P odejmowanie decyzji w UE

1. Standardową procedurę decyzyjną UE określa się mianem „współdecyzji”. Oznacza to, że wybierany w wyborach bezpośrednich Parlament Europejski musi zatwierdzać akty prawne UE wraz z Radą (rządami 27 państw członkowskich UE). Komisja natomiast przygotowuje projekty aktów prawnych UE i odpowiada za ich wdrażanie. W traktacie lizbońskim zwiększono liczbę obszarów polityki, w których stosuje się procedurę współdecyzji. Parlament Europejski zyskał również więcej uprawnień do blokowania wniosków, jeżeli nie zgadza się z Radą.

2. Przygotowywanie projektów aktów prawnych UE

Zanim Komisja zaproponuje nowe inicjatywy, ocenia ich potencjalne skutki gospodarcze i społeczne oraz środowiskowe. W tym celu przygotowuje „ocenę skutków” , w której przedstawia wady i zalety możliwych wariantów politycznych.

Komisja przeprowadza również konsultacje z zainteresowanymi stronami, w tym z organizacjami pozarządowymi, samorządami terytorialnymi oraz przedstawicielami przedsiębiorstw danego sektora i społeczeństwa obywatelskiego. Grupy ekspertów udzielają porad w kwestiach technicznych. W ten sposób Komisja zapewnia zgodność wniosków legislacyjnych z potrzebami najbardziej zainteresowanych osób oraz unika zbędnej biurokracji.

Obywatele, przedsiębiorstwa i organizacje mogą uczestniczyć w procedurze konsultacji za pośrednictwem stron internetowych poświęconych konsultacjom społecznym.

Parlamenty narodowe mogą formalnie wyrażać zastrzeżenia, jeżeli uznają, że korzystniejsze byłoby rozstrzygnięcie danej kwestii na szczeblu krajowym zamiast na szczeblu UE.

3 Zgłaszanie poprawek i przyjmowanie aktów

Parlament Europejski i Rada zapoznają się z wnioskami przedstawionymi przez Komisję i proponują poprawki. Jeżeli Rada i Parlament nie mogą osiągnąć porozumienia w sprawie poprawek, odbywa się drugie czytanie.

W drugim czytaniu Parlament i Rada mogą ponownie proponować poprawki. Parlament ma prawo blokowania proponowanych aktów prawnych, jeżeli nie może osiągnąć porozumienia z Radą.

Jeżeli obydwie instytucje zgadzają się w kwestii poprawek, można przyjąć proponowany akt prawny. Jeżeli nie mogą dojść do porozumienia, rozwiązania poszukuje komitet pojednawczy . Zarówno Rada, jak i Parlament mogą blokować wnioski legislacyjne w ostatnim czytaniu.

(((((Posiedzenia Parlamentu Europejskiego oraz niektóre posiedzenia Rady można oglądać na żywo on-line.)))))

Traktaty UE

Unia Europejska opiera się na zasadach praworządności. Oznacza to, że podstawą wszystkich jej działań są traktaty, przyjęte dobrowolnie i demokratycznie przez wszystkie państwa członkowskie. Na przykład jeżeli dany obszar polityki nie jest wymieniony w traktacie, Komisja nie może proponować przepisów dotyczących tego obszaru.

Traktat jest wiążącą umową między państwami członkowskimi UE. Określa się w nim cele UE, zasady funkcjonowania instytucji UE, sposób podejmowania decyzji oraz relacje między UE a jej państwami członkowskimi.

Traktaty są zmieniane, aby UE stawała się bardziej skuteczna i przejrzysta, była przygotowana na przyjęcie nowych państw członkowskich i obejmowała nowe obszary współpracy, takie jak jedna waluta.

W oparciu o traktaty instytucje UE mogą przyjmować przepisy, które są następnie wdrażane przez państwa członkowskie. Pełne teksty traktatów, prawodawstwa, orzecznictwa i wniosków legislacyjnych można znaleźć w bazie aktów prawnych UE EUR-Lex.

Traktat lizboński wyjaśnia, które uprawnienia:

• należą do UE

• należą do państw członkowskich UE

• są dzielone.

Na czym polega procedura zmiany traktatu :

Zmiany traktatów

WPROWADZENIE

Zmiana traktatów założycielskich jest konieczna dla Unii Europejskiej (UE). Pozwala przystosować ustawodawstwo i polityki europejskie do nowych wyzwań, z którym UE musi się zmierzyć. Przed wejściem w życie traktatu lizbońskiego istniała tylko jedna procedura zmiany traktatów. Procedura ta wymagała zwołania konferencji międzyrządowej (IGC).

