Sieć klatki piersiowej (rete thoracicum) powstaje przez liczne zespolenia gałęzi tętnic :
1. tt. międzyżebrowych tylnych ( I - II od tętnic międzyżebrowych najwyższych; III - XI od aorty piersiowej)
2. tt. międzyżebrowych przednich (I - VI od tętnic piersiowych wewnętrznych; VII - XI od tętnic mięśniowo-przeponowych)
3. tt. podżebrowych (od aorty piersiowej)
4. tt. nabrzusznych górnych (od tt. piersiowych wewnętrznych)
5. tt. piersiowych najwyższych (od tt. pachowych)
6. gałęzi piersiowych (od tt. piersiowo-barkowych)
7. tt. piersiowych bocznych (od tt. pachowych)
8. tt. podłopatkowych (właściwie tt. piersiowo-grzbietowych)
9. tt. przeponowych górnych (od aorty piersiowej)
Sieć ta posiada liczne zespolenia z siecią tętniczą jamy brzusznej. Wyróżniamy w niej gałęzie tętnicze biegnące powierzchownie, zawierające głównie gałęzie tętnicy pachowej :
- t. piersiowa najwyższa (arteria thoracica suprema) - unaczynia mm. piersiowe większy i mniejszy; oddaje także gałęzie do górnych przestrzeni międzyżebrowych.
- t. piersiowo-barkowa (arteria thoracoacromialis) - jej gałęzie piersiowe zaopatrują oba mm. piersiowe.
- t. piersiowa boczna (arteria thoracica lateralis) - zaopatruje m. zębaty przedni i gruczoł sutkowy.
- t. piersiowo-grzbietowa (arteria thoracodorsalis) - gałąź t. podłopatkowej zaopatrująca m. najszerszy grzbietu.
Wyróżniamy także gałęzie o przebiegu głębokim odchodzące od tętnic podobojczykowych
i aorty piersiowej.
Tętnica piersiowa wewnętrzna (arteria thoracica interna) - odchodzi z I odcinka
t. podobojczykowej (z odcinka wstępującego); nad osklepkiem opłucnej zwraca się przyśrodkowo i w dół, do tyłu od żyły podobojczykowej, poza stawem mostkowo-obojczykowym. W klatce piersiowej biegnie bezpośrednio ku tyłowi od chrząstek żeber prawdziwych, prawie równolegle do brzegu mostka, ok. 1 - 2 cm bocznie od niego. Od tyłu tętnica przylega bezpośrednio do powięzi wewnątrzpiersiowej i opłucnej ściennej. W dolnym odcinku jest dodatkowo oddzielona przez m. poprzeczny klatki piersiowej. W VI przestrzeni międzyżebrowej dzieli się na dwie gałęzie końcowe : t. mięśniowo-przeponową i t. nabrzuszną górną. Oddaje gałęzie :
- gałęzie śródpiersiowe (rami mediastinales)
- gałęzie grasicze (rami thymici)
- gałęzie oskrzelowe (rami bronchiales)
- tętnicę osierdziowo-przeponową (arteria pericardiacophrenica) - odchodzi przeważnie
w III przestrzeni międzyżebrowej, towarzysząc nerwowi przeponowemu dochodzi do przepony.
- gałęzie mostkowe (rami sternales)
- gałęzie przeszywające (rami perforantes) - u kobiet (rami mammarii)
- gałęzie (tętnice) międzyżebrowe przednie (arteriae intercostales anteriores) - odchodzą w 6-ciu górnych międzyżebrzach; w każdej przestrzeni międzyżebrowej po dwie tętnice biegnące po górnym i dolnym brzegu żebra (mogą się rozpoczynać ze wspólnego pnia i dopiero po krótkim przebiegu dzielić się na dwie gałęzie).
- tętnicę mięśniowo-przeponową (arteria musculophrenica) - oddaje gałęzie (tętnice) międzyżebrowe VII - XI.
- tętnicę nabrzuszną górną (arteria epigastrica superior) - przechodzi przez trójkąt mostkowo-żebrowy (trigonum sternocostale), kieruje się na tylną powierzchnię m. prostego brzucha i zstępuje na okolicę pępka zespalając się z t. nabrzuszną dolną (od t. biodrowej zewnętrznej).
