Geneza New Age
renesans okultyzmu w XVIII i XIX wieku

The Seven Hermetic Principles

0. The Principle of Mentalism

The ALL is MIND; the Universe is Mental. 

0. The Principle of Correspondence

As above, so below; as below, so above.

0. The Principle of Vibration

Nothing rests; everything moves; everything vibrates.

0. The Principle of Polarity

Everything is Dual; everything has poles; everything has its pair of opposites; like and unlike are the same; opposites are identical in nature, but different in degree; extremes meet; all truths are but half-truths; all paradoxes may be reconciled. 

The Principle of Rhythm

Everything flows, out and in; everything has its tides; all things rise and fall; the pendulum-swing manifests in everything; the measure of the swing to the right is the measure of the swing to the left; rhythm compensates. 

The Principle of Cause and Effect

Every Cause has its Effect; every Effect has its Cause; everything happens according to Law; Chance is but a name for Law not recognized; there are many planes of causation, but nothing escapes the Law. 

The Principle of Gender

Gender is in everything; everything has its Masculine and Feminine Principles; Gender manifests on all planes.

Renesans ezoteryzmu w XVIII i XIX wieku zwiastuje Ruch Nowej Ery

0. Antoine Faivre (hermetyzm XVIII):

1. między wszechświatem widzialnym a niewidzialnym istnieje cały szereg powiązań, analogii, wzajemnych wpływów między mikrokosmosem a makrokosmosem, między metalami a planetami i z kolei między tymi ostatnimi a różnymi częściami ludzkiego ciała, między kosmosem, który widzimy, a niewidzialnymi sferami rzeczywistości;

2. natura jest żywą istotą, sprzężoną więziami sympatii i antypatii, ożywianą przez ukrytą światłość i płomień, które człowiek stara się kontrolować;

0. dzięki wyobraźni, która jest organem ducha, człowiek może nawiązać kontakt ze światem wyższym lub niższym, w czym pomagają mu pośrednicy (aniołowie, duchy, demony) lub odpowiednie rytuały;

1. człowiek może wejść na drogę duchowej przemiany, która wprowadzi go w tajemnice kosmosu, Boga i własnej istoty i pozwoli mu osiągnąć gnosis — wyższą wiedzę, która jest tożsama ze zbawieniem;

0. poszukuje się tradycji filozoficznej (filozofia ponadczasowa) i religijnej (teologia pierwotna) wcześniejszej i doskonalszej od wszystkich ludzkich tradycji filozoficznych i religijnych - «tajemnej doktryny», stanowiącej klucz do wszystkich tradycji «egzoterycznych», to znaczy powszechnie dostępnych;

1. ezoteryczna wiedza jest przekazywana przez mistrza uczniowi w procesie stopniowej inicjacji.

Helena Bławatska
twórczynią Nowej Ery?

ezoteryzm XIX wieku był ezoteryzmem zsekularyzowanym: łączył w sobie bardziej tradycyjną orientację ezoteryczną (ucieleśnioną w alchemii, "magii", czy astrologii), która kładła nacisk na osobiste doświadczenia religijne i poszukiwania jednolitej wizji wszechświata - z różnymi elementami ówczesnej kultury: naukowymi badaniami praw przyczynowości, ewolucjonizmem, nową psychologią i porównawczymi studiami nad religią.

To połączenie jest szczególnie wyraźne w dziełach rosyjskiej medium Madame Bławastkiej (będącej wraz ze spirytystą Henry Olcottem, założycielką Towarzystwa Teozoficznego, w Nowym Jorku, w 1875), która dokonała próby integracji różnych tradycji Wschodu oraz Zachodu - w jednolitą formułę duchowości o ewolucjonistycznym charakterze.

Osorio Goncalves

Wouter J. Hanegraaff.

0. Helena Bławatska - sformułowała podstawowy kanon światopoglądu Wodnika.

1. Hermetyczny Zakon Złotego Brzasku (The Hermetic Order of Golden Dawn) założony w 1888 (William Wynn Westcott, William Woodman oraz Samuel Liddell MacGregor Mathers).

