Wyk艂ad nr.5 25.11.2012r
1.Odpowiedzialno艣膰 parlamentarna=odpowiedzialno艣膰 polityczna- kierunek prowadzonej polityki. Minister mo偶e dzia艂a膰 zgodnie z prawem ale sejm( Izaba poselska + Izba senatorska) mo偶e go odwo艂a膰 wi臋kszo艣ci膮 kwalfikowan膮 2/3 g艂os贸w ( dot. to wszystkich 16 ministr贸w).
2.Odpowiedzialno艣膰 s膮dowa- dot. tylko ministr贸w zasiadaj膮cych w Stra偶y Praw. Izba Poselska i Senatorska wi臋kszo艣ci膮 zwyk艂膮 g艂os贸w mog艂a postawi膰 ministra przed S膮dem Sejmowym. To czy minister jest winny czy niewinny stwierdza艂 S膮d Sejmowy ( 12 senator贸w i 24 pos艂贸w)- obecnie ogran ten mo偶emy por贸wna膰 do Trybuna艂u Stanu.
Stra偶 Praw- organ w艂adzy wykonawczej. Podlega艂y jej 4 Komisje Wielkie( org. kolegialne)
Komisja Edukacji Narodowej- powsta艂a przez konfiskat臋 maj膮tku juzeit贸w w 1773r
-przygotowanie program贸w nauczania
-rozw贸j szk贸艂
Komisja Policji= marsza艂ek (z. inhabilitis)
-nadz贸r nad miastami kr贸lewskimi i wolnymi (18.04.1791r- ustawa o mistach kr贸lewskich i prywatnych[wolnych])
-bezpiecze艅stwo i spok贸j
-administracja miast= wygoda publkiczna
-policja Obyczajowa, p. Handlowa, p. Budowlana, p.Zdrowia( co艣 w podobie do Inspekcji)
-dobroczynno艣膰- kierowanie 偶ebrak贸w do dom贸w pracy przymusowej
-przestrzeganie warto艣ci literackich
-prowadzenie danych statystycznych np. l. ludno艣ci
-infrastruktura- 艣rodki komunikacji
-dba艂o艣膰 o tanio艣膰 rzeczy
-unifikacja= rozw贸j miast=urbanizacja
-zwalczanie monopolu cechowego
-opieka prawna nad 偶ydami (kacha艂y-gminy 偶ydowskie)
-dba艂o艣膰 o us艂ugi
-podzieli艂a kraj na 26 intendencji (okr臋g贸w)
Komisja Wojska=Hetman
-powsta艂a w ramach reformy Sejmu Konwokacyjnego w 1764r
-administracja nad wojskiem= organizacja wojska
-s膮downictwo w sprawach wojskowych
Komisja Skarbu=Podskarbi
-administracja i s膮downictwo w sprawach s膮dowych
-艣ci膮ganie podatk贸w
-propagowanie do rozwoju ekonomicznego kraju (popieranie manofaktur, kontrola nad handlem,utrzymywanie poczty)
-gospodarka rolna
-spisy ludn艣ci- statystyka
KSI臉STWO WARSZAWSKIE
7.07/09.07.-1807r- podpisane traktaty w Tyl偶y- na mocy tych traktak贸w Napoleon wymusi艂 na Aleksandrze I utworzenie Ksi臋stwa Warszawskiego ( z II i III zaboru Pruskiego)
艢ci艣le zwi膮zana z pa艅stwem francuskim Konstytucja nadana w Dre藕nie przez Napoleona. Ksi膮偶e Fryderyk August z dynastii Wettin贸w zasiad艂 na tronie Ksi臋stwa Warszawskiego. M贸g艂 on powo艂a膰 wice kr贸la( nie zrobi艂 tego) wzamian powo艂a艂 PRM- Stanis艂awa Ma艂achowskiego.