Arteria subclavia
Po stronie prawe odchodzi na poziomie stawu mostkowo obojczykowego prawego z pnia ramienno głowowego ( truncus brachiocephalicus) i wstępuje do okolicy mostkowo – obojczykowo – sutkowej . Po lewej stronie rozpoczyna się 4-5 cm niżej w śródpiersiu przedtchawiczym jako bezpośrednie odgałęzienie wypukłej strony łuku aorty . W jej przebiegu wyróżniamy trzy odcinki : część estępującą szczytową i zstępującącta.
1. po prawej stronie rozpoczyna się przy prawym obwodzie tchawicy, sięga ku górze do różnej wysokości przykryta mięśniem mostkowo – tarczowym i mostkowo- gnykowym. Po stronie lewej w początkowym odcinku jest przykryta, lewym płucem . Część wstępująca po obu stronach jest krzyżowana przez nerw błędny X . Bocznie od skrzyżowania z nerwem błędnym tętnicę krzyżuje pień espułczulny ( ansa subclavia)
2. biegnie nad osklepkiem opłucnej w bok , między mięśniami pochyłymi przednim i środkowym w tzw. Szczelinie tylnej mięśni pochyłych . Od przodu krzyżuje ją nerw przeponowy .
3.nad I żebrem ( bruzda t . podobojczykowej ) dostaje się do trójkąta bocznego szyji (do trigonum omoclaviculare ) gdzie biegnie równolegle do dolnego brzuśca m. Łopatkowo- gnykowego . Na zewnętrznym brzegu I żebra zmienia nazwę na arteria axilaris .
GalęZie : - z I odcinka
arteria vertebralis (t. kręgowa)
- arteria thoracica interna (t. piersiowa wewnętrzna)
truncus thyreocervicalis (pień tarczowo-szyjny) - 4 gałęzie
t. tarczowa dolna (a. thyroidea inf.),
t. szyjna wstępująca (a. cervicalis ascendens),
t. nadłopatkowa (a. suprascapularis),
t. poprzeczna szyi (a. transversa coli) lub tętnica powierzchowna szyjna (a. cervicalis superficialis).
Jeśli t poprzeczna (a transversa coli) odchodzi w tym odcinku to
Wspólnym pniem z tętnicą szyjną powierzchowną ( a cervicalis superficialis ) (gałąź powierzchowna wspólnego pnia a gałąź głęboką stanowi t. Poprzeczna szyji )
- z II odcinka : truncus costocervicalis (pień żebrowo-szyjny)
2 gałęzie :
- t. szyjna głęboka (a. cervicalis profunda),
- t. międzyżebrowa najwyższa (a. intercostalis suprema).
z III odcinka : arteria transversa cervicis (coli) t poprzeczna szyi ( w 45% ) o ile nie odeszła wcześniej z pnia tarczowo - szyjnego, lub a. suprascapulars (t. Nadłopatkowa)
Arteria axillaris
Tętnica pachowa rozpoczyna się jako przedłużenie t. ~podobojczykowej na brzegu zewnętrznym I żebra_ a kończy się na wysokości dolnego brzegu musculus pectoralis major . Biegnie wraz z żyłą pachowa_ naczyniami chłonnymi i pęczkami nerwowymi splotu ramiennego w powrózku naczyniowo-nerwowym,(żyła leży przyśrodkowo i z przodu )Przebieg tętnićy w stosunku do musculus pectoralis minor warunkuje podział na trzy odcinki
Odcinek 1. przyśrodkowo i powyżej mięśnia
-arteria thoracica suprema
- arteria thoracoacromialis
Ódcinek 2. do tyłu od mięśnia
- arteria thoracica lateralis (t. piersiowa boczna )
Odcinek 3. poniżej i bocznie od mięśnia
-a, subscapularis
-a. Circumflexa humeri posterior
-a. Circumflexa humeri anterior
Piexus urachialis
WęZły chlonne dola pachowego:
l, węzły chłonne pachowe boczne ( nodi limphatici axillares laterales ) - leżą na Ścianie bocznej dołu pachowego i zbiera chłonk z wolnej kończyny górnej za wyjątkiem naczyń chłonnych powierzchownych towarzyszących v. Cephalica ( ż. Odpromieniowej ), czyli zbierających chłonkę ze skóry i tkanki podskórnej strony promieniowej dłoni przedramienia i przednio bocznej powierzchni ramienia.