0. Moina Mathers (siostra Henri Bergsona), aktorka Florence Farr, Annie Horniman (wspierała zakon finansowo) i Dion Fortune, która po odejściu ze Złotego Brzasku rozpoczęła własną szkołę magiczną.

1. Z Golden Dawn - wypączkowuje Argenteum Astrum Aleistera Crowleya (m.in.: William B. Yeats).

Cele Towarzystwa Teozoficznego

0. stworzenie ośrodka wszechludzkiego braterstwa, bez różnicy ras, narodowości, płci, wyznania i barwy skóry;

1. popieranie studiów nad świętym księgami Aryjczyków, również innych religii i nauk świata oraz przekonywanie o doniosłości starożytnych pism Azji, a mianowicie filozofii buddyzmu, braminizmu i zoroastrianizmu;

2. badanie nieznanych tajemnic natury w każdej postaci, a zwłaszcza psychicznych i duchowych władz ukrytych w człowieku.

I na tym polega ogromna różnica pomiędzy egzoterycznym buddyzmem a każdą inną religią. Gdy w innych religiach rytuały i dogmaty zajmują pierwsze miejsce, buddyzm kładł zawsze największy nacisk na etykę. Stąd pochodzi podobieństwo, niemal identyczność etyki teozofii i etyki buddyzmu.

Zadanie Towarzystwa

Zainteresować i zachęcać ludzi do studiowania praw najmniej rozumianych przez współczesnych, czyli tzw. nauk okultystycznych, opartych na prawdziwej znajomości przyrody, nie zaś, jak się to dzieje obecnie, na zabobonnych wierzeniach lub ślepym uleganiu autorytetom.

Przyczyny powodzenia
Ruchu Teozoficznego

0. Rozczarowanie materializmem i mechanicyzmem ówczesnych nauk przyrodniczych (teozofia stanowi według Bławatskiej:

1. silną reakcję przeciw materialistycznym teoriom przeważającym dziś wśród uczonych);

0. powszechne niezadowolenie, a także niechęć do sztuczności teologii różnych kościołów chrześcijańskich i coraz większej liczby walczących ze sobą sekt oraz:

1. wzrastające przekonanie, iż wyznania, które tak oczywiście same sobie i wzajemnie sobie przeczą, nie mogą być prawdziwe, a twierdzenia nie mające dowodów nie mogą być istotne. Ta zrozumiała nieufność w stosunku do ortodoksyjnych wyznań jest wzmacniana przez ich zupełną niezdolność do utrzymania moralności i podniesienia życia etycznego społeczeństw i mas.

0. Coraz powszechniejsze przekonanie, iż istnieje gdzieś filozofia wieczysta (philosophia perennis w sensie jaki nadał temu pojęciu Huxley nie Leibniz!) poprzedzająca wszelkie wierzenia i kościoły zorganizowane.

1. (nie wiadomo: czy została zapomniana, zafałszowana przez dominujące religie, a może "celowo" ukryta?)

0. Zalecana jest wiara w filozoficzny i religijny system, nie tylko spekulatywny, ale też dający wierzeniom naukowe podstawy

1. należy go szukać:

2. w naukach o wiele starszych od wszystkich dzisiejszych wyznań.

0. Bławatska - także Alice Bailey i Helena Roerich – podkreślały konieczność posiadania przewodników duchowych, zarówno żyjących, jak i ukrytych przed śmiertelnikami, z oddali kierujących rozwojem duchowym na ziemi.

1. To najpopularniejszy mit drugiej połowy XIX wieku.

2. Mit ten został szybko przejęty przez konkurencyjne orgnizacje okultystyczne, a w XX wieku rozwinął się w obiegowe w kręgach Nowej Ery przekonanie, iż należy mieć takiego duchowego przewodnika, a kontakt z nim nawiązać można za pomocą medytacji, czy channelingu.

