Choroby płuc
Płuca są organem niezbędnym do życia, ale fakt, że choroby płuc są jednymi z głównych przyczyn zgonów na świecie nie jest dobrze znany społeczeństwom.
Astma
Co to jest astma?
Astma jest dość często spotykaną chorobą. Wszyscy znamy przynajmniej jedną osobę, która na nią cierpi. Czy wiesz jednak jak często występuje w Twoim kraju i jaki ma wpływ na życie człowieka?
Co jest przyczyna astmy?
Podwyższone ryzyko wystąpienia astmy wiązano z wieloma genami (np. związanymi z występowaniem alergii).Czynniki środowiskowe, takie jak ekspozycja na alergeny i zanieczyszczenia środowiska mogą prowokować wystąpienie napadów duszności oraz podwyższonej reaktywności dróg oddechowych w stosunku do różnych bodźców. Wysiłek, zimne powietrze, infekcje górnych dróg oddechowych również mogą być przyczyną wystąpienia napadów duszności.
POChP
Co jest POChP?
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest pojęciem odnoszącym się do schorzeń poprzednio opisywanych jako przewlekłe zapalenie oskrzeli (zmiany zapalne i zwężenie dróg oddechowych) oraz rozedma płuc (destrukcja struktury płuc). Choroba powoduje postępujące ograniczenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe i w konsekwencji prowadzi do trudności w oddychaniu.
Duszność, kaszel i odkrztuszanie są wiodącymi objawami POChP. Osłabienie struktury płuc wywołane przez POChP jest niecałkowicie odwracalne.
Co jest przyczyną POChP?
Główną przyczyną POChP (zarówno przewlekłego zapalenia oskrzeli jak i rozedmy płuc), w około 90% przypadków, jest palenie papierosów. Nie wszyscy palący tytoń chorują na POChP, co sugeruje możliwość modyfikacji indywidualnego ryzyka zachorowania przez czynniki genetyczne. Zanieczyszczenia w miejscu pracy, które powodują długotrwałe narażenie na wdychanie pyłów, związków chemicznych, oparów itp., mogą wywołać POChP, niezależnie od palenia tytoniu i zwiększają ryzyko zachorowania u osób palących. Zanieczyszczenie powietrza paleniem materii organicznej w źle wentylowanych pomieszczeniach domowych jest uznane za czynnik ryzyka POChP.Bierne narażenie na dym tytoniowy również przyczynia się do objawów ze strony układu oddychania i powoduje obniżenie rezerw wentylacyjnych płuc u dzieci w wieku szkolnym. W późniejszym życiu może to prowadzić do POChP.
Rak płuca
Co jest rak pluca?
Terminem „rak płuca” określamy raka tchawicy, oskrzeli (dróg oddechowych) i miąższu płucnego (pęcherzyki płucne).
Najczęstszą postacią jest rak oskrzeli.Rak płuca jest największym „zabójcą” wśród wszystkich raków w Europie i na świecie. Odpowiada za 20% zgonów z powodu wszystkich raków (28% wśród mężczyzn i 10% wśród kobiet)*.
Istnieją dwa główne typy raka płuca niedrobnokomórkowy rak płuca i drobnokomórkowy rak płuca.
Co jest przyczyna raka pluca?
Palenie papierosów jest przyczyną około 90% przypadków. Ryzyko wystąpienia raka płuca u nałogowych palaczy wynosi 30% (w porównaniu do 1% dla niepalących). Czynniki genetyczne wpływają na podatność wobec szkodliwego działania nałogu palenia, a w efekcie na zwiększenie ryzyka rozwoju raka płuca. Narażenie środowiskowe na dym tytoniowy („palenie bierne” lub „palenie z drugiej ręki”) zwiększa ryzyko rozwoju raka płuca u osób niepalących. Inne czynniki („karcinogeny”) mogą zwiększać ryzyko rozwoju raka płuca niezależnie od lub też w związku z paleniem (np. azbest, promieniowanie, toksyczne związki chemiczne). Liczba przypadków, które powodują inne czynniki jest mała w porównaniu z liczbą przypadków raka płuca wywołanego paleniem.
Zapalenie pluc
Co to jest zapalenie pluc?
