ROZWÓJ RYSUNKU

KONCEPCJA S. SZUMANA

POJĘCIA PODSTAWOWE

• BAZGRANIE – rysunek abstrakcyjny nie wyrażający nic poza sobą. Treścią tego rysunku jest ruch z jego emocjonalną zawartością.

• SCHEMAT – stała forma graficzna dla symbolizowania określonych zjawisk.

Wartość psychologiczna rysunku

• Jest wskaźnikiem rozwoju poznawczego dziecka.

• Pozwala poznać zainteresowania dziecka.

• Jest wskaźnikiem jego uczuć.

• Ujawnia stosunek dziecka do środowiska.

• Ma walory terapeutyczne.

FAZY ROZWOJU wg SZUMANA

• OKRES BAZGRANIA – 1;6 – 7;0 r. ż.

• OKRES SCHEMATU – 7;0 – 11/12;0 r.ż.

• OKRES POSCHEMATYCZNY – po 12 r. ż.

OKRES BAZGRANIA – 1,6 – 7,0

• I Stadium Bazgrot 1;6 – 3;6

• II Stadium schematu prostego 3;6 – 6;0

• III Stadium schematu wzbogaconego 6;0 – 7

I Stadium Bazgrot
1;6 – 3;6

• 1;6 – 2;0 – początki posługiwania się kredką, ołówkiem. Linie są przypadkowe, skłębione.

• 2;0 – 3;0 – zaczynają się wyodrębniać proste kreski, łuki, kropki (mikrobazgroty, supełki).

• 3;0 – 3;6 – pojawiają się kółka, głowonogi, bezpośrednie połączenia głowy i nóg.

II Stadium schematu prostego

3;6 – 6;0

• 3;6 – 4;6 – bazgroty figuralne. Dziecko posługuje się wyłącznie (prawie wyłącznie) konturem, któremu nadaje nazwy.

• 4;6 – 6;0 – Schemat ubogi. Rysunki dziecka stają się czytelne. Stają się dojrzałą graficzną komunikacją.

Następuje przejście do schematu postaci ludzkiej

GŁOWOTUŁOWIE
4-5 r.ż.

III Stadium schematu wzbogaconego

6;0 – 7;

• Jest to okres przejściowy do następnego okresu. Dzieci zaczynają już znajdować stałe schematy, czyli reprezentacje rysunkowe otaczającego je świata.

OKRES SCHEMATU
do 11/12 r. ż.

• Stała forma symbolizacji różnych fragmentów rzeczywistości.

• Odkrycie związku między kolorem a przedmiotem.

• Wzbogacanie schematu o charakterystyczne detale (7,0 - 8,0);

• Dopracowanie się typu charakterystycznego (8,0 - 9,0); typ charakterystyczny, ale ujęty w naiwnym realizmie (9,0 - 11,0)

Wyrażanie przestrzeni.

• do 7,0 r. ż. - brak wyrażania przestrzeni.

• 7,0 - 8,0 r. ż. - próby wyrażania przestrzeni przez układ pasowy.

• 8,0 - 9,0 r. ż. - układ topograficzny, jak z lotu ptaka.

• 9,0 - 10,0 r. ż. - układy kulisowe, płaskie (plany w obrazie ).

• 11.0 - 12.0 r. ż. - perspektywa linearna (zmniejszanie ), powietrzna ( linią i barwnymi plamami)

Proporcje.

• do 7,0 r.ż. - brak proporcji

• 7,0 - 8,0 lat - doskonalenie proporcji

• 8,0 - 9,0 lat - właściwe ujmowanie głównych proporcji pojedynczych przedmiotów

• 9,0 - 11,0 (12,0 ) lat - właściwe ujmowanie proporcji pojedynczych przedmiotów, a także całych zestawów form.

Inne cechy schematu.

• rysowany z przodu czy z profilu (profil około 7,0- 9,0 r. ż.)

• schemat nieruchomy czy ożywiony (przez kończyny narysowane skośnie - 6,0- 7,0 r. ż., przez narysowanie ruchów, gestów - 7,0 - 11,0 r. ż., przez ożywienie całej postaci - 11,0 - 12,0 r. ż. i pow.).

Wymiarowość formy.

• do 9,0 r. ż. - płaskość formy.

• 9,0 - 10,0 r. ż. - próby światłocienowego traktowania bryły

• 11,0 - 12,0 r. ż. i pow. - trójwymiarowość

OKRES POSCHEMATYCZNY

• Rośnie krytycyzm.

• Rozwój w ujęciu bryły, perspektywy, poprawia kompozycja rysunku.

• Naśladowania prac zapoznanych twórców, związane z niewiarą we własne możliwości.

• Rysunek jest celowo prymitywizowany (deformacja, karykatura), by uciec przed kłopotami natury graficznej, technicznej.

MOŻNA WYRÓŻNIĆ

• OKRES IDEOPLASTYKI – do 12 r. z.

• OKRES FIZJOPLASTYKI - pow. 12 r.ż.

OZNAKI TALENTU

• Pamięć wzrokowa, zwłaszcza odroczona;

• Wyobraźnia odtwórcza i twórcza;

• Zdolność do silnych przeżyć emocjonalnych;

• Manipulowanie rekwizytami, odpadkami;

• Częsta wybuchowość, obrażalskość;

• Małe zrównoważenie w kontaktach;

• Niezwykłe pomysły;

• Skłonność do zabaw w samotności;

• CHĘĆ RYSOWANIA!!!!!!!!!!!!!!!

Ocena może dotyczyć:

• Techniki

• Kompozycji

• Treści

• Tematu

• Nastroju

• Ma wzbudzić motywację do dalszej pracy i uświadomić twórcy społeczną akceptację jego dzieła.

• Negatywne uwagi powinny dotyczyć tylko przypadków niesamodzielnego wykonania pracy, a i wtedy należy szukać przyczyny.

WSKAZÓWKI DLA NAUCZYCIELI

• Elastyczne kryteria oceny (bez względu na efekt artystyczny);

• Podawać tematy rysunków, bo to inspiruje;

• Nie chwalić prac wciąż tych samych;

• Nie rysować na rysunku dziecka;

• Tworzyć 1 pracę przez grupę dzieci;

• Unikać pracy równym frontem na zadany temat;

• Urządzać wystawki prac dzieci.