Ekologia i ochrona środowiska wykład 28 październik 2013
Ochrona przyrody- Ochrona różnorodności biologicznej
Celem ochrony przyrody w Polsce jest:
-zachowanie różnorodności biologicznej
-zachowanie dziedzictwa geologicznego
-zapewnienie ciągłości istnienia gatunków i stabilności ekosystemów
-kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody
- przywracanie do stanu właściwego zasobów i składników przyrody
Cele ochrony przyrody
"Zachowanie właściwe wykorzystanie oraz odnawianie zasobów i składników przyrody, w
szczególności dziko występujących roślin i zwierząt oraz kompleksów przyrodniczych i
ekosystemów" wg. Ustawa o Ochronie Przyrody z 16 października 1991r
Ochrona przyrody - motywy podejmowania działań
- zachowanie walorów estetycznych - potrzeby społeczne
- ilościowe ograniczenia zasobów przyrody - potrzeby gospodarcze np. Zaopatrzenie w
wodę, surowce energetyczne itp.
- zachowanie wartości użytkowej zasobów przyrody - turystyka, rekreacja,
przyrodolecznictwo itp.
- zachowanie wartości pozauzytkowej (gatunki dziko żyjące cele naukowo badawcze
- obniżenie kosztów związanych z zaspokajaniem potrzeb społecznych ( gospodarka
wodno-ściekowa, koszty wypoczynku, przeciwdziałanie zagrożeniom zdrowia i życia)
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004r o ochronie przyrody
Dz.U. 2009 nr 151 poz.1220 - tekst ujednolicony
Ochrona przyrody
Bolesław Chrobry zakazał zabijania bobrów i wyznaczył do pilnowania ich żeremi
strażników zwanych Bobrownikami, uważał również ze należy chronić lasy jako ostoję
zwierząt.
Kazimierz Wielki zakazał niszczenia pszczelich baroi przez wycinanie drzew bartnych,
nakazał również chronić lasy przed pożarem.
Praca barwników w lesie, wspinaczka po drzewach była uciążliwa. Bratnich zaczęli ścinać
drzewa barwne i odcinki pnia tam gdzie mieszkały pszczoły.
Władysław Jagiełło wydał zakaz wyrębu ciosów karał za kradzieże drewna i polowanie od
wiosny do jesieni na jelenie, dzikie konie, lury , niedźwiedzie i losie.
Cel? - przywilej polowania i innej aktywności gospodarowania dla panujących.
Cis odgrywał ważna role w mitologii i wierzeniach ludowych. U Celtów był drzewem
świętym, dla germanów symbolem wieczności dlatego prawdopodobnie jest często
sądzony na cmentarzach.
Przez Polskę przebiega wschodnia granica występowania cisa. Na stanowiskach
naturalnych występuje dziko.
Cis pospolity jest obecnie gatunkiem rzadkim.
Statuty litewskie z lat 1529,1566,1588 wprowadzały ochronę drzew bartnych, gniazd
sokolich o żeremi bobrowych.
W miarę rozwoju rolnictwa powierzchnia puszczy kurczyły się, a wraz z nią środowisko
życia TURA. Tury zniknęły najpierw z Europy Zachodniej około X w z Francji.
1919 powstanie Tymczasowej Państwowej Komisji Ochrony Przyrody
1925 przekształcenie TPKOP w Państwowa Rade Ochrony Przyrody istniejąca do dzisiaj
1927 wydanie książki "Prawo Ochrony Przyrody" autor Jan Gwelbert Pawlokowki
"Ochrona przyrody zaczyna się tam, gdzie chronimy tereny i obiekty przyrodnicze
niezależnie od woli właściciela albo użytkownika, albo, nawet wbrew jego woli.
