Kontrola przestrzegania prawa w UE

17.02.2013

- dr hab. Marek Zieliński,

- egzamin pisemny,

-możliwość przeniesienia egzaminu na wrzesień na I termin- trzeba napisać podanie do dr,

- do egzaminu wykłady,

- będzie lista pytań egzaminacyjnych, Justyna Maliszewska- Nienartowicz, System instytucjonalny i prawny UE, Toruń 2010. Rozdział VI.

- książka Prawo Uni Europejskiej- wyd. Beck

1. Prawo unijne a prawo europejskie:

Prawo europejskie- dwa znaczenia:

a) szersze znaczenie- obejmuje prawo tworzone w ramach wszystkich europejskich organizacji międzynarodowych. UE- najbardziej znana organizacja międzynarodowa; Rada Europy, Rada Nordycka, Organizacja Bezpieczeńśtwa i Współpracy w Europie (OBWE)- też są organizacjami międzynarodowymi.

Prawo tworzone w ramch wszystkich tych organizacji.

b) węższe znaczenie- obejmuje prawo tworzone w ramach Unii Europejskiej.

2. Podział prawa europejskiego:

W doktrynie wyróżnia sie dwie grupy:

- prawo pierwotne,

- prawo wtórne,

Prawo pierwotne to prawo co do zasady tworzone przez państwa członkowskie i w związku z tym ma ono formę umów międzynarodywch. Tworzone przez państwa członkowskie w formie umów miedzynarodowych. Zarówno w UE jak i w każdej innej organizacji międzynarodowej jest zbiorem norm, które stoi na szczycie całego systemu prawnego organizacji międzynarodowej. Czasami prawo pierwotne jest zwane suigenesis( swego rodzaju)- prawo konstytucjne organizacji narodowej. UE jest szczególnym pzykładem organizacji, ma charakter ponadnarodowy.

Cechą tego prawa pierwotnego organizacji międzynarodowych jest to, że prawo pierwotne stanowi podstawę w oparciu o którą przyjmowane są przepisy prawa wtórnego ( pochodnego). Każda norm prawa pochodnego musi miec podstawę prawną w prawie pierwotnym.

Prawo wtórne pochodzi od prawa pierwotnego.

Zawartość:

Pierwotne prawo pisane

Prawo pierwotne- tworzone jest przez państwa w formie traktów. Na prawo pierwotne UE składają się dwa najważniejsze traktaty:

- Traktat o UE,

- Traktat o funkcjonowaniu UE.

Stanowią one obecnie podstawę dziłania UE.

Art. 49 traktatu UE- dotyczy przystąpienia nowego panstwa do UE. Warunki na jakich nowe państwo przystępuje do UE . Ten przepis wspomina o traktatach stanowiących podstawę UE- trakat o UE i ToFUE- oba te traktaty mają taką sam moc prawną, nie ma zatem rzadnej hierarchi miedzy nimi. Do tych traktaów należy dodać trakaty akcesyjne( są to umowy na podstawie, których do UE przystępują nowe państwa).

Do prawa pierwotnego traktatowego należą również tzw. traktaty zmieniające- są to umowy, które zostały zawarte w toku najpeirr funkcjonowania UE a potem UE, które poźniej zmieniała w UE. np. traktat Admsterdamski, traktat Nicejski, traktat z Lizbony. Zmieniały one zakres działąnia wcześniej wspólnot europejksich, a potem UE.

Prawo traktatowe stanowią trzon UE. To prawo uzgadnianie przez państwa członkowskie.

Obejmuje traktaty i inne akty:

Art. 6 ToUE- Unia uznaje prawa, wolności i zasady okreśolne w Karcie Praw Europejskich, która mam taką sama moc prawną jak traktaty, ale nie jest traktatem, nie podlegała ratyfikacji przzr państwa euro, jest swego rodzaju porozumienieniem pomiedzy instytucjami unijnymi.. Karta Praw Podstawowych jest aktem, która ma charakter pisany.

Drugi rodzaj źródła pisany UE- jest Karta Praw Podstawowcyh UE- nie jest traktatem, a mimo to ma taką samą moc jak traktaty. Wiąże ona państwa człownkowskie UE, ale nie wszystkie w takim samym zakresie: Polska, W. Bryt. i Republika CZeska przystąpiły do tzw. protokołu brytyjskiego - na jego podstawie stsowanie postanowień karty zostało wobec tych państw ograniczone. Wyłacznie możliwości dochodzenia przez polskim sądem , ze jakaś polska ustwa jest niezgodna przepisów prawa polskiego z kartą Praw Podstaowocyh. Jednak jako obywatele polscy mozemy się na zasady karty powoływać wzgledem instytucji unijnych.

Pierwotne prawo niepisane ( normy prawa pierwotnego niepisanego):

Obejmuje kilka grup norm:

- tzw. prawa podstawowe- art. 6 ust. 3 ToUE " prawa podstawowe zagwarantowane w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.... stanowią czesc prawa unii jako zasady ogólne". Jest to katalog, zakres praw człowieka, które państwa zobowiązują się przestrzegać. Prawa wynikajace z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE. To jest wyjątek od zasady , ze twórcami prawa pierwotengo , ze paśntwa UE tworzą prawa, na rzecz Trybunału, który w swoich wyrokach stwierdza, że jakieś prawo podstawowe na podstawie wyroku musi być chronione, a Karta Praw Podstawowych o nim nie wspomina, bo prawo się ciągle rozwija.