2. w. chłonne pachowe piersiowe ( nodi lymphatici axillares pectorales) - leżą na ścianie przyśrodkowej dołu pachowęgo na m. seratus anterior i zbierają chłonkę z orzednio-bocznej snciany klatki piersiowej do wysokości pępka oraz z bocznęj powierzchni sutka .Grupa ww. chłonnych leżąca na 3 zębie m.serratus anterinr zbiera chłonkę bezpośrednio z gruczołu sutkowe_ i nazywana jest węzłami Sorgiusa. W nich pojawiają się najwcześniej_przerzuty nowotworowe
3. w. chłonne podłopatkowe (nodi lymphatici subscapulares) - leżą na ścianie tylnej dołu pachowego i zbierają chłonkę ze skóry i tkanki podskórnej grzbietu do wysokości grzebienia biodrowego .
4 w. chłonne pachpwe środkowe_(nodi lymphatici axillares centrales) - leżą wzdłuż vena axillaris i zbierają chłonkę z trzech poprzednich stacji .
5. w. Chłonne pachowe szczytowe (nodi lymphatici axillares apicales - in. infraclaviculares = podobojezykowe) - zbierają chłonkę z czterech__poprzednich nich stacij naczyń towarzyszących v. Cephalica oraz bocznej części sutka .
ŻYŁY POWIERZCHOWNE KOŃCZYNY GÓRNEJ
Kończyna górna ma dwa układy żylne - jeden powierzchowny drugi głęboki . Powierzchowny stanowi u zarodka główną drogę żylną ,głęboki ( podpowięziowy) rozwija się później . Na palcach nie odróżnia się układu żylnego głębokiego . Żyły wytwarzają sieć dłoniową i grzbietową . Sieć żylna dłoniowa rozpoczyna się splotem żylnym opuszkowym i zbiera się po obu stronach palca w pojedyncze pieńki, tzw. żyły międzygłowowe, które uchodzą do łuków żylnych
grzbietowych palców lub do żył grzbietowych śródręcza. U nasady każdego palca z wyjątkiem kciuka, po stronie dłoniowęj z tej sieci powstaje poprzeczny łuk żylny dłoniowy palca, który łączy się z sąsiednim tworząc żyłę międzypalcową. Sieć żylna grzbietowa powstaje pod paznokciem ze splotu podpaznokciowego. Pośrodku paliczka bliższego żyłki łączą się w łuk żylny gzrbietowy palca, który odprowadza krew do sieci grzbietowej dłoni.
Na dłoni wyróżniamy żyły grzbietu ręki i żyły dłoni. Z miejsca połączenia sąsiednich łuków grzbietowych palców powstają żyły grzbietowe śródręcza (4), do których uchodzą żyły międzygłowowe strony dłoniowej. Żyły te uchodzą następnie do łuku żylnego grzbietowego śródręcza. Z obu końców łuku odchodzą : żyła odłokciowa palca małego (wena salvatella)
i żyła odpromieniowa kciuka (vena cephalica pollicis).
1. Vena cephalica (żyła odpromieniowa) - powstaje z połączenia łuku żylnego grzbietowego śródręcza z żyła odpromieniowa kciuka (v. cephalica pollicis), biegnie ku górze, przechodzi powierzchownie przez okolicę tabakierki anatomicznej, spiralnie okala brzeg promieniowy przedramienia (na granicy dolnej i środkowej 1/3) i przechodzi na powierzchnię przednią przedramienia, gdzie na powięzi kieruje się wzdłuż musculus brachioradialis (m. ramienno-promieniowego) w towarzystwie nervus cutaneus antebrachii lateralis (n. skórnego bocznego przedramienia). Po dojściu do okolicy zgięcia łokciowego łączy się z vena basilica (żyłą odłokciową) za pomocą vena mediana cubiti (ż. pośrodkowej łokcia). Następnie biegnie ku górze w sulcus bicipitalis lateralis (bruździe bocznej mięśnia dwugłowego), następnie sulcus deltoideopectoralis (rowku naramienno-piersiowym), trigonum deltoideopectorale (trójkącie naramienno-piersiowym) i po przebiciu fascia clavipectoralis (powięzi obojczykowo-piersiowej) uchodzi do vena axillańs lub do wena subclavia (ż. pachowej lub podobojezykowej).
