http://www.scritube.com/limba/poloneza/Problemy-metodologiczne-wasnyc11971410.php

http://docs4.chomikuj.pl/419594803,PL,0,0,metodologia-bada%C5%84-spo%C5%82ecznych.doc

Nieco inna klasyfikację proponuje Konarzewski ; ze względu na cel badań wyróżnia dwa typy badań:

18. teoretyczne,

19. praktyczne.

Badania naukowe to zbór koordynowanych czynności, które przynoszą nową wiedz, stąd badanie można opisać na poziomie samych czynności. Wyróżnia się 5 schematów badawczych czyli sposobów koordynowania czynności:

18. Eksperyment – czyli ujawnianie skutków ściśle określonych oddziaływań w sztucznych populacjach eksperymentalnych.

19. Badanie porównawcze – czyli ujawnianie różnic miedzy realnymi populacjami.

20. Badania przeglądowe – czyli poznawanie właściwości obiektów należących do pojedynczej realnej populacji i ujawnianie związków między tymi własnościami.

21. Badania etnograficzne – zbieranie i przetwarzanie różnorodnych danych o kulturowych sposobach życia realnej grupy społecznej.

22. Studium przypadku – zbieranie i przetwarzanie różnych danych o pojedynczym obiekcie reprezentującym zjawisko ogólne.

Dwa ostatnie schematy zalicza się do badań jakościowych.

3.3. Hipotezy badawcze

Z przedstawionego problemu powinny jasno wynikać hipotezy badawcze. K. Konarzewski (2000, s. 43) stwierdza, że hipoteza to wniosek logiczny z teorii, który odnosi się do dającego się zaobserwować stanu rzeczy.

K. Konarzewski (2000, s. 39) podaje, iż zmienna to zbiór stanów, w których obiekt może być. Stany te są rozłączne, a ich zbiór wyczerpujący, co oznacza, że pozwala scharakteryzować każdy przedmiot należący do rozpatrywanego zbioru przedmiotów. Sens pojedynczego stanu zależy od pozostałych.

Zmienna (K. Konarzewski) to zbiór stanów, w których obiekt może być. Stany te są rozłączne, a ich zbiór jest wyczerpujący, tzn. pozwala scharakteryzować każdy obiekt należący do rozpatrywanego zbioru obiektów. Sens pojedynczego stanu zależy od pozostałych. W matematyce, skąd wywodzi się pojęcie zmiennej, poszczególne stany nazywa się wartościami. Można więc powiedzieć, że zmienna to nazwa plus ustalony zbiór wartości. Zdefiniować zmienną to tyle co wskazać ten zbiór. Płeć zatem to zmienna o dwóch wartościach: /kobieta, mężczyzna/.

(Konarzewski K.) Szczególne znaczenie w metodologii nauk społecznych ma podział zmiennych na niezależne i zależne: Zmienna zależna to zmienne obserwowalne losowe, odnoszą się do jawnego zachowania się obiektu. Zmienna niezależna to zmienne obserwowalne ustalone, odnoszą się do oddziaływań lub warunków, wartości tej zmiennej ustala sam badacz. Przykład: Badacz chce się dowiedzieć, czy wielkość nagrody ma wpływ na wykonanie zadania. Wielkość nagrody jest zmienną niezależną, ponieważ badacz sam ustala jej wartość i przydziela każdego badanego do jednej z nich. Jakość wykonania zadania jest zmienną zależną: badacz nie ma wpływu na to, jak dobrze wykona zadanie Jan czy Piotr. Jeśli jakość wykonania zadania w trzech grupach będzie się wyraźnie różnić, uznamy, że nagroda jest jedną z przyczyn. Jest to wniosek z badania, a nie założenie, z którym przystępuje się do pracy.

Rozdział II Metodologia badań własnych

2.1 Cel oraz przedmiot badań

Przedmiot badań zależy wg T. Pilcha[1] od tego jaki rodzaj badań przeprowadzamy. Przedmiot badań jest zadaniem, które mamy do wykonania.

Badanie naukowe to zróżnicowane działania służące do poznania w sposób dokładny, rzetelny i wyczerpujący wybranej do badań rzeczywistości.

Każde badanie służy realizacji określonego celu. Celem badań wg T. Pilcha jest „poznanie bądź lepsze poznanie interesującego nas zagadnienia[2]” Celem badania jest odpowiedź na pytanie: w jakim celu badamy? I co przez dane badanie chcemy osiągnąć?

2.4 Zmienne i wskaźniki

Podstawowym celem badań naukowych jest wykrycie związków, zależności zachodzących między badanymi zjawiskami, które określa się mianem zmiennych. Zmienna to pewna kategoria zjawisk, których wielkość, czytelność występowania może ulegać zmianom zależnie od różnych okoliczności.

Zdaniem Z. Skornego zmiana zależna to „zjawisko podlegające wpływom innych zjawisk. Czynimy je przedmiotem badań i staramy się określić jego zależność od zjawisk spełniających funkcję zmiennej niezależnej lub pośredniczącej”[16].

Zmiennymi niezależnymi są zjawiska wpływające na powstanie i przebieg zjawisk będących zmiennymi zależnymi.

Prócz zmiennych zależnych i niezależnych wymienić należy również zmienne pośredniczące. Stanowią one czynnik łączący zmienną niezależną z zależną. Oddziaływanie zmiennej niezależnej na zależną odbywa się przy współudziale zmiennej pośredniczącej.

Zmienne pośredniczące to czynniki wewnętrzne mogące modyfikować wpływ warunków zewnętrznych na zachowanie się.