Prawo zwyczajowe:

- zwyczaj międzynarodowy jako źródła prawa UE ma niewielkie znaczenie. Jednym przyład zwyczaju uznanego w prawie UE za prawo: zamiast ministrów w Radzie UE zasiadać mogą urzędnicy niższego szczebla. traktat mówi, ze człownkami rady są przedsatwiciele rządu państw czoenkowich, ale nie zawsze minister może brać udziałw podsiedzeniu Rady i czasami sa zastepowani przez urzednika niższego szczebla.

Aby zwyczaj mógł być przyjęty musi być:

- praktyka,

-opiniojuris( świdomość prawa),

Na podstawie tych norm prawa pierwotengo, tworzone są normy prawa wtórnego ( pochodnego) UE. Tworzona na podstawie praa pierowtnego

Przepisy prawa pochodnego

Dwa rodzaje norm prawa wtórnego ( pochodznego):

- niektóre inne umowy międzynarodowe,

- akty prawa instytucjonalnego,

Niektóre inne umowy międzynarodowe- ta grupa obejmuje umowy międzynarodowe zawierane przez Unie z państwami trzecimi i innymi organizacjami międzynarodowym, np. prawo do zawierania umów z państwami trzecimi( np. Stany Zjednoczone, Chiny), umowy zaiwrane np. w dziedzie gospodarczych i handlowych. W tym zakresie UE ma wyłaczone prawo do zawierania takich umów.

Dziedziny kompetencje dzielone- gdzy kompetencje do tych umów ma zarówno UE jak i państwa człownkowskie. Takie umowy nazywa się umowami mieszanymi ( jako jedna ze stron występuje w nich Unia jak i państwa członkowskie). Przykładem takiej umowy jest ACTA. Problem z umowami mieszanymi jest takie, ze nie wiadomo do końca czy jest to prawo pierowtne czy prawo wtórne.

Umowy mieszane - znajduje się pomiędzy prawem pierwotnym, a prawem wtórnym.

Najważniejsza czescią prawa wtórnego UE są akty instytucjinalne. Są przyjomowane w sposób jednostronny przez instytucje unijne. To prawo uchwalane przez instytucje Unijne.

Te akty instytucjonalne dzieli się na dwie grupy:

- akty nazwane,

- akty nienzwane.

Akty nazwane- ta grupa charaketryzuje się tym, że są wyraźnie wymienione w traktaach. Art. 288 ToFUE tam nazwane są te akty i wymienione. Nazwane- bo są wymienione w traktacie.

Inne rodzaje aktów- o których w traktach się wogólen nie spomina, których traktaty nie nazywają . Nazwa się tą grupę traktatami nienazwanymi( traktaty o nich nic nie mówią).

Akty nazwane- podstaą ich przyjomowabia jets art. 288 ToFUE, dzieli akty nazwane na dwie grupy:

- akty wiążące pod względem prawnym,

- akty niewiązące pod względem prawnym.

Akty wiążące pod względem prawnym- art.288 ToFUE zalicza do nich: rozporządzenie, dyrektywe i decyzje.

Rozporządzenie- ma zsięg ogólny, wiąże w całości i jest bepośrednio stosowany we wszystkich państwach członkowskich. Cechy rozporządzenia: ma charaketr normatywny- zasięg ogólny, nieograniczony krąg adresatów; wiąze w całości we wszystkich swoich elementach; jest bezpośrednio stosowane we wszsytkich państwach członkowskich- polega na tym, że państwa nie muszą uchalać jakiś aktów prawnych, żeby rozporządzenie wprowadzać w życie. Bezpośrednia skuteczność polega na tym, że osoby fizyczne, osoby prawne mogą się na postanowienie rozporządzenia powoływać bezpośrednio przed organem krajowym, mogą z nich wywodzić pewne prawa. Rozporządzenie przyrównywane jest do Polskiej ustawy. Ma charakter abstrakcyjny.

Dyryktywa- wiąże każde państwo członkowskie do którego jest kierowana w odniesieniu do rezulatu, który ma być osiągnięty. Pozostawia jednak organom krajowym swobodę wyboru formy i środków jej implementacji. Dyryktywa różnis ię od rozporządzenia tym, że kierowana jest do państwa członkowskiego. Dyryktywa wyznacza pewnien rezulat, który ma być osiągnięty, pewien cel, które państwo członkowskie musi osiągnać. Państwo ma swobodę co do wyboru form i środków osiągnięcia tych rezultatów, celów- implementacja(transpozycja- wprowadzenie dyryktywy w życie) dyryktywy).( to osiągnięcie tego celu; wprowadzenie tego celu w życie). Wyznaczają termin w jakim ten cel ma być osiągnięty, co do zasady jest to 3 lat. Powinno w tym terminie ten cel uzyskać. Dyryktywy nie są bezpośrednio stosowne w przciwieństwie do rozporządzenia. Dyrktywa wymaga przyjęcia pewnych środków prawnych. Co do zasady dyrktywna nie ma bezposredniej skutecznośc- nie można się co do zasady na postawnienia dyrktywy przed sądem. ale jest od tego wyjątek! W sowim orzecznictwie uznał go Trybunału Sprawiedliwości- państwo zaniedbało wdrozenia dyryketywy w jakim dyrytkywa miała być wprowadzona, a jednostka z tego powodu ponisoła w związk z tym szkodę, sztraę w związk z tym, ze ta dyrykrtwa nie została wdrożona to wtedy wyjątkowo można się na dyrktywy powołać, żadają odszkodowania od państwa można dochodzić przed sądem krajowym.

