I OSK 388/08 - Wyrok

Data orzeczenia	2009-02-16
Data wpływu	2008-03-25
Sąd	Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie	Izabella Kulig -Maciszewska /przewodniczący/ Jolanta Rudnicka /sprawozdawca/ Marek Stojanowski
Symbol z opisem	6072 Scalenie oraz podział nieruchomości
Hasła tematyczne	Administracyjne postępowanie Nieruchomości
Sygn. powiązane	II SA/Wr 411/07
Skarżony organ	Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku	Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy	Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270; art.184; Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Dz.U. 2000 nr 98 poz 1071; art.57 § 1 i 4,art.141 § 2; Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Sentencja Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Izabella Kulig-Maciszewska Sędziowie NSA Marek Stojanowski del.WSA Jolanta Rudnicka (spr.) Protokolant Edyta Pawlak po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2009r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. T. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 6 listopada 2007 r. sygn. akt II SA/Wr 411/07 w sprawie ze skargi M. T. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego we Wrocławiu z dnia [...] marca 2007 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie pozytywnie opiniujące podział nieruchomości oddala skargę kasacyjną
Uzasadnienie Sygn. i osk 388/08 Uzasadnienie Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wyrokiem z dnia 6 listopada 2007 r., sygn. akt II SA/Wr, 411/07 oddalił skargę M. T. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego we Wrocławiu z dnia [...] marca 2007 r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie pozytywnie opiniujące podział nieruchomości. Powyższy wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym sprawy: Postanowieniem z dnia [...] marca 2007 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze we Wrocławiu, na podstawie art. 134 k.p.a. w związku z art. 144 k.p.a. stwierdziło uchybienie terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie Prezydenta Wrocławia z dnia [...] grudnia 2006 r. pozytywnie opiniujące projekt podziału nieruchomości. W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, że zgodnie z art. 141 § 2 k.p.a. zażalenie wnosi się w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia postanowienia stronie. W rozpoznawanej sprawie postanowienie Prezydenta Wrocławia z dnia [...] grudnia 2006 r. doręczono skarżącemu M. T. w dniu 30 grudnia 2006r. w sobotę , zaś zażalenie zostało nadane w placówce pocztowej w dniu 8 stycznia 2007r. Według reguły obliczania terminów z art. 57 § 1 k.p.a. termin do złożenia zażalenia upłynął w dniu 6 stycznia 2007r., w sobotę, nie będącą dniem ustawowo wolnym od pracy w rozumieniu art. 57 § 4 k.p.a. Stanowi o tym ustawa z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz. U. Nr 4, poz. 51 ze zm.). Skoro skarżący nie wniósł o przywrócenie terminu i uchybił terminowi ustawowemu (prekluzyjnemu), to organ stwierdził uchybienie terminu zgodnie z art. 134 k.p.a. W skardze do sądu administracyjnego skarżący zarzucił naruszenie art. 141§ 2 k.p.a. w zw. z art. 57§ 1 i § 4 k.p.a. oraz wniósł o uchylenie powyższego postanowienia. W uzasadnieniu skarżący postulował wykładnię funkcjonalną art. 57 § 4 k.p.a., zmierzającą do realizacji konstytucyjnej zasady instancyjnej kontroli orzeczeń, znajdującej ustawowy wyraz w art. 15 k.p.a., przez uznanie również wolnej soboty za dzień ustawowo wolny od pracy. Argumentację poparł tezami prawnymi orzecznictwa sądowego oraz powołał art. 161 § 4 Ordynacji podatkowej. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu oddalając skargę podzielił stanowisko organu odwoławczego, że skarżący uchybił terminowi do dokonania czynności procesowej - wniesienia zażalenia. Sąd I instancji wskazał, że ustawodawca wyraźnie rozróżnia pojęcia dni ustawowo wolnych od pracy oraz soboty (będące ostatnimi dniami terminu do dokonania czynności procesowej). Po ścisłym oddzieleniu tych pojęć ustawodawca wprowadza zróżnicowanie w sytuacji procesowej stron w poszczególnych procedurach, czy to zrównując soboty z dniami wolnymi od pracy, czy to potwierdzając zaliczenie soboty do dni nie będących dniami wolnymi od pracy. Sąd zwrócił też uwagę, że ustawodawca znając pewne rozbieżności w praktyce sądowej odnośnie zaliczania sobót do dni mogących wywołać przedłużenie terminu ustawowego postanowił zastrzec dla siebie możność takiego zaliczenia. Wykładnia wyręczająca w tym zadaniu ustawodawcę, byłaby prawotwórcza w niedozwolonym stopniu. Sąd I instancji pokreślił, że poglądy prawne występujące sporadycznie w orzecznictwie sądowoadministracyjnym w takim zakresie są odosobnione. Sąd ponadto wskazał, że przy wykładni art.115 k.c. w związku z art. 165§1 k.p.c., nigdy nie wypowiedziano poglądu, że sobota powinna być pod względem skutków procesowych zrównana z dniami ustawowo wolnymi od pracy, zaś w sądownictwie powszechnym obowiązuje odmienna zasada prawna (uchwała 7 SN III CZP 8/03 z 25.04.2003r. OSNC 2004/1/1). Sąd I instancji powołał orzeczenia, w których próbuje się zastąpić ustawowe źródło zaliczenia danego dnia do dni wolnych ustawowo, przez odwołanie się do praktyki ustalania pozaustawowo dnia wolnego od pracy w soboty czy też powszechności w uznawaniu soboty za dzień wolny od pracy, lecz nie podzielił stanowiska w nich zawartego. Zdaniem Sądu I instancji, gdyby rzeczywiste utrudnienia w możności prowadzenia obrony praw przez daną stronę w określonym dniu przypadającym na koniec terminu ustawowego usprawiedliwiały uchybienie terminu, to nie ma przeszkód do złożenia skutecznego wniosku o przywrócenie terminu (art. 58§ 2 k.p.a.). Od powyższego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu skargę kasacyjną złożył M. T., wnosząc o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy tj. art.145 § 1 pkt 1 lit. c przez jego niezastosowanie i oddalenie skargi, mimo naruszenia przez organ odwoławczy art.141 § 2 kpa w zw. z art.57 § 1 i § 4 kpa. W uzasadnieniu skargi kasacyjnej skarżący wskazał, że Sąd naruszył art.145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy P.p.s.a. nie stosując tego przepisu i uznając za słuszne stanowisko organu odwoławczego, iż sobota tj. siódmy dzień od daty doręczenia skarżącemu postanowienia organu I instancji, nie jest dniem ustawowo wolnym od pracy w rozumieniu art.57§4 kpa. Skarżący nie zgadza się również z wyrażonym w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, poglądem Sądu I instancji, że wolą ustawodawcy było faktyczne zróżnicowanie sposobu obliczania terminów ( tj. traktowania soboty jako ostatniego dnia terminu) w ramach poszczególnych typów postępowań i usuwanie takiego zróżnicowania byłoby, zdaniem tego Sądu, niedopuszczalne w drodze wykładni. Skarżący uważa, że organ orzekający, jak też Sąd, powinny były dokonać wykładni celowościowej i historycznej art.57 § 4 kpa. Z punktu widzenia skarżącego ratio legis art.57 § 4 k.p.a jest realizacja konstytucyjnej zasady kontroli orzeczeń i decyzji. Zamiarem ustawodawcy było uniknięcie niebezpieczeństwa uszczerbku praw obywatelskich w sytuacji ograniczonego funkcjonowania urzędów, poczty, organów i instytucji państwowych w dni wolne od pracy. Skarżący podkreślił, że w orzecznictwie sądowym istnieje rozbieżność w interpretacji użytego w art. 57 § 4 k.p.a zwrotu " dzień ustawowo wolny od pracy". W ocenie skarżącego również z punktu widzenia wykładni historycznej art.57 § 4 kpa sobota nie jest "normalnym dniem pracy" a to dlatego, że wskazany przepis został zredagowany w czasie, gdy obowiązywał sześciodniowy tydzień pracy. