4

Prowadzący: dr Lucyna Kirwil, E-mail: [e-mail]

Dyżury: środy, godz. 15.30.16-30.15, pok. N313

Psychologia mediów

Konwersatorium, kulturoznawstwo, studia niestacjonarne, r. ak. 2010/2011, semestr letni,

Opis konwersatorium:

Dyskusja na konwersatorium będzie toczyć się wokół psychologicznych modeli bezpośredniego i odroczonego oddziaływania mediów audiowizualnych na odbiorcę. Dyskusja dotyczyć będzie mechanizmów oddziaływania mediów na odbiorcę na poziomie: fizjologicznym (zapotrzebowanie na stymulację), emocjonalnym (potrzeby zabawy, potrzeby eskapistyczne) i poznawczym (poszukiwanie informacji, potrzeby poznawcze). Przedmiotem dyskusji będzie też siła i efektywność oddziaływania mediów na odbiorcę zależnie od czynników indywidualnych, m.in. wieku odbiorcy (warunkuje poziom rozwoju spostrzegania, możliwości krytycznej oceny oglądanych treści oraz specyficzne potrzeby rozwojowe, np. w okresie osiągania dojrzałości szkolnej czy w okresie dorastania) oraz czynników społeczno-kulturowych, które mogą torować lub hamować oddziaływanie przekazu medialnego na odbiorcę. Punktem wyjścia do dyskusji na każdych zajęciach będzie indywidualnie przygotowany referat. Konwersatorium trwa 24 godziny.

Celem zajęć jest nabycie:
(1) wiedzy z zakresu psychologicznych podstaw i mechanizmów oddziaływania mediów audiowizualnych na odbiorcę;

(2) umiejętności zastosowania wiedzy z zakresu psychologii do analizy zamierzonego i niezamierzonego oraz pozytywnego i negatywnego oddziaływania mediów na odbiorcę;

(3) umiejętności krytycznego korzystania z tekstów z zakresu psychologii mediów oraz dostrzegania ograniczeń i problemów metodologicznych w badaniach nad oddziaływaniem mediów na odbiorcę.

Podstawą do zaliczenia przedmiotu są następujące elementy:
(1) Obecność i aktywny udział w zajęciach (obecność obowiązkowa, honorowane są zwolnienia lekarskie i nieobecność z powodu wypadków losowych).
(2) Pozytywnie oceniony opis reklamy (przedstawiony ustnie i złożony w formie wydrukowanej na zajęcia nr 2).
(3) Pozytywnie oceniony referat na wybranych zajęciach: wygłoszenie, prezentacja w Power Point, złożenie wydrukowanej wersji referatu wraz z prezentacją w dniu wygłoszenia (wybór tematu na 1 zajęciach).
(4) Pozytywnie oceniony głos w dyskusji na zajęciach nr 4 – głos przedstawiony i złożony w formie wydrukowanej (przygotowany na podstawie materiału zbieranego od początku semestru).

Tematyka poszczególnych zajęć:

26.03.2011

1. Oddziaływanie mediów audiowizualnych na odbiorcę - psychologiczny model bezpośredniego i odroczonego wpływu TV na odbiorcę.

Kirwil, L. (1990). Psychologiczne zagadnienia odbioru telewizji. W: K. Jakubowicz i B. Puszczewicz (red.). Człowiek a telewizja. Warszawa, WNUR-T (NURT).

Skarżyńska, K. (2002), Co robi z nami telewizja? Kultura Popularna 2002, 2 (2), 7-15.

2. Reklama – smar dla mediów audiowizualnych. Jak reklama oddziałuje na użytkownika? (znaczenie informacji, emocji, lęku, osiągnięć, sukcesu, poczucie mocy, patriotyzmu, humoru w reklamie; uwiarygodnianie)

Pratkanis, A., Aronson, E. (2003). Wiek propagandy. R. 24-30, s. 181-220.

Studenci prezentują opisy reklam: telewizyjnych, radiowych, drukowanych, internetowych odwołujących się do różnych potrzeb odbiorców i wykorzystujących różne mechanizmy oddziaływania.

3. Jak media audiowizualne oddziałują na emocje użytkownika mediów? (zapotrzebowanie na emocje: od strachu po miłość; ”emocje na ekranie są płytkie”).

Winterhoff-Spurk, P. (2007). Psychologia mediów. Kraków, Wyd. WAM, r. 3, s. 73-91

Reeves, B. i Nass, C. (2000): Media i ludzie. Warszawa 2000, PIW. Rozdz. 11. Pobudzenie,
157-168.

27.03.2011

1. Jak media audiowizualne oddziałują na wiedzę i umiejętności użytkownika o świecie - efekty oglądania programów edukacyjnych przez dzieci.