Decyzja- def. poległą ewnej zmianie w opraciu o postanoiwenia traktatu z Lizbony. Decyzja wiąże w całości, decyzja, która wskazuje adresatów wiąże tylko tych adresatów. Decyzja jest wiążąca pod względem prawnym. Na podstawie tej decji stawierdzić mozna, ze istaniją dwa rodzaje decji:

- takie, które mają adrestaów- mają charakter zindywidualizowany, wiążą konkretnego adresata,

- decyzje niemające konkretnego adresata. Mają zasięg ogólny!- to jest nowość, bo definicja decyzji przed traktatem z Lizbony miała zawsze konkretnego adresata.

Rozporządzenia charakteryzują się bezpośrednią skutecznością co do zasady, żaś decyzje co do zasady takiej bezpośredniek skuteczności nie posiadają.

Akty niewiązące pod względem prawnym:

art. 288 zalicza do nich: zalecenia i opinie.

Cechą charakaterysczną zaleceń i opini jest to, ze nie są wiążące pod względem prawnym. Nie ma definicji zalecenia i opinii.

Akty nienazwane- traktaty nie nazywają tych aktów, nie określają ich. Do takich aktów zalicza się: relozuje Parlamentu Europejskiego, memoranda, plany, komunikaty Komisji Europejskiej, kodeks postępowania, decyzja nominacyjna. To są akty, których walor prawny jest zróżnicowany. Soft low( miękkie prawo)- wiąże pod względem politycznym, moralnym, ale nie prawnym. Np. przepisy traktatowe o udzielaniu przedsiębiorcy pomocy publicznej. Jest zakaz udzialania przedsiębiorcy pomocy publicznej, ale są od tego wyjątki, w państwach gdzie poziom życia jest nienormalnie niski.

Podział na akty ustawodawcze i akty nieustawodawcze:

w ramach tego jednolsitego katalog aków prawnyc: rozporządzeń, dyrektyw,....

Podział ten ma charaketr proceduarlny.

Akty ustaowdawcze sa przyjmowane w zwykłayc procedurach ustawodawczych lub szczególnych procedurach ustadowawczych i pozostałe nazwane aktami nieustawodawczymi.

Konsekwencje tego podziału:

- parlamety narodowe po traktacie z Lizbony mają mozliswość sprzciwkienia się projektu aktu prawnego unii, ale tylko wobec projektów aktów ustawodawczych.

- Rada co do zasady ma obowiązek zapewnienia jawności obrad, ale dotyczy to sytuacji, w których Rada obraduje nad aktami ustadowawczymi.

- posiadanie legitymacji procesowej osób prawnych i fizycznych w zakresie wniesienia skargi o stwierdzenie nie ważności aktu prawa unii- dotyczy tylko aktów ustawodawczych.

W jaki sposób przyjmowane są akty ustawodawcze:

- mogą zostać przyjęte wyłącznie na wniosek komisji o ile traktaty nie stanowią inaczej. Co do zasady projekt takiego aktu ustawodawczego przygotowuje komisja.Wyjątki!- 1/4 państw człownkowich może wystąpić z projektem aktu ustawodawczego w dziedzinie współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych.

Pośrednia inicjatywa obywateli- 1 000.000. obywateli może wystąpić z .....

Co do zasady akty ustawodawcze przyjmowaene są w zwykłej procedurze ustawodawczej. ta zwykład procedura tj. po trakcie z Lizbony dawna procedura współdecyzji. Ta procedura zwykła ustawodawcza polega na tym, że akt prawny przyjmuje Parlament Europejski działający wraz z Radą. Musi być zgoda tych dwóch instytucji co do przyjęcia. A Komisja występuje z wnioskiem.

Zwykla procedura ustawodwacza moze obejmowac trzy czytania, gdy akt wraca z Pramentu do Rady:

- ostateczną fazą zwykłej prcedury ustawodawczej, gdy te trzy czytania nie pomowgą, nie zostanie uzgodniony kompromis miedzy Parl. i rady to istanieje ożliwosć powołania Komitetu pojednawczego i jeżeli w drodze tego komitetu akt nie zostanie uzgodniony, to nie przyjmuje się go. Bez zgody parlamentu żaden akt nie zostaje uchwalony.

Akty przyjomwane w ramach tzw specjalnych procedur prawodawczej- w ramach tej procedury akty uchwala Rada. Rada czasami musi uzyskać opinie paralemntu, a czasami zgdoę żeby uchwalić akt. Parlament wyraża tutaj albo opinie albo zgode na taki projekt. Jeżeli chodzi o zgode t albo daje zgode albo nie, bo nie ma możliwości zeby parlamet mógł wniesić poprawki w tej szczególnej procedurze. Parlamet sam też może uchwalić, ale potrzebuje do tego zgody Rady za każdym razem. Przykładem takie aktu jest ststus posła do Parlamentu Europesjkiego.

Akty nieustawodawcze dzieli sie na trzy grupy:

- tzw. akty delegowane,

- akty wykonawcze (implementujace),

- akty nieustawodawcze przyjęte bezpośrednio na podstawie traktatów.

Akty delegowane! przyjmuje Komisja w sytuacjach, w których uzyskała ona upoważnienie do uzupełniania lub poprawienia elementów innych niż istotne aktu ustawodawczego. Elementy istotne to np. czas trwania, np.zakres podmiotowy. W każdej chwii ada i Parlemat mogą odwołać te kompetencje, które nałożył na Komisję Europejską.

Jeżeli Komisja uchwali taki akt delegowany to taki akt wcodzi w teminie...... miesiecy, to Rada i Parlament mogą wyrazić sprzeciw wobec takiego aktu, który został już przez Komsję uchwalony.