Do : 1. vena cephalica accessońa (ż. odpromieniowa dodatkowa)
2. drobne żż. przedramienia, ramienia, barku.
3. wena thoracoacromialis (ż. piersiowo-barkowa)
4. zespolenie z ż. szyjną zewnętrzną
2. Vena basilica (żyła odłokciowa) - powstaje z połączenia łuku żylnego grzbietewego śródręcza z żuła odłokciowa palca małego (v. salvatella). Z początka obejmuje brzeg łokciowy dłoni i dolną część przedramienia, ukazując się na stronie dłoniowej przedramienia wzdłuż m. zginacza łokciowego nadgarstka. W okolicy zgięcia łokciowego uchodzi do niej vena mediana cubiti (ż. pośrodkowa łokcia). Nastepnie biegnie w bruździe przyśrodkowej m. dwugłowego ramienia (sulcus bicipitalis medialis), uchodząc do jednej z dwóch żył ramiennych, przebijając powięź ramienia jako vena basilica profunda.
3. Vena mediana antebrachii (ż. pośrodkowa przedramienia).
Powięź ramienia
Fascia brachii - skóra ramienia luźno łączy się z powięzią i jest przesuwalna na swym podłożu. Po stronie zginaczy stanowi ; rzedłużenie powięzi pachoweji po stronie prostowników jest przedłużeniem pwięzi naramiennej Po stronie bocznej i przyśrodkowej wysyła między m trójgłowy i mm grupy przedniej silne pasmą łacznotkankowe w postaci przegród międzymięśniowych ramienia przyśrodkowej i bocznej .
Rete cubiti (sieć stawu lokciowego)
1. od arteria brachialis (t. ramiennej) - arteńa collateralis ulnaris superior et inferior
(t. poboczna łokciowa górna i dolna)
2. od arteńa profunda brachii (t. głębokiej ramienia) - arteria collateralis radialis et
media (t. poboczna promieniowa i środkowa)
3. od arteńa ulnaris (t. łokciowej) - arteria recurrens ulnańs (t. wsteczna łokciowa)
4. od arteria radialis (t. promienio·,vej) - arteria recurrens radialis (t. wsteczna promieniowa)
5. od arteńa interossea posterior (t. międzykostnej tylnej) - arteria interossea recurrens (t. wsteczna międzykostna)
Arteria brachialis
Tętnica ramienna jest przedłużeniem arteńa axillaris (t. pachowej) na poziomie dolnego brzegu
m. najszerszego grzbietu ( fałdu pachowego tylnego) , bądź piersiowego większego ( fałdu pachowego przedniego ). Wchodzi w Skład pęczka naczyniowo – nerwowego ramienia ,w skład którego wchodzą nerw pośrodkowy , żż. Ramienne , nerw skórny przyśrodkowy przedramienia i ramienia . Biegnie początkowo bocznie od nerwu póśrodkowego wzdłuż m. kruczoramiennego, a następnie w połowie długości ramienia nerw ją krzyżuje od przodu i przechodzi na stronę boczną, przy czym obie struktury leżą w rowku przyśrodkowym m. dwugłowego, schodząc do doba łokciowego, gdzie do przodu od szyjki k. promieniowej tętnica ramienna dzieli się na dwie gałęzie końcowe : t. promieniową i t. łokciową.
Gałęzie 1. arteńa profunda brachii (t. głęboka ramienia) wraz z nerwem promieniowym wchodzi do rowka nerwu promieniowego i przedostaje się na stronę prostowników ramienia oddaje:
r. deltoideus (gał. do m. naramiennego),
- arteńa nutńtia humeń (t. odżywczą k. ramiennej),
- arteńa collateralis media et radialis (t. poboczną środkową i promieniową).
