Przewlekłe stany lękowe

Są zmienne pod względem natężenia [ z dnia na dzień, tygodnia na tydzień].

Osoba często wskazuje na dolegliwości somatyczne, którym zresztą poświęca

wiele uwagi, niż zdaje sobie sprawę z podłoża lękowego tych dolegliwości. Lęki te

mogły trwać całymi latami, a chory podejmował leczenie żołądka czy serca, a nie

wspominał lekarzowi o ciągle trwającym niepokoju. Często współwystępują: fobie

o niewielkim nasileniu [złe samopoczucie w zamkniętych pomieszczeniach, czy

natrętne obawy np. choroba serca].

Wg Chapmana, 70 % dolegliwości ze strony górnej części przewodu pokarmowego, na

które skarżą się pacjenci jest spowodowanych stanem lękowym. Również w obrębie

dolnej części przewodu pokarmowego mogą występować biegunki, zaparcia związane ze

stanem napięcia lękowego.

U pacjenta w .stanie lękowym, na pierwszą warstwę lęku, spowodowaną jego dawnymi i

obecnymi" konfliktami, często nakłada się druga. Składa się ona z rozważań chorego na

temat możliwych straszliwych skutków w organizmie na skutek tego ,że doświadcza

lęku. Ta druga warstwa staje się dla niego nawet problemem bardziej bolesnym. Lęk,

rodzi lęk; lęk ten rozrasta się na skutek nieświadomości tego co się dzieje. Pacjenci często

obawiają się aby lęk nie doprowadził ich do choroby psychicznej lub do “załamania

nerwowego".

Jeżeli reakcja łękowa jest wywołana przez znaczny stres interpersonalny w życiu osoby o dostatecznie zdrowej osobowości, rokowanie co do terapii zaburzeń lękowych jest pomyślne. Natomiast, jeżeli reakcja lękowa została wywołana przez drobne stresy jakie występują w codziennym życiu, ale u osoby o słabej osobowości, rokowanie jest znacznie mniej pewne.

Znacznie łatwiejsze jest wyleczenie wówczas, gdy reakcja lękowa trwa zaledwie kitka tygodni lub parę miesięcy, niż po latach lub dziesięcioleciach. Znacznie trudniej będzie przebiegała terapia, jeśli przedtem pacjent długo leczył się np. na serce, żołądek itp. Trudniej bowiem będzie mu przyjąć koncepcję emocjonalnej etiologii choroby i podjąć leczenie nakierowane na usuwanie konfliktów.

Również sprawą ważną jest ta, w jaki sposób chory radzi sobie z aktualnymi stresami. Np. pacjent z lękiem stale poniżany, bądź niedoceniany w pracy zawodowej, może mieć duże problemy w terapii lęku.

Bierna, o usposobieniu zależnym kobieta, mająca pod swoją opieką kilkoro dzieci, gnębiona w swoim małżeństwie, ma znacznie mniejszą szansę na wyzdrowienie niż kobieta, której problemy małżeńskie są łatwe do rozwiązywania prostymi sposobami.

Reakcje pacjentów na stany lękowe są różne. Pacjent może się całkowicie poddać stanowi lękowemu i szybko spaść do poziomu inwalidy. Może jednak, pomimo dolegliwości [napięcia lękowego], nadal wykonywać swoja pracę zawodową, spełniać obowiązki rodzinne.

Niektórzy pacjenci w stanie lękowym stają się wymagający i wycofują się w bezsilną zależność od swoich rodzin.

Inni, ukrywają w miarę możliwości swojo objawy i nic dopuszczają, aby lęk zmieniał ich relacje z rodziną, otoczeniem,

Zaburzenia łękowe należy odróżnić od reakcji na stres, w których lęk także może być objawem pierwszoplanowym. Reakcje na stres, to szybka odpowiedź psychiczna wraz z pobudzeniem układu wegetatywnego, lub powolniejsze odpowiedzi psychiczne na wydarzenia życiowe [np. utrata pracy]. Ustępują zwykle samoistnie, a postępowanie w nich polega na podtrzymaniu, rozładowaniu napięcia i pomocy w" rozwiązaniu problemu. Lęk powstający w odpowiedzi na stres jest zjawiskiem normalnym. Jeżeli lęk ma nasilenie nieproporcjonalne do stresora, trwa mimo jego ustąpienia lub występuje niezależnie od stresujących czynników zewnętrznych, uważa się go za zjawisko i)alol()gicziu'.