RADA MINISTR脫W I RADA STANU (nie ma ministra spr. zagranicznych)
RM-liczy艂a 6 cz艂onk贸w + PRM
*m. sprawiedliwo艣ci
*m. spraw wewn臋trznych i czci religijnych
*m.wojny
*m.przychod贸w i skarbu
*m.policji
*sekretarz stanu- by艂 w Dre藕nie obok kr贸la- zapewnia艂 on 艂膮czno艣膰
Dekret kr贸la z 1808r - uzupe艂ni艂 kwesti臋 w sprawi臋 organizacji ministr贸w
Kompetencje ministr贸w:
-wykonywanie ustaw sejmowych
-wykonywanie dekret贸w kr贸lewskich
-kontrasygnata akt贸w kr贸lewskich
* Odpowiedzialno艣膰 konstytucyjna- o charakterze karno-s膮dowym dotyczy艂a akt贸w kr贸lewskich oraz w艂asnych akt贸w
*Odpowiedzialno艣膰 polityczna- decyzje poci膮gaj膮 ministr贸w do odpowiedzialno艣ci podejmowania kr贸lewskich- usuni臋cie ministra z urz臋du
Sejm nie m贸g艂 oskar偶y膰 ministra, decyzj臋 wytacza艂 kr贸li powo艂ywa艂 s膮d przeznaczony do tej sprawy. Kr贸l nie ponosi艂 odpowiedzialno艣ci.
Ministrowie w sprawch nag艂ych mogli wprowadza膰 zmainy na posiedzeniu bez zgody kr贸la.
Fryderyk Augus w 1812r-wyda艂 dekret kr贸lewski na 偶danie Napoleona upowa偶ni艂 Rad臋 Ministr贸w do w艂adzy zwierzchniej i podejmowania decyzji kt贸re obowi膮zywa艂y do czasu, gdy kr贸l ich nie uchyli. Wyj膮tkiem by艂o usuwanie ministr贸w i wprowadzanie zmian w s膮downictwie.
Na sta艂e w Ksi臋stwie Warszawskim rezydowa艂 Rezydent Napoleona /Serra/
Ksi臋stwo Warszawskie = okupacja farncuska!!
RADA STANU-" konseli deta"- powsta艂a w 1807r. Wjej sk艂ad pocz膮tkowo wchodzi艂o:
-Ministrowie z RM
-4 referendarzy (funkcjonariusz贸w)
W 1808r- w drodze dekret贸w powiekszono RS o 6 radc贸w stanu. W 1810r.- do艂膮czy艂a Galicja i w ca艂o艣ci w Radzie Stanu by艂o:
-5 ministr贸w
-PRM
-12 radc贸w stanu
-6 referendarzy
KOMPETENCJE:
*Przygotowywanie projekt贸w ustaw sejmowych i dekret贸w kr贸lewskich
*pe艂ni艂a funkcj臋 S膮du Kasacyjnego- utrzymywanie b膮d藕 uchylanie wyrok贸w s膮d贸w ni偶szej instancji.
*pe艂ni艂a funkcj臋 S膮du Administracyjnego- spory administracyjne (urz膮d- obywatel)
*pe艂nil艂a funkcj臋 S膮du Kompetencyjnego- sp贸r (organ adm.- s膮d)
-sp贸r pozytywny- oba organy uwa偶aj膮 si臋 za w艂a艣ciwe
-sp贸r negatywny-偶aden organ nie uwa偶a si臋 za w艂a艣ciwy.
*oddawanie urz臋dnik贸w pod s膮d( opr贸cz ministr贸w)
1810r- podzielenie funkcji ,RM dzia艂a艂a tylko w ramach resort贸w.
ZABORY
Wraz z upadkiem Napoleona upad艂o Ksi臋stwo Warszawskie
1815r- Kongres Wiede艅ski = powo艂ano Kr贸lestwo Polskie pod w艂adaniem Rosji. Car Rosji pe艂ni艂 funkcj臋 Kr贸la Kr贸lestwa Polskiego. By艂 r贸wnie偶 Namiestnik w Kr贸lestwie Polskim.
Stosowanie zasad kolegialno艣ci na szczeblu centralnym i terenowym szczeg贸lnie odr贸偶nia艂o Kr贸lestwo Ploskie od Ksi臋stwa Warszawskiego.
I ETAP 1815-1830 ( OKRES KONSTYTUCYJNY)
RADA STANU - podzielona na Zgromadzenie Og贸lne i Rad臋 Administracyjn膮, kt贸ra
wchodzi艂a w sk艂膮d Zgromadzeni Og贸lnego. (Odpowiada艂a ona RM z Ksi臋stwa Warszawskiego )
ZGROMADZENIE OG脫LNE RADY STAN脫W:
