Izba wyzsza I II III RP

KIERUJĄCY IZBĄ WYŻSZĄ W I, II i III RP

W dawnej Polsce Sejm składał się z trzech stanów sejmowych, tj. króla, Senatu i

Izby Poselskiej. Tak było w 1493 r. i od tej daty rozpoczynamy poczet władz

polskiego Senatu. W dawnym Senacie nie istniał osobny urząd marszałka

Senatu, a jego obradom przewodniczył król za pośrednictwem marszałka

wielkiego koronnego - pierwszego ministra Królestwa. W imieniu króla

prowadził on także obrady połączonych izb Sejmu, tj. Senatu i Izby Poselskiej.

Pod nieobecność marszałka wielkiego koronnego zastępował go marszałek

nadworny koronny. Marszałkowie wielki i nadworny zasiadali w Senacie i, jak

wszyscy senatorowie, byli mianowani dożywotnio przez króla. Pierwszym

senatorem, czyli prezesem Senatu, był arcybiskup gnieźnieński, jako prymas i

pierwszy książę Królestwa. Przewodniczył on obradom Senatu pod nieobecność

króla. Prymas miał także prawo zwoływania senatorów nawet wbrew woli króla

na tzw. radę tajną. Podczas bezkrólewia prymas był interrexem, czyli zastępcą

króla, i zwoływał Sejm. Senat w dawnej Polsce istniał do 1794 r., tj. do

powstania kościuszkowskiego. W 1795 r. nastąpił III rozbiór Polski. W

Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim pracami Senatu kierował prezes,

mianowany dożywotnio przez monarchę spośród senatorów świeckich. W

Polsce Odrodzonej konstytucja marcowa w 1921 r. określiła, że na czele Senatu

stoi marszałek Senatu oraz wicemarszałkowie wybierani przez senatorów ze

swego grona na okres kadencji Senatu. Zasadę tę utrzymano pod rządami

konstytucji kwietniowej w 1935 r. oraz w odrodzonym Senacie w roku 1989.

1492 – 1501

Król

Polski

Prymas Królestwa Polskiego Marszałek wielki koronny

Jan

Olbracht

kard. Fryderyk Jagiellończyk,

1493 - zm. 1503,

brat króla, biskup krakowski.

Piotr Kmita, 1494 - zm. 1505, b.

poseł królewski.

1501 – 1506

Król Polski Prymas Królestwa Polskiego Marszałek wielki koronny

Aleksander

Jagiellończyk

kard. Fryderyk Jagiellończyk,

1493 - zm. 1503,

Andrzej Boryszewski, 1504 -

zm. 1510, b. arcybiskup

lwowski.

Piotr Kmita, 1494 - zm.

1505,

Stanisław Chodecki, 1505 -

zm. 1529, b. kasztelan

lwowski.

1506 – 1548

Król

Polski

Prymas Królestwa Polskiego Marszałek wielki

koronny

Zygmunt I

Stary

Andrzej Boryszewski, 1503 - zm. 1510,

Jan Łaski, 1510 - zm. 1531, b. kanclerz

wielki koronny,

Maciej Drzewiecki, 1531 - zm. 1535, b.

kanclerz wielki koronny, b. biskup

kujawski,

Andrzej Krzycki, 1535 - zm. 1537, b.

sekretarz królewski, b. biskup płocki,

Jan Latalski, 1537 - zm. 1540, b.

sekretarz królewski, b.biskup

krakowski,

Piotr Gamrat, 1541 - zm. 1545, biskup

krakowski,

Mikołaj Dzierzgowski, 1546 - zm.

1559, b. biskup kujawski.

Stanisław Chodecki,

1505 - zm. 1529,

Piotr Kmita, 1529 - zm.

1553, kasztelan

wojnicki.

1548 – 1572

Król Polski Prymas Królestwa Polskiego Marszałek wielki

koronny

Zygmunt II

August

Mikołaj Dzierzgowski, 1546 - zm. 1559,

Jan Przerębski, 1559 - zm. 1562, b.

podkanclerzy koronny,

Jakub Uchański, 1562 - zm. 1581,

interrex 1572 - 1573, b. referendarz

wielki koronny, b. biskup kujawski.

Piotr Kmita, 1529 -

zm. 1553,

Jan Mielecki, 1555 -

zm. 1561, wojewoda

podolski,

Jan Firlej, 1563 - zm.

1574, wojewoda

lubelski.

1573 – 1574

Król

Polski

Prymas Królestwa

Polskiego

Marszałek wielki koronny

Henryk

Walezy

Jakub Uchański, 1567 -

zm. 1581, interrex 1575

Jan Firlej, 1563 - zm. 1574,

Andrzej Opaliński, 1574 - zm. 1593,

b. marszałek nadworny koronny.