2, arteńa collateralis ulnańs supeńor (t. poboczną łokciową górną)
3. arteńa collateralis ulnańs infeńor (t. poboczną łoiiciową dolną)
4. arteńa plicae cubiti superficialis (t. powierzchowną fałdu łokciowego)
5. arteńa radialis (t. promieniową)
6. arteria ulnaris (t. łokciową)
Arteria radialis et ulnaris
W rozwoju osobniczym zarówno tętnica promieniowa, jak i łokciowa są słabymi gałęziami, a właściwym przedłużeniem pnia ramiennego są tętnica międzykostna wspólna i tętnica pośrodkowa. Później ulegają uwstecznieniu. Tętnica promieniowa i łokciowa siedzą okrakiem na brzegu górnym mięśnia nawrotnego obcego. Tętnica promieniowa wraz z gałęzią powierzchowną nerwu promieniowego biegnie nad mięśniem nawrotnym obłym, nerw pośrodkowy między głowami mięśnia nawrotnego obłego, a tętnica łokciowa pod mięśniem nawrotnym oblym. TĘTMCA PROMIENIOWA rozpoczyna się w d;.le łokciowym poniżej linii stawu łokciowego i do przodu od ścięgna mięśnia dwugłowego. Biegnie ku dołowi wzdłuż brzegu pr-ryśrodkowego mięśnia ramienno-promieniowego, leżąc między nim a mięśniem nawrotnym obłym i zginaczem promieniowym nadgarstka, leżąc na zginaczu powierzchownym palców. Poniżej wyrostka rylcowatego k. promieniowej zawraca na stronę grzbietową dłoni, przechodzi przez dołek promieniowy, przechodzi pod ścięgnem odwodzicieli długiego kciuka i prostownika krótkiego kciuka, biegnie na grzbiecie ręki na kości czworobocznej większej do I przestrzeni międzykostnej krzyżując od tyłu ścięgno prostownika długiego kciuka. Następnie między głowami mięśnia międzykostnego grzbietowego I przechodzi na stronę dłoniową i następnie wnika między podstawy I i II kości śródręcza kierując się na powierzchnie dłoniową ręki, kończąc się w łuku dłoniow~~łebokim.
Gałęzie I. t. wsteczna promieniowa 2. gałąź dłoniowa nadgarstka
3. gałąź dłoniowa powierzchowna 4. gałąź grzbietowa nadgarstka
5. tętnica grzbietowa śródręcza I 6. t. główna kciuka
TĘTNICA ŁOKCIOWA odchodzi od t. ramiennej kierując się w dół i przyśrodkowo, leży na m. ramiennym, krzyżując od przodu warstwę powierzchowną zginaczy. Wraz z żyłami i nerwem pośrodkowym przechodzi pod łukiem ścięgnistym mięśnia zginacza powierzchownego palców, układając się między nim, a zginaczem głębokim palców. W dolnych 2/3 przedramienia biegnie między zginaczem łokciowym nadgarstka a zginaczem powierzchownym palców; następnie między zginaczem głębokim palców i m. nawrotnym czworobocznym. W odcinku nadgarstkowym biegnie razem z gałęz-ią dłoniową n. łokciowego wzdłuż brzegu promieniowego k. ~rochowatej, przykryta powięzią przedramienia. Następnie przechodzi do przodu od troczka zginaczy, pomiędzy nim a m. dłoniowym krótkim, kończąc się w łuku dłoniowym powierzchownym.
Gałęzie 1. t. dłoniowa palca małego łokciowa (lub od gałęzi dłoniowej głębokiej)
2. t. wsteczna łokciowa
3. gałąź dłoniowa nadgarstka - do sieci dłoniowej nadgarstka
4. gałąź dłoniowa głęboka - odchodzi w pobliżu k. grochowatej; wchodzi razem z gałęzią głęboką n. łokciowego między początkowe odcinki mm. kłębika do łuku dłoniowego głębokiego.
5. gałąź grzbietowa nadgarstka - do sieci grzbietowej nadgarstka
6. t. międzykostna wspólna - odchodzi między zginaczem głębokim palców a zginaczem długim kciuka i dzieli się na t. międzykostną tylną i przednią. Tylna przechodzi przez otwór w blonie międzykostnej przedramienia poniżej struny skośnej na tylną stronę razem z gałęzią głęboką n. promieniowego - oddaje t. międzykostną wsteczną. Przednia biegnie w dół na przedniej powierzchni blony międrykostnej przedramienia pokryta zginaczem długim kciuka i ząinaczem głębokim palców - oddaje t. pośrodkową oraz gałęzie do sieci grzbietowej i dłoniowej nadgarstka.
