poetyka

ŚRODKI STYLISTYCZNE WYRAZU
1.FONETYCZNE ŚRODKI WYRAZU.
- Wyrazy dźwiękonaśladowcze, czyli emanotopeje, np.
"O szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny i pluszcze jednaki, miarowy, niezmienny." L.
Staff
- Paronimy, czyli celowe zestawienie podobnie brzmiących wyrazów, niespokrewnione znaczeniowo, np.
"To śpiew zamilkł tonem zgłębi tonią." J. Przyboś "Rzeki"
1. SŁOWOTWÓRSTWO ŚRODKI WYRAZU.

- Neologizmy, czyli nowe słowa, np.
"Znikomek, dusiołek i posmęcić."
- Zgrubienia, wyrażają stosunek emocjonalny mówiącego; pogrubienie, np. ptaszysko zdrobnienie, np;ptaszeczek
3. SEMANTYCZNE ŚRODKI WYRAZU.
- Epitet, czyli określenie rzeczownika
- Epitet przymiotnikowy, np. ładny ptak
- Epitet rzeczownikowy, np. Baba Jaga
- Epitet imiesłowiowy, np. latający słoń
- Porównanie, np. szybki jak błyskawica.
- Przenośnia, czyli inaczej metafora, np. labirynt namiętności "jest to połączenie słów, które istnieją w języku, ale w tym nowym połączeniu zyskują inne znaczenie.
4. RODZAJE METAFOR (autropomorfizacja)
a) Personifikacja(z łac. persona- osoba), czyli uosobienie - nadawanie przedmiotom, zjawiskom przyrody, roślinom i zwierzętom cech ludzkich, np.:
"Patrzyły na mnie bratków wielkie,
Złote oczy,
Podkute szafirowym dookoła
Słońcem." B. Leśmian
b) Ożywianie (animizacja, z łac. anima - dusza) - nadawanie przedmiotom, pojęciom cech istoty żywej, np.:
"Krągły słonecznik (...),

Od wschodu do zachodu
Kręci się za słońcem." A.Mickiewicz

c) Oksymoron - zestawienie wyrazów o przeciwstawnym znaczeniu, np.:
Biała na życiodajny arszenik, żywy trup, zimne ognie, głuchy jęk, niemy krzyk.
d) Hiperbola - wyolbrzymienie, spotęgowanie zjawiska, np.:
Męka niewysłowionego cierpienia.
e) Peryfraza - omówienie, np.:
Miasto słynące z wieży Eiffl'a jest bardzo atrakcyjne (Paryż).
- zastąpienie jednego wyrazu szeregiem innych, np.:
- "Ou - srogi ciemności hetman" (szatan) M. Sęp
5. ŚRODKI SKŁADNIOWE
Składnia- nauka o budowie wyrazu
a) Inwersja (szyk przestawowy) - zmiana poprawnego szyku wyrazów, np.:
"Sto uszu każdy kąt ma pusty." A. Bursa

b) Elipsa - brak jakiegoś elementu zdania, np. przecinka, orzeczenia, np.: Kto tam? (jest)

c) Anafora - powtórzenie tego samego wyrazu na początku kolejnych wersów w celu uwydatnienia, np.:
"Nic to, że stół zastawiony półmiskami,
"Nic to, że złoto leży gromadami" D.Naborowski
d) Epifora- powtórzenie tego samego wyrazu na końcu kolejnych wersów w celu uwydatnienia treści, np.:
"I pamięci jak biała Niagara,
O tobie jak biała Niagara" B. Ożóg



Wyszukiwarka