Ćwiczenia fonacyjne

Zabawa „Wiosna i misie” - dziecko – miś siedzi skulone na podłodze i mocno śpi. Rodzic, wychowawca – wiosna podchodzi do misia i dotyka pałeczką do jego ramienia. Wówczas miś budzi się ze snu, przeciąga się i cicho mruczy (przedłużona wymowa głoski m), przeciągając jednocześnie palcami po wargach i skrzydełkach nosa, wyczuwając ich drgania. Po chwili wiosna odchodzi, miś znów zapada w głęboki sen. Ćwiczenie powtarzamy kilkakrotnie.

Zabawa „Śpij laleczko” – dziecko kołysze laleczkę, śpiewając jej: aaa.

Prowadząca mówi, że laleczka nie chce spać Wówczas dziecko naśladuje płacz lalki: uuu. Nauczyciel podpowiada, że trzeba dalej usypiać laleczkę, co dziecko wyraża głosem: aaa.

N. – Lale dalej płaczą Dz. – aaa

- Przyszedł pajacyk, który dziwi się, że lalki płaczą - zdziwione: ooo

- Lalki na chwilę milkną, potem znów płaczą - uuuu

- Dziecko je kołysze - aaa

- Płacz lalek usłyszał koziołek, który przyszedł i śpiewa im swoją kołysankę - eee

- Ale lale płaczą dalej - uuu

- Zaś dziecko śpiewa im - aaa

- W odwiedziny do lalek przyszła myszka, która stara się je uciszyć - iii

- Lalki płaczą w dalszym ciągu - uuu

- Dziecko śpiewa kołysankę - aaa

- Ostatnim gościem laleczek jest małpka, która martwi się, dlaczego lale płaczą - yyy

- Lalki płaczą jeszcze chwilę - uuu

- Dziecko kołysze je - aaa

- I w końcu lalki zasypiają.

„Echo”- na wstępie prowadząca nawiązuje do wycieczki do lasu lub góry, gdzie dziecko miało możność usłyszenia echa. Po tym wprowadzeniu dziecko woła poszczególne głoski, a jednocześnie powtarza je ciszej, tak jak to robi echo, np. a (głośno) – a (cicho), e (głośno) – e (cicho).

Potem wprowadza się inne samogłoski: oo, uu, ii, yy (I – głośno, II – cicho). Tę zabawę można wykorzystać do łączenia wymowy samogłosek ze spółgłoskami: m, n.

I. ma, me, mo, mu, mi, my

II. na, ne, no, nu ni, ny.

Nasze lalki śpią. Uciszamy koleżanki i kolegów: Ciiiiii...

- jesienne liście szeleszczą pod nogami: sz, sz, sz, sz, sz, sz...

- szumi wiatr szszszszszszszsz ( raz ciszej, raz głośniej ),

- chuchamy na zmarznięte ręce: chuuu, chuuu...

- z balona ucieka powietrze: ssssssss...

- dmuchamy na gorącą herbatę: fffffffff...

- lokomotywa jedzie: cz-cz-cz-cz-cz-cz, sz,sz,sz,sz,sz...; pędzi tuf,tuf, tuf, to-tak

to-tak, to-tak...; zatrzymuje się na stacji: usz, usz, usz...; hamuje: pssssss...

Przedłużone wymawianie samogłosek (a..., o..., itd.) czy spółgłosek półotwartych nosowych (m..., n...).

Kilkakrotne powtarzanie tej samej samogłoski (a - a - a).

Wielokrotne powtarzanie samogłoski płynnie i rytmicznie, powoli i szybko (a..., a - a - a..., a - a - a ) z wydłużaniem lub skracaniem przerw między wymówienia mi.

Ciche i głośne wymawianie głosek.

Łączenie wymowy samogłosek z głoskami półotwartymi nosowymi m, n - w nagłosie lub wygłosie (ma - mo - me - mu albo am - em - om - um)

Zabawa w swobodne tzw. paplanie (pa - pa - pa, po - po - po..., ap - ap - ap, op - op – op...).

Głoska A na wycieczce

Rodzic, wychowawca opowiada: głoska A wybrała się na wycieczkę. Początkowo jechała autobusem po gładkim asfalcie. Dzieci wypowiadają płynnie i długo samogłoskę aaaaaaa. Podróżniczka wysiadła z autokaru i maszeruje- rytmiczna wymowa a-a-a-a-a-a-a-a-a-a. Dociera do brzegu rzeki, gdzie czeka na nią łódka, płynnie po wodzie: aaaaaaaaaaaaaa. Łódka przybija do brzegu głoska A przesiada się na konika i jedzie- najpierw powoli: a-a-a-a-a-a-a-a ( rytm marszu,

długie przerwy ), potem konik biegnie szybko: a a a a a a a a a a a a a a a. DojeŜdŜa do

wysokiej góry, wsiada do samolotu, który leci nadal szczytami: aaaaaaaaaaa. Samolot ląduje,

głoska wsiada do samochodu, który wiezie ją do domu.

Podczas innych wariantów tego ćwiczenia podróżują kolejne samogłoski. Z czasem

można łączyć wymowę dwóch samogłosek, np. Przyjaciółki głoski A i E na wycieczce.

Echo

Dzieci wołają poszczególne głoski, a jednocześnie powtarzają je ciszej, tak jak to robi echo,

np. a- ( głośno ) –a ( cicho ), e- ( głośno ) e- ( cicho ). Następnie wprowadza się inne

samogłoski: oo, uu, ii, yy,- w wariantach głośno-cicho.

Ziewanie

Dzieci wykonują wdech naśladujący ziewanie, a więc z ustami szeroko otwartymi. Wydech

powinien być połączony z wymawianiem samogłoski- głośno i szeptem; brzmienie

samogłoski winno być wydłużone.

Zwierzęta

Naśladowanie głosów zwierząt, połączone z przeciąganiem dźwięku na jednym wydechu np.

muuuu, meeee...

PSSS

Prowadzący czyta wiersz „Psss…”, polecając dzieciom, aby przy powtarzającym się motywie psss… naśladowały jak najdłużej ten dźwięk.

Napompował Oluś

gumowy materac,

lecz nie wcisnął korka.

I co będzie teraz?

-psss…, psss…

psss…, psss…

Jedzie na rowerze

gruba Weronika.-Psss…

z jednego koła powietrze jej znika.

-Psss…, psss…

-psss…, psss…

Z powietrzem tak bywa:

gdy dziurkę znajduje,

to bez pozwolenia

z sykiem wylatuje!

-Psss…, psss…

psss…, psss…

Utrudnienie polega na tymże dzieci zaczynają syczeć głośno, a w miarę „ulatniania się powietrza” głos jest coraz słabszy, cichszy, aż zupełnie zanika.

Dzieci uczymy również modulowania siły głosu.

kołysanka dla misia

Aaaaaaaaaaaaaaaa

Ooooooooooooo

Eeeeeeeeeeeeeee

(śpiewane na melodię Aaaa , kotki dwa…)

echo

np. dziecko woła „Ela!” , a „echo” odpowiada coraz ciszej i ciszej powoli i rytmicznie:

Ela-Ela Ela Ela Ela