Akty wykonawcze( impelmentujące) - podstawa prawna do ich przyjmowania art. 291 ToFUE. Są przyjmowane przez Komisje bądź przez Radę. Brak definicji aktu wykonawczego. Państwa człownowskie wprowadzają w życie prawo Unii Europejskeij to jest zasady. Ale na mocy art.... jeżeli konieczne są jednolite warunki wykonywania prawa Uniii to wtedy akt ustawodawczy może przekazać uprawnienia wykonawcze Komisji lub Radzie. To istota aktów wykonawcze=czych na podstawie traktatu z Lizbony. W nagłówku: wykonawczy; wykonawcza. Co do zasady nie mają zasięgu ogólnego akty wykonawcze. Mają charakter konkretny, zindywidualizowany.

Akty nieustawodawcze przyjmowane na podstawie traktatów: komisja może przyjmowac takie akty. Może je bezpośrednio przyjmowac róznież Europejski Bank Centralny w zakresie jego funkcji, kompetncji. Rada może również je przyjmować np. zasady regulujące wykorzystywanie jezków w instytucjach Unii. Rada Europejska może je przyjmować np. akt nieustawodawczy dotyczący określenia listy konfiguracji Rady. Rada Europejska przyjmuje również decyzje w sparwie rozszerzenia uprawnień prokuratury europejskiej( jeszcze nie została powołana do życia).

Funkcja wewnątrz organizacjna Rady:

- może uchwalać własny regulamin wewnętrzny,

- uchwala tzw. status urzędników UE, to akt prawny wydany w formie rozporządzenia okreslający warunki zatrduniania funkcjonariuszy unijnych,

- ustala wysokosć uposażeń członków komisji, trybunału sprawiedliwości

Funkcja międzynardoowa Rady:

- wyraża zgoda na zawarcie przez unię umów międzynarodowych,

- Rada udziela Komijsi Europejskiej instrukcji negocjacyjnych,

-Rada ma najważniejsze funckje dezycyjne. POdejmuje wszytskie najważniejsze decyzje.

Sposoby podejmowania decyzji przez radę. 4 tryby podejmownaia decyzji: ( na egz).

- co do zasady, Rada podejmuje swoje decyzje kwalifikowaną większoscią głosów,

w szczególnych sytuacjach Rada podejmuje decyzje w innym trybie niz kwalifikowana większość głósoó np. jednomyślność,

- w niektórych sytsuajcach zwykła większą ....g łosów,

- możliwość podejmownia decyzji 4/5 głósów Rady,

Podejmowania decyzji kwalifik. większością głosów ( na egz.)

Wyróżniamy 3 etapy kwali:

I etap: 1 grudnia 2009 r. rozpoczą się I etap - i będzie trawał 31 października 2014r. Większość kwalifikowama obliczana będzie wg tzw. systemu Niceksjikiego ( GRUDNIEŃ 2003r. uchwalony). Ten system Nicejski polega na tzw. potrójnej więksości.

I większość- tzw. głosów ważonych - każde z państw człownkowiskch ma tróżną liczbą głósow w zależności od tego jką ma liczbę mieszkańców. 4 największe kraje, Francja, Niemcy, Wielka Brytania i Włochy mają po 19 głosów, tzw. ważonych. Polska i

345 głósów mają wszystkie państwa członkowskich. Kwalifikowana większość polega na tym kedy z tych 345 głosów zbierzemy 255. I to jest kwalifikowana większość.

Dwie inne większości:

- liczba głosów ważonych,

- te 255 musi być oddane przez nie mniej niż 14 państw,

Te dwie wiekszości musi być obligatoryjne spełnione.

Klauzula tzw. weryfikacji demograficznej- przywoływana jet na żadanie któregolwiek z państw członkowskich. Na żadanie każdego z państw można sprawdzić czy te kraje w sumie posiadają conajmniej 62% Jest to zabezpieczenie dla państw dużych, zeby nie były przegłosowane za kazdym razem. Jest spełniona kiedy w skład tej mniejszości? wchodzą co najmnien 4 pańśtwa.

od 1 listopada 2014r. do 31 marca 2017r. wejdą nowe zasady podejmowana dexyzji kwalif. większością głósów. Decyzje będą podejmowane wg nowej definicji kwalif. więksozścią głosów. Kwalif. większość będzie poelagało na tym:

- decyzja bedzie podjeat jeżeli opowiae się za nia 55 członków Rady nie mniej niż 15 którzy reprezenctują conajmniej nie mniej niż 65% populacji. Nie ma już systemu tzw. głosów ważonych. To jest dla Polski mniej korzystne.

Od 1 listopada 2014r. zachowana zostaje zasada że na żądanie któregokolwiek państw członowskich zachowana zostaje zasada, ze można powrócić do systemu nicejskiego. I ta zasada będzie obowiązywała do 31 maraca 2017r.

Od 1 kwietnia 2017r. rozpoczyna się III etap i wchodzą postanowienia z Lizbony i podejmuje wtedy decyzje podwójną.

System głosowania jednomyślnego

- jest stosowana w wyjątkowych sprawach, gdzie jest wymagana jednomyślność ze strony państw członkowkich.

Przykł. decyzji podejm. jednomślnych:

- uchwalanie środów mających na celu zwalczanie dyskryminacji,

- kwetsie wykonywania biernego i czynnego prawa wyborczego,

- uchwalanie nowych przepisów zwiększających kwtalog uprawnień obywateli UE,

III system- zwykłej więksosci głosów:

- zwykła więksosc każde państwo jeden głos,

- ten system zajduje zastosowanie przy uchwaaniu regulaminu wewnętrznego rady,

- w kwestiach proceduralnych,

IV system- najmłodszy system- Rada pojemuje deyzje więksoąśić 4/5 swoich członków- jest tylko przewidziny w jednej sprawie. Rada UE może staierdzić istnienie wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia przez państwo członkowskie wartości na których oparta jest UE. Tylko w tym jednym przypadku stosowany jest ten system.