1576 – 1586

Król

Polski

Prymas Królestwa Polskiego Marszałek wielki

koronny

Stefan

Batory

Jakub Uchański, 1567 - zm. 1581,

Stanisław Karnkowski, 1582 - zm. 1603

interrex 1586 - 1587, b. sekretarz wielki

koronny, b. biskup kujawski.

Andrzej Opaliński,

1574 - zm. 1593.

1587 – 1632

Król

Polski

Prymas Królestwa Polskiego Marszałek wielki koronny

Zygmunt

III Waza

Stanisław Karnkowski, 1582 -

zm. 1603,

Jan Tarnowski, 1604 - zm.

1604, b. referendarz wielki

koronny, b. biskup kujawski,

kard. Bernard Maciejowski,

1606 - zm. 1608, b. biskup

krakowski,

Wojciech Baranowski, 1608 -

zm. 1615, b. podkanclerzy

koronny, b. biskup kujawski,

Wawrzyniec Gembicki, 1616 -

zm. 1624, b. kanclerz wielki

koronny, b. biskup kujawski,

Henryk Firlej, 1624 - zm.

1626, b. podkanclerzy

koronny, b. biskup płocki,

Jan Wężyk, 1627 - zm. 1638,

interrex 1632, b. biskup

poznański.

Andrzej Opaliński, 1574 - zm.

1593,

Stanisław Przyjemski, 1593 - zm.

1595, b. marszałek nadworny

koronny,

Prokop Sieniawski, 1595 - zm.

1596, b. marszałek na-dworny

koronny,

Mikołaj Zebrzydowski, 1596 -

1601 (awansował na wojewodę

krakowskiego), wojewoda

lubelski,

Zygmunt Gonzaga-Myszkowski,

1603 - zm. 1615, b.kasztelan

wojnicki,

Mikołaj Wolski, 1616 - zm. 1630,

b. marszałek nadworny koronny,

Łukasz Opaliński, 1630 - 1649/50,

b. marszałek nadworny koronny.

1632 – 1648

Król Polski Prymas Królestwa Polskiego Marszałek wielki

koronny

Władysław

IV

Jan Wężyk, 1627 - zm. 1638,

Jan Lipski, 1639 - zm. 1641, b.

podkanclerzy koronny, b. biskup

chełmiński,

Maciej Łubieński, 1641 - zm. 1652, interrex

1648, b.sekretarz królewski, b. biskup

kujawski.

Łukasz Opaliński,

1630 - 1649/50.

1648 – 1668

Król

Polski

Prymas Królestwa

Polskiego

Marszałek wielki koronny

Jan II

Kazimierz

Maciej Łubieński, 1641 - zm.

1652,

Andrzej Leszczyński, 1653 -

zm. 1658, b. kanclerz wielki

koronny, b. biskup

chełmiński,

Wacław Leszczyński, 1659 -

zm. 1666, b. referendarz

wielki koronny, b. biskup

warmiński,

Mikołaj Prażmowski, 1666 -

zm. 1673, interrex 1668, b.

kanclerz wielki koronny, b.

biskup łucki.

Łukasz Opaliński, 1630 - 1649/50

(zrezygnował),

Jerzy Sebastian Lubomirski, 1650

- 1664 (pozbawiony urzędu przez

sąd sejmowy), b. marszałek

nadworny koronny,

Jan Sobieski, 1665 - 1674, b.

chorąży wielki koronny.

1669 – 1673

Król Polski Prymas Królestwa Polskiego Marszałek wielki

koronny

Michał

Wiśniowiecki

Mikołaj Prażmowski, 1666 - zm.

1673,

Kazimierz Florian Czartoryski, 1673 -

zm. 1674, interrex 1674, b. sekretarz

królewski, b. biskup kujawski.

Jan Sobieski, 1665 -

1674 (wybrany

królem Polski).

1674 – 1696

Król

Polski

Prymas Królestwa Polskiego Marszałek wielki koronny

Jan III

Sobieski

Andrzej Olszowski, 1674 - zm.

1677, b. podkanclerzy koronny, b.

biskup chełmiński,

Jan Wydżga, 1679 - zm. 1685, b.

sekretarz wielki koronny, b. biskup

warmiński,

kard. Michał Radziejowski, 1688 -

zm. 1705, interrex 1696, b. biskup

warmiński.

Stanisław Herakliusz

Lubomirski, 1676 - zm.

1702, b.marszałek

nadworny koronny.

1697 – 1733

Król

Polski

Prymas Królestwa Polskiego Marszałek wielki koronny

August II

Mocny

kard. Michał Radziejowski, 1688 -

zm. 1705,

Stanisław Szembek, 1706 - zm.