0. Warianty tego przekonania:

1. Filemon, Eliasz czy Salome wspierający Carla Gustava Junga,

2. Djwhal Khul, Morya, czy Koot Hoomi (Bailey, Bławatska),

3. Ramtha (liczący 35 tysięcy lat wojownik i mędrzec pochodzący z Atlantydy, opisany przez J. Z. Knight).

4. Kto nie miałby wtajemniczonego za przewodnika, lepiej by zrobił nie angażując się w te niebezpieczne studia.

Prywatyzacja religii

0. Nie trzymamy się specjalnie żadnej religii i żadnej filozofii; wybieramy z każdej to, co w niej jest najlepsze.

1. Jak Huxley, Krishnamurti czy Lama Anagarika Govinda, Bławatska uważała każdą religię za tylko cząstką boskiej prawdy, połączoną z ogromnym zespołem fantazji ludzkich, choć podaje się za całość prawdy i w pełni chce ją zastąpić.

0. Twórczyni Towarzystwa Teozoficznego wyznawała:

1. gnostyczny, antymaterialistyczny (panteizujący, czy też panenteizujący) monizm, w którym duch i materia to dwie strony czegoś jednego: nauka nasza podkreśla tożsamość ducha i materii, bowiem duch jest potencjalnie materią, a materia tylko skrzepniętym duchem.

2. Uznawała konieczność łączenia podejścia naukowego i duchowego:

3. nie istnieje nic ponad i poza przyrodą i jej prawami.

Jako w górze
tak i na dole

0. Filozofia nasza mówi, iż tak jak istnieje siedem zasadniczych energii w przyrodzie i siedem sfer, czyli płaszczyzn lub "planów" istnienia, tak istnieje też siedem stanów świadomości, w których człowiek może żyć, myśleć, czuć, pamiętać, istnieć.

0. Nasz Bóg nie przebywa w raju ani też w jakimś drzewie, górze, czy specjalnych gmachu.

1. Istnieje wszędzie, w każdym atomie widzialnego i niewidzialnego wszechświata, we wnętrzu, jak i na zewnątrz, i ponad każdym niewidocznym atomem i podzielną cząstką, gdyż

2. TO jest tajemniczą siłą inwolucji i ewolucji, wszechobecną, a nawet wszechwiedzącą, twórczą siłą, o nieskończonej potencjalności przejawów.

Karma i reinkarnacja

0. To dzięki Bławatskiej na Zachodzie zyskały popularność dwa najczęściej chyba współcześnie używane i przy tym "sponiewierane" pojęcia z obszaru duchowości orientalnej, a mianowicie karma i reinkarnacja (niezaprzeczalny dla nas fakt reinkarnacji, czyli powtórnych wcieleń na ziemi).

1. Karmę Bławatska uważa za coś bardziej fundamentalnego, od Boga tradycyjnych religii, za podstawowe i ostateczne prawo wszechświata, za praźródło i prapoczątek wszelkich innych praw przyrody.

Bóg i zbawienie

0. Każda jaźń jest

1. w każdej sferze i każdym wcieleniu - swoim własnym zbawcą.

2. My wierzymy w kosmiczny boski Byt, który jest rdzeniem wszystkiego, z którego wszystko wypływa i w który wszystko powraca, i weń się pogrąża przy końcu wielkiego cyklu istnienia.

0. jedyny Bóg, którego możemy naprawdę poznać, jest w wewnętrznej głębi człowieka. Gdy przyjmujemy założenie, iż Bóg jest nieskończonym, wszechwprzenikającym bytem, jakże by mógł tylko człowiek być wyjątkiem i nie być przesiąknięty, przepojony i pogrążony w Boskości?

1. duchowe, boskie moce drzemią w każdym człowieku; im szerszy będzie zasięg jego duchowego widzenia, tym potężniejszy jest Bóg w jego głębi.

Lucyfer?

0. Centralnym motywem New Age jest pojawienie się "Zbawiciela", który ma przynieść ludzkości oświecenie i zainicjować nową epokę.

1. Według Alice Bailey tą postacią ma być (bardzo specyficznie ujęty) Lucyfer.

2. Teresa Osorio Goncalves - powołując się na dokument episkopatu Irlandii - twierdzi, iż autorką tego poglądu jest Helena Bławatska, a znaleźć go można na kartach Doktryny Tajemnej.

Pierwsza feministka różnicy?