Rada jest organem, któy ma charakter deycyjny, a w mniejszym zakresie zajumuje się kontrolą.

Komisja Europejska

1. Skład komisj. obejmue 1 obywatla z każdego państwa członkow.

od 1 listopada 2014r. Komisja będzie się składa z takiej liczby członków, która będzie odpowiadała 2/3 liczby państw członkowskich. Jednak Rada Eur. może zdecydować inaczej jednomyślnością.

2. Członowsie Komis. Eur to osbo nie reprezencyują swoich państw ale działają oni w interesie UE. Mają obowiązek zachowania całkowietej niezależności.

Wybirani są na 5 lat, jest ona odnawialna. Procedura zwiazana z ich wyborem jest okresolna na podstaie traktatu z Lizbony. Obejmuje 5 fa.

I- wybor przewodniczącego. Wsakzauje go Rada Europejska.

II- Zatwierdzenie Przewodnićzącego przez Parlament Europejski.

III- Wybór kandydatów na pozostałych członków Komisji. Tego wyboru dokonuje Rada działająca wraz z przewodniczącym.

IV-Członkowie KE są zatwierdzani przez Parlament Europejski.

V- Mianowanie przez Rade Europejską.

Rada Europejska, Rada, Parlament Europejski bieże udział w tym ustanaiwaniu składu.

Dzięki tej niezalenosci człokowie komisji nie mogą być odwołane przez organy, które je powołaly. Jednyie na podsatwi wyroku Trybunału Sprawiedliwości mogą być odwołani w czasie kadencji.

Struktura wewnętrzna KE:

a) obejmuje kolegium - składa się 27 komisarzy,

b) jako urządu-obejmuje urzędników, funckjnariuszy unijnych,

Jako kolegium- Przewiodniczacy KE

Kompetencje Przewodniczącego KE:

- zajmuje w KE szczególna pozycję,

- posiada kompetencje wiązane z podziałem zadań pomiędzy poszczególnych komisarzy,

- sprawuje politcnze kieronoctwo na działanością komisji europejskiej,

- może zażądać od komisarza złoęnia przez niego rezygnacji,

- mianuje vice przewodniczących komisji europejskiej,

Służby administarcyjen komisji:

- podzielone s na tzw. dyrekcje generale oraz służb horyzontalne,

Są tworzone pod katem poszczególnych dziedzin dzialaności UE.

Służby horyzontalne- zajmuja się kwestiami administracyjnymi oraz wykonują tez zadania w zakresie.

3. Tryb podjemowania decyzji przez Komisje Europjeksą - 4 trby podjemowania decyzji przez Komisję eUROPEJSKĄ:

- I- PROCEDURA USTANA NA PODSIEDZENIACH komisji- to podjemownaia w drodze procedury ustanej następuje na wiosnek jednego bądź też kilku .... komisji,

II procedura- podjemowanie decyzji w drodze procedury pisemnej - polega na tym, ze mogą komisarze podjać jakąś decyzję nie na posiedzeniu kolegium. Warunke aby można tą pisemną proceudrę zastoswać- wcześniej taki projekt musi być zatwierdzony przez słuzbę prawną komisji.

III procedura- tzw. uprawnienienia- polega na tym, ze komisja może upoważnić jednego lub kilku swoich członków do podejmowania decyzji w jej imieniu. Ta procedura deonzje pewnego organicego, iż to mogą być deyczje dotyczce wyłaczenie zarządzania lub środki o charaketrze administracyjnym.

IV- procedura delegacji- dotyczy delegowania przez Komisję komepetencji do przyjmowania decyzji w imieniu komisji na dyrektora generalnego lub szefom służb horyzontalnych w zakresie zarządzaania lub środków administracyjnych.

Funkcje komisji:

Reprentuje interesy UE. Ma działać w interesie Uni jako takiej, a nie państw. Art. 17 ust. 1 TUE.

Funkcja kontrolna Komisji Europejskiej:

- art. 17 ust.1 TUE - KE czuwa nad stosowaniem traktatów i śrdoków przymowaneych przez instytucje na ich podstawie oraz nadzoruje stosowanie prawa pod kontrolą trybunału sprawiedliwości UE, KE kontroluje państwa członkowskie oraz inne instytuje unijne czy też organy krajowe.

- skarga Komitetu.

- może kontrolować podmioty prawa krajowego- tj. osoby fizyncze, osoby prawne,

Funkcja prawodawcza KE:

- wiąze się z udzieałem KE ze stanowieniem prawa unijnego,

Rada i Parlament są najważniejsze w procesie stanowienia prawa UE.

- polega ta funckja głównie natym, że komisje jest inicjatorem tego procesu legislacyjnego,

Posiada niemal wyłaczne prawo inicjatywy ustawodawczej. Najczeście KE z takim projektem występuje. Przygotowuej prokety aktó prawnych.

KE może prawo stanowić samodzielnie. Dwie grupy kompetencji komisji do samodzielnego stanowienia prawa:

a) własny - gdzy KE stanowi prawo o tzw. kompetencje własne okresolne w traktatach,

b) kompetencje delegowane- możliwośc przekazania Komisji kompetencji do stanowienia prawa przez Radę i Pralamnet. W oparciu o te kompetencji Komisja może przyjmować tzw. akty delegowane ( mają charakter ogólny i odnoszą sie do aktów o charakterze normatywnym, mogą zmieniac, uzupełniać elementy inne niż istotne.) i akty ...