Lemish, D. (2008). Dzieci i telewizja. Perspektywa globalna. Kraków: Wyd. UJ, r. 5. s. 145-178.

A. Kołodziejczyk (2007). Wpływ oglądania telewizji na rozwój umysłowy i osiągnięcia szkolne młodych widzów. W: D. Kubicka, A. Kołodziejczyk (red), Psychologia wpływu mediów. Kraków 2007: Oficyna Wydawnicza Impuls, s. 147-162.

2. Jak media audiowizualne oddziałują na wiedzę użytkownika o świecie - skutki oglądania serwisów informacyjnych.

Winterhoff-Spurk, P. (2007). Psychologia mediów. Kraków, Wyd. WAM, r. 4, s.93-94 oraz 4.2, s. 112-128

Zielińska, A. (2005), Alternatywa bezrefleksyjnego odbioru telewizji – dobór przekazu i trening widza. XXXII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Kraków, 22–25 września 2005.

3. Jak media oddziałują za zachowanie użytkownika - przemoc na ekranie.

Winterhoff-Spurk, P. (2007). Psychologia mediów. Kraków, Wyd. WAM, r. 5.1-5.2, s. 137-157

Huesmann, L.R. (2001). Przemoc na ekranie a przemoc w życiu. Nowiny Psychologiczne, 4, 2-34.

Bushman, B.B. (2005). Telewizja, gry wideo i przemoc społeczna. W: J. Zagrodzka i M.
Kowaleczko-Szumowska (red.), Psychologiczne i neurobiologiczne aspekty agresji, (s. 41-53). Warszawa, Wyd. Instytutu Psychologii PAN.

4. Jak media oddziałują za zachowanie użytkownika - seks na ekranie.

Kubicka, D. (2007). Seksualność w mediach i jej wpływ na intymne życie młodzieży. W: D. Kubicka, A. Kołodziejczyk (red), Psychologia wpływu mediów. Kraków 2007: Oficyna Wydawnicza Impuls, s. 184-200.

7.05.2011

1. Jak media audiowizualne oddziałują na postawy, poglądy i przekonania użytkowników?

Winterhoff-Spurk, P. (2007). Psychologia mediów. Kraków, Wyd. WAM, r. 4.3, 128-135

2. Jak media audiowizualne oddziałują na zachowania użytkownika - zachowania wyborcze.

Winterhoff-Spurk, P. (2007). Psychologia mediów. Kraków, Wyd. WAM, r. 5.3. s. 157-174

3. Jak media audiowizualne oddziałują na system wartości użytkowników?

Zielińska, A. i Kirwil, L. (2005), Wartości i cele życiowe w programach telewizyjnych – zagrożenia dla socjalizacji młodego pokolenia. XXXII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Kraków, 22–25 września 2005.

4. Jak media audiowizualne oddziałują na style życia użytkowników?

Struś, K. i Kirwil, L. (2007). Style życia w przekazach telewizyjnych. W: M. Libiszowska-Żółtkowska (red.), Czego obawiają się ludzie? Współczesne zagrożenia społeczne – diagnoza i przeciwdziałanie. Warszawa: Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego.

8.05.2011

1. Jak użytkownik mediów (telewidz, radiosłuchacz, internauta) odbiera (ogląda/słucha) program - różnice między odbiorcami związane z wiekiem.

Winterhoff-Spurk, P. (2007). Psychologia mediów. Kraków, Wyd. WAM.
4.1, s. 94-112

Kirwil, L. (1990). Psychologiczne zagadnienia odbioru telewizji. W: K. Jakubowicz i B. Puszczewicz (red.). Człowiek a telewizja. Warszawa, WNUR-T, 62-75 (wiek)

Kirwil, L. (1995). Wpływ telewizji na dzieci i młodzież. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 6, 17-22.

Kossowski, P. (1997). Reklama i dziecko, Pedagogiczny wymiar zjawiska, Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, nr 8, 9-11.

2. Jak użytkownik mediów (telewidz, radiosłuchacz, internauta) odbiera (ogląda/słucha) program - różnice związane z przedstawianiem i stereotypizacją płci w mediach.

Bator, J. (1998). Wizerunek kobiety w reklamie telewizyjnej. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych. Albo:

Wasilewska, M. (1997). Wzory kobiet w reklamie telewizyjnej. W: R. Siemieńska (red.), Portrety kobiet i mężczyzn. Warszawa: Wyd. Naukowe Scholar.

3. Jak media oddziałują na odbiorcę (telewidza, radiosłuchacza, internautę) - różnice związane z wykształceniem, statusem społecznym i przynależnością kulturową. Głos w dyskusji na podstawie informacji zebranych samodzielnie w ciągu semestru.

4. Podsumowanie zajęć. Zaliczenie przedmiotu.

4