0. Ważnym tematem pism Heleny Bławatskiej była emancypacja kobiet, która wiązała się między innymi z atakiem na "męskiego" Boga judaizmu, chrześcijaństwa i islamu.

1. Bławatska nalegała, by powrócić do bogini-matki hinduizmu i do praktykowania cnót kobiecych.

0. Idea ta kultywowana była pod przedwodnictwem Annie Besant, która stała na czele ruchu feministycznego. Wicca i "kobieca duchowość" kontynuują tę walkę przeciw "patriarchalnemu" chrześcijaństwu także dzisiaj.

1. Osorio Goncalves.

New Thought Movement

0. The four Gospels.

1. Emersonianism or New England transcendentalism.

2. Berkeleyan idealism.

3. Spiritism, with its messages of "law" and "progress" and "development".

4. The optimistic popular science evolutionism.

5. Hinduism has contributed a strain.

6. An intuitive belief in the all-saving power of healthy-minded attitudes as such…

7. Joachim da Fiore, Mesmer, de Puysegur.

0. It was a feminist movement in that most of its teachers and students were women: Emma Curtis Hopkins, known as the "teacher of teachers", Myrtle Fillmore, Malinda Cramer, and Nona L. Brooks.

1. Form of feminist theology, with its churches and community centers mostly led by women, from the 1880s to today.

2. New Thought was also largely a movement of the printed word: The 1890s and the first decades of the 20th century saw an explosion of what would become known as self-help books (Napoleon Hill, Wallace Wattles, Frank Channing Haddock, and Thomas Troward).

The chief tenets
of New Thought are:

0. Infinite Intelligence or God is omnipotent and omnipresent.

1. Spirit is the ultimate reality.

2. True human self-hood is divine.

3. Divinely attuned thought is a positive force for good.

4. All disease is mental in origin.

5. Right thinking has a healing effect.

0. The beliefs of New Thought are based in a variety of religious and philosophical sources, including:

1. Platonism (with its emphasis on the realm of Ideas)

2. Swedenborgianism (biblical interpretation based on the view that the material realm has spiritual causes and divine purposes)

3. Hegelianism (a philosophy identifying the nervous organism as the meeting ground of the body and the mind)

4. spiritual teachings of Eastern religions like Hinduism, and especially

5. the Transcendentalism of the 19th-century American philosopher and poet Ralph Waldo Emerson.

Wanda Dynowska (1888 – 1971)
Śri Umadevi, Tenzin Chodon

0. i Annie Besant

1. i Ramana Maharishi

2. i Jiddu Krishnamurti

3. i Mahatma Gandhi (dzieci pozakastowe)

4. i XIV Dalajlama (dzieci tybetańskie)

5. i biblioteka polsko-indyjska

0. Jeśli się nie rozumie - co jest zwykłe na Zachodzie - że umysł, myśl, jest przeszkodą w szukaniu nieuwarunkowanej Prawdy - to trudno będzie odczuć Krji. Ale każdy kto ma trochę filozoficznego wykształcenia wie, że my przy obecnych środkach poznawczych, tj. myśli i zmysłach obracamy się tylko wśród własnym umysłem tworzonych obrazów o rzeczach, a nie dotykamy rzeczy samej w sobie. Dlatego to nazywanie i określanie Celu, Prawdy, Boga - będzie znowu tylko obrazem własnej myśli, a więc uwarunkowanym i względnym.

0. Ludzie modlą się do Boga stworzonego własną koncepcją, a gdy nagle porwie ich zachwyt wobec Przyrody - lub miłość do drugiego człowieka, nie przypuszczają, że właśnie wtedy stają twarzą w twarz z Bogiem, z Tym, co w żadne idee ani koncepcje nie da się zamknąć, a jest wciąż wszędzie wokół nas i w nas. Cała tzw. nauka Krji a raczej prowadzenie słuchacza zmierza do wyrwania go z mentalu , a wskazania mu jaką klatką jest ów mental , a jakim bezmiarem i szczęściem jest życie poza nim. (...) Niech każdy przyjmie (z nauk Krji) to co doń przemawia, choćby to było parę zdań, i z nim eksperymentuje.