Funkcje wykonawcze i zarządzajace( funkcje administarcyjne):

- polega na tym , ze KE jest reperezentantem UE w obrocie krajowym i międzynarodowym.

KE jest prawnym reprezentantem UE.

- wykonuje budżet Unijny,

- wykonuje akty prawne uchwalne przez Rade i Parlament,

Funkcje międzynarodowe:

- KE reprezentuje UE w srosunkach zewnętrznych, ale po traktacie z Lizbony z pewnym ważnym ograniczeniem, gdzy z tej funcji wyłączona jest polityka zewnętrzna i bezpieczeństwo.

- KE negocjuje umowy międzynarodowe w ramach mandatu negocjacyjnego udzielonego im przez Rade KE negocjuje umowy międzynarodowe.

Europejski Bank Centralny

1. Od traktatu z Lizbony jest instytucją, bo przedtem był organem.

2. Powstał w 1 czerwca 1998r. na bazie europejskiego instytutu walutowego.

3. Podstawy prawne działaności art. 13 ...

4. W specjalnym ststucie posiada uregulowania ... ten status jest dołączony do traktatu jako ich protokół dodatkowy, protokół nr 4.

5. Jest szczególna instytucją z tego względu, ze jest to instytucja posiada osobowość prawną. EBC oznaczas się daleko idonccą niezależnością w wykonywaniu swoich uprawnień oraz zarządzaniu swoimi finansami. Ta podmiotowość prawna ma zarówno wymiar międzynarodowy jak i wymiar krajowy bowiem w każdym z pańczt członk. EBC ma zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych.

6.Struktura wewnętrzna EBC:

Kilka organów w skąłd jesgo struktury wewnętrznej:

- Rada Przesów( tworza członkowie jego zarządu oraz prezesi banków członkówtych? tych państw , których waluta jest euro). Każdy ma jedne głos w Radzie. Zadania- ustalanine polityki pienieżnej unii włacznie z ustaleaniem wysokosci podstawowych stóp procentowyh i wielkości rezerw.

- Zarząd Europejksiego Banku Centralnego( składa się z Prezesa, Wiceprezesa oraz 4 członków. Mianowaniue członków zarządu przez Radę Europjeksa większością kwalifikowaa na zalecenie Ready i po konsultacji z Parlamentem Europeksjkim. Członkowie zarządu mianowani są na kadencję 4 latenią. Gdy chodzi o zarzad to ta kadencja nie moze być odnowiona.

Członkowie zarządu musza spelniąć pewne kryteria. Kandydatami musza być osoby o uznanym autorytecie i doświadczeniu zawodowaym w dziedzinie pienądza lub bankkowości.

Fuzncja, zadania zarzadu- zarząd rezalzuje politykę pieniężna unii zgodnie z wytycznymi i ... Może udzielać instrukcji krajowym bankowm centralnym , jest odpowiedzialny za przygotowanie posiedzeń rady prezesów banków centralnych,

- Tzw. Rada ogólna( jest to organ, który składa sie z prezeza, wiceprezesa, zarzadu EBC oraz prezesi wszystkich banków cebtralnych wszystkich państw członkowiskich). Kompetencje- gromadzenie informacji statystycznych, wspieranie dzialaności sprawozdawczej EBC, ustanawianie warunków zatrudniena człoków personelu EBC.

Funckje EBC:

- jest to bank emisyjny dla tych krajów, które należą do strefy euro . Posiada wyączne prawo do upoważniania do emisji euro.

Funkcje o charakterze prawodawczym EBC:

- kosultowanie każdego projektu aktu prawa unii, który dotyczy kompetencji EBC,

- prawo wydawania opinii ( nie są wiążące pod względem prawnym),

- może uchwalać rozporządzenia, podejmować decyzje oraz wydawać zalecenia i opinie.

Dysponuje prawem do nakładania sanckji. EBP moze nakladać na przdsiębiorstwa grzywny w przypadku nieposzanowania jego rozporządzeń oraz okresowe kary pieniężne.

Trybunał Obrachunkowy

1. Działał pierwotnie jako organ. Po strktacie z Mastritch awansował Trybunał Obrachunkowy do grupy instytucji Unii Europejskich od 1993r.

2. Skład Trybunał Obrachiowego- 1 przedstawiciel z kazdego państwa członkowskiego.

Kadnydacj na członków Trybunału Obrachunkowego:

- osoby posiadajace doświadcenia w pracy w ramach organów kontroli zewnętzrnej w swoich krajach,

- osoby posiadajace szczególne kwalifikacje do pistowania tego stanowiska.

Nie można kwestionowac niezleżności członków Trybunału Obrachunkowego.

Członkowie mianowani są na kadencję 6 latenia.

Członków mianuje Rada działąjąca kwalifikowaną większością głosów po przeprowadzeniu konsltuacji z Parlamentem Europejskim.

Możliowść zwolnienia członka Trybunału Obrachunkowego tylko przez Trybunał Sprawiedliwości.

W zakresie swojej struktury wewnętzrnej:

- trybunał Obrachunkowy zorganizowany jest jako organ kolegialny. W jego strukturze wewnętzrnej można wskazakć kilka organów:

a) Preze Trybunał Obr- wynierany przez członków TO z ich gorna na kadencje 3 letnią. Ma kompetencje o chrakerze procedusranym: zwołuje posiadxenia TO, reprezenyuje TO w stosunkach z organami kontrolnymi państw czonkówich- funkcje o charakterze reprezentacyjnym.

b) Sekretarz Generalny- kierowanie sekretariatem, mianowanie nowych członków persolenu, zarzadzanie personelem, wykonywanie innych zadań powierzonyc mu przez członków Trybunału Obrachunkowego,

- istnienie tzw. grup kontolnych( audytowych) - składają sę z członków Trybunału wyspecjaliwaych w kontreolach w okresolnej dziedzinie.