SIEC GRZBIETOWA NADGARSTKA
Można w niej wyróżnić dwie warstwy : powierzchowną leżącą na troczku prostowników i głęboką spoczywającą bezpośrednio na więzadłach i kk. nadgarstka. Tworzą ja:
1. gałąź grzbietowa nadgarstka t. promieniowej
2. gałąź grzbietowa nadgarstka t. łokciowej
3. gałęzie końcowe tt. międzykostnych przedniej i tylnej.
Z części głębokiej wychodzą tt. grzbietowe śródręcza II, III i IV, które biegną na mm. międzykostnych grzbietowych i na wysokości głów kk. śródręcza dzielą się na tt. grzbietowe palców dla zwróconych do siebie brzegów palców II, III, IV i V (tt. te przeważnie kończą się na paliczkach bliższych). Zwrócone do siebie powierzchnie palców I i II odżywia t. grzbietowa śródręcza I od t. promieniowej. Do tt. grzbietowych śródręcza dochodzą gałęzie przeszywające od tt. dłoniowych śródręcza.
SIEC DŁONIOWA NADGARSTKA
Leży bezpośrednio na powierzchni dłoniowej stawów nadgarstkowych. Tworzą ją
I . gałąź końcowa t. międzykostnej przedniej
2. gałąź dłoniowa nadgarstka t. promieniowej
3. gałąź dłoniowa nadgarstka t. łokciowej
4. gałęzie wsteczne łuku dłoniowego głębokiego.
Powstaje z podziału aorty brzusznej na wysokości trzonu L4, biegnie w dół i bocznie dzieląc się na t. wewnętrzną i zewnętrzną.
Jest głównym naczyniem miednicy mniejszej. Biegnie w dół i do tyłu po ścianie bocznej miednicy mniejszej, dzieląc się na dwa pnie : przedni i tylny. Pień tylny biegnie do otworu kulszowego większego. Odchodzą od niego tylko gałęzie ścienne :
1.t. biodrowo-lędźwiowa
2.tętnice krzyżowe boczne : górna i dolna
3.t. pośladkowa górna
Od pnia przedniego odchodzą gałęzie ścienne i trzewne. Gałęzie ścienne :
1.t. zasłonowa
2.t. pośladkowa dolna)
Gałęzie trzewne :
1.t. pępkowa (od jej drożnego końca odchodzą najczęściej dwie tt. pęcherzowe górne)
2.t. odbytnicza środkowa
3.t. maciczna) lub t. nasieniowodu)
4.t. pęcherzowa dolna)
5. (t. sromowa wewnętrzna)
Powstaje z podziału t. biodrowej wspólnej na poziomie dolnego brzegu trzonu L5, do przodu od stawu krzyżowo-biodrowego. Biegnie do przodu w dół i bocznie wzdłuż przyśrodkowego brzegu m. lędźwiowego większego i dochodząc do rozstępu naczyń przechodzi przez niego, zmieniając nazwę na wysokości skrzyżowania z w. pachwinowym na t. udową.
Gałęzie : 1.t. okalająca biodro głęboka)
2.t. nabrzuszna dolna)
Powstaje jako przedłużenie t. biodrowej zewnętrznej na wysokości więzadła pachwinowego) przechodząc przez rozstęp naczyń. W jej przebiegu wyróżniamy trzy odcinki. Pierwszy leży w trójkącie udowym (na odcinku od w. pachwinowego do skrzyżowania z brzegiem przyśrodkowym m. krawieckiego), drugi odcinek jest przykryty przez m. krawiecki, trzeci znajduje się w kanale przywodzicieli. Kończy się wychodząc z kanału przywodzicieli w tzw. rozworze ścięgnistym kanału przywodzicieli zmieniając nazwę na arteria t. podkolanowa).
Gałęzie : z pierwszego odcinka : 1.t. nabrzuszna powierzchowna)
2.t. okalająca biodro powierzchowna)
3.tt. sromowe zewnętrzne)
4. t. głęboka uda) - oddaje t. okalającą udo przyśrodkową), która dzieli się na gałąź głęboką i powierzchowną
oraz oddaje t. okalającą udo boczną , która dzieli się na gałąź wstępującą, zstępującą i poprzeczną przednią; jako ostatnie odchodzą gałęzie przeszywające
z drugiego odcinka : gałęzie mięśniowe
z trzeciego odcinka : t. zstępująca kolana
Powstaje jako przedłużenie t. udowej na wysokości hiatus tendineus adductorius. Wchodzi do dołu podkolanowego i biegnie po jego przedniej ścianie. Z dołu wychodzi między dwiema głowami m. brzuchatego łydki i wchodzi pod łuk ścięgnisty m. płaszczkowatego dzieląc się na arteria tibialis posterior et anterior (tylna jest właściwym przedłużeniem pnia).