Zapalenie płuc jest odpowiedzią zapalną miąższu płuc wywołaną przez bakterie, wirusy, grzyby i inne drobnoustroje, które powodują wypełnienie drobnych pęcherzyków płucnych płynem produkowanym przez zmienioną zapalnie tkankę.Stopień ciężkości zapalenia płuc zależy od typu drobnoustroju powodującego infekcję. Zapalenia płuc występują częściej w krajach nieuprzemysłowionych i słabiej rozwiniętych.Częstość występowania zapaleń płuc jest najwyższa w skrajnych grupach wiekowych, u małych dzieci i starszych dorosłych.
Wirusowe zapalenie płuc ma najczęściej łagodny przebieg, może być jednak przyczyną stanu zagrożenia życia u bardzo starych i bardzo młodych pacjentów oraz u osób z upośledzoną odpornością.
Najczęstsze objawy zapalenia płuc to kaszel, duszność, gorączka i złe samopoczucie.
Rodzaje zapalenia płuc
Rodzaje zapalenia płuc:
1. Pozaszpitalne zapalenie płuc (PZP).
2. Wewnątrzszpitalne zapalenie płuc (WZP) – zapalenie płuc nabyte w trakcie hospitalizacji. Do tej grupy zaliczane są również zapalenia płuc u pacjentów leczonych za pomocą oddychania wspomaganego respiratorem.
3. Typ trzeci, szczególnie ciężkie zapalenia płuc,występujące u pacjentów z obniżonąodpornością (pacjenci z niedoborami odporności, w tym pacjenci zakażeni wirusem HIV, po przeszczepach, małe dzieci (szczególnie z wadami serca) i osoby w podeszłym wieku).
Co jest przyczyna zapalenia pluc?
Bakterie (szczególnie pneumokoki) są najczęstszą przyczyną zapalenia płuc. Wirusowe zapalenie płuc może być wywołane przez szereg wirusów w tym odpowiedzialnych zarówno za zwyczajne przeziębienia, jak i Zespół Ciężkiej Niewydolności Oddychania (Severe Acute Respiratory Syndrome, SARS), który stał się ostatnio problemem na skalę światową.
W większości państw nie prowadzi się badań nad określeniem etiologii pozaszpitalnych zapaleń płuc (PZP). Tym niemniejzidentyfikowano ponad 10 różnych bakterii będących przyczyną PZP
Bakterie powodujące PZP wykazują w większości państw europejskich narastającą oporność na powszechnie stosowane antybiotyki.
Dane dotyczące etiologii wewnątrzszpitalnych zapaleń płuc (WZP) są ograniczone. Wydaje się, że patogeny wywołujące WZP o wczesnym początku (rozpoczynające się w ciągu 4 dni od momentu hospitalizacji) różnią się od tych, które są przyczyną WZP o późnym początku (początek po czwartym dniu hospitalizacji).
Oporność wielolekowa w przebiegu wewnątrzszpitalnych zapaleń płuc (WZP) powszechnie nasila się.
Palenie jest zdecydowanie najważniejszym możliwym do wyeliminowania czynnikiem ryzyka zewnątrzszpitalnego zapalenia płuc.
Ryzyko zewnątrzszpitalnego zapalenia płuc zwiększają także: podeszły wiek, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) oraz infekcje dróg oddechowych w wywiadzie.
U starszych pacjentów, takie czynniki jak alkoholizm, astma, leczenie immunosupresyjne, choroby płuc, choroby serca, domy opieki i starzenie się są związane z ryzykiem występowania
nawracających zapaleń płuc.
Miejsca, w których wiele osób jest ze sobą w bezpośrednim kontakcie (np. szkoły, koszary wojskowe, więzienia, schroniska dla bezdomnych) sprzyjają szerzeniu się bardziej zakaźnych postaci zapaleń płuc, prowadzących do rozwoju lokalnych epidemii.
Gruźlica
Co to jest gruźlica?
Gruźlica jest chorobą spowodowaną zakażeniem prątkiem gruźlicy Mycobacterium tuberculosis (M. tuberculosis). Bakteria ta może zaatakować każdy narząd, ale najczęściej zajmuje płuca(85% zachorowań).
Powoli postępujący proces zapalny wywołany gruźlicą niszczy tkanki. Niewielkie zmiany gruźlicze mogą ulegać samoograniczeniu. Jeżeli jednak leczenie nie było stosowane, w późniejszych latach życia choroba może nawracać i postępować.
Co jest przyczyna gruźlicy?