4. Kompetencje Trybunału:

- na mocy trekatów jest organem kontroli finansowej- instytucja ta bada rachnki wszystkich dochodów i wydatków UE, ponadto kontroli trybunału obrachunkowego podlegają rachunki wszystkich organów utworzonych przez Unię o ile akt je ustanawiający nie wyklucza takiej możliwości.

Funkcja kontrola:

Dwa aspekety:

- TO kontroluje legalność i prawidłowość wszystkich tranzakcji finansowych,

- TO zajmuje się kontrolowaniem kwestii gospodarności( chodzi o to czy finansami zarządzano w okreśolny sposób).

TO kontroluje dokumenty oraz może przeprowadzać kontrolę na miejscu tzn. w pomieszczeniach instytcuji, oragnów UE.

TO ma możliwość przeprowadzenie kontroli w państwach członkówich i chodzi tu o sytuacje. Kontrole przeprowadzne w państwach członkowisch moga być przeprowadzane we współpracy z krajowymi instytucjami w państwach członkowsich przy zachowaniu zasady niezależności trybunału.

TO może zwracać się do wszystkich podmiotów z żądaniem dokumentów niezbędn

Efekty pracy TO to sprawozdania roczne publickzowa w Dzianniku Urzedowym UE po zakonczeniu roku. Może przygotowywać rónież sprawozdania specjalne, dotyczące ....

TO pełni funkcje opiniodawcze:

- w prcoesie stanowienia prawa,

- Rada mogą się zwrócić do TO w przypadku propjekty , co do

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej

1. Tybunał Sprawiedliwości UE składa się z 3 organów:

- Trybunału Sprawiedliowści ( sensu stricto),

- Sądu,

- Sądów wyspecjalizowanych,

2. Jedna instytucja skladająca się z tych 3 organów.

3. TS UE jest przykładem takiej instytacji, który posiada własny statut, dołączony do traktatu jako protokół( protokół nr 3).

Każdy z tzrech organów wchodzących w ska TR UE posiada własny regulamin wewnętzrny. Osobno TS, osoby regulamin Sądu oraz Sądów Wyspcjalizowanych.

Podstawy przawne działania w traktatach oraz statucie.

4. Trybunał Sprawiedliowści ( sensu stricto):

- powołany w 1958, a podstawą działania stała się Konwencja o niektórych wspólnych instytucjach wspólnot europejskich. Połączyła ona trzy organy sądownicze, które odrębnie posiadała każda ze wspólnoot europejskich.

- Sąd (1987r.)

2004r. Sąd do spraw służby cywilenej UE. To sąd wyspecjalizowany, jego zadaniem jest rozstzryganie soprów między czlonkami, personaem TS a ...

Sąd patenctowy- prawdopodobnie powstanie taki sąd wyspecjalizowany.

Wyroki wydawane przez Trybunał Sprawiedliowści - sygnowane są literą C.

A przez sąd- sygnowane są literą D.

5. Skład Trybunału Sprawiedliwości:

- 1 sędzia z każdego państwa członkowskiego, 27 sędziów z każdego państwa,

- w jego składzie jest 8 rzeczników Generalnych. Wspomagają sędziów. 5 największych krajów członkowsich ma rzecznika stałego.

Wymagania na kadnydatków na sędziów i Rezczników Generalnych: sędziowie i rzeczniczy są powolywani sposóród osob nezależnych oraz spełniać pewne kryteria merytorychne- powoływani są sp ośrók osób, ktrezy w swoim państwie spełnija warunki wymagane do spełniania najwyższych stanowisk sądownich w swoich krajach ( w Polsce- w Sądach Najwyższych).

Niezleżność tych kadnydatów jest stawiana na pierwszym miejscu, chodz o to aby sędziowie nie reprezentowania swoich państw czy rządów, mają działać w spoósb taki bezstronny.

Tryb mianowania sędziów Trybunału Sparawiedliowści:

- mianowani sa na kadencje 6 letnią, odnawialną za wspólną zgodą rzadów państw członkowskich,

- Kandydaci na członków Trybunału Sprawiedliosci musza być konsultowani z tzw. komitetem osobistości. Komitet osobistości- składa się z były członków Trybunału Sparwiedliosic oraz czlonków.... Wydaje on opinie co do kandydatów. Ten tryb opobiązuje dopiero od Traktatu z Lizbony.

Kontrola przestrzegania prawa Unii:

Struktura wewnętrzna trybunału sprawiedlioci( sensu stricto)

- 27 sędziów,

- 8 rzeczników generalnych.

Funkcje rzeczników generalnych:

- w post. przed tryb. spra. sensu strivto ni występują w inteesie stron biorących udział w postępowaniu przed Trybunałem Sprawiedliwości.

Zadaniem rzeczników generalnych polegają na publicznym przedstawianiu w sposób zupełnie bezstronny i niezależny uzasadnionych wniosków w sprawach, które zgodnie ze statutem trybunału sprawiedliwości wymagają ich zaangażowania.

Każda sprawa trafiająca do Trybunału sprawiedliwości powierzana jest jednmu z rzeczników generalnych. W tych wnioskach rzecznik generalny wyraża pogląd na sprawę. Formą w której te wnioski są zawarte jest tzw. uzasadniona opinia. Rezcznik wyraża swoją opnię co do tego jak ten spór TS powinien rozstrzygnąć.

