Naukowcy odkryli najstarsze zwierzęta

To nie gąbki należą do najstarszych zwierząt. Przed nimi pojawiły się meduzowate żebropławy – wynika z najnowszych badań genetycznych, o których informuje tygodnik "Science". Żebropławy (Ctenophora) to drobne, drapieżne bezkręgowce, przypominające jamochłony. Zamieszkują w morzach i oceanach. Dzisiaj należy do nich około 100 gatunków, a ich prehistoryczne formy znaleziono w skałach z czasów prekambru.

Najnowsze badania genetyczne dowodzą, że na ewolucyjnym drzewie żebropławy należałoby umieścić przed gąbkami. Dotąd to właśnie gąbki uznawano za najwcześniejsze formy zwierzęce, ze względu na ich prymitywną budowę.

Co ciekawe, przez ponad sto lat uczeni byli przekonani, że tak skomplikowane komórki jak neurony czy komórki mięśniowe wyewoluowały tylko raz w dziejach życia na Ziemi, kiedy to z prostych zwierząt wykształciły się te bardziej złożone. Teraz okazało się jednak, że u żebropławów prawdopodobnie zanikały one i pojawiały się na nowo.

Zsekwencjonowano już genomy czterech z pięciu głównych linii ewolucyjnych zwierząt: gąbek, płaskowców (małe, wielokomórkowe zwierzęta morskie, których przedstawicielem jest jeden gatunek), parzydełkowców i zwierząt dwubocznie symetrycznych (Bilateria, m.in. ludzi). Na zsekwencjonowanie czekały ciągle Ctenophora.

Badacze z National Human Genome Research Institute (NHGRI) w USA dokonali tego – zsekwencjonowali genom żebropława Mnemiopsis leidyi, zamieszkującego zachodnie wody przybrzeżne Oceanu Atlantyckiego, a ostatnio odwiedzającego również Bałtyk.

Żebropławy posiadają komórki mięśniowe. Okazało się jednak, że brakuje im wielu genów, które odpowiadają za rozwój tych komórek u większości innych zwierząt. Może to oznaczać, że komórki te wyewoluowały niezależnie już po oddzieleniu się żebropławów od reszty zwierząt.

Naukowcy podkreślają, że problem jest niezwykle skomplikowany i na pewno nie jest to ostatni głos w tej dyskusji.

(PAP) krx/jjj/akoŻebropławy[edytuj]

Skocz do: nawigacji, wyszukiwania Żebropławy

Ctenophora[1]

Eschscholtz, 1829

Systematyka

Domena eukarionty

Królestwo zwierzęta

Podkrólestwo tkankowce właściwe

Typ żebropławy

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Żebropławy (Ctenophora), bezparzydełkowce (Acnidaria) – typ dwuwarstwowych zwierząt bezkręgowych obejmujący co najmniej 100 gatunków[2]. Dawniej, ze względu na podobieństwo do meduz, wraz z parzydełkowcami były zaliczane do jamochłonów – żebropławy jednak nie mają komórek parzydełkowych. Prowadzą pelagiczny tryb życia, głównie w morzach i oceanach. Niektóre pełzają po dnie. W Bałtyku żyje 1 gatunek – świecący żebropław groszkówka (Pleurobrachia pileus)[3].

Spis treści [ukryj]

1 Budowa i biologia

2 Klasyfikacja biologiczna

3 Przypisy

4 Bibliografia

Budowa i biologia[edytuj | edytuj kod]

Żebropławy mają ciało o symetrii dwupromienistej i kształcie wydłużonym, jajowatym lub gruszkowatym. Charakterystyczną cechą morfologii jest obecność położonych wzdłuż ciała ośmiu pasm żeberek, czyli zgrubień na zewnętrznej powłoce. Od parzydełkowców różni je brak knid. Nie występuje też metageneza.

Żebropławy są zwykle bezbarwne, ale niektóre gatunki mogą mieć czerwony, pomarańczowy albo czarny kolor. Większość gatunków ma tylko kilka lub kilkanaście centymetrów długości. Wyjątkiem jest rodzaj Cestum, którego przedstawiciele osiągają do półtora metra długości.