1721, b. biskup kujawski,

Teodor Potocki, 1723 - zm. 1738,

interrex 1733, b.sekretarz

królewski, b. biskup warmiński.

Józef Lubomirski, 1702 - zm.

1702, b. marszałek nadworny

koronny,

Kazimierz Ludwik Bieliński,

1702 - zm. 1713, b. marszałek

nadworny koronny,

Józef Mniszech, 1713 - 1742,

b. marszałek nadworny

koronny.

1733 – 1763

Król

Polski

Prymas Królestwa Polskiego Marszałek wielki koronny

August

III Sas

Teodor Potocki, 1723 - zm. 1738,

Krzysztof Szembek, 1739 - zm.

1748, b. referendarz wielki koronny,

b. biskup kujawski,

Adam Komorowski, 1749 - zm.

1759, b. nominat biskup inflancki,

Władysław Łubieński, 1759 - zm.

1767, interrex 1763, b. pisarz wielki

koronny, b. arcybiskup lwowski.

Józef Mniszech, 1713 - 1742

(awansował na kasztelana

krakowskiego),

Franciszek Bieliński, 1742 -

zm. 1766, b. marszałek

nadworny koronny.

1764 – 1793

Król Polski Prymas Królestwa

Polskiego

Marszałek wielki koronny

Stanisław

August

Poniatowski

Władysław Łubieński,

1759 - zm. 1767,

Gabriel Podoski, 1767 -

zm. 1777, b. referendarz

wielki koronny,

Antoni Ostrowski, 1777 -

zm. 1784, b. biskup

włocławski,

Michał Jerzy Poniatowski,

1785 - zm. 1794, brat

króla, b. biskup płocki.

Franciszek Bieliński, 1742 -

zm. 1766,

Stanisław Lubomirski, 1766 -

zm. 1783, b. strażnik wielki

koronny,

Franciszek Rzewuski, 1783 -

1783 (zrezygnował),

b.marszałek nadworny koronny,

Michał Jerzy Mniszech, 1783 -

1793 (zrezygnował),

b.marszałek nadworny litewski,

Fryderyk Moszyński, 1793 -

1794, b. sekretarz wielki

litewski.

1807 - 1815 Księstwo Warszawskie

Prezes Senatu

Stanisław Małachowski, 1807 - zm. 1809, b. marszałek Sejmu Czteroletniego, b.

prezes Rady Stanu i Rady Ministrów Księstwa Warszawskiego,

Ludwik Gutakowski, 1809 - zm. 1811, b. prezes Rady Stanu i Rady Ministrów

Księstwa Warszawskiego,

Tomasz Antoni Ostrowski, 1811 - 1815 - b. marszałek Izby Poselskiej Księstwa

Warszawskiego.

1815 - 1831 - Królestwo Polskie, Kongresowe

Prezes Senatu

Tomasz Antoni Ostrowski, 1815 - zm. 1817, b. prezes Senatu Księstwa

Warszawskiego,

Stanisław Kostka Potocki, 1818 - zm. 1821, b. prezes Rady Stanu i Rady

Ministrów Księstwa Warszawskiego,

Stanisław Zamoyski, 1822 - 1831, b. senator Księstwa Warszawskiego.

1922 – 1927

Marszałek Senatu Wicemarszałkowie Senatu

Wojciech Trąmpczyński, adwokat, b.

marszałek Sejmu Ustawodawczego.

Jakub Bojko, nauczyciel ludowy, b.

wicemarszałek Sejmu

Ustawodawczego,

ks. Antoni Stychel, b. wicemarszałek

Sejmu Ustawodawczego,

Jan Woźnicki, nauczyciel, b. poseł do

Sejmu Ustawodawczego.

1928 – 1930

Marszałek Senatu Wicemarszałkowie Senatu

Julian Juliusz Szymański,

profesor medycyny na

Uniwersytecie

Stefana Batorego w Wilnie,

b. działacz polonijny w

Ameryce Południowej.

Hipolit Gliwic, ekonomista i inżynier górniczy, b.

minister przemysłu i handlu,

Michał Hałuszczyński, emerytowany profesor

gimnazjalny, prezes ukraińskiego towarzystwa

"Proświta" we Lwowie,

Stanisław Posner, profesor socjologii w

Państwowym Instytucie Pedagogicznym w

Warszawie, b.radca Ministerstwa Pracy i Opieki

Społecznej.

1930 – 1935

Marszałek Senatu Wicemarszałkowie Senatu

Władysław Raczkiewicz, adwokat,

b. minister spraw wewnętrznych.

Antoni Bogucki, adwokat,

Jakub Bojko, b. wicemarszałek Senatu,

Zygmunt Leszczyński, ziemianin, b.

członek Rady Stanu Królestwa Polskiego.