Sędziowi nie są związani opinią rzecznika generalnego.

Są stali rzecznicy i inny osadzani na zasadzie rotacji.

Przewodniczący Trybunału Sprawiedliwości- powoływany na okres 3 lat, spośród sędziów Trybunału Sprawiedliwości. Funkcje reprezentacyjne i czuwa nad tokiem prac Trybunału Sprawiedliwości.

Sekretariat TS na czele z sekretarzem ( kanclerzem TS).

Trybunał sprawiedliwości jest sądem międzynarodowym.

Podział TS na izby: składające się z trzech lub pięciu sędziów. Istneije możliwość powołania tzw.Wielkiej Izby skłądającej sie z 13 sędzió. Poowłuje się wtedy, gdy państwo człownkowiskie lub instytucja unii europejskiej, które są stroną w postępowaniu wystąpi z takim żądaniem. TS może obradować również w pełnym składzie tj. 27 sędziów: wrazie wniesienia skarg w sprawie zwolenia ze stanowiska rzecznika praw obtwatelskich; w sprawie pozbaiwienia prawa do emerytury jednego z członków komisji lub zdymisjonowania członka komisji; w sprawie zwolnienia z funkcji lub pozbwienia prawa do emerytury członka Trybunału obrachunkowego.

b) Sąd

powołany przez jednolity akt eurpowejki, celem go powstania było odciążenie TS od pewnej kategorii spraw.

Liczba sędziów równa się liczbie państw członkowskich- 27 sędziów.

Wymagania podobne do kandydtaó na członków trybunału sprawiedliwości.

Kandydaci wybireani się spośród osób zajmujących wysokie stanowiska sądowych w swoim kraju.

Mianowanie członków sądó za wspólnym porozumieniem rządów państw członkowskich, na kadencje 6 lat.

Nie ma w sądzie stanowisk rzeczników generalnych. Może jedank ich wspierać.

Sąd może dziąłać w izbach ( 3, 5 osobowych), lub w składzie wielkiej izby skałdających sie z 13 członków Trybunału Sparawiedliwości.

c) Sąd wyspecjalizowane:

- art. 257 TFUE- sądy wyspecjaliowane tworzone są przez parlament i rade zgodnie ze zwykła procedurę prawodawczą, na wniosek komisji po konultaji TS, albo może wystąpić z takim wnioskiem sam TS po konsultacji z komisją.

Rozporządzenie utwarzające nowy sąd wyscpecjalizowany. : zasady oragnizacji i zakres przyznaanej mu włąściwości itp.

Człownkowie mają byc jednomyslnie wybierani, którzy mają zajmować stanowiska sądowe.

Od orzeczeń wydawanych przez sądy wyspecj. przysługują ... do kwestii prawnych, a jeżeli jest to przewidziane w rozporządeniu tworzacym ...

Członków sądu wyspecjalizowanych mianuje Rada jednomyślnie.

Mamy narazie jeden sąd wyspecjalizowany: Sąd ds. służby publicznej Unii Europejskiej, jst właściwy do rozpoznaia w I instancji sporów pomiędzy Unią a jej pracownikami. Spory między funkcjanriuszami Unii europej, a organami, które je zatrudniają. W skład sądu wyspecjaliowanego wchodzi 7 sędziów mianowancyh przez Radę jednomyslnie na okres 6 lat.

Strukra wewn. sąd ds. służby publ. sędxiwoe sądu wybierają ze swojego grona przewodniczącego na okres 3 lat . Sąd ten działa w izbach: składających się z 3 sędziów. Może obradować w izbie składającej się z 5 sędziów, albo w pełnym składzie.

Sąd ds. słżb. publ. nie posiada własnej administracji..

Od orzeczń tego sądu ds. publ. można wnieść w ciągu 2 miesięcy do niego, do Sądu.Odwołanie ograniczone wyłącznie do spraw prawnych.

Kompetencje Trybunału Sprawiedliwości UE- jako instytuacja, jako całość!

art. 19 ust. 3 TUE

3 ważne kwestia orzekania:

- w zakresie skarg wniesionych przez państwa człownkowskie, instytucje lub osoby fizyczne lub prawne,

- w trybie prejudycjalnym, czyli na wniosek sądów państw czlonkowskich w sprawie wykładni prawa Unii, lub ważności aktów przyjętych przez instytucje,

- w innych sprawach przewidzianych w traktatach,

Postępowanie w sprawie naruszenia traktatów przeciwko państwom członkowskim

art. 258 TFUE

Zakres przedmiotowy - podstawa wszczęcia postępowania- uchybienie jednemu z państw członkowskich uchybienia ....

Zakres podmiotowy- legitymacja procesowa bierna( ten kto dopuszcza się naruszenia):

- podmiotem przecwiko, kótremu może toczć się postępowanie jest wyłacznie państwo członkowskie.

Etapy postępowana w skargi z art. 258

( Komisja przeciwko:)

2 etapy , fazy:

I administracyjna

II faza sądowa

Faza administracyjna- objmuje 2 etpy: nieoficjalny oraz etap nieoficjalny

Nioficjalny- wykrycie przez Komisję naruszenia,

Oficjalny etap- polega na tym, że komisja wystosowuje do państwa członkowskiego specjalny list, w którym wzywa panstwo członkowskie do przestania naruszenia,wzywa państwo do zaprzestania naruszenia poprze tzw. pismo ostrzegawcze. Co powinno zawierać pismo ostrzegawcze: zarzuty i fakty ...

Co zawiera uzassdnions opinia- ze slajdu.