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie. Przede wszystkim podkreślić trzeba, że Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, z urzędu bierze pod uwagę jedynie nieważność postępowania, co wynika z art.183 § 1 P.p.s.a. Oznacza to związanie Sądu przytoczonymi w skardze kasacyjnej podstawami, które wyznacza art.174 P.p.s.a. Podstawy te determinują kierunek postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. W rozpoznawanej sprawie nie zachodzą przyczyny nieważności, wymienione w art. 183 § 2 P.p.s.a , a zatem Sąd drugiej instancji obowiązany był ograniczyć swoje rozważania do zgłoszonych w skardze kasacyjnej zarzutów. W skardze kasacyjnej, zarzucając zaskarżonemu wyrokowi naruszenie art.145 §1pkt 1 lit c i art. 141 §2 kpa w zw. z art.57 §4 kpa, skarżący wywodzi, że zarówno organ odwoławczy, jak i Sąd I instancji nieprawidłowo wyliczyły termin do złożenia zażalenia, przyjmując iż sobota ( ostatni dzień terminu do wniesienia zażalenia) nie jest dniem wolnym od pracy. Z uzasadnienia skargi kasacyjnej wynika, iż skarżący w istocie zarzuca zaskarżonemu wyrokowi błędną wykładnię art.57 §4 kpa, lecz nie sprecyzował tego zarzutu jako naruszenia prawa materialnego. W tym stanie rzeczy obowiązkiem Naczelnego Sądu Administracyjnego jest odniesienie się jedynie do oceny zarzutu naruszenia przepisów postępowania, wskazanych jako podstawa skargi kasacyjnej. Istota zagadnienia sprowadza się do oceny, czy prawidłowo został wyliczony termin do wniesienia zażalenia, o którym mowa w art. 141 § 2 kpa w sytuacji, gdy ostatni dzień tego terminu przypada w sobotę. Jak wynika bowiem z akt sprawy skarżący potwierdził odbiór postanowienia organu I instancji w dniu 30 grudnia 2006 r. ( w sobotę), termin do wniesienia zażalenia rozpoczął bieg 31 grudnia 2006 r. a ostatnim, siódmym dniem tego terminu był dzień 6 stycznia 2007 r., który przypadał w sobotę. Zażalenie zostało nadane w placówce pocztowej w poniedziałek 8 stycznia 2007 r. Prawidłowe jest zatem ustalenie i dokonana przez Sąd I instancji ocena, że nastąpiło uchybienie siedmiodniowemu terminowi do wniesienia zażalenia. Sposób obliczania terminów reguluje bowiem przepis art.57 § 1- §5 kpa. W rozpoznawanej sprawie miał zastosowanie art.57 §1 kpa i nie ma racji skarżący, gdy twierdzi, że skoro ostatnim dniem terminu była sobota, to przy wyliczaniu terminu należało to uczynić zgodnie z art.57 §4 k.p.a. Jak słusznie wskazał Sąd I instancji sobota nie jest dniem ustawowo wolnym od pracy, o którym mowa w art. 57 § 4 kpa. Ustawa z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy ( Dz.U. Nr 4, poz. 28) nie wymienia soboty, jako dnia wolnego od pracy. Należy też podkreślić, że wskazane w skardze kasacyjnej orzeczenia, mające dowodzić tezie przeciwnej, jakoby sobota była dniem ustawowo wolnym od pracy, straciły aktualność wobec najnowszego orzecznictwa zarówno Naczelnego Sądu Administracyjnego, jak również Sądu Najwyższego, które podziela skład orzekający w niniejszej sprawie ( uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2003 r., sygn. III CZP8/03, publ. ONSC 2004/1/1; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 marca 2006 r., sygn. II GSK 401/05, publ. Lex 197607; wyrok NSA z dnia 17 października 2007 r., sygn. I OSK 60/07; publ. Lex 360279). Naczelny Sąd Administracyjny, biorąc powyższe pod rozwagę, na mocy art.184 P.p.s.a., orzekł jak w sentencji wyroku.