Traktat lizboński łagodzi procedurę zmiany, zwiększając jej demokratyczny charakter. Nieznacznie modyfikuje zwykłą procedurę zmiany, zwiększając udział Parlamentu Europejskiego i parlamentów narodowych. Przede wszystkim należy podkreślić, że traktat lizboński tworzy dwa rodzaje procedur uproszczonych, aby ułatwić zmianę niektórych postanowień traktatów.

Złagodzenie sposobu zmiany traktatów ograniczone jest utrzymaniem jednogłośnego głosowania. Niezależnie od wybranej procedury państwa członkowskie muszą jednogłośnie przyjąć zmianę postanowień.

Procedury zmiany zawarte są w art. 48 Traktatu o Unii Europejskiej.

ZWYKŁA PROCEDURA ZMIANY

Zwykła procedura rewizji dotyczy najistotniejszych zmian wprowadzonych do traktatów, takich jak zwiększenie lub zmniejszenie kompetencji UE. Zakłada zwołanie konferencji międzyrządowej, która przyjmie projekt rewizji w drodze porozumienia. Zmiany wprowadzane do traktatów wchodzą w życie dopiero po ich ratyfikacji przez wszystkie państwa członkowskie.

Traktat lizboński uznaje także aktualną praktykę zwoływania konwencji europejskiej przed konferencją międzyrządową. Konwencja ta ma za zadanie rozpatrzyć projekty rewizji i wydać konferencji międzyrządowej odpowiednie zalecenia. Konwencja gromadzi przedstawicieli szefów państw lub rządów, Komisji, a także parlamentów narodowych i Parlamentu Europejskiego. Traktat lizboński chce w ten sposób nadać procesowi rewizji bardziej demokratyczny charakter. Inną istotną zmianą jest to, że Parlament Europejski uzyskuje prawo inicjatywy. Może więc proponować projekty zmiany tak samo jak rządy państw członkowskich i Komisja.

Rada Europejska – za zgodą Parlamentu Europejskiego – może także decydować o niezwoływaniu konwencji, jeśli zmiany mają niewielkie znaczenie. W takim przypadku ustanawiany jest mandat dla konferencji międzyrządowej.

UPROSZCZONA PROCEDURA ZMIANY

Traktat lizboński ustanawia procedurę uproszczoną dla zmiany polityk i działań wewnętrznych UE. Celem jest ułatwienie budowania struktury europejskiej w tym zakresie. Taka procedura pozwala na niezwoływanie konwencji europejskiej i konferencji międzyrządowej. Jednak kompetencje UE nie mogą być rozszerzone przy zastosowaniu uproszczonej procedury zmiany.

Podobnie jak w zwykłej procedurze rząd każdego z państw członkowskich, Komisja lub Parlament Europejski mogą przedstawić Radzie Europejskiej projekt zmiany. Rada Europejska podejmuje następnie decyzję ogłaszającą zmiany wniesione do traktatów. Rada Europejska stanowi jednogłośnie po konsultacji z Komisją, Parlamentem Europejskim i Europejskim Bankiem Centralnym, jeśli zmiana dotyczy kwestii monetarnych. Nowe przepisy traktatów wchodzą w życie dopiero po ratyfikacji przez wszystkie państwa członkowskie zgodnie z ich wewnętrznymi zasadami konstytucyjnymi.

OGÓLNA KLAUZULA POMOSTOWA

Klauzula pomostowa wprowadzona przez traktat lizboński stanowi drugi rodzaj uproszczonej procedury zmiany. Klauzula ta umożliwia przyjęcie aktu zgodnie z zasadami innymi niż zasady przyjęte w traktatach europejskich bez wprowadzania formalnych zmian traktatów. Ogólna klauzula pomostowa dotyczy dwóch przypadków:

• kiedy traktaty zakładają, że akt przyjmowany jest przez Radę jednogłośnie, Rada Europejska może podjąć decyzję pozwalającą jej na stanowienie większością kwalifikowaną,

• kiedy traktaty zakładają, że akty przyjmowane są zgodnie ze specjalną procedurą ustawodawczą, Rada Europejska może podjąć decyzję pozwalającą na przyjęcie danych aktów zgodnie zezwykłą procedurą ustawodawczą.

