Anatomia układu wzrokowego wykład 2.
krótkowzroczność- soczewka jest za silnha w stosunku do długości ok, obraz rysowany za siatkówką
dalekowzroczność- obraz za słabo ogniskowany, wypada za okiem; trudne do wykrycia, gdyż soczewkę można samemu pogrubić (wysiłek akomodacyjny)
z wiekiem soczewka sztywniej i powstaje starczowzroczność- złe widzenie z bliska.
astygmatyzm- w jednym kierunku (np. pionowym) soczewka załamuje prawidłowo, w drugim (np. poziomo) załamuje nieprawidłowo, w każdym oku może być inna nieprawidłowość.
o ostrości widzenia decyduje tez tzw. głębia ostrości- im mniejszy otwór w źrenicy, tym wyraźniejszy obraz, czyli obraz jest lepszy przy wyraźnym świetle.
Siatkówka:
-komórki zwojowe- ich aksony tworzą nerw wzrokowy
-komórki 2biegunowe
-receptory- pręciki i czopki
receptory są jakby istawione tyłem do światła.
Obraz rysowany na siatkówce- na plamce żółtej jest on najostrzejszy. Plamka żółta obejmuje bszar 1 stopnia kąta widzenia. Poza tym obszarem wszystko się rozmywa- nasze ostre widzenie jest tylko złudzeniem tworzonym przez ruchy gałek ocznych.
Pręciki- odpowiadają za widzenie nocne, bardzo wrażliwe na światło, prawie w ogóle nie ma ich w obszarze plamki żółtej. Nie potrafią rozróżniać barw, aby podnieść swoją wrażliwość połączone są w grupy.
- w nocy nie widzimy barw
- w nocy widzenie jest rozmyte (pojedyncze receptory nie przekazują inf.)
- z boku lepiej widzimy wnocy (na wprost gorzej)- pręcików na wprost nie ma
Plamka żółta i dołek środkowy- miejsce w którym występuje najwiecej czopków, efektem jest dokładne widzenie.
3 rodzaje czopków:
wrażliwe na kolory: czerwony, zielony, niebieski
Plamka ślepa- miejsce ujścia informacj, 4 razy większa od obszaru ostrego widzenia.
Informacje z lewrj strony siatkowki (prawej strony pola widzenia) biegną do lewego ciałka kolankowatego bocznego i do lewej półkuli. Część informacji zostaje rozdzielona.
Pole recepcyjne- pole siatkówki na które pada światło
Ciała kolankowate boczne:
- szlak wielkokomorkowy
- warstwy drobnokomówrkowe
docierają do nich informacje zobydw oczu
-komórki duże- związane z odbieraniem informacji na temat bodźców szybkozmiennych, nie rozróźniają barw, nie rozpoznają szczegółów
- komórki drobne- powolne w odpowiedzi, reaguja na barwy, przenoszą informacje na temat szczegółów
Kora wzrokowa:
- kom. proste- odpowiadają na obraz umieszczony w polu widzenia (na krawędzi, czyli granice między światłem i cieniem)
- kom. złożone (kompleksowe)- reagują na linie niezależnie od ich położenia w polu, reagują na przemieszczanie się linii w jednym kierunku
- kom. dwuoczne (hiperkompleksowe)- wrażliwe na różnice w obrazach z obu oczu
Milner i Goodeyl- 2 systemy wzrokowe:
- odpowiadający ze percepcję- droga brzuszna do płata skroniowego- rozpoznawanie kształtów
- odpowiadjący za sterowanie wzrokowe, np. kończyn- droga grzbietowa w kierunku płata ciemieniowego czyli kory ruchowej- mówi o miejscu obiektu, dostarcza informacji potrzebnych do sięgnięcia lub wsakazania obiektu.
Widzenie barw.
teoria 3-chromatyczna (Young i Helmholtz)
3 rodzaje czopków o wybiórczej wrażliwości na barwę: niebieską, zieloną, czerwoną.
Jeśli komórka zwojowa jest pobudzana przez czopki wszystkich 3 rodzajów, pełni wtedy rolę detektora światła.