10 marzec 1934 przyjęcie pierwszej polskiej ustawy o ochronie przyrody
1937 ostry kryzys spowodowany przez forsowanie, wbrew stanowisku działaczy ochrony
przyrody, budowy kolejki linowej na
Kasprowy Wierch w Tatrach
Obchody 75 lecia polskich kolei linowych oraz kolei linowej na Kasprowym Wierch
Rok 1936 wpisał się w historię Zakopanego powstaniem kolei linowej na KW.
Ochrona przyrody w PRL
7 kwietnia 1949 uchwalenie nowej ustawy o ochronie przyrody.
1976 r. Nowelizuje konstytucję PRL z roku 1952
Wprowadzenie nowych przepisów.
Polska Rzeczpospolita Ludowa zapewnia ochronę i racjonalne kształtowanie środowiska
naturalnego, stanowiącego dobra ogólnonarodowe.
1980 uchwalenie ustawy "o ochronie i kształtowaniu środowiska.
Ustawodawca nie przyjął terminologii konstytucyjnej i nie określał środowiska mianem
naturalnego.
Podkreślano, ze środowiskiem jest ogół elementów przyrodniczych a nie no. Dzieł rak
ludzkich o charakterze trwałym.
Rok 1991 od ochrony przyrody do polityki ekologicznej.
Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 definicje do. Egzaminu
Środowisko przyrodnicze krajobraz wraz z otworami przyrody nieożywionej oraz
naturalnymi i przekształconymi siedliskami
Siedlisko przyrodnicze
Różnorodność biologiczna
Formami ochrony przyrody są:
-Parki Narodowe
rezerwaty przyrody
Parki Krajobrazowe
Obszary chronionego krajobrazu
Obszary natural 2000
Pomniki przyrody
Stanowiska dokumentacyjne
Użytki ekologiczne
Zespoły przyrodniczo-Krajobrazowe
Ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów
Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 jest systemem ochrony zagrożonych
składników różnorodności biologicznej kontynentu europejskiego wdrożony od 1992r. W
sposób spójny pod względem metodycznym i organizacyjnym na terytorium wszystkich
państw członkowskich UE.
Celem utworzenia sieci Natura 2000 jest zachowanie zarówno zagrożonych wyginięciem
siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt w skali Europy, ale tez typowym,
wciąż jeszcze powszechnie występujących siedlisk przyrodniczych, charakterystycznych
dla 9 regionów biogeograficznych tj. Alpejski, atlantycki, borealnego, kontynentalnego,
panionskiego, śródziemnomorski, stepowy,
Podstaw prawna tworzenia sieci Natura 2000 jest dyrektywa Rady z dnia 2 kwietnia 1979
w sprawie ochrony dzikich ptaków.
Polska zobowiązała się do wyznaczenia na swoim terytorium sieci Natura 2000.
W skład wchodzi:
Obszary specjalnej ochrony ptaków OSO
Typy siedlisk przyrodniczych
Gatunki zwierząt
Gatunki roślin
Najczęściej zwiedzanie parki w 2012 roku zadanie
Rezerwat biosfery to chronione tereny lądowe, nadrzeczne i wodne, stanowiące światowa
sieć połączona międzynarodowym zrozumieniem celów, standardów i wymiana informacji
naukowej.
Sieć rezerwatów biosfery zawiera przykłady ekosystemów reprezentujących biomy świata
W czerwcu 2010 było 564 rezerwatów biosfery.
Każdy rezerwat winien Zawierać:
Reprezentatywne przykłady biomów na danym terenie
Unikanie zespołu roślin i zwierząt lub tereny szczególnie cenne ze wzg. Przyrodniczych
Przykłady harmonijnego krajobrazu utworzonego przez tradycyjny sposób
Musi mieć zapewniona odpowiednia długoterminowa ochronę prawna
Rezerwat biosfery w Polsce
Rezerwat biosfery Babia Góra
Białowieski Rezerwat Biosfery
Rezerwat biosfery Jezioro
Międzynarodowy rezerwat biosfery Karpsty Wschodnie
-bieszczadzki pn
-cisniensko- wetlinski PK
- PK Doliny Sanu