Podziałuk.nerwowego ze względu na f-cje:somatyczny-kieduje czynnościami mięśni szkieletowych,utrzymuje kontakt człowieka za środow.,autonomiczny-kieruje czynnościami narządów wew.Ukł.autonom.składa się z 2 ukł.działających przeciwstawnie:współczulny-rozszerze źrenice,pobudza serce i oskrzela,brzuch(żołądek,jelita)-wolno,mało insuliny,przywspółczulny-zwężą źrenicę,serce i oskrzela-wolno,brzuch-pobudza,dużo insuliny.Odruch-prosta,adekwantna do bodźca reakcja organ.,zachodzi bez udziały świadomości.Schemat prostego łuku odruchowgo-receptor w skórze->neuron czuciowy->n.pośredniczący->n.ruchomy->efektor(mięsień)Nerw=neuron czuciowy+ruchowy.Podział odruchów:warunkowe-wyuczone,utrwalone,różne u ludzi,np.nauka jęż.,zanikają-wydzielanie enzymu na widok pokarmu,bezwarunkowe-wrodzone,dziedziczne,nie wymagaja utrwalenia,identyczne u ludzi,są stałenp.oddech,kaszel,wytwarzanie enzymó.Stres-fizjologiczny stan podwyższonej gotowości bojowej organ.Znaczenie-krótkotrwały-mobilizuje do działania,długotrwały-obniża.Stres wywołuje czynnik stresor.Rodzaje stresorów:sytuacja zagrożenia np.wypadek,napad.sytuacja przeciążenia-człowiek wykonuje za dużo czynności na granicy swych możliwości,zakłocenie-przeszkoda,deprywacja-trudna sytuacja życiowa.Fazy stresu:mobilizacji-rdzeń nadnerczy produkuje adrenalinę i noradrenaline,wzrasta częśtość skurczy serca,oskrzela rozszeżają się,wzrost tempa oddechów,wysoki poziom glukozy i ciśnienia we krwi,rozszerzone źrenice,adrenalina jest wyczerpana,kora nadnerczy produkuje kortyzol,wspomaga adrenaline,spada odporność organ.mięśnie napięte,zdenerwoanie,krytyczna-serce bije szybko,nieregularnie,płytkie i szybkie oddechy,duzo kwasu solnego w żołądku-wrzody.destrukcji-wybuch,płacz,histeria,agresja.Sen-najdłuższy odpoczynek,odwracalny stan nieświadomości.Fazy snu:wolnofalowy-wyciszenie,wolna praca ukł,powolny metabolizm,mniejsza produkcja moczu,goją się rany,paradoksalny-marzenia senne,lunatycy,mówienie przez sen,ruchy gałek ocznych.Regulacja organ.nerwowa-impulsy elektr.szybka,króka,hormonalna-hormony,wolna,długa.Hormony-subst.chem.działa w małych ilościach,tylko na komórki docelowe posiadające receptory.wł.regulacyjne,Gruczoł dokrewny-wydziela hormony do krwi, a mieszany do trzustki.Mieszany:hormony->do krwi->inulina,glukagon,enzymy->do dwunastnicy->trypsyna,lipaza,amylaza.Neurohormony-hormony wydzielane prze kom.nerwowe,podwzgórze.Zasada działania hormonów:jak hormon X jest + pobudza hormon Y,jeżeli - to hamuje.Podzgórze-część międzymózgowia,uk.nerw,wytwarzanie hormonów przez część ukł.nerwowego to neurosekrecja.Hormony wytwarzane przez ukł.nerwowy:wazopresyna-w nerkch wchłaniana jest woda,oksytocyna-macica-skurcze podczas porodu.Schemat zależnośći układów:PODWZGÓRZE->przysadka dzieli się na hormon wzrostu(działa na komórki)i hormony tropowe(działają na gruczoły)-tarczyca,nadnercza,gruczoły rozrodcze.Przysadka mózgowa-hormon wzrostu-samotropina,intensywne podziały komórek->wzrost-zaburzenia u dzieci-za dużo hormonu-gigantyzm-nieproporcjonalny,nadmierny wzrost,za mało-karłowatość-niski,nieproporcjonalny wzrost,niedorozwój umysłowe.szyszynka-hormon melatonina,reguluje sen.tarczyca-hormon-tyroksyna-reguluje przemiane materii,tempo metabolizmu,za dużo-nadczynność-duże tempomatabolzimu,osoba chuda i nadpobudliwa,intensywnie się poci-choroba Basedowa,niedoczynność-za mało-wolne tempo przemiany materii,osoba tyje,wole,kalcytonina-podwyższenie wapnia w kościach.przytarczyczne--parathormon-glukagon,insulina-obniża-krew i glukoze,a podwyższa wątrobe,glukoze.Glukagon-obniża watrobę,glukoze,a podwyższa krew,glukoze.kora nadnerczy-kortyzol-obniża odporność organ.reguluje poziom wapnia,potasu i wody w organ.rdzeń nadnerczy-adrenalina,powyższa proces metabolizmu,pracy serca.gonady(jądra,jajniki)jądra-testosteron-drugorzędowe cechy płciowe(owłosienie twarzy,rozrost barków i mięśni,mutacja)jajniki-estrogen(stradiol)-pojawienie się2-rzędowych cech płciowych(rozrost gruczołów piersiowych,rozrost macicy,tkanka tłuszczowa,menstruacja)progesteron-utrzymuje ciążę.Regulacja poziomu glukozy-hormonalna-insulina i glukoagon,nerwowa-ośrodki głodu i sytości w międzymózgowiu.Skóra-naskórek-warstwa rogowa-złuszcza się,podstawna-dzieli się,wytwarza nowy naskórek,skóra właściwa-włókna kolagenowe-elastyczność i wytrzymałość.Wytwory naskórka-włosy,gruczoły(potowe,łojowe)Melanina-barwnik,wytwarzana w warstwie podstawnej-ochrona przed ultrafioletem.Mechanizmy termoregulacyjne u człowieka:nerwowa i hormonalna-zimno,spadek temp,gęsia skórka,zwężone naczynia krwionośne,drżenie,tarczyca wytwarza tyrokysnę-płynie z krwi do komórek,szybka przemiana materii-wytwarza ciepło.Higiena i choroby skóry-trądzik młodzieńczy-zatkane ujście gruczołów łojowych,opażenie-uszkodzenie skóry,wys.temp.kwas,zasada,pasożyty skóry-świerzb,larwy i dorosłe postacie siedzą w naskórku.grzybica skóry,profilaktyka-leczenie we wczesnym stadium,codzienne mycie skóry,naprzemienne prysznice ciepłą i zimną wodą-poprawienie ukrwienia skóry,ubrania naturalne-włókna,zmiana bielizny,nie pożyczać obuwia,bielizny.