Gatunek pierwotnie związany z muzyką, śpiewem, o charakterze synkretycznym, łączący elementy liryczne (subiektywność narracji) z epickimi (fabuła) i dramatycznymi (elementy dialogowe). Tematem utworów tego gatunku są wydarzenia niezwykłe związane z bohaterami legendarnymi, historycznymi, a także wydarzenia cudowne (fantastyczne). Fabuła ballady jest szkicowa, tajemnicza, skupiona najczęściej wokół jednego zdarzenia, ukazuje stypizowanego bohatera, operuje nastrojem. Konstrukcja ballady jest zazwyczaj stroficzna i odznacza się wykorzystaniem stałych, konwencjonalnych środków stylistycznych: paralelizmu składniowego, stałych epitetów, porównań, powtórzeń i refrenów. Wzorce ballady wywodzą się z tradycji ludowej.

Spojrzyj, Marylo, gdzie się kończą gaje,

W prawo róż gęsty zarostek,

W lewo się piękna dolina podaje,

Przodem rzeczułka i mostek.

Tuż stara cerkiew, w niej puszczyk i sowy,

Obok dzwonnicy zrąb zgniły,

A za dzwonnicą chruśniak malinowy,

A w tym chruśniaku mogiły.

Czy tam bies siedział, czy dusza zaklęta,

Że o północnej godzinie

Nikt, jak najstarszy człowiek zapamięta,

Miejsc tych bez trwogi nie minie.

(A. Mickiewicz To lubię)