Gałęzie : 1. tętnica górna boczna kolana
2. tętnica górna przyśrodkowa kolana
3. tętnica dolna boczna kolana
4. tętnica dolna przyśrodkowa kolana
5. gałęzie łydkowe
6. tętnica środkowa kolana (a. genus media) - przebija ścianę tylną torebki stawowej nad więzadłem podkolanowym skośnym, wchodzi do jamy stawowej i rozgałęzia się w obrębie ciała tłuszczowego biegnąc wzdłuż więzadeł krzyżowych.
Jest to szereg zespoleń tętniczych znajdujących się na przedniej powierzchni torebki stawowej i ścięgnie m. quadriceps femoris oraz dookoła rzepki.
1. arteria descendens genus od a. femoralis
2. ramus descendens arteriae circumflexae femoris lateralis
3. arteriae recurrentes tibiales : anterior et posterior od a. tibialis anterior
4. ramus circumflexus fibularis od a. tibialis posterior
5. a. superior lateralis genus
6. a. superior medialis genus
7. a. inferior lateralis genus
8. a. inferior medialis genus
Powstaje z podziału t. podkolanowej pod łukiem ścięgnistym m. płaszczkowatego i jest głównym przedłużeniem jej pnia. Biegnie w dół między m. flexor hallucis longus a m. tibialis posterior. Następnie między m. flexor hallucis longus a flexor digitorum longus do tyłu od kostki przyśrodkowej między dwiema blaszkami troczka zginaczy (czasem już na tej wysokości dzieli się na a. plantaris medialis et lateralis.
Gałęzie : 1. arteria fibularis - biegnie w grupie tylnej mm. podudzia, leżąc częściowo na tylnej powierzchni błony międzykostnej goleni i kończy się gałęziami piętowymi (rr. calcanei).
2. ramus circumflexus fibularis (dochodzi do sieci stawowej kolana).
3. rami malleolares mediales
4. rami calcanei
5. rami musculares.
Powstaje z podziału t. podkolanowej Przechodzi przez otwór górny w błonie międzykostnej do przodu i w dół, biegnąc razem z mięśniem piszczelowym przednim na przedniej powierzchni błony międzykostnej. W dolnej 1/3 podudzia krzyżuje ją ścięgno m. prostownika długiego palucha. Następnie biegnie w dół pod troczkiem prostowników (miedzy jego blaszkami)
i zmienia nazwę na t. grzbietowa stopy).
Gałęzie : 1.t. wsteczna piszczelowa przednia i tylna)
2. gałęzie mięśniowe
3.tt. kostkowe przednie przyśrodkowe i boczne)
Biegnie na przedniej powierzchni stopy między ścięgnami prostownika długiego palców i palucha, następnie między m. prostownikiem długim palucha a m. prostownikiem krótkim palucha.
Gałęzie : 1. dwie arteriae tarseae mediales
2. arteria tarsea lateralis
3. ramus sinus tarsi
4. arteria metatarsea dorsalis I (t. grzbietowa śródstopia pierwsza)
5. ramus produndus plantaris (do łuku podeszwowego)
Jest przedłużeniem poprzedniej - biegnie po grzbiecie stopy, na wysokości stawów stępowo-śróstopnych zespala się z gałęzią od arteria tarsea lateralis. Oddaje arteriae metatarseae dorsales, które przedłużają się w trzy tt. grzbietowe palców.
Biegnie po przyśrodkowej stronie podeszwy, dzieli się na gałąź powierzchowną (biegnie po przyśrodkowym brzegu stopy po stronie podeszwowej, a na wysokości palucha po stronie grzbietowej) i gałąź głęboką (dochodzi bocznie do I przestrzeni międzykostnej i dzieli się na arteria plantaris hallucis medialis i arteria plantaris digiti secundi lateralis. Końcowy odcinek tętnicy zespala się z tętnicą grzbietową śródstopia I.
