Płazy
Płazy jako pierwsze czworonogi opanowały ląd. W historii Ziemi nie odegrały istotnej roli. Dały początek gadom.
Meandrowce – od dewonu do końca triasu; różne ich grupy były przodkami płazów dzisiejszych i pierwotnych gadów ( w 1932 r I meandr - ichtiostega, w skórze łuski, płetwa ogonowa, 8,0-1,5 m dł )
Ogoniaste – traszki, salamandry, na półkuli N > 100 gat. ok. 40 cm; postać z; są podobne do przodków, ale wewn zmienione
Bezogonowe – żaby, ropuchy, rzekotki , na wszystkich lądach bez podbiegunowych, ok. 20cm; postać zewn: przystosowane do poruszania się skokami dzięki lekkości czaszki, skróceniu kręgosłupa, wydłuż kończ tylnych;
Beznogie – marszczelec, łusecznik, nieliczne gat. żyją w glebie puszcz tropikalnych; post zewn: są ślepe, przypominają wielkie dżdżownice
Pokrycie ciała: P skóra okryta cienkim niezrogowaciałym naskórkiem i stale zwilżoną śluzem (osłania on delik. kom naskórka i chroni przez wyschnięciem); wiele P wraz ze śluz wydziela subst. jad ( przez brodawkowe nabrzmienia na głowie ); nie jest on silny (dla rąk); Naga wilgotna skóra to narząd oddechowy i niebezpieczeństwo utraty H2O, dlatego P lądowe chowają się do wilg kryjówek, W skórze właściwej mogą leżeć drobne płytki kostne; inne pozostałości to narządy linii nabocznej, które wyst u kijanek, dorosłych P ogoniastych, miały je P pierwotne Szkielet: lekki, delikatny; nowy nabytek to kostka słuchowa – strzemiączko i ucho środkowe (mała jama połączona z gardzielą trąbką słuchową, oddzieloną od świata zwen błoną bębenkową; Strzemiączko – przenosi drgania dźwiękowe z błony bębenk na błędnik.
Odżywianie: są drapieżne, jedzą tylko ruszającą się zdobycz, slamandry i ropuchy: nagie ślimaki, gąsienice, owady, pająki;
Oddychanie: P pow. ciała zaspokajają większość potrzeb oddechow; wentylacja jest nieskomplik, napełniają płuca używając jamy gębow jako pompy, zawór to nozdrza i krtań, tłoki–dno jamy; wydech nast. przez otwarcie zaworó. Sprężystość płuc powoduje wypchnięcie pow. system nie jest wydajny bo V jamy to ¼ pojemności płuc, jak oddych pierwot nie wiemy ( może żebra );
Układ krwionośny: obieg duży i płucny oraz skórny (?); Potrafią zmieniać przepływ krwi w narząd prowadząc wymianę gazową. Jeżeli dł. nurkują zwiększ przepływ krwi w skórze kosztem przepływu w płucach; i na odwrót;
Wydalanie i osmoregulacja: P wydalają za pomocą nerek, nie mając skrzeli nie maja też komórek solnych i zdolnych osmoregulacji takich jak ryby;
Rozród i rozwój: Zapłodnienie żab jest zewn. Samiec siedzi na grzbiecie samicy, pobudzając samicę do składania skrzeku, a następnie olewa go spermą, . Skrzek w kłębach lub sznurach, bywa składany na płyciźnie, która nagrzana przyspsza rozwój zarodka; larwy – kijanki ze skrzelami zewn. przez 1-2 doby są nieruchliwe, przyczepione do roślin zużywają resztki żółtka; Później zczynają pływać, skrzela zmieniają się w wew., rosną łapki tylne i przednie, ogon zmniejsza się po przeobrażeniu wyruszają na ląd z deszczem. Płazy ogoniaste wykonują tańce rytualne, u salamander jaja rozwijają się w ciele samicy.