Badając związki zachodzące między głównymi rodzajami zmiennych staramy się określić wpływ zmiennej niezależnej na zmienną zależną. Niekiedy uwzględnia się tym modyfikujące oddziaływanie zmiennej pośredniczącej. Zależność, jaka zachodzi między wymienionymi trzema rodzajami zmiennych można przedstawić graficznie w następujący sposób:[17]

ZN – zmienna niezależna

ZP – zmienna pośrednicząca

ZZ – zmienna zależna

Badania ankietowe

To badania przeprowadzane na zasadzie wywiadu pisemnego w, którym istotną rolę odgrywa ankieta. Stosuje się je w celu możliwie szybkiego przebadania dużej zbiorowości ludzi. Badania te są oszczędnością czasu i środków, ponieważ nie potrzeba tu respondenta, który prowadzi badanie i zadaje pytania każdej osobie osobno lecz rozprowadza albo rozsyła odpowiednią ilość ankiet do badanych ludzi, które są wypełniane bez jego udziału. Rola badającego w tej metodzie ogranicza się jedynie do opracowania ankiety i wyboru osób, które zmierza przebadać. Analizą ankiet przeważnie zajmuje się już inna osoba. Ankieta ma charakter bezosobowy i anonimowy co pozwala na bardziej szczere odpowiedzi badającego, niż w wywiadach ustnych. Pomimo wszystkich zalet ankieta ma też wady:

a) w bezpośrednich rozmowach można uwzględnić indywidualne różnice respondentów, natomiast w badaniach ankietowych jest to nie możliwe. Trudno byłoby dostosować ankietę do każdego z bliżej nieznanych nam respondentów.4

b) w każdej badanej grupie są tacy ludzie, którzy z różnych przyczyn nie umieją

dobrze wypełnić ankiety. Im bardziej złożona ankieta tym tych ludzi będzie więcej. Dużo ludzi ma też problemy z pisemnym formułowaniem swoich myśli.

c) w każdej ankiecie pojawiają się pytania, które mogą wywoływać różne skojarzenia u poszczególnych osób. Powoduje to rozbieżności w interpretowaniu odpowiedzi.

d) ankieta nie daje możliwości notowania co respondent mówi, jak gestykuluje, jaką ma mimikę w chwili wypełniania ankiety. Nie daje odebrać przejawów uczuć respondenta. Skupia się tylko na zbieraniu danych o charakterze ilościowym.

e) zdarza się że, duży odsetek ankiet, najczęściej, pocztowych po prostu przepada.

ANKIETA – jest metodš badania zjawisk na podstawie odpowiednio opracowanego KWESTIONARIUSZA. Wysokie wymagania stawia się poprawnoœci pytań kwestionariuszowych, gdyż respondenci sš zdani sami na siebie podczas odpowiedzi ( nie mogš liczyć na wyjaœnienia ze strony badacza ). Ważna jest treœć, forma i liczba pytań, aby nie zniechęcić respondentów do starannych odpowiedzi.

Pytania ankiety zawsze muszš być konkretne, œcisłe, logiczne, jednoproblemowe, zrozumiałe dla ankietowanego. Obowišzuje zasada stopniowania trudnoœci – rozpoczynamy od pytań prostych, ogólnych, stopniowo przechodzšc do bardziej skomplikowanych i szczegółowych, ale nie dotyczšcych bezpoœrednio problemów trudnych czy drażliwych. Pytania nie mogš zawierać w sobie sugestii odpowiedzi, ani być zbyt długie i skomplikowane.

Pytania należy formułować w sposób prosty, jasny, bezpoœredni; muszš być krótkie i zwięzłe, w postaci zdań prostych, a nie złożonych. Każde pytanie powinno dotyczyć jednej, a nie kilku spraw. Należy unikać wyrazów trudnych i niezrozumiałych.

Należy zachować rozsšdnš proporcje między pytaniami otwartymi i zamkniętymi.

ANKIETA POWINNA BYĆ CZYTELNA I PRZEJRZYSTA.

Powinna zawierać instrukcję, która poprzedza właœciwe pytania. Sš to wskazania i pouczenia zwišzane z zadawanymi pytaniami.

Powinna ona zawierać takie informacje, jak:

· Kto jest inicjatorem badań i kto je przeprowadza,

· Jaki jest cel badań,

· Jak należy odpowiadać na postawione pytania,

· W jaki sposób zapewnia się badanym anonimowoœć i dyskrecję ich wypowiedzi,

· W jaki sposób zostanš wykorzystane wyniki ankiety.

Instrukcja nie może być zbyt obszerna, aby nie nudzić respondenta. Powinna być wyrażona w formie grzecznoœciowej i zawierać podziękowanie za wypełnienie ankiety.

Charakterystyka badanej grupy

Względy praktyczne i ekonomiczne zdaniem N. Goodmana, stanowią dość poważne bariery i uniemożliwiają przeprowadzenie badań wśród dużej populacji. W takim wypadku badacz dobiera próbę, mniejszą grupę jednostek wyselekcjonowanych pod względem reprezentatywności dla populacji. Sposób doboru próby musi być taki „by wyselekcjonowane osoby stanowiły prawdziwą reprezentację całej populacji” . A zatem próbę można najogólniej określić jako mniejszą liczbę jednostek, które zostały wyselekcjonowane po to, aby reprezentować całą populację.

Zdaniem M. Łobockiego przez dobór próby rozumie się ,,wyselekcjonowanie dla celów badawczych pewnej liczby osób, wchodzących w skład ściśle określonej zbiorowości, którą badacz jest szczególnie zainteresowany’’ .

Ze względu na przedmiot i postawione cele badania przeprowadzono w styczniu 2007 roku za pomocą ankiety internetowej. Badaniami objęto grupę stu sześćdziesięciu osobową selektywnie wybraną według płci i wieku.