1. Przewodniczy艂 kr贸l-( w razie niezdolno艣ci Namiestnik lub pierwszy z porz膮dku cz艂onk贸w Rady Administracyjnej)
2. Ministrowie-5 ministr贸w bez Ministra Sekretarza Stanu (tacy sami jak w Ksi臋stwie Warszawskim).
3.Radcy Stanu- liczb臋 okre艣la艂 wyrok cara Aleksandra I. Grupa ta podzielona by艂a na 3 podgrupy :
I.gr. 9 radc贸w zwyczajnych( Dyrektorzy Generalni, Cz艂onkowie Komisji Rz膮du Spraw Wewn臋trznych i Policji , oraz Przychod贸w i Skarbu)
II.gr Radca Sekretarz Stanu - zarz膮dzanie kancelari膮 Rady
III.gr. Radcy Stanu Nadzwyczjni- liczba nie by艂a sta艂a , tytu艂 nadawa艂 kr贸l lub namiestnik (Prezes G艂贸wnej Izby Obrachunkowej, Cz艂onkowie Trybuna艂u Najwy偶szego , Prokurator Generalny.
4. Referendarze - liczb臋 okre艣la艂 wyrok cara Aleksandra I. 9 referendarzy zwyczajnych, 1 referendarz stanu jako sekretarz g艂贸wny, wicereferendarze- mogli by膰 obecni ale nie mieli prawa g艂osu
5.Osoby, kt贸re wyznaczy艂 kr贸l
ZGR. OG脫LNE RADY STANU ( 5 KATYGORII)
1. CZYNNO艢CI PRAWODAWCZE
-przygotowywanie projekt贸w akt贸w prawnych ustaw i akt贸w kr贸lewskich--- wnoszenie na forum Zgromadzenia Og贸lnego przez Namiestnika po uchwaleniu przez Komisj臋 Rz膮dow膮 wi臋kszo艣ci膮 g艂os贸w--- wniesienie projektu na porz膮dek dzienny sejmu.
- by艂o 5 komisji sejmowych- w razie zastrze偶e艅 projekt wraca艂 z komisji s膮dowej do komisji rz膮dowej ---- Zgromadzenie Og贸lne Rady Stanu podejmuje osteczn膮 decyzj臋 ---- obrady sejmu -----ustawa idzie pod g艂osowanie.
2. Oddawanie pod S膮d urz臋d贸w mianowanych przez kr贸la WYJ膭TEK: urz臋dnicy poddawani pod S膮d Sejmowy.
3.S膭DOWNICTWO ADMINISTRACYJNE- funkcj臋 te realizowano za po艣rednictwem delegacji administracji---- realizowa艂 f. S膮du Administarcyjnego (1816-1822)
SK艁AD DELEGACJI ADMINISTRACJI
I.kat.
6 cz艂onk贸w mianowanych przez Namiestnika w Radzie Stanu sposr贸d kandydat贸w przedstawionych w potr贸jnej liczbie przez 3komisj臋
*k. .............
*k. Spraw Wewn臋trznych i Policji
*k. Przychod贸w i Skarbu
II.kat. 3 asesor贸w
III.kat. Prezes Delegacji - ostatnia instancja odwo艂awcza (Rady Prefekturalne 1815-1817) ( po1817- komisje wojew贸dzkie)
KOMPETENCJE DELEGACJI ADMINISTRACJI
*uchylenie lub zmniejszenie podatk贸w ( os. prywatne, komisja rz膮dowa spraw wewn臋trznych i policji , komisja rz膮dowa przychod贸w i skarbu)
*spory wynikaj膮ce z dzier偶awy d贸br koronnych i przywr贸cenie do skaru
*dot. kontrakt贸w zawartych przez w艂. administracyjne z dostawcami i przedsi臋biorcami
Funkcjonowa艂a do 1822r potem sprawy te przej臋艂a Rada Stanu
4. Coroczne wys艂uchiwanie, przyjmowanie raportu dotycz膮cego funkcjonowania pa艅stwa dot. nieprawid艂owo艣ci przepis贸w
5.Rozpoznawanie spor贸w kompetencyjnych pomi臋dzy urz臋dnikami a s膮dem
ORGANY DORADCZE RADY STANU:
1.Komisja uk艂ada艂a raport o stanie kraju
2.Komisja instrukcyjna : 5 referendarzy i radca stanu ( spory jurysdykcyjne, oddawanie urz臋dnik贸w pod s膮d
Mo偶liwe pytanie na te艣cie: Jakiego uprawnienia zosta艂a pozbawiona Rada Stanu Kr贸lestwa Polskiego wzgl臋dem Rady Stanu Ksi臋stwa Warszawskiego ?
odp: Nie pe艂ni s膮du kasacyjnego