W obu przypadkach Rada Europejska stanowi jednogłośnie i musi uzyskać zgodę Parlamentu Europejskiego. Każdy parlament narodowy ma ponadto prawo sprzeciwu i może zablokować stosowanie ogólnej klauzuli pomostowej.

Klauzula pomostowa zdefiniowana w art. 48 Traktatu o Unii Europejskiej może być stosowana do wszystkich polityk europejskich z wyjątkiem decyzji w kwestiach obronności i wojskowości. Jednak Traktat o Unii Europejskiej oraz Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej przewidują klauzule pomostowe stosowane w pewnych szczególnych dziedzinach (zob. „procedury ustawodawcze”). Wartością dodaną tych klauzul w stosunku do klauzuli ogólnej są pewne szczegóły proceduralne. Zwykle parlamenty narodowe nie dysponują prawem sprzeciwu.

Procedurę rewizji Traktatów określa art. 48 ex N Traktatu u Unii Europejskiej. Klauzula zawarta w tym przepisie określa procedurę zmiany Traktatu o Unii Europejskiej oraz wszystkich traktatów założycielskich Wspólnot. Zmian traktatowych dokonuje się na konferencjach grupujących przedstawicieli państw członkowskich UE. Propozycje zmian w treści traktatów są składane Radzie UE przez państwa członkowskie lub Komisję Europejską. Po zasięgnięciu opinii Parlamentu Europejskiego i na życzenie Komisji Europejskiej, Rada UE może zwołać konferencję międzyrządową państw członkowskich w celu uzgodnienia zmian. Wprowadzane poprawki muszą być zatwierdzone przez wszystkie państwa członkowskie zgodnie z obowiązującymi w nich przepisami prawno konstytucyjnymi. Do tej pory, przy zastosowaniu procedury zmiany traktatu, przeprowadzono trzy obszerne reformy Traktatów Rzymskich z 1958 r. Były to: Jednolity Akt Europejski z 1987 r., Traktat z Maastricht z 1992 r. i Traktat Amsterdamski z 1997 r.

Do najważniejszych traktatów należą:

Traktat lizboński (2009)

Cel: Unia Europejska ma być bardziej demokratyczna, skuteczniejsza i lepiej przygotowana na podejmowanie globalnych problemów, takich jak zmiana klimatu, wypowiadając się jednym głosem.

Najważniejsze zmiany: większe uprawnienia Parlamentu Europejskiego, zmiana procedur głosowania w Radzie, inicjatywa obywatelska, stały przewodniczący Rady Europejskiej, nowy wysoki przedstawiciel do spraw zagranicznych, nowe służby dyplomatyczne UE.

Więcej na temat traktatu lizbońskiego

Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy (2004), którego cele są podobne do celów traktatu lizbońskiego, został podpisany, lecz nigdy go nie ratyfikowano.

Traktat nicejski (2003)

Cel: reforma instytucji umożliwiająca efektywne funkcjonowanie UE przy 25 państwach członkowskich.

Najważniejsze zmiany: metody zmiany składu Komisji i określony w nowy sposób system głosowania w Radzie.

Pełny tekst traktatu nicejskiego

3 Traktat amsterdamski (1999)

Cel: reforma instytucji UE w ramach przygotowania do przyjęcia nowych państw członkowskich.

Najważniejsze zmiany: zmiana, nowa numeracja i konsolidacja traktatów UE i EWG. Bardziej przejrzysty proces decyzyjny (częstsze stosowanie procedury współdecyzji).

Pełny tekst traktatu amsterdamskiego

3 Traktat o Unii Europejskiej – traktat z Maastricht (1993)

Cel: przygotowanie europejskiej unii walutowej i wprowadzenie elementów unii politycznej (obywatelstwo, wspólna polityka zagraniczna i wspólna polityka spraw wewnętrznych).

Najważniejsze zmiany: ustanowienie Unii Europejskiej i wprowadzenie procedury współdecyzji, przyznanie Parlamentowi większej roli w procesie decyzyjnym. Nowe formy współpracy między rządami UE – na przykład w obszarze obrony, sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.

Pełny tekst traktatu z Maastricht

Jednolity akt europejski (1986)

Cel: reforma instytucji w ramach przygotowań do członkostwa Portugalii i Hiszpanii oraz przyspieszenie procesu decyzyjnego w ramach przygotowań do jednolitego rynku.

Najważniejsze zmiany: rozszerzenie procedury głosowania większością kwalifikowaną w Radzie (pojedynczemu krajowi jest trudniej zawetować proponowane przepisy), utworzenie procedur współpracy i zgody, zwiększenie wpływu Parlamentu.

Pełny tekst Jednolitego aktu europejskiego

Traktat fuzyjny – Traktat brukselski (1967)

Cel: usprawnienie działania instytucji europejskich.

Najważniejsze zmiany: utworzenie jednej Komisji i jednej Rady do obsługi trzech wspólnot europejskich (EWG, Euratom, EWWiS). Uchylony traktatem amsterdamskim.

Pełny tekst traktatu fuzyjnego

Traktaty rzymskie – traktaty EWG i EURATOM (1958)

Cel: powołanie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG) i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Euratom).

Najważniejsze zmiany: rozszerzenie procesu integracji europejskiej na ogólną współpracę gospodarczą.

Pełny tekst traktatów rzymskich

Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (1952)

Cel: stworzenie współzależności na rynku węgla i stali, tak aby jeden kraj nie mógł mobilizować sił zbrojnych bez wiedzy innych krajów. Złagodzenie braku zaufania i napięć po drugiej wojnie światowej. Traktat EWWiS wygasł w 2002 roku.

Pełny tekst Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Węgla i Stali

Do zmian traktatów założycielskich dochodziło, gdy do UE przystępowały nowe kraje:

• 1973 (Dania, Irlandia, Wielka Brytania)

• 1981 (Grecja)

• 1986 (Hiszpania, Portugalia)

• 1995 (Austria, Finlandia, Szwecja)

• 2004 (Cypr, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Czechy, Słowacja, Słowenia, Węgry).

• 2007 (Bułgaria, Rumunia)

Rozporządzenia, dyrektywy i inne akty

Cele wyznaczone w traktatach UE są osiągane za pomocą różnego rodzaju aktów prawnych. Niektóre z nich są wiążące, inne nie. Niektóre stosuje się do wszystkich państw UE, inne tylko do niektórych.

Rozporządzenia

Rozporządzenie jest wiążącym aktem prawnym. Musi być stosowane w całości na całym obszarze UE. Na przykład kiedy UE zamierzała wprowadzić ochronę nazw produktów rolnych pochodzących z niektórych obszarów, takich jak szynka parmeńska, Rada przyjmowała rozporządzenie.

Dyrektywy

Dyrektywa jest aktem prawnym wyznaczającym cel, który muszą osiągnąć wszystkie państwa UE. Sposób jego osiągnięcia określają jednak poszczególne kraje. Tak było w przypadku dyrektywy w sprawie czasu pracy, która stanowi, że zbyt duży wymiar nadgodzin jest niezgodny z prawem. W dyrektywie określono minimalne okresy odpoczynku i maksymalną liczbę godzin pracy, lecz każdy kraj musi wypracować własne przepisy dotyczące sposobów wdrożenia tych zasad.

Decyzje

Decyzja jest wiążąca dla tych podmiotów, do których jest skierowana (np. państwo UE lub pojedyncze przedsiębiorstwo) i jest stosowana bezpośrednio. Na przykład, gdy Komisja wydała decyzję o nałożeniu kary pieniężnej na giganta Microsoft za nadużywanie pozycji dominującej na rynku  , decyzja miała zastosowanie wyłącznie do Microsoftu.

Zalecenia

Zalecenie nie jest wiążące. Gdy Komisja wydała zalecenie, aby struktury wynagrodzenia pracowników sektora finansowego nie zachęcały do podejmowania nadmiernego ryzyka  , nie miało ono żadnych konsekwencji prawnych. Za pomocą zaleceń instytucje mogą przedstawić swój punkt widzenia oraz sugerować kierunek działania bez nakładania jakichkolwiek obowiązków prawnych na podmioty, do których zalecenia są skierowane.

Opinie

Opinia jest aktem, za pomocą którego instytucje mogą wydać niewiążące oświadczenie, innymi słowy oświadczenie, które nie nakłada żadnych zobowiązań prawnych na podmioty, do których jest skierowane. Opinia nie jest wiążąca. Opinie mogą wydawać instytucje UE (Komisja, Rada, Parlament), Komitet Regionów oraz Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny. Komitety wydają opinie z uwzględnieniem ich określonego regionalnego lub ekonomicznego i społecznego punktu widzenia podczas prac nad przepisami prawnymi. Na przykład Komitet Regionów wydał opinię w sprawie wkładu regionów w realizację celów energetycznych UE  .

