
RASIZM INSTYTUCJONALNY - skonstruowanie instytucji spolecznych nieprzychylne mniejszosciom etnicznym.
UWARSTWIENIE SPOLECZNE - roznice (stratyfikacja) cztery systemy:
1. Niewolnictwo - skrajna forma nierownosci,rozne przyczyny stania sie niewolnikiem.
2. System kastowy - oparty na religii i wierze w reinkarnacje.Restrykcyjne przestrzeganie zasad kostowych.
3. System stanowy - np feudalny,zdefiniowany przez urodzenie.Rozne zobowiazania miedzy stanami.
4. System klasowy - podzial na klasy ze wzgledu na status ekonomiczny,wykonywany zawod,styl zycia.
charakterystyczny dla spoleczenstwa nowoczesnego
klasy nie sa stanowione prawnie ani .... ani przez urodzenie
5. System elastyczny - jednostka moze zmienic swoje usytuowanie .
- ruchliwosc spoleczna ( na drabinie spolecznej )
- opiera sie na roznicach ekonomicznych bardziej niz reszta systemow stratyfikacyjnych.
KAROL MARKS - podzial klasowy,wynikajacy ze stosunku do srodkow produkcji:
2 klasy: posiadajaca srodki produkcji i nieposiadajaca
- chlopi <--> szlachta
-kapitalisci <--> proletariat
1. kapitalisci - inne patrzenie na swiat,na ustroj,duzo wiekszy dostep do wladzy,do wyksztalcenia.
2. robotnicy - ..... ciezko wybic sie z tej klasy.
MAX WEBER - sa trzy wymiary zroznicowania spolecznego.
1. ekonomiczny - klasy (srodki i kwalifikacje)
2. kulturowy - statusy spoleczne (styl zycia i prestiz,konsumpcja)
3. polityczny - ... (grupy jednostek wspolporeczajace ze wzgledu na wspolne interesy)
Wymiary te nie musza sie na siebie nakladac,ale moga.MOdele oparte na klasyfikacji zawodowej. PRESTIZ (znak nierownosci) warunki ekonomiczne.
RUCHLIWOSC SPOLECZNA - wewnatrzpokoleniowa i miedzypokoleniowa.
- sprawdzanie czy zdolne jednostki moga awansowac
SPOLECZENSTWO OTWARTE - duza ruchliwosc ... , szansa na awans spoleczny.
UBOSTWO BEZWZGLEDNE - ludzie pozbawieni minimum zyciowego.
UBOSTWO WZGLEDNE - minimum socjalne danego kraju.
NOZYCE SPOLECZNE- - miara zroznicowania spolecznego.
Subiektywne odczucie ubostwa -
PODKLASA - zdecydowanie nizej nizz cala reszta spoleczenstwa - grupa wykluczona (zmarginalizowana)
subkultura ubostwa (grupa ludzi,skupiona na przestrzeni,przystosowana do zycia na marginesie)
Trzy wymiary wykluczenia:
1. ekonomiczne
2. spoleczne
3. polityczne
ORGANIZACJA - uporzadkowanie dzialan ludzkich
ORGANIZACJE FORMALNE - z gory zorganizowane (nowoczesne) - charakterystyczne dla spoleczenstwa industrialnego - duzy zespol ludzi,polaczony bezosobowymi zaleznosciami,tworzacy konkretna organizacje ( sklepy,kominikacja,kosciol,szpital itp...)
organizacja zycia
sprawowanie wladzy
ORGANIZACJE KOMERCYJNE - prywatne organizacje,(centra handlowe)
Organizacja (znak nierownosci) instytucja (trwale rozwiazanie)
-jednym z typow instytucji jest nowoczesna organizacja
MAX WEBER - nowoczesne zycie jest niemozliwe bez organizacji formalnych - koordynacja zycia spoleczenstwa
potrzeba stosowania zapiskow (dokumentow)
reguly dzialania (scisle) - spisane
organizacja scisle zhierarchizowana
biurokracja (biuro + wladza) (jej rozwoj jest niezbedny do funkcjonowania organizacji)
typ idealny :
1. wyrazna hierarchia wladzy
2. reguly funkcjonowania
3. oddzielenie pracy od zycia prywatnego
4. pelny wymiar czasowy i wynagrodzenie
5. zaden pracownik nie jest wlasciecielem srodkow do pracy
Zmartwienia WEBERA :
1. czlowiek skazany jest na bycie nic nie znaczacym
2. zagrozenie demokracji
Uzypelnienie WEBERA:
1. wlamywanie sie stosunkow nieformalnych
2. problem z wdrazeniem innowacji
MICHEL FOUCAULT - organizacje odzwierciedla budynek,dystans iedzy organizacjami reguluje zblizenie lub separacje.Sposob urzadzenia biura ulatwia regulacje i nadzor (bezposredni syste zbierania dokumentow)
zbieranie dokumentow - nowoczesny system,duzo bardziej wydajny niz system bezposredni
monitoring
nadzor moze tworzyc warunki wiezienne - zla opcja dla korporacji.
Wyzsze stanowiska w organizacjach,zarezerwowane dla mezczyzn.
