• Położenie płodu (si/us) - jest to stosunek osi długiej bądź kręgosłupa płodu do osi długiej bądź kręgosłupa matki. Wyróżnia się położenie podłużne, poprzeczne lub skośne. Położenie płodu można ustalić bada­niem zewnętrznym.

O Ustawienie płodu (posi/io) - jest to stosunek poszczególnych części płodu do macicy lub stron matki. Wyróżnia się ustawienie: I - kręgosłup lub grzbiet płodu po stronie lewej, ustawienie II - po stronie prawej. Ustawienie można określić badaniem zewnętrznym.

O Ułożenie płodu (presentatio) - jest to stosunek części płodu względem siebie. Rozróżnia się ułożenie przygięciowe - główka przygięta do klatki piersiowej, lub ułożenie odgięciowe - główka odgięta od klatki pier­siowej płodu. Ułożenie płodu można określić badaniem wewnętrznym, oceniając lokalizację szwów i ciemion na główce płodu.

O Główka ustalona - jest wtedy, gdy swym największym, miarodajnym wymiarem (dla danego ułożenia) minęła już płaszczyznę wchodu.

O Główka w próżni - główka znajduje się na wysokości próżni miednicy.

Punkt prowadzący leży poniżej linii międzykolcowej, + 2 lub więcej cm (ryc. 5.35).

O Główka w cieśni - lub na wychodzie - badaniem zewnętrznym główki nie wyczuwa się nad spojeniem. Główka leży w zagłębieniu kości krzyżowej. Jeżeli główka jest w cieśni to w badaniu wewnętrznym nie dochodzi się do kolców kulszowych, jeżeli na wychodzie to nie dochodzi się do guzów kolcowych .

• Nadzorowanie II okresu porodu. Gdy szyjka osiągnęła już całkowite rozwar­cie, a główka zeszła na dno miednicy, rozpoczyna się II okres porodu. Szew strzałkowy zazwyczaj jest w wymiarze prostym. Rodząca opiera się stopami o podpórki, ręce stabilizuje najczęściej chwytając własne uda od spodu i nabierając powietrza do płuc wspomaga skurcze macicy parciem tłoczni brzusznej. Zblednięcie tkanek krocza jest sygnałem świadczącym o za­grażającym jego pęknięciu. Nacięcie wykonuje się bocznie. Jego kierunek wyznaczany jest przez linię łączącą spoidło warg sromowych i guz kulszowy. Po urodzeniu główki i dokonaniu zwrotu zewnętrznego pomoc w rodzeniu

Ryc. 5.35. Określenie wysokości punktu prowadzącego.