Mapy topograficzne państw obcych dotyczące terytorium Polski

Przed 1918 r. były to mapy państw zaborczych.

Charakterystyczne dla nich jest różny poziom odniesienia wysokości: normall null – średni poziom Morza Północnego w Amsterdamie (mapy pruskie; przyjęty w większość krajów zachodnich); średni poziom Adriatyku w Trieście (mapy austriackie, -60 cm względem Amsterdamu); średni poziom Bałtyku w Kronsztadzie (mapy rosyjskie; obowiązujący obecnie w Polsce, -30 cm względem Amsterdamu).

Ponadto w poszczególnych krajach używano innych południków jako zerowych (Ferro niemieckie, Ferro austriackie – wyspa w archipelagu Wysp Kanaryjskich; Pułkowo). Dopiero w 1884 r. przyjęto powszechnie południk przechodzący przez obserwatorium w Greenwich w Londynie.

Mapy topograficzne Ziem Zachodnich
i Północnych do 1945 r.

Dla obszaru Dolnego Śląska do 1945 r. opracowywano pruskie mapy topograficzne, z których najbardziej użyteczną jest mapa w skali 1:25 000, tzw. Mestischblätter (inaczej Mestischblätt – zdjęcie stolikowe), opracowana na podstawie zdjęcie terenowego z lat 1880–1894, później uaktualniana.

Polskie mapy topograficzne
WIG

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1919 r. rozpoczął działalność Wojskowy Instytut Geograficzny (WIG), zajmujący się opracowaniem i wydawaniem map topograficznych. Początkowo były to przeróbki map państw zaborczych.

Później WIG dopracował się własnych oryginalnych rozwiązań, z których najważniejsze to:

– mapa taktyczna Polski 1:100 000 – najbardziej dziś znana i doceniana, jej kolorowe wydania z lat 1931-1939 zaliczane były do czołówki światowej tamtych czasów.

Mapa taktyczna i mapa szczegółowa Polski

Obie mapy były opracowywane w odwzorowaniu quasi-
-stereograficznym

← Numeracja arkuszy 1:100 000 według pasów i słupów

Układ 1942

Służyły one wojsku i były objęte klauzulą bezwzględnej tajności.

Układ 1965

— używany do map topograficznych do celów cywilnych (obowiązuje do 31.12.2009 r.);

— 5 stref odwzorowawczych
z pięcioma układami współrzędnych prostokątnych płaskich, które są skręcone względem siatki kartograficznej. Cztery strefy
w odwzorowaniu
quasi-stereograficznym
i piąta w odwzorowaniu
Gaussa– Krügera.

— skale:
– 1:50 000,
– 1:25 000 (80% powierzchni kraju),
– 1:10 000 i większe.

— na mapie brak siatki kartograficznej;

— z uwagi na strefy i zniekształcenia, nie ma możliwości połączenia informacji z dwóch stref odwzorowawczych,
a liczne arkusze na
granicy stref dublują treść.

Współczesne polskie mapy topograficzne

W latach 90. XX w. w Polsce wprowadzono układ 1992, który od 1 stycznia 2010 r. zastąpi układ 1965.

— Polska w jednej strefie odwzorowawczej (rozmiar 10ş);

— odwzorowanie Gaussa-Krügera, sieczne;

— elipsoida GRS-80.

— południk środkowy 19şE;

— początek lokalnego układu współrzędnych prostokątnych – przecięcie południka osiowego z równikiem: x₀ = 0 m,
y₀ = 500 000 m;

— skale 1:10 000 i 1:50 000.

Mapa topograficzna 1:50 000
w układzie 1992

Treść obejmuje 150 wydzieleń i dorównuje najlepszym europejskim mapom topograficznym. Pokrywa 60% kraju.

Współczesne polskie mapy wojskowe
w standardach NATO

— odwzorowanie UTM elipsoidy WGS-84;

— skale
od 1:25 000
do 1:100 000;

— podział na arkusze według MMŚ.

Krajowy System Informacji Geograficznej

— obejmuje dane geograficzne opisujące obszar Polski zebrane w bazach danych przestrzennych, nadzorowanych przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii (GUGiK) oraz służby geodezyjne kraju.

KSIG powstał w celu ujednolicenia i zintegrowania referencyjnych baz danych przestrzennych dla obszaru całego kraju.

Stanowi również zestaw procedur i technik służących systematycznemu pozyskiwaniu, aktualizowaniu, przetwarzaniu i udostępnianiu tych danych.

Składniki KSIG

Mapa zasadnicza w skalach od 1:500 do 1:5000, będąca podstawą tworzenia EGiB oraz TBD.

EGiB (ewidencja gruntów i budynków) – baza danych katastralnych.

Ortofotomapa – zdjęcia lotnicze lub satelitarne, które jest kartometryczne.

TBD – Topograficzna Baza Danych, odpowiadająca skali
1:10 000. Obejmuje 5% powierzchni kraju, docelowo 30%. Opracowana na podstawie ortofotomapy.

VMap Level 2 – wojskowa mapa wektorowa poziomu 2 w standardzie NATO.

BDO – Baza Danych Ogólnogeograficznych.

Mapa
zasadnicza 1:2000

Ortofotomapa

— kartometryczny, rastrowy obraz powierzchni terenu otrzymany w wyniku odpowiedniej obróbki z materiałów źródłowych — zdjęć lotniczych i obrazów satelitarnych.

Spełnia standardy dokładnościowe odpowiadające mapie wykonanej w sposób klasyczny i można na niej wykonywać wszelkie operacje takie jak odczyt współrzędnych, pomiar odległości, powierzchni.

Topograficzna Baza Danych
(TBD)

Fragment Topograficznej Bazy Danych i ortofotomapy
oraz wyplotowana mapa w standardzie TBD.

„VMapa poziomu 2”

Wojskowa mapa wektorowa poziomu 2 w standardzie NATO opracowywana przez Zarząd Geografii Wojskowej Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

Obejmie obszar całego kraju. Odpowiada mapie topograficznej w skali
1:50 000, na podstawie której została opracowana.

Baza Danych Ogólnogeograficznych
(BDO)

Obejmuje obszar całego kraju.

Ma cztery poziomy szczegółowości, odpowiadające skalom
1:250 000, 1:500 000, 1:1 000 000 i 1:4 000 000. Pierwszy
z nich stanowi podstawę utworzenia trzech pozostałych drogą generalizacji wspomaganej komputerowo.

Składniki KSIG można obejrzeć na stronie internetowej:

geoportal.gov.pl

Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii