W Gombrowicz Trans Atlantyk

Witold Gombrowicz, Trans-atlantyk

Trzy „P” w „Tran-atlantyku”:

  1. przekora;

  2. parodia;

  3. paradoks.

.

Obalanie mitów: „Tran-atlantyk” jako program intelektualny, mający na celu obalenie mitów „polskości”. Gombrowicz „rozprawia się” takimi mitami jak np.:

Parodia szlacheckiego etosu (jest skutkiem przekory wobec tradycji literackiej):

Sparodiowany szlachecki etos u Gombrowicza jest zabawny (choć same postawy sarmackie są groźne). Kostium historyczny powoduje sprzeczność, niedopasowanie – postacie XX-wieczne zachowujące się w stylu XVI-XVII w. Ten styl z jednej strony w pewien sposób kontynuuje poetykę baroku, z drugiej jednak ją całkowicie rozbija, staje się groteskowy.

Forma gawędy szlacheckiej: nie tylko w celu parodii, lecz także aby wyrazić nowe poglądy dotyczące mitologii szlacheckiej. Forma ta miała dużą otwartość formalną.

Parodia motywuje ludyczne zakończenie powieści: śmiech jako katharsis, oczyszcza z obłudy. Parodia jest kategorią odnoszącą się do kultury polskiej, związana z absurdem, który jest umotywowany (prawdopodobny psychologicznie) – opiera się na wykorzystaniu paradoksu.

Spojrzenie z dystansu → w „Trans-atlantyku” nie ma zaangażowania i patosu.

Pary bohaterów przeciwstawnych (??)

Główny bohater jest uwięziony, próbuje uciekać (ale też jest pełen sprzeczności: utożsamia się ale nie chce uciekać). Tradycja ogranicza: zastana (a więc narzucona) nie pozwala być autentycznym.

Wielowymiarowość poznania świata powoduje użycie paradoksu, stąd też „świat na opak” (termin ze średniow. lit. sowizdrzalskiej), który jest w pewien sposób autentyczny. Budowanie sytuacji: np. rozmowa z ministrem (odwrócenie ról). Zestawienie bohatera XX w. z językiem z innej epoki → zagubienie wśród stereotypów.

Wybór życiowy: pałac Gonzala, gdzie „wszystko się gryzie”: trzeba „coś” wybrać w życiu. Ogrom produktów (w tym kultury) jest nie do przetrawienia (wynajęci czytelnicy na górze książek) – współczesny człowiek nie ma pola manewru, nie może oddychać swobodnie.

Kultury izolowane byłyby lepsze?

Szanse dla człowieka:

Reakcje: powieść napisana dobrze warsztatowo.

Czy to próba usprawiedliwienia autora, który wyemigrował w przedzień II wśw.? Poczucie winy? – bo mamy tu do czynienia z krytyką tego, co zostało odrzucone, pozostawione (ojczyzna).


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Trans- Atlantyk , Witold Gombrowicz Trans- Atlantyk
gombrowicz trans atlantyk
Gombrowicz Trans atlantyk
Gombrowicz Trans Atlantyk
Gombrowicz Chwin Trans Atlantyk
Fwd 3, Referat-Trans Atlantyk
Lektury szkolne, Trans-Atlantyk - streszczenie, Trans-Atlantyk - streszczenie
Trans Atlantyk
Trans-atlantyk 2 , Transatlantyk
Trans-Atlantyk W.G, MATURA, polski, lektury
Trans Atlantyk (2)
Trans atlantyk
Literatura współczesna strzeszczenia, opracowania2 Trans atlantyk
Lektury szkolne, Trans-Atlantyk - opracowanie, Trans-Atlantyk - opracowanie
Gombowicz Trans Atlantyk opracowanie