Biegnie między m. zginaczem krótkim palców, a m. quadratus plantae do przodu i bocznie do poziomu podstawy V kości śródstopia. Tam oddaje gałąź podeszwową przyśrodkową palca małego. Wchodzi przyśrodkowo i wgłąb między mięśnie międzykostne, a głowę poprzeczną przywodziciela palucha. Zespala się z gałęzią głęboką podeszwową t. grzbietowej stopy
w łuku podeszwowym. Od łuku odchodzą 4 arteriae metatarsales plantares (od nich arteriae digitorum propriae).
Jest żyłą powierzchowną rozpoczynającą się do przodu od kostki przyśrodkowej jako przedłużenie żyły brzeżnej stopy przyśrodkowej). Biegnie pionowo ku górze po przyśrodkowej powierzchni podudzia. Wraz z nią biegną naczynia chłonne powierzchowne i n. udowo- goleniowy. Przechodzi do tyłu od kłykci przyśrodkowych piszczeli i k. udowej, przyśrodkowo od dołu podkolanowego, przechodzi na udo wzdłuż tylnego brzegu m. krawieckiego. Na udzie biegnie ku górze i bocznie, dochodząc do powięzi sitowatej, zakręca w głąb, przechodzi przez rozwór odpiszczelowy i uchodzi do ż. udowej.
Dopływy : 1. ż. Nabrzuszna powierzchowna
2. ż. Okalająca biodro powierzchowna
3.żyła odpiszczelowa dodatkowa
4. żyły sromowe zewnetrzne
Żyła powierzchowna - zaczyna się z tyłu od kostki bocznej jako przedłużenie żyły brzeżnej bocznej. Biegnie w górę i przyśrodkowo wraz z naczyniami chłonnymi powierzchownymi i n. łydkowym, początkowo wzdłuż brzegu bocznego, a następnie na stronie tylnej ścięgna piętowego. W dolnej 1/3 podudzia osiąga linie środkową tylnej powierzchni łydki i biegnie
w dalszym ciągu do góry z naczyniami chłonnymi powierzchownymi i n. skórnym łydki przyśrodkowym, między dwiema głowami m. brzuchatego łydki na powięź podkolanową. Przebija ją i uchodzi w dole podkolanowym do tylnego obwodu żyły podkolanowej.
Dopływy : 1. drobne żyły z sieci żylnej piętowej
2. żyły powierzchowne strony tylno-bocznej goleni
3. ż. udowo-podkolanowa
Wyróżniamy dwie grupy : powierzchowne i głębokie. Powierzchowne występują w regularnym układzie na powięzi szerokiej przedniej powierzchni uda w kształcie litery "T" (ramię poziome układa się wzdłuż w. pachwinowego, ramię pionowe wzdłuż ż. odpiszczelowej. Pasmo pionowe zbiera chłonkę z naczyń powierzchownych biegnących wzdłuż żyły odpiszczelowej (czyli skóry i tkanki podskórnej przyśrodkowego brzegu stopy, przyśrodkowej powierzchni podudzia i przednio-przyśrodkowej powierzchni uda). Pasmo poziome zbiera chłonkę z :
1. przedniej ściany brzucha do wysokości pępka
2. ze skóry i tkanki podskórnej okolicy pośladkowej
3. ze skóry krocza
4. ze skóry otoczenia odbytu
5. z narządów płciowych zewnętrznych
6. u kobiet z rogu macicy, u mężczyzn z najądrza
Z węzłów chłonnych powierzchownych wychodzą naczynia chłonne przebijające blaszkę powięzi szerokiej uda docierając do węzłów chłonnych pachwinowych głębokich. Leżą one w dole biodrowo-grzebieniowym i zbierają chłonkę z naczyń chłonnych towarzyszących żyle udowej. Z węzłów głębokich wychodzą naczynia zdążające do węzłów chłonnych biodrowych zewnętrznych (wzdłuż żył biodrowych zewnetrznych), z tych do w. chłonnych biodrowych wspólnych ( w sąsiedztwie podziału aorty) i wreszcie do w. chłonnych lędźwiowych (wokół aorty) - stąd chłonka z obu kończyn pniami lędźwiowymi zdąża do zbiornika mleczu czyli początkowego odcinka przewodu piersiowego - a stąd do lewego kąta żylnego.