1935 – 1938

Marszałek Senatu Wicemarszałkowie Senatu

Aleksander Prystor,

pułkownik, b.

premier.

Mikołaj Kwaśniewski, lekarz, pułkownik, b. wojewoda

poznański,

Wacław Makowski, profesor prawa na Uniwersytecie

Warszawskim, b. wicemarszałek Sejmu,

Kazimierz Świtalski, dr filozofii, b. marszałek Sejmu,

zrezygnował z mandatu senatorskiego w 1935 r.,

Jerzy Barański, pedagog, b. poseł do Sejmu, wybrany

wicemarszałkiem Senatu na miejsce K. Świtalskiego 12

XII 1935 r.

1938 – 1939

Marszałek Senatu Wicemarszałkowie Senatu

Bogusław Miedziński,

pułkownik, b. wicemarszałek

Sejmu.

Stefan Dąbkowski, pułkownik, b. komendant

Szkoły Podchorążych Inżynierii w Warszawie,

Alojzy Pawelec, lekarz, b. poseł do Sejmu

Śląskiego,

Błażej Stolarski, rolnik, b. minister rolnictwa.

1989 – 1991

Marszałek Senatu Wicemarszałkowie Senatu

Andrzej Stelmachowski, profesor prawa

na Uniwersytecie Warszawskim, b. prezes

Klubu Inteligencji Katolickiej w

Warszawie.

Zofia Kuratowska, profesor

medycyny na Akademii Medycznej

w Warszawie,

Józef Ślisz, rolnik, b.

przewodniczący NSZZ Rolników

Indywidualnych "Solidarność"

Andrzej Wielowieyski, prawnik,

ekonomista.

1991 – 1993

Marszałek Senatu Wicemarszałkowie Senatu

August Chełkowski, profesor fizyki

na Uniwersytecie Śląskim, były

rektor Uniwersytetu Śląskiego.

Alicja Grześkowiak, profesor prawa na

Katolickim Uniwersytecie Lubelskim,

senator RP I kadencji,

Andrzej Czapski, ekonomista, senator RP

I kadencji,

Józef Ślisz, rolnik, wicemarszałek Senatu

RP I kadencji.

1993 – 1997

Marszałek Senatu Wicemarszałkowie Senatu

Adam Krzysztof Struzik,

lekarz medycyny, senator

RP II kadencji.

Zofia Kuratowska, profesor medycyny w Akademii

Medycznej w Warszawie, senator RP I i II kadencji,

wicemarszałek Senatu RP I kadencji,

Ryszard Czarny, profesor w Wyższej Szkole

Pedagogicznej w Kielcach - pełnił funkcję do 16

marca 1995 r.,

Stefan Stanisław Jurczak, technik mechanik, senator

RP II kadencji.

Grzegorz Kurczuk, prawnik doktor nauk

politycznych - wybrany 16 marca 1995 r.

1997

Marszałek Senatu Wicemarszałkowie Senatu

Alicja Grześkowiak - profesor

prawa na Katolickim

Uniwersytecie Lubelskim.

Wicemarszałek

Senatu II kadencji. Senator RP I,

II i III kadencji.

Andrzej Chronowski, inżynier odlewnictwa

metali, senator RP III kadencji - pełnił

funkcję do 3 października 2000 r.,

Tadeusz Rzemykowski, ekonomista,

senator RP III kadencji,

Donald Tusk, historyk, polityk, poseł I

kadencji Sejmu,

Marcin Tyrna, frezer, senator RP III

kadencji - wybrany 3 października 2000 r.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Marszalkowie senatu II i III RP Nieznany
Patryk Tomaszewski Między II a III RP – twórczość Wojciecha Wasiutyńskiego
Formacje policyjne w II i III RP literatura, Aleksander Głogowski
Formacje policyjne w II i III RP zagadnienia egzaminacyjne Aleksander Głogowski
Mniejszosci tab, Mniejszości w II Rzeczpospolitej , PRL i III RP (szacunki*)
Wladze II RP PRL oraz III RP
II III year lab2 3 liquid drugs Rp
Prezydenci II RP i III RP i na uchodźstwie na wos
Prezydenci II RP, III RP i
Nieprawidlowosci II i III trym ciy
III rok harmonogram strona wydział lekarski 2013 2014 II i III Kopia
Dyktanda dla klas II -III, Ortografia
EG z HIGIENY 2007 II, III rok, Higiena, Higiena testy (janusz692)
sprawdziany I, II, III
J Kossecki, Dominacja pierwiastków cywilizacji bizantyńskiej w życiu PRL i III RP, 2003
Dojrzao do uczenia sie matematyki (1), Edukacja Przedszkolna I, II i III rok (notatki), Edukacja mat