PROCEDURA POWSTAWANIA BUDŻETU UE :

Wstępny projekt budżetu . Wszystkie instytucje i organy UE zgodnie z własnymu=i procedurami wewnętrznymi obliczają szacunkową wartość swoich budżetó na przyszły rok . Komisja zbiera te szacunkowe dane i opracowywuje wstępny projekt budżetu w którym uwzględnia wytyczne i priorytety na nadchodzący rok budżetowy . Następnie przedkłada wstępny projekt budżetu Radzie Unii Europejskiej . Robi to w kwietniu lub na początku maja , tak by zdążyć przed lipcowym posiedzeniem Rady Budżetowej . Rada ministrów i Parlament muszą się opierać w swoich pracach na wniosku złożonym przez Komisję .

Pierwsze czytanie budżetu w Radzie :

Po spotkaniu uzgodnieniowym z Parlkamentem Rada Ministrów przyjmuje projekt budżetu z ewentualnymi poprawkami , który przedkłada we wrześniu Parlamentowi .

Pierwsze czytanie w parlamencie :

W trakcie pierwszego czytania , które odbywa się w październiku , Parlament może zdecydować o wniesieniu poprawek do projektu Rady . Wcześniej omówi kontrowersyjne kwestie na spotkaniach trójstronnych z przedstawicielami Komisji i państwa sprawującego przewodnictwo w Radzie . Wnioski z pierweszego czytania wraz z propozycjami Parlamentu wracają następnie do Rady .

Drugie czytanie :

Przed drugim czytaniem , które ma miejsce w listopadzie , Rada odbywa kolejne spotkanie uzgodnieniowe z Parlamentem próbując dojść do porozumienia co do całokształtu budżetu . Następnie przyjmuje wnioski z drugiego czytania . Parlament przyjmuje albo odrzyca budżet . Głosowanie nad ostateczną wersją budżetu odbywa się w grudniu , wcześniej Parlament ma prawo wprowadzić zmiany do złożonej przez Radę końcowej wersji tekstu . Jeśli wynik głosowania jest pozytywny , przewodniczący Parlamentu składa swój podpis pod budżetem , nadając mu moc prawną . Parlament może także odżucić budżet . Podobne procedury obowiązują przy przyjmowaniu listów w sprawie poprawek do wstępnego projektu budżetu (przedstawionych , jeśli przed przyjęciem budżetu wyjdą na jaw nowe informacje ) oraz budżetów korygujących (w razie nieuniknionych , wyjątkowych i nieprzewidzianych okoliczności , które mogą pojawić się po przyjęciu budżetu).

• Parlament Europejski może jednak zaproponować Radzie modyfikację wydatków „obligatoryjnych” oraz większością głosów wnieść poprawki dotyczące wydatków „nieobligatoryjnych”.
• Jeżeli PE wniesie poprawki, to projekt wraca do Rady, która może je zatwierdzić i wtedy budżet w takim poprawionym kształcie uważa się za przyjęty.
• Jeżeli natomiast Rada zmodyfikuje poprawki Parlamentu lub je odrzuci, to projekt budżetu wraca do ponownego rozpatrzenia przez PE. Zmiany wniesione przez Radę wymagają przyjęcia zwykłą większością głosów.
• Jeżeli budżet nie zostanie przyjęty przez początkiem nowego roku, do czasu jego uchwalenia gospodarka finansowa Unii opiera się na upoważnieniu do ponoszenia miesięcznie wydatków w wysokości nie większej niż 1/12 wydatków roku poprzedniego.

http://chaos.if.uj.edu.pl/~karol/pdf/DP2.pdf

http://www.cafebabel.pl/article/15971/system-podejmowania-decyzji-w-ue-jest-redniowieczn.html

http://www.wkuwanko.pl/ekonomia/ekonomia-proces-podejmowania-decyzji-w-ue_19_478.html

http://pu.i.wp.pl/k,NDYzNDcxMTUsNzA3ODA0,f,Proces_decyzyjny_w_UE.pdf

http://portalwiedzy.onet.pl/88090,,,,proces_decyzyjny_we_wspolnotach_europejskich,haslo.html

http://www.izbaurbanistow.pl/aktualizacja/data/pliki/377_1_Proces_decyzyjny_w_UE.pdf