Gatunki żyjące w głębokiej wodzie mogą odbijać jasne kolory widoczne w mroku, chociaż zwykle pigmenty wchłaniające niebieskie światło czynią je niewidocznymi.

Zwierzęta te są drapieżnikami (łapią zdobycz za pomocą koloblastów), poruszającymi się za pomocą wici, ułożonych wzdłuż żeberek w grzebykokształtne zgrupowania.

U żebropławów częsta jest zdolność do luminescencji, a dokładniej, bioluminescencji.

Ich układ pokarmowy składa się z otworu gębowego, gardzieli, żołądka, kanałów i otworu odbytowego.

Klasyfikacja biologiczna[edytuj | edytuj kod]

Ustalenie pozycji filogenetycznej żebropławów na drzewie życia jest problematyczne. Uzyskane wyniki badań różnią się w zależności od zakresu analizowanych danych. Większość analiz morfologicznych plasuje żebropławy bliżej zwierząt dwubocznie symetrycznych (Bilateria) niż gąbek (Porifera) i parzydełkowców (Cnidaria), natomiast badania molekularne wskazują na bliższe pokrewieństwo Cnidaria z Bilateria[4], co wspierają również dane kopalne, sugerujące pozycję siostrzaną żebropławów dla Cnidaria + Bilateria[5].

Relacje pokrewieństwa wewnątrz typu również są niejasne. Dwie najważniejsze prace z tego zakresu (Harbison, 1985 i Podar et al., 2001) znacznie różnią się wynikami z powodu całkowicie odmiennych metod analizy oraz przyjętych zakresów danych[6].

Przedstawiciel żebropławów

Przedstawicieli żebropławów tradycyjnie dzieli się na dwie gromady:

Tentaculata[7] (ramieniowe),

Nuda (bezramieniowe).

Do gromady ramieniowych należą te żebropławy, którym w zdobywaniu pożywienia pomagają dwa krzaczasto rozgałęzione, kurczliwe ramiona, położone naprzeciwlegle w przedniej części ciała. Ramiona te spełniają również funkcje obronne. Konsekwentnie, przedstawiciele gromady bezramieniowych cechy tej nie posiadają.

W zapisie kopalnym żebropławy znane są od prekambru. Do fauny ediakarańskiej należy Eoandromeda, będąca najstarszym znanym żebropławem[5].

Przypisy

Skocz do góry ↑ Ctenophora w: Integrated Taxonomic Information System (ang.)

Skocz do góry ↑ Janet Moore: Wprowadzenie do zoologii bezkręgowców. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2011. ISBN 978-83-235-0503-7.

Skocz do góry ↑ Ludwik Żmudziński: Świat zwierzęcy Bałtyku. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1990, s. 45, 82-83. ISBN 8302023744.

Skocz do góry ↑ Kenneth M. Halanych. The new view of animal phylogeny. „Annual Review of Ecology and Systematics”. 35, s. 229-256, 2004. doi:10.1146/

annurev.ecolsys.35.112202.130124 (ang.).

↑ Skocz do: 5,0 5,1 Tang Feng, Stefan Bengtson, Wang Yue, Wang Xunlian, Yin Chongyu. Eoandromeda and the origin of Ctenophora. „Evolution & Development”. 13 (5), s.

408–414, 2011. doi:10.1111/j.1525-142X.2011.00499.x (ang.).

Skocz do góry ↑ Allen G. Collins, Paulyn Cartwright, Catherine S. McFadden, Bernd Schierwater. Phylogenetic context and basal metazoan model systems. „Integrative and Comparative Biology”. 45 (4), s. 585-594, 2005.

doi:10.1093/icb/45.4.585 (ang.).

Skocz do góry ↑ Nazwa Tentaculata jest również stosowana jako synonim Lophophorata – lofoforowce, inaczej czułkowce).

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews na temat Żebropław w Morzu Bałtyckim

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-14595-8.

Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-16108-8.