Do zakażenia gruźlicą dochodzi przede wszystkim drogą wziewną za pośrednictwem drobnych kropelek wydzieliny z dróg oddechowych wydalanych przez osoby chore w czasie kaszlu, kichania, mówienia, śpiewu lub śmiechu.
Zakaźne są tylko osoby chore na czynną gruźlicę, których plwocina zawiera prątki gruźlicy - M. tuberculosis. Aby doszło do zakażenia potrzebny jest zwykle przewlekły kontakt z tego typu chorym. U większości ludzi zakażonych gruźlicą, układ odpornościowy zwalcza prątki gruźlicy i uniemożliwia ich namnażanie.
U znacznej części osób zakażonych prątkiem gruźlicy, bakterie stają się nieaktywne na długi czas, ale pozostają w organizmie żywe. Mogą się one uaktywnić w późniejszych latach życia, gdy mechanizmy obronne słabną z wiekiem. Stan taki nazywa się zakażeniem utajonym.
Do czynników ryzyka aktywnej gruźlicy należą: ubóstwo, niedożywienie, złe warunki mieszkaniowe, nieodpowiedni system opieki zdrowotnej, uzależnienie od leków (w tym od alkoholu) i podeszły wiek. Podatność genetyczna może w istotny sposób determinować zachorowanie na gruźlicę przez osobę zakażoną prątkiem.
Mukowiscydoza
Co to jest mukowiscydoza?
Mukowiscydoza jest częstą, genetycznie uwarunkowaną (dziedziczną) chorobą, która zajmuje głównie układ oddechowy i pokarmowy. Występuje u dzieci i młodych dorosłych. Gen odpowiedzialny za mukowiscydozę został zidentyfikowany po raz pierwszy w 1989 roku.
Mukowiscydoza powoduje wytwarzanie gęstego i lepkiego śluzu, który zatyka drogi oddechowe (oskrzela) prowadząc do uporczywych infekcji i trwałego uszkodzenia płuc w wyniku bliznowacenia. W podobnym mechanizmie blokowany jest przewód trzustkowy, co upośledza przepływ enzymów trzustkowych niezbędnych do trawienia pokarmów w jelitach.
Inne zaburzenia powodowane przez mukowiscydozę to cukrzyca, opóźnienie dojrzewania płciowego i niepłodność u większości mężczyzn.
Bezdech podczas snu
Co to jest bezdech podczas snu?
Bezdech to okresowa przerwa w oddychaniu. Obturacyjny bezdech podczas snu (OBS) jest chorobą, którą cechuje występowanie częstych przerw w oddychaniu spowodowanych zamknięciem przepływu powietrza w gardle.OBS rozpoznawany jest podczas monitorowania snu (polisomnografia). Typowymi objawami OBS są częste i głośne chrapanie oraz nadmierna senność w ciągu dnia.
Co jest przyczyna obs?
Otyłość, wrodzony kształt i wielkość gardła, upośledzenie drożności nosa, picie alkoholu i używanie środków uspokajających i nasennych mogą przyczyniać się do rozwoju OBS. Czynniki genetyczne wpływające na budowę kości twarzoczaszki.
Zapobieganie OBS
Ponieważ OBS jest związany z otyłością wszelkie działania mające na celu redukcję wagi ciała mogą pomóc w zapobieganiu chorobie.
Choroby środmiąższowe płuc
Co to są choroby środmiąższowe płuc?
Choroby śródmiąższowe płuc (ChŚP) powstają w wyniku uszkodzenia wyściółki pęcherzyków płucnych, co prowadzi do zapalenia i włóknienia śródmiąższu (tkanki między pęcherzykami płucnymi). Głównym objawem ChŚP jest postępująca duszność wysiłkowa (we wczesnym stadium choroby), potem duszność w spoczynku (gdy choroba jest bardziej zaawansowana).
Istnieje ponad 200 różnych chorób śródmiąższowych płuc. Do najczęstszych należą: sarkoidoza, samoistne włóknienie płuc, a także choroby wywołane przez leki. Większość ChŚP występuje rzadko, dlatego dokładne dane odnośnie chorobowości i umieralności są skąpe.
Co jest przyczyną ChSP?
W 65% przypadków ChŚP ich przyczyna jest ciągle nieznana (tzw. samoistne włóknienie płuc).
W 35% przypadków ChŚP za ich przyczynę uznawane są czynniki zewnętrzne, a szczególnie cząstki organiczne i nieorganiczne, reakcje na leki i infekcje.