Jesłi jest pobudzana przez czopki 1 lub 2 rodz. wtedy ma miejsce rozróżnianie barw.
reakcje na barwy dopełniające:
- w mechanizmie widzenia uczestniczą tylko małe kom. zwojowe
- ich pola recepcyjne: reakcja ON na oświetlenie części środkowej jedna z barw dopełniających, to reakcja OFF przy oświetleniu cz. obwodowej drugą barwą
- najwięcej jest komórek reagujących na barwy czerwoną i zieloną
pobudzenie występuje w 3 sytuacjach:
- gdy środek pola oświetlony jest czerwona plamką
- gdy całe pole recepcyjne oświetlone jest plamką czerwoną
- gdy środek pola oświetlony plamką białą
gdy całe pole oświetlone jest plamką białą- kom. są niekatywne, gdy zielona- kom. sa zahamowane.
kom. staje się niekatywna gdy jest oświetlona plamką biała ponieważ:
światło białe jest mieszaniną wszystkich barw wchodzących w skład widma słonecznego, pobudza czopki czrewone i zielone zarazem, a pobudzenie przez czopki ze środka pola (czerwone) jest znoszone przez hamujące działanie czopków zielonych.
mieszanie barw:
- addytywne- rzutniki
- substrakcyjne- uzyskujemy światło za pomocą filtrów: jeden przepuszcza fale długie, drugi przepuszcza fale krótkie ( na zasadzie odejmowania)
widzimy światło od 380 do 720 nanometrów
czopki reagują także na jasność i natężenie światła.
Są pewne mieszaniny barw, których nie jesteśmy w stanie odróżnić od siebie, wynika to z tego, że mamy 3 rodzaje czopków.
Anomalie widzenia barwnego:
- trichromaci anomalni- proporcje w dobieraniu 3 barw podstawowych są nieprawidłowe
- dichromaci- każdą barwę mogą złożyć z 2 barw, uszkodzony jest 1 rodzaj czopków.
protanopia- brakuje czerwonego pigmentu ( nie odróżnianie czerwonego i zielonego)
dnteranopia- brak pigmentu zielonego (nie odróżnianie czerwoneo i zielonego)
tritanopia- brak pigmentu niebieskiego (nie odróżnianie niebieskiego i żółtego)
Subiektywne spostrzeganie barw:
- barwa jaskrawa
- barwa nasycona
o kolorze decuduje średnia rozkładu wysyłanych fotownów. Im więcej fotonów wysłanych zostaje, tym jaskrawsze wydaje nam się światło.
Kolor jest tym bardziej nasycony im mniej jest w nim bieli.
barwy pozaspektralne- nie występują w tęczy np. purpury, brązy
doświadczenie Landa:
interesowało fo subiektywne odbieranie barw
Pokazywł bodźce nazywane mondrianowskimi (barwne papierki), prosił o nazywanie koloru przy różnych oświetleniach. Potem oświetlał dany kolor, np. światłem niebieskim i mierzył ile tego światła odbija dany kolor (potem światłem czerwonym i zielonym). Dany kolor umieszczał innej plamie barwnej i nadal oświetlał różnymi kolorami świateł, aby za każdym razem kolor odbijał tyle samo światła, co przy oświetleniu poprzednim. Badanym wydawało sie na koniec, że widzą inny kolor niż na początku.
Szczególna są tutaj same bodźce mondrianowskie. Powodują one, że widzimy barwy takimi, jakie są, a nie jakie odbijają światło.
Obiekt różni się w zależności od tego, jakim światłem oświetlony. Zjawisko stałośi barwy- dzięki naszemu systemowi wzrokowemu barwy widzimy zawze same (system mierzy względną ilość światła czyli kontrast ,pomiędzy danymi obiektami). Tak samo spostrzegamy jasność- w kontekscie otoczenia.
Dzięki zjawisku stałości barwy dichromaci mają tylko nieznaczne problemy w funkcjonowaniu w normalnym świecie.
Kora V4 (płat skroniowy) odpowiada za to zjawisko. Po jej zniszczeniu człowiek przestaje widzieć barwy. Kom. znajdujące sie w tej części kory zachowują się jak w doświadczeniu Landa- różnicują kolory znajdujące się w otoczeniu innych barw)