Temat: Prawnicy rzymscy.

Jurysprudencja rzymska dała początek jurysprudencji europejskiej. Wcześniej, w całej starożytności nie było nauki prawa. Nie stworzyli jej nawet Greccy, mimo wielu ogromnych osiągnięć w innych dziedzinach, zwłaszcza w filozofii, literaturze i sztuce. Po raz pierwszy w dziejach, w starożytnym Rzymie prawo stało się przedmiotem naukowego opracowania, a to właśnie przez jurystów. Wykształcona została metoda prawniczego rozumowania, którą w dużej mierze przejęto w średniowieczu, a następnie w erze nowożytnej. Juryści rzymscy stali na bardzo wysokim poziomie. W swej działalności, między innymi w argumentacji prawniczej, cechowali się dużą różnorodnością, inwencją twórczą, odróżnianiem kwestii istotnych od nieistotnych, uwzględnianiem potrzeb praktyki, precyzją i jasnością sformułowań.

Termin “ jurysprudencja” wywodzi się od łacińskiego wyrazu “IURISPRUDENTIA” oznaczającego zasadniczo naukę prawa , także jednak prawoznawstwo. Nazwa “IURISPRUDENTIA” wskazuje na kontakt prawa z praktyką. Chodziło o znajomość prawa dla celów praktycznych i umiejętność wskazania, co należy uczynić lub czego należy unikać w obszarze prawa.

Juryści określani byli na ogół jako “IURIS PRUDENTES, IURIS PERITI, IURIS CONSULTI”

Czasem także jako “IURIS STUDIOSI, IURIS AUCTORES i IURIS CONDITORES.”

Nie używano w stosunku do nich terminu “ PRAGMATICI” zarezerwowanego dla podrzędnych prawników, o niskim statusie społecznym, świadczących swe usługi za (niewysokim) wynagrodzeniem.

Nazwa “IURIS PRUDENTES” wskazywała nie tylko na znajomość prawa, ale także na związek z praktyką, za czym kryła się ich funkcja, polegająca na praktycznej realizacji sprawiedliwości. Jurysta rzymskim był osobą zajmującą się zawodowo (choć nieodpłatnie) wiedzą prawniczą, generalnie nie rozumianą przez innych. Był on autonomicznym jako znawca prawa, w każdym razie za republiki i pryncypatu, a więc w okresie szczytowego rozwoju prawa rzymskiego i jego jurysprudencji. Juryści pełnili okazjonalnie także inne funkcje. Tylko oni posiadali znajomość technik prawnych, potrzebnych przy pracy w wymiarze sprawiedliwości.

Papinianus

Autor : Marta Wysocka