Kobieta jako pomoc w pracy i w domu
GLOBALIZACJA - zaciesnianie wiezi w kazdej dziedzinie zycia,na calym swiecie.Jest ona mozliwa dzieki postepowi technicznemu.
- innowacyjne organizacje - budowanie sieci,a nie piramidy.Ma to ulatwiac szybsza reakcje,otwarcie na nowe pomysly.
Gospodarka i praca
PRACA - zajecia wymagajace wysilku umyslowego i fizycznego,aby wytworzyc dobra do zaspokajania ludzkich potrzeb.
GOSPODARKA -
ZAWOD - prace,ktora wykonujemy odplatnie,bardzo wazna w zyciu czlowieka ze wzgledu na:
wzgledy zarobkowe
wymog aktywnosci
urozmaicenie w zyciu
strukturowanie czasu (organizacja dnia)
kontakty spoleczne
wplyw na poczucie wlasnej tozsamosci -->
--> zjawisko wazniejsze z przypadku mezczyzn (podzial tradycyjny)
PRACA NIEPLATNA:
1. Na rzecz gospodarstwa domowego
2. Spoleczna (wolontariat)
3. Samodzielne reperowanie urzadzen,napraw,remontow
GOSPODARKA NIEFORMALNA - transakcje wykonywane poza struktura zatrudnienia
wymiana uslug za gotowke (np. korepetycje)
samodzielnie rozwiazywanie problemow (usluga za usluge)
- praca jest najwiekszym elementem systemu gospodarczego
- w obecnym czasie podstawa gospodarki jest przemysl (spoleczenstwo przemyslowe)
- poczatek X1X w. - najwieksza sila to robotnicy reczni (niebieskie zolnierzyki)
- z biegiem czasu wiecej pracownikow biurowych (biale zolnierzyki) poprzez innowacje w technologii - przeniesienie przemyslu do krajow z tania sila robocza.
- obecnie spoleczenstwo wchodzi w gospodarke oparta na wiedzy informacji (spoleczenstwo post- industrialne) -->
--> wytwarzanie i stosowanie wiedzy podstawa egzystencji
PODZIAL PRACY :
zjawsiko zmienne i zlozone (obecnie,nie w spoleczenstwie tradycyjnym)
--- kazdy pracownik ma waski zakres dzialania,pracownicy razem tworza produkcje przemyslowa
--- przemysl wyparl rzemioslo
--- praca w przemysle oddziela dom od pracy
--- uzaleznienie od organizacji
- rozwijanie podzialu pracy... predkosc i jakosc pracy
EMILE DURKHEIM :
1. SOLIDARNOSC MECHANICZNA - wiez laczaca ludzi w spoleczenstwie tradycyjnych,wykorzystujacych podobna prace,ktora ich ksztaltuje w podobny,solidarny sposob.Spoleczenstwo oparte na zgodzi.
2. SOLIDARNOSC ORGANICZNA - na wzor solidarnosci w ludzkim ciele gdzie kazdy wykonuje inna funkcje,ale kazdy sie uzupelnia i tworzy calosc.Mozliwosc zroznicowania pogladow.Problemem tej solidarnosci jest ANOMIA,czyli zalamanie wartosci (czesto stwarza to zagubienie jednostek)
FREDERICK WINSLOW TAYLOR - badal produkcje,ktora rozbil na poszczegolne,male dzialania,co usprawnilo produkcje.
HENRY FORD - wynalazl tasme produkcyjna- optymalizacja produkcji.
FORDYZM - optymilizacja produkcji i budzenie popytu.
tylko dla produktow masowych
system malego zaufania - pracownik jest maloznaczacy pojedynczo.Stwarza to frustracje pracownika,ktorego trzeba pilnowac.
KOBIETY - w spoleczenstwie rolniczym kobiety pracowaly,tak jak kazdy czlowiek rodziny.Byly wykluczone z typowych meskich zajec,ale w domu dzierzyly glowna role.W spoleczenstwie industrialnym kobiety pracowaly zawodowo,lecz zarabialy mniej.W X1X w. kobieta zostala udomowiona tylko w sferze prywatnej odgrywala istotna role.Pozniej zaczynaja prace w sferze obslugi mezczyzn,do momentu zalozenia rodziny.Po drugiej wojnie swiatowej kobiety zaczely pracowac na rowni z mezczyznami (system socjalistyczny).Obecnie kobiety sa dyskryminowane:
segregacja w zatrudnieniu ze wzgledu na plec
niepelnowymiarowy tryb pracy,tryb tymczasowy.
zroznicowanie zawodow - kobiety dostaja zawody z nizsza stawka
BEZROBOCIE - bezrobotnym jest zarejestrowany jako bezrobotny,jak i niepracujacy, niezarejestrowany.
BEZROBOTNYM jest ten ktory nie ma pracy,ale szukal jej w ciagu ostatniego miesiaca i jest gotow ja podjac w ciagu dwoch tygodni.
BEZROBOCIE STRUKTURALNE - wynika z wiekszych przemian ekonomicznych.Brak pracy dla osob o danym wykwalifikowaniu.
FAZY ODBIORU UTRATY PRACY:
1. szok
2. optymizm
3. pesymizm (depresja)
4. przystosowanie i pogodzenie sie z sytuacja
IM dluzej pozostajemy bez